Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Wedergekeerd.
No. 61.
VRIJDAG 1 NOVEMBER 1929.
45e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Nikkel of zilver 1
FEUILLETON.
Binnenland.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Zooals men weet heeft een
Staatscommissie onder voorzit
terschap van den President der
Nederlandsche Bank een enquête
ingesteld naar de bij handel,
industrie en andere groepen
heerschende inzichten omtrent
de wenschelijkheid der vervan- i
ging van de zilveren munt door
nikkelen.
In het laatste nr. van „Econ. Stat.
Berichten" gaat jhr. F. W. L. de
Beaufort na, welke rol de tegen
woordige teeken- en pasmunten
in ons betalingsverkeer innemen
en onderzoekt hij de vragen,
welke de staatscommissie heeft
gesteld.
Schr. wijst erop, dat de be
staande regeling, de zgn. hin
kende standaard, goed voldoet,
daar deze onvolwaardige munt
zich steeds in het verkeer heeft
kunnen handhaven, aangezien er
nimmer de minste twijfel heerscht,
dat de Staat macht genoeg bezit,
de waarde dezer munt op haar
nominale waarde te handhaven.
Haar metaalwaarde speelt bij dit
oordeel geen enkele rol. Even
min kan zulk een meening tot
stand komen alléén door wette
lijke maatregelen, welke hoogstens
een declaratoire werking hebben.
Wederkeerig moet bij het ge-
heele volk de vaste overtuiging
heerschen, dat de waarde steeds
aan ons gouden tientje, dus aan
het goud, in een vaste verhou
ding verbonden is.
Schr. wijst erop, dat voorheen
de metaalwaarde der munten
beslissend was, en dat pas in
de 19e eeuw het gebruik van
onvolwaardige munten algemeen
werd. Zooals reeds hierboven is
gezegd, hebben wij een z.g,
hinkenden standaard, welke van
1873 dateert. Onze teekenmunt,
dus onze gulden, rijksdaalder,
bezit geen metaalwaarde van f 1,
of f 2.50, maar slechts een waarde
afhankelijk van den zilverprijs,
zegge ongeveer 30 a 40 pCt.
harer nominale waarde, welke
waarde voor nieuwe aanmun-
Duitsche vertaling.
17)
Zooals ze altijd gewoon was, haar
besluit snel te nemen, wilde ze ook
nu zich overtuigen van de waarheid
van het gehoorde, en voor het geval,
dat alles zoo was, als de oude Ur
sula verteld had. voorgoed een eind ma-
kan aan de onwaardige vrijerij van haar
zoon.
Niet lettend op de kleurenpracht
van het bosch, waarop de heldere
herfstzon zich in duizend schakeerin
gen spiegelde, snelde de boerin naar
haar doel, den molen. Reeds begon
de weg te dalen op de volgende
bocht moest ze al in het dal kunnen
kijken.
Plotesling stond ze stil en staarde
als betooverd naar een open plek in
het bosch, een paar honderd schreden
van haar verwijderd. Was het een
Visioen van haar opgewonden zenu
wen, wat ze daar ginds zag? Die
man daar leek in grootte, houding en
gang als twee droppels water op
haar gestorven man maar nee,
het was immers een stadsche heer,
die nu met vlugge schreden den weg
naar DornBChied insloeg hoe kon
ze daarmee een gelijkenis gezien heb
ben 1 Hoofdschuddend vervolgde ze
haar weg en kwam spoedig op een
plek, die juist boven den molen lag en
van waaruit men het erf en den tuin
Van de kleine bezitting geheel kon over*
jsism
tingen na 1919 door verlaging
van het gehalte nog minder ge
worden is.
Nu is eenigen tijd geleden de
meening geuit, dat zelfs deze
metaalwaarde nog een overbodige
luxe is dat met een practisch
onbeteekende waarde volstaan
kan worden. De in den aanhef
genoemde Staatscommissie heeft
tot taak deze mogelijkheid te
onderzoeken.
Een groot voordeel wordt toch
verkregen. Hoeveel zilvergeld in
Nederland en koloniën circu
leert, is niet zeker; in het Ver
slag van den Muntmeester komt
eene opgave voor van ruim 500
miliioen van andere zijde wordt
dit bedrag echter te hoog geacht.
Hoe dit ook zij, in elk geval is
er door vervanging van zilveren
munt door nikkelgeld een aan
zienlijk voordeel te behalen. Bij
een circulatie van ruim 500 mil
iioen zou door dezen maatregel
een kapitaal van pl.m. 200 mil
iioen gulden van een improduc
tieve bestemming worden vrijge
kregen, zijnde een vrijkomende
rente van bijna 10 miliioen gul
den Deze winstpost blijft be
staan, ongeacht de wijze, waarop
hij besteed wordt, belegging in
het muntfonds, aflossing van
staatsschuld, productieve werken 1
Steeds wordt ons productief
volksvermogen daardoor versterkt.
Vermoedelijk zal belegging in
het muntfonds wel de voorkeur
verdienen.
Wil een dergelijke hervorming
kans van slagen hebben, dan
moet vooropgesteld worden, dat
de publieke opinie geneigd is
een nikkelen gulden, een nikke
len rijksdaalder te aanvaarden.
Hoort men nu de critiek, welke
van verschillende zijden op de
nieuwe plannen geuit wordt, dan
bestaat er bij velen wel degelijk
een vrees, dat de invoering van
nikkelen geldstukken bij de pu
blieke opinie, zoowel in ons
land, als i,i Indië op bezwaren
zal stuiten. Men vreest gemis
aan vertrouwen, men vreest ge
mis aan prestige. Toch zijn deze
bezwaren naar schr.'s meening
In het tuintje ging het blijkbaar lustig
toe. Twee jonge stemmen zongen het
oude volksliedje
In einem külen Qrunde
Da geht ein Mühlenrad,
Mein Liebchen ist verschwunden,
Das dort gewohnet hat.
Het vroolijke lachen en praten, dat
tusschen de coupletten door te hooren
was, paste in het geheel niet bij den
zwaarmoedigen inhoud van het ge
zang. Nu vluchtte de molenaars
dochter uit het prieeltje naar buiten
en liep vlug en lenig tusschen de
aster- en resedabedden door, achter
volgd door Hansjörg, tot het hem
gelukte, de vluchteling te vangen en
in zijn armen te sluiten. Lang hield
hij het teeder tot hem opziende meis
je omvat en werd niet moede, steeds
weer haar rooden mond te kussen,
toen plotseling, als uit den grond op
gerezen zijn moeder aan het tuinhekje
stond en woedend riep:
„Nu, ik moet zeggen, dat het hier
fideel toegaat! Heb je geen greintje
schaamtegevoel meer in je lijf, Hans
jörg, dat je jezelf zoo vergeet? Wat
moet dat beteekenen
Verschrikt voeren de beide jongelui
uit elkaar en stonden tegenover de woe
dende vrouw met bleek geworden ge
zichten.
„Dus daar brengt mijn nette zoon
zijn tijd zoek 1" ging vrouw Schilling
opgewonden voort, „Heb je dat in
Frankfort geleerd, om een arm meisje
van het eenige wat ze heeft, haar
goeden naam, te berooven En jij"
wendde ze zich naar Paulien, die
doodelijk verlegen voor haar stond,
„schaam jij je niet, een jongen na te
Joopen, die ie toch nooit van zijn
overdreven. Reeds nu worden
zonder zweem van twijfel de
bankbiljetten der Nederlandsche
Bank aanvaard, guldens- en rijks
daalderbons zijn steeds zoowel
in ons land als in Indië grif
aangenomen, metalen guldens en
rijksdaalders met een metaal
waarde van plm. 30 pCt. ont
moeten nimmer eenig bezwaar.
Waarom wel een grens te stel
len bij het metalen geld en niet
bij de zilverbons Hebben wij
ook niet nog een dekking in
ons muntfonds? Een grond aan
te geven, dat het publiek wel
geneigd is en blijft onzen onvol-
waardigen zilveren gulden aan
te nemen en niet een nikkelen,
valt moeilijk. Wordt de ontwik
keling van ons publiek dan niet
heel laag aangeslagen? Alles is
slechts de kwestie eener juiste
propaganda en zelfs behoeft
deze, vooral in Nederland, niet
eens zoo intensief te zijn.
Ook prestige-gronden worden
als tegenargument aangevoerd.
Het geeft vertrouwen in ons
land, te weten, dat het een zil
veren mnnt heeftSlaan deze
personen het aanzien van ons
land niet erg laag aan Nikkelen
munt kan er zeer goed uitzien
en zijn de vormen practisch uitge
voerd, dan valt het buitenge
woon moeilijk in te zien, dat
cns buitenlandsch aanzien zoude
verminderen door het lichtere
gewicht of de geringere metaal
waarde.
Hoe ons geldwezen zich tegen
over het Buitenland verhoudt,
hangt af van onze circulatie-
Bankpolitiek en niet van het
metaal onze geldcirculatie.
Aan de nikkelen munt is nog
een ander voordeel verbonden,
dat wellicht nog te weinig naar
voren gebracht is. In crisisda-
gen als Augustus 1914 bestaat
de neiging iedere geldsoort,
welke eenige waarde heeft, op
te potten en te bewaren. Zoo
doende ontstaat er spoedig een
tekort aan betaalmiddelen, wat
slechts helpt de ongerustheid
te vergrooten. Is de metaal
waarde onzer munten gering,
leven kan trouwen die alleen maar
wat met je speelt Ik zou waarlijk
geloofd hebben, dat je moeder zali
ger en je vader je tot wat beters
hebben opgevoed I Weet je, hoe
zoo'n vrouwspeis jon genoemd wordt?"
Een haastig gebaar van haar zoon
onderbrak haar woordenvloed.
„Moeder," zei Hansjörg met be
vende stem, „zeg niets, waar u
later spijt van ziu kunnen hebbent
Van Paulien kan ik geen kwaad
hooren, ook door mijn eigen moeder
niet 1"
Een oogenblik stond de boerin
verstomd over dien onvoorzienen te
genstand. Zoo ver was het gekomen,
dat haar vroeger zoo meegaande zoon
openlijk tegen haar partij koost En
met welk een gezicht en met welk
een nadruk. De geheele onbuigzame
energie van zijn vader, waartegen zij
zoo dikwijls vergeefs gestreden had,
sprak uit de woorden, uit het ge
zicht van den jongen. Zou de
zoon willen probeeren, wat zijn va
der gelukt was haar wil te buigen
Dat zou ze hem eens en voor al af-
leeren 1
„Ha, ha," lachte ze spottend. „Wil
je mij verbieden Wat veroorloof
jij je wel tegen je moeder, ontaarde
jongen
„Wat ik mij veroorloof, moeder?"
riep Hansjörg haar toe. „Dacht u dan,
dat ik met mijn vijf-en-twintig jaren
nog een kind was, dat aan uw rokken
hangt? Moeder," ging hij toen zach
ter voort, „wind u toch niet zoo op I
Denk toch eens na en kijk eens wat
door de vingers I Ik kan u honderd
eeden zweren, dat er tusschen mij
en Paulien nietsonbehoorlijkschis voor
gevallen?'
dan behoeft er minder vrees ge
koesterd te worden, dat ze in
crisistijden achtergehouden wor
den.
Het zilver heeft, meent schr.,
zijn historische taak vervuld.
China, Voor-lndië potten minder
zilver op dan vroeger, zoodat er
meer mogelijkheid van waarde
daling dan van van waardestij
ging van het witte metaal bestaat.
Er is dus alle reden om met de
invoering van de nikkelen munt
niet te lang te wachten. Gaat
Zwitserland, hetzij door vervan
ging van zilveren door nikkelen
munt, hetzij door invoering van
zilveren munten van geringer
gewicht dan de thans circu-
leerende, op grootere schaal over
het zilver buiten gebruik te
stellen,' gaan andere landen daar
toe eveneens over, onherroepe
lijk zal dit ongunstig op de
resultaten bij ons zijn uitwerking
doen gevoelen.
Men moet niet teveel zien
naar andere landen, die de psy
chologische gevolgen der infla
tie nog niet vergeten zijn, laten
wij vertrouwen hebben in de
ontwikkeling van ons eigen volk,
in ons aanzien tegenover het
buitenland. Laten wij het „goud
mijntje" van vele millioenen tot
ontwikkeling brengen, ten bate
onzer geheele volksgemeenschap.
Tenslotte bespreekt schr. het
denkbeeld der invoering van een
5-gulden-bon.
De invoering van een derge-
lijken bon zoude het betalings
verkeer nooit kunnen vergemak
kelijken. Alle lichamen, welke
groote kassen te houden hebben,
weten hoe tijdroovend de be
handeling van groote massa's
bons is en hoe licht daarbij ver
gissingen voorkomen. Er heerscht
overal een streven naar mecha
nisatie en de verschillende soor
ten betaalmachines vinden een
steeds grooter gebruik. Zulke
betaalmachines zijn echter nim
mer te gebruiken voor papieren
geld. Invoering van een 5 gulden
bon moet dan ook ontraden
worden, als een stap achteruit.
„Niets onbehoorlijksch barstte de
boerin los. „Heb ik niet zelf gezien,
hoe je haar geliefkoosd en gekust hebt
En die gemeene meid laat zich dat
maar welgevallen I"
Bij de laatste grove beleediging brak
het jonge meisje in bittere tranen
u't en snelde, met de schort voor het
gezicht, den molen binnen, terwijl Hans
jörg, doodsbleek geworden, als drijgend
met opgeheven hand op zijn moeder
afkwam.
„Moeder," zei hij met onderdrukte,
bevende stem, „wat u daareven te
gen Paulien gezegd hebt, dat vergeet ik
nooit
„Wat moet dat beteekenen vroeg
de boerin wankelend tusschen toorn en
schrik.
„Dat moet beteekenen dat Paulien
mijn meisje is en dat ik met niemand
anders trouw dan met haar 1 Zoo, nu
weet je het. Dacht u, dat ik niet
gemerkt had, dat u me aan dat rno-
lenpeerd van neef wou koppelen
Dacht u, dat ik mijn leven lang een
vrouw aan den hals wou hebben
hangen, die ik niet kan uitstaan
Lang genoeg heb ik me gebukt en
heb ik me laten commandeeren als
een kleine jongen I Dat is nu voorbij 1
Qod zij dank, dat ik in een andere
lucht ben gekomen, waar ik geleerd
heb, dat ik ook een wil heb I Ik
ben die slappeling van vroeger niet
meer, dat wil ik u eens voor al zeg
gen 1"
Met stomme ontzetting had vrouW
Schilling geluisterd naar den hart
stochtelijken uitval van haar zoon.
Was dat haar Hansjörg 7 Een her
innering aan een lang vervlogen tijd
kwam bij haar op> Precies zoo» met
dezelfde oogem dezelfde klank na
De Rtyksbegrooting.
In de Memorie van Antwoord
op het voorloopig verslag van
de begrooting van binnenland-
sche Zaken deelt minister de
Geer mede dat het tegenwoor
dige lèabinet op elk gebied van
wetgeving zal uitgaan van de
beginselen, welke overeenstem
men met de beginselen, levende
in de groepen der rechterzijde.
De herziening van de Zon
dagswet en van de Begrafenis
wet hoopt dit kabinet tot stand
te brengen. De regeering is
van meening, dat de Invalidi
teitswet, wat haar uitkeeringen
betreft, aan herziening moet wor
den onderworpen en dat de ge
wijzigde wet 1 Januari 1932
moet worden ingevoerd.
Afschaffing snikeraccjjns.
Ingediend is een wetsontwerp
tot verlichting van den druk der
crisisheffingen. Het in het lee-
ningfonds aanwezige saldo wordt
daartoe, gelijk uit bij de Memo
rie van Toelichting gevoegde
staten blijkt, tot het jaar 1943
gebruikt ter gedeeltelijke dek
king van de jaarlijksche lasten
van het fonds.
Afgeschaft worden de opcen
ten op den suikeraccijns en ver
laagd met ruim een derde
wordt de Verdedigingsbelasting
II. Het overblijvende van de Ver
dedigingsbelasting II wordt sa
mengesmolten met de In
komstenbelasting, in dier voege,
dat deze in hoofdsom evenveel
blijft opbrengen als tot dusver
en op de hoofdsom twintig op
centen worden gelegd ten bate
van het leeningsfonds.
Blijkens de Mem. van Toe
lichting zal dit een groote admi
nistratieve vereenvoudiging geven.
Volgens het ontwerp zal de
afschaffing van den suikerac
cijns in werking treden op 1
Januari 1930 en het overige deel
van de herziening op 1 Mei 1930.
Verbroken radiorede.
Op de vragen van het Tweede
Kamerlid F. Vos inzake het ver
zijn stem had haar man eens haar
voorstel afgewezen, om zijn tweeden
zoon, haar jongen, de boerderij te
geven, en deze zoon waarvoor ze
gestreden had, ter wille van wien ze
een zware schuld op zich had geno
men, die verzette zich nu tegen haar.
Een angst beving haar, als ze eraan
dacht, dat er tusschen haar en haar,
ondanks haar norsch karakter, in haar
binnenste hartstochtelijk geliefden eeni
gen zoon een onverzoenlijke vijand
schap zou kunnen ontstaan. Het denk
beeld, dat Hansjörg het echter zou
wagen, haar dat armelijke schepsel
als dochter in huis te brengen, deed
weliswaar haar woede weer krachtig
opvlammen, maar ze beheerschte
zich, daar ze inzag dat een nieuwe
uitval van haar kant. tot de gevreesde
breuk kon voeren en ze zei schijnbaar
rnstig
Denk eraan, Hansjörg, dat ik je
moeder ben, die je bestwil op het
oog heeft I Weet je wat in den Bij
bel staat? „De zegen des Vaders
bouwt den kinderen huizen, maar de
vloek der moeder ruktzeterneder!" Qa
naar huis, Hansjörg, daar zullen we
verder praten 1"
„Moeder, er staat ook in den Bijbel:
„De vrouw zal vader en moeder
verlaten en den man volgen 1" riep
Hansjörg.
„Maar Jij bent de vrouw niet, jij
bent de man 1 Wil je hebben dat
een vreemde zich tusschen ons stelt,
tusschen ons, die altijd In vrede ge»
leefd hebben Volg me, mijn jongen,
ga naar huis, binnen een goed half uur
kom ik Je na 1 Ik heb hier nog iets te
bepraten I"
{Wordt Vervolgd)
COURANT.