Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen. Wedergekeerd. No. 61. VRIJDAG 1 NOVEMBER 1929. 45e Jaarg. J. C. VINK - Axel. Nikkel of zilver 1 FEUILLETON. Binnenland. Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden. Afzonderlijke Nos. 5 Cent. DRUKKER-UITGEVER Bureau Markt C 4. Telef. 56. - Postrek. 60263. ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure. Zooals men weet heeft een Staatscommissie onder voorzit terschap van den President der Nederlandsche Bank een enquête ingesteld naar de bij handel, industrie en andere groepen heerschende inzichten omtrent de wenschelijkheid der vervan- i ging van de zilveren munt door nikkelen. In het laatste nr. van „Econ. Stat. Berichten" gaat jhr. F. W. L. de Beaufort na, welke rol de tegen woordige teeken- en pasmunten in ons betalingsverkeer innemen en onderzoekt hij de vragen, welke de staatscommissie heeft gesteld. Schr. wijst erop, dat de be staande regeling, de zgn. hin kende standaard, goed voldoet, daar deze onvolwaardige munt zich steeds in het verkeer heeft kunnen handhaven, aangezien er nimmer de minste twijfel heerscht, dat de Staat macht genoeg bezit, de waarde dezer munt op haar nominale waarde te handhaven. Haar metaalwaarde speelt bij dit oordeel geen enkele rol. Even min kan zulk een meening tot stand komen alléén door wette lijke maatregelen, welke hoogstens een declaratoire werking hebben. Wederkeerig moet bij het ge- heele volk de vaste overtuiging heerschen, dat de waarde steeds aan ons gouden tientje, dus aan het goud, in een vaste verhou ding verbonden is. Schr. wijst erop, dat voorheen de metaalwaarde der munten beslissend was, en dat pas in de 19e eeuw het gebruik van onvolwaardige munten algemeen werd. Zooals reeds hierboven is gezegd, hebben wij een z.g, hinkenden standaard, welke van 1873 dateert. Onze teekenmunt, dus onze gulden, rijksdaalder, bezit geen metaalwaarde van f 1, of f 2.50, maar slechts een waarde afhankelijk van den zilverprijs, zegge ongeveer 30 a 40 pCt. harer nominale waarde, welke waarde voor nieuwe aanmun- Duitsche vertaling. 17) Zooals ze altijd gewoon was, haar besluit snel te nemen, wilde ze ook nu zich overtuigen van de waarheid van het gehoorde, en voor het geval, dat alles zoo was, als de oude Ur sula verteld had. voorgoed een eind ma- kan aan de onwaardige vrijerij van haar zoon. Niet lettend op de kleurenpracht van het bosch, waarop de heldere herfstzon zich in duizend schakeerin gen spiegelde, snelde de boerin naar haar doel, den molen. Reeds begon de weg te dalen op de volgende bocht moest ze al in het dal kunnen kijken. Plotesling stond ze stil en staarde als betooverd naar een open plek in het bosch, een paar honderd schreden van haar verwijderd. Was het een Visioen van haar opgewonden zenu wen, wat ze daar ginds zag? Die man daar leek in grootte, houding en gang als twee droppels water op haar gestorven man maar nee, het was immers een stadsche heer, die nu met vlugge schreden den weg naar DornBChied insloeg hoe kon ze daarmee een gelijkenis gezien heb ben 1 Hoofdschuddend vervolgde ze haar weg en kwam spoedig op een plek, die juist boven den molen lag en van waaruit men het erf en den tuin Van de kleine bezitting geheel kon over* jsism tingen na 1919 door verlaging van het gehalte nog minder ge worden is. Nu is eenigen tijd geleden de meening geuit, dat zelfs deze metaalwaarde nog een overbodige luxe is dat met een practisch onbeteekende waarde volstaan kan worden. De in den aanhef genoemde Staatscommissie heeft tot taak deze mogelijkheid te onderzoeken. Een groot voordeel wordt toch verkregen. Hoeveel zilvergeld in Nederland en koloniën circu leert, is niet zeker; in het Ver slag van den Muntmeester komt eene opgave voor van ruim 500 miliioen van andere zijde wordt dit bedrag echter te hoog geacht. Hoe dit ook zij, in elk geval is er door vervanging van zilveren munt door nikkelgeld een aan zienlijk voordeel te behalen. Bij een circulatie van ruim 500 mil iioen zou door dezen maatregel een kapitaal van pl.m. 200 mil iioen gulden van een improduc tieve bestemming worden vrijge kregen, zijnde een vrijkomende rente van bijna 10 miliioen gul den Deze winstpost blijft be staan, ongeacht de wijze, waarop hij besteed wordt, belegging in het muntfonds, aflossing van staatsschuld, productieve werken 1 Steeds wordt ons productief volksvermogen daardoor versterkt. Vermoedelijk zal belegging in het muntfonds wel de voorkeur verdienen. Wil een dergelijke hervorming kans van slagen hebben, dan moet vooropgesteld worden, dat de publieke opinie geneigd is een nikkelen gulden, een nikke len rijksdaalder te aanvaarden. Hoort men nu de critiek, welke van verschillende zijden op de nieuwe plannen geuit wordt, dan bestaat er bij velen wel degelijk een vrees, dat de invoering van nikkelen geldstukken bij de pu blieke opinie, zoowel in ons land, als i,i Indië op bezwaren zal stuiten. Men vreest gemis aan vertrouwen, men vreest ge mis aan prestige. Toch zijn deze bezwaren naar schr.'s meening In het tuintje ging het blijkbaar lustig toe. Twee jonge stemmen zongen het oude volksliedje In einem külen Qrunde Da geht ein Mühlenrad, Mein Liebchen ist verschwunden, Das dort gewohnet hat. Het vroolijke lachen en praten, dat tusschen de coupletten door te hooren was, paste in het geheel niet bij den zwaarmoedigen inhoud van het ge zang. Nu vluchtte de molenaars dochter uit het prieeltje naar buiten en liep vlug en lenig tusschen de aster- en resedabedden door, achter volgd door Hansjörg, tot het hem gelukte, de vluchteling te vangen en in zijn armen te sluiten. Lang hield hij het teeder tot hem opziende meis je omvat en werd niet moede, steeds weer haar rooden mond te kussen, toen plotseling, als uit den grond op gerezen zijn moeder aan het tuinhekje stond en woedend riep: „Nu, ik moet zeggen, dat het hier fideel toegaat! Heb je geen greintje schaamtegevoel meer in je lijf, Hans jörg, dat je jezelf zoo vergeet? Wat moet dat beteekenen Verschrikt voeren de beide jongelui uit elkaar en stonden tegenover de woe dende vrouw met bleek geworden ge zichten. „Dus daar brengt mijn nette zoon zijn tijd zoek 1" ging vrouw Schilling opgewonden voort, „Heb je dat in Frankfort geleerd, om een arm meisje van het eenige wat ze heeft, haar goeden naam, te berooven En jij" wendde ze zich naar Paulien, die doodelijk verlegen voor haar stond, „schaam jij je niet, een jongen na te Joopen, die ie toch nooit van zijn overdreven. Reeds nu worden zonder zweem van twijfel de bankbiljetten der Nederlandsche Bank aanvaard, guldens- en rijks daalderbons zijn steeds zoowel in ons land als in Indië grif aangenomen, metalen guldens en rijksdaalders met een metaal waarde van plm. 30 pCt. ont moeten nimmer eenig bezwaar. Waarom wel een grens te stel len bij het metalen geld en niet bij de zilverbons Hebben wij ook niet nog een dekking in ons muntfonds? Een grond aan te geven, dat het publiek wel geneigd is en blijft onzen onvol- waardigen zilveren gulden aan te nemen en niet een nikkelen, valt moeilijk. Wordt de ontwik keling van ons publiek dan niet heel laag aangeslagen? Alles is slechts de kwestie eener juiste propaganda en zelfs behoeft deze, vooral in Nederland, niet eens zoo intensief te zijn. Ook prestige-gronden worden als tegenargument aangevoerd. Het geeft vertrouwen in ons land, te weten, dat het een zil veren mnnt heeftSlaan deze personen het aanzien van ons land niet erg laag aan Nikkelen munt kan er zeer goed uitzien en zijn de vormen practisch uitge voerd, dan valt het buitenge woon moeilijk in te zien, dat cns buitenlandsch aanzien zoude verminderen door het lichtere gewicht of de geringere metaal waarde. Hoe ons geldwezen zich tegen over het Buitenland verhoudt, hangt af van onze circulatie- Bankpolitiek en niet van het metaal onze geldcirculatie. Aan de nikkelen munt is nog een ander voordeel verbonden, dat wellicht nog te weinig naar voren gebracht is. In crisisda- gen als Augustus 1914 bestaat de neiging iedere geldsoort, welke eenige waarde heeft, op te potten en te bewaren. Zoo doende ontstaat er spoedig een tekort aan betaalmiddelen, wat slechts helpt de ongerustheid te vergrooten. Is de metaal waarde onzer munten gering, leven kan trouwen die alleen maar wat met je speelt Ik zou waarlijk geloofd hebben, dat je moeder zali ger en je vader je tot wat beters hebben opgevoed I Weet je, hoe zoo'n vrouwspeis jon genoemd wordt?" Een haastig gebaar van haar zoon onderbrak haar woordenvloed. „Moeder," zei Hansjörg met be vende stem, „zeg niets, waar u later spijt van ziu kunnen hebbent Van Paulien kan ik geen kwaad hooren, ook door mijn eigen moeder niet 1" Een oogenblik stond de boerin verstomd over dien onvoorzienen te genstand. Zoo ver was het gekomen, dat haar vroeger zoo meegaande zoon openlijk tegen haar partij koost En met welk een gezicht en met welk een nadruk. De geheele onbuigzame energie van zijn vader, waartegen zij zoo dikwijls vergeefs gestreden had, sprak uit de woorden, uit het ge zicht van den jongen. Zou de zoon willen probeeren, wat zijn va der gelukt was haar wil te buigen Dat zou ze hem eens en voor al af- leeren 1 „Ha, ha," lachte ze spottend. „Wil je mij verbieden Wat veroorloof jij je wel tegen je moeder, ontaarde jongen „Wat ik mij veroorloof, moeder?" riep Hansjörg haar toe. „Dacht u dan, dat ik met mijn vijf-en-twintig jaren nog een kind was, dat aan uw rokken hangt? Moeder," ging hij toen zach ter voort, „wind u toch niet zoo op I Denk toch eens na en kijk eens wat door de vingers I Ik kan u honderd eeden zweren, dat er tusschen mij en Paulien nietsonbehoorlijkschis voor gevallen?' dan behoeft er minder vrees ge koesterd te worden, dat ze in crisistijden achtergehouden wor den. Het zilver heeft, meent schr., zijn historische taak vervuld. China, Voor-lndië potten minder zilver op dan vroeger, zoodat er meer mogelijkheid van waarde daling dan van van waardestij ging van het witte metaal bestaat. Er is dus alle reden om met de invoering van de nikkelen munt niet te lang te wachten. Gaat Zwitserland, hetzij door vervan ging van zilveren door nikkelen munt, hetzij door invoering van zilveren munten van geringer gewicht dan de thans circu- leerende, op grootere schaal over het zilver buiten gebruik te stellen,' gaan andere landen daar toe eveneens over, onherroepe lijk zal dit ongunstig op de resultaten bij ons zijn uitwerking doen gevoelen. Men moet niet teveel zien naar andere landen, die de psy chologische gevolgen der infla tie nog niet vergeten zijn, laten wij vertrouwen hebben in de ontwikkeling van ons eigen volk, in ons aanzien tegenover het buitenland. Laten wij het „goud mijntje" van vele millioenen tot ontwikkeling brengen, ten bate onzer geheele volksgemeenschap. Tenslotte bespreekt schr. het denkbeeld der invoering van een 5-gulden-bon. De invoering van een derge- lijken bon zoude het betalings verkeer nooit kunnen vergemak kelijken. Alle lichamen, welke groote kassen te houden hebben, weten hoe tijdroovend de be handeling van groote massa's bons is en hoe licht daarbij ver gissingen voorkomen. Er heerscht overal een streven naar mecha nisatie en de verschillende soor ten betaalmachines vinden een steeds grooter gebruik. Zulke betaalmachines zijn echter nim mer te gebruiken voor papieren geld. Invoering van een 5 gulden bon moet dan ook ontraden worden, als een stap achteruit. „Niets onbehoorlijksch barstte de boerin los. „Heb ik niet zelf gezien, hoe je haar geliefkoosd en gekust hebt En die gemeene meid laat zich dat maar welgevallen I" Bij de laatste grove beleediging brak het jonge meisje in bittere tranen u't en snelde, met de schort voor het gezicht, den molen binnen, terwijl Hans jörg, doodsbleek geworden, als drijgend met opgeheven hand op zijn moeder afkwam. „Moeder," zei hij met onderdrukte, bevende stem, „wat u daareven te gen Paulien gezegd hebt, dat vergeet ik nooit „Wat moet dat beteekenen vroeg de boerin wankelend tusschen toorn en schrik. „Dat moet beteekenen dat Paulien mijn meisje is en dat ik met niemand anders trouw dan met haar 1 Zoo, nu weet je het. Dacht u, dat ik niet gemerkt had, dat u me aan dat rno- lenpeerd van neef wou koppelen Dacht u, dat ik mijn leven lang een vrouw aan den hals wou hebben hangen, die ik niet kan uitstaan Lang genoeg heb ik me gebukt en heb ik me laten commandeeren als een kleine jongen I Dat is nu voorbij 1 Qod zij dank, dat ik in een andere lucht ben gekomen, waar ik geleerd heb, dat ik ook een wil heb I Ik ben die slappeling van vroeger niet meer, dat wil ik u eens voor al zeg gen 1" Met stomme ontzetting had vrouW Schilling geluisterd naar den hart stochtelijken uitval van haar zoon. Was dat haar Hansjörg 7 Een her innering aan een lang vervlogen tijd kwam bij haar op> Precies zoo» met dezelfde oogem dezelfde klank na De Rtyksbegrooting. In de Memorie van Antwoord op het voorloopig verslag van de begrooting van binnenland- sche Zaken deelt minister de Geer mede dat het tegenwoor dige lèabinet op elk gebied van wetgeving zal uitgaan van de beginselen, welke overeenstem men met de beginselen, levende in de groepen der rechterzijde. De herziening van de Zon dagswet en van de Begrafenis wet hoopt dit kabinet tot stand te brengen. De regeering is van meening, dat de Invalidi teitswet, wat haar uitkeeringen betreft, aan herziening moet wor den onderworpen en dat de ge wijzigde wet 1 Januari 1932 moet worden ingevoerd. Afschaffing snikeraccjjns. Ingediend is een wetsontwerp tot verlichting van den druk der crisisheffingen. Het in het lee- ningfonds aanwezige saldo wordt daartoe, gelijk uit bij de Memo rie van Toelichting gevoegde staten blijkt, tot het jaar 1943 gebruikt ter gedeeltelijke dek king van de jaarlijksche lasten van het fonds. Afgeschaft worden de opcen ten op den suikeraccijns en ver laagd met ruim een derde wordt de Verdedigingsbelasting II. Het overblijvende van de Ver dedigingsbelasting II wordt sa mengesmolten met de In komstenbelasting, in dier voege, dat deze in hoofdsom evenveel blijft opbrengen als tot dusver en op de hoofdsom twintig op centen worden gelegd ten bate van het leeningsfonds. Blijkens de Mem. van Toe lichting zal dit een groote admi nistratieve vereenvoudiging geven. Volgens het ontwerp zal de afschaffing van den suikerac cijns in werking treden op 1 Januari 1930 en het overige deel van de herziening op 1 Mei 1930. Verbroken radiorede. Op de vragen van het Tweede Kamerlid F. Vos inzake het ver zijn stem had haar man eens haar voorstel afgewezen, om zijn tweeden zoon, haar jongen, de boerderij te geven, en deze zoon waarvoor ze gestreden had, ter wille van wien ze een zware schuld op zich had geno men, die verzette zich nu tegen haar. Een angst beving haar, als ze eraan dacht, dat er tusschen haar en haar, ondanks haar norsch karakter, in haar binnenste hartstochtelijk geliefden eeni gen zoon een onverzoenlijke vijand schap zou kunnen ontstaan. Het denk beeld, dat Hansjörg het echter zou wagen, haar dat armelijke schepsel als dochter in huis te brengen, deed weliswaar haar woede weer krachtig opvlammen, maar ze beheerschte zich, daar ze inzag dat een nieuwe uitval van haar kant. tot de gevreesde breuk kon voeren en ze zei schijnbaar rnstig Denk eraan, Hansjörg, dat ik je moeder ben, die je bestwil op het oog heeft I Weet je wat in den Bij bel staat? „De zegen des Vaders bouwt den kinderen huizen, maar de vloek der moeder ruktzeterneder!" Qa naar huis, Hansjörg, daar zullen we verder praten 1" „Moeder, er staat ook in den Bijbel: „De vrouw zal vader en moeder verlaten en den man volgen 1" riep Hansjörg. „Maar Jij bent de vrouw niet, jij bent de man 1 Wil je hebben dat een vreemde zich tusschen ons stelt, tusschen ons, die altijd In vrede ge» leefd hebben Volg me, mijn jongen, ga naar huis, binnen een goed half uur kom ik Je na 1 Ik heb hier nog iets te bepraten I" {Wordt Vervolgd) COURANT.

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1929 | | pagina 1