Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaaiideren No. 57. VRIJDAG IH OCTOBER 1929. 45e Jaarg. J. C. VINK - Axel. Het conflict aan de Cokesfabriek te Sluiskil. FEUILLETON. Wedergekeerd. Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond. ABONNF. MENTSPRIJS: Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden. Afzonderlijke Nos. 5 Cent. DRUKKER-U1TGEVER ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure. Eerste Blad. De staking houdt nog aan en als we nu zeggen, dat dit jammer is, dan willen we daarmede niet zeggen, dat we liever zouden zien, dat de eene partij voor de andere het onderspit moet del ven, maar dan bedoelen we daar mede, dat het uit economisch oogpunt jammer is. Want uit welk oogpunt men het ook be zien moge, feit is, dat de staking schade meebrengt en des te meer, naar mate deze langer duurt. We wenschen allerminst te be- oordeelen, wie daarvoor aanspra kelijk is en hebben dit ook tot heden nog niet gedaan, al is het, dat de schijn tegen ons was. Van arbeiderszijde nl. stelde men het voor, alsof wij door onze berichten een bepaalde hou ding tegenover hen aannamen, wat wij ten eenenmale van ons werpen. Zeker, er was eenige aanlei ding om afkeurend te oordeelen over feiten, die plaats gegrepen hebben te Sluiskil en waarover zelfs de leiding der stakers haar afkeuring uitsprak, maar we geven direct toe, dat daarvoor niet alle stakerS verantwoordelijk gesteld kunnen worden. Maar evenzeer is het ook te begrijpen, dat onder het publiek dooi die gebeurtenissen een stemming ge wekt werd, die niet ten gunste van de stakers klonk. En daar om vonden we het wel vreemd, dat nu aan de pers de schuld werd gegeven, dat het publiek niet sympathiek tegenover de staking stond wij voor ons zijn althans overtuigd, dat we daar voor allerminst reden hebben gegeven. In een onderhoud met eenige stakers werd het o. a. ook ons als een grief aangerekend, dat we het bericht meldden, waartoe de Directie der Cokes- fabriek ons machtigde en waarbij werd medegedeeld, dat ovens werden stilgelegd en er in de toekomst minder werkkrachten noodig waren. Op onze vraag in welk opzicht zulks grievend was, deelde men ons mede, dat dit bericht zoo niet misleidend, dan toch minstens onaannemelijk was. We moesten erkennen, technisch onbevoegd te zijn, om dit te beoordeelen en daarom vroeg men ons om ook van stakerszijde den toestand eens te mogen belichten, waartoe we onze volle toestemming gaven, indien dit zakelijk bleef. Alzoo laten we dan hier volgen een overzicht van de feiten, die aanleiding gaven tot de staking en van den toestand van zaken, zooals die nu is en zooals die van stakerszijde wordt voorge steld, en waarvoor wij natuurlijk geen verantwoording op ons nemen, dan alleen in zoover, dat we ook die partij in de gelegen heid hebben willen stellen om hunnerzijds het publiek in te lichten. Men schrijft ons dan het vol gende Nadat de arbeiders van de cokesfabriek eenige jaren zeer slecht waren georganiseerd en elk schrijven van de organisatie totaal onbeantwoord bleef, be proefden de arbeiders dit voor jaar door middel van een soort petitionnement, hetwelk door vele arbeiders onderteekend was, con tact met de directie te krijgen, teneinde te komen tot eenige ver betering van arbeidsvoorwaarden. De directeur is door dit collec tieve optreden wellicht bedacht geworden voor een mogelijk „ge organiseerd" optreden, daar de moderne fabrieksarbeidersbond niet stil zat en lette op den stand van zaken. Hij ontbood enkelen der onderteekenaars op het kan toor en deelde hun mede, dat „ze al zooveel verdienden, dat ze „eigenlijk al hoven andere cokes- „fabrieken uitkwamen en er dus „niet op mochten rekenen iets „meer te krijgen. Bovendien kon „de fabriek ook geen hooger loon „betalen. Desniettegenstaande zou „hij voor zijn „Raad van beheer" „eenige verhooging verdedigen „en het antwoord zou hij dan „aan de onderteekenaren wel „bezorgen". Langen tijd hoorde men echter van niets en begonnen de werk lieden in te zien, dat er van ver betering van loon, enz. op die manier niets kwam. Men begon zich daarom te organiseeren in den modernen en later ook in den R.-K. bond, tot vöèr eenige weken zoo goed als allen waren aangesloten en de arbeiders aan hunne besturen opdracht gaven om met de directie te onderhan delen. Verwacht werd echter wel, dat ook de organisatie's eveneens met een kluitje in het riet zouden gestuurd worden. Daarom werd in een gecombineerde vergadering van hoofd- en afdeelingsbesturen op 4 Sept j.l. besloten om in een brief de eischen kenbaar te maken en ook, dat nu met een uitvlucht geen genoegen meer zou worden genomen. Niettemin vroeg de directie alweer een week uitstel (om in dien tijd met zijn Raad van beheer te kunnen spreken Tegen den zin van de meeste arbeiders werd dit uitstel toege staan. Op 18 Sept. had een bespre king plaats op het fabriekskan- toor met het gevolg, dat de directie nog geen enkele toezeg ging deed, maar bereid was om met den „Raad van beheer" over eenige verbeteringen te spreken. De arbeiders, die door dit antwoord zeer teleurgesteld tot verbitterd waren, stelden uu aan de directie een ultimatum van een week. Was binnen dien tijd geen overstemming verkre gen, dan werd het werk neerge legd. De eischen waren5 cents per uur loonsverhooging, door betaling op Chr. feestdagen, 6 dagen vacantie per jaar met be houd van loon, extra betaling van overwerk en 100 pCt. meer loon voot Zondagsarbeid. Op 24 Sept. voor den Rijks bemiddelaar geroepen, wilde de directie eerst niets geven, zoo- lang met staking werd gedreigd, maar tenslotte begreep zij, dat het geen tijd meer was om daar nog over te spreken, en ver klaarde zij zich bereid om aan ongeveer 300 arbeiders de ge vraagde 5 cents per uur meer te geven. De andere ruim 100 ar beiders kregen dus geen verhoo ging. Dit kon (natuurlijk) door den bond niet worden aanvaard en op voorstel van den Rijks bemiddelaar werd hierover nog denzelfden avond met de direc tie onderhandeld Het eenige re sultaat was, dat de directie zich bereid verklaarde, om zoo spoe dig mogelijk zijn „Raad van be heer" op te bellen en aan dezen voor te stellen om aan alle ar beiders 5 cents per uur ver hooging te staan. Aangezien de directeur met nadruk te kennen gaf, geen be dragen voor loonsverhooging be schikbaar te hebben, dan het toe- gestape voor die 300 menschen, deden nu de arbeiders het voor stel, om dan van hun 100 pCt. verhooging voor Zondagsarbeid de helft te laten vallen, om dan het bedrag, dat daardoor vrij kwam aan te wenden voor ver hooging van de 100 uitgeslotenen, zonder dat dit aan de fabriekskas beduidende offers zou kosten Zelfs werd, teneinde de staking nog te voorkomen, door de ar beiders de doorbetaling op Chr. feestdagen er nog aan gegeven. De directie vroeg en kreeg weer 24 uur uitstel voor het ultimatum. Dat wil zeggen, dat de staking eventueel niet des morgens op 25 Sept. zou ingaan, maar een dag later. Toen de bestuurders nu den volgenden dag zich opnieuw ten kantore vervoegden, gewerd hun de lakonieke mededeeling, „dat >de telefoon defect was en men „niet met den „Raad van beheer" „had kunnen overleggen". De telefoon kapotEn er waren van alle kanten politie mannen gedirigeerd en Fransche onderkruipers waren reeds aan gekomen. De 24 uur uitstel waren dus voor andere doeleinden gebruikt, dan waarvoor ze waren toegestaan. De diiecteur trachtte ook nog aannemelijk te maken aan de bestuurders, dat hij zeer onder het geval leed en dat het hem speet niet meer te kunnen geven. Hij wilde dus wel, maar mocht niet van zijn „Raad van beheer". Maar als men let op hetgeen er in de pers is geschreven over eer. boodschap van dhr. Colsen, waarbij deze opdracht kreeg om aan de arbeiders mede te deelen, dat de directie voor een groot gedeelte aan de financiëele eischen wilde tegemoet komen, en in aanmerking genomen wordt, dat die opdracht ongeveer gelijk tijdig kwam met de verklaring van onmacht van de zijde van den directeur aan onze bestuur ders, dan staat het voor de arbeiders wel vast, dat de directie opzettelijk naar een breuk met zijn personeel moet hebben ge streefd. Deze handelwijze van de directie kan echter zeer onhan dig worden genoemd. Immers zij moest toch kunnen begrijpen, dat de arbeiders, nadat zij herhaal delijk door haar waren misleid (in velerlei opzicht) op dit cri- tische moment de organisatie den rug niet zoüden toekeeren De organisatie had nu het vertrou wen en niet de directie. Had de directie het conflict willen ver mijden, door dat voorstel aan de besturen te doen, dan was dat misschien nog gelukt, maar de directie schijnt echter den strijd tegen de organisatie, als uitvloeisel van de maatschappe lijke ontwikkeling, tot hare totale nederlaag te willen volhouden. En de heer Colsen was hier zeker wel de minst geschikte persoon, om een bemiddelingsrol te vervullen, omdat deze niet het geringste vertrouwen van de arbeiders bezat. Al had nu de geestelijke adviseur der R. K. afdeeling de mededeeling van dhr. Colsen nog aan onze leiders overgebracht wat echter niet gebeurd is we zouden er wellicht even weinig aandacht aan (Wordt vervolgd) AXELSCHE COURANT Bureau Markt C 4. Telef. 56. - Postrek. 60263. Duitsche vertaling. 13) Hansjörg was daarom over veel voorvallen den twist betreffende, in het onzekere gebleven, en daar hij bij zijn oppervlakkige natuur het leven alleen van den vroolijksten kant op vatte, had hij zich ook nooit moeite gegeven, zich goed op de hoogte te stellen. Hij vond 't al lang goed, als zijn moeder hem van die oude, vervelende geschiedenissen verschoonde; wat zou hij zich het hoofd breken over iets, dat voorbij was. Hij had wel wat beters te doen! Maar nu zijn moe der zei, dat Koenraad Werner wel met de mooie weduwe zou trouwen, bracht de jaloezie hem in beweging. Daarom was die Koenraad zoo dik wijls in de herberg te vinden 1 Aan hem had de weduwe het, om zoo te zeggen, te danken, dat de herberg Zondags tot de laatste plaats toe bezet was, want de vroegere soldaat was mettertijd voor de jongens van het dorp een schitterend voorbeeld ge worden, en iedereen probeerde vriend schap met hem aan te knoopen. Ook Hansjörg had zich erg tot hem aan getrokken gevoeld en luisterde even als de kameraden met spanning, als Koenraad op de pakkende manier hem eigen van de veldtochten, die hij had meegemaakt, van de vreemde landen, waar hij met het leger van Napoleon geweest was, kleurige ver halen ophing. Daarom had de mooie Anne Margreet altijd heimelijk wat met Koenraad te bepraten, en daarom ging ze zoo vertrouwelijk met hem om als met geen van de andere gas ten Er was geen twijfel mogelijk die beiden waren het zeker al eens, en zijn moeder had gelijk met haar bewering, dat het om zijn erfdeel te doen was, ze had ook gelijk, als ze zich beslist verzette tegen zijn be zoek aan den „Grauwen Kop"Hij zou haar zin doen 1 Wat had hij ook nog in den „Grauwen Kop" te ma ken, als de eigenares aan een ander zou toebehooren Hij had immers ook zijn Paulien, die lieve meid, die zoo hartelijk kon lachen en kussen O )k bezat hij niet zoo veel zelfge voel, dat hij geloofde, Koenraad Wer ner den loef af te steken. Dan was het maar het best, dat hij er heele- maal niet meer naar toe ging, dan er gerde hij zich tennrnste ook niet. On der den indruk van deze gedachten zei hij daarom nu bedaard „Als het u zooveel kan schelen, Moeder, dat ik daar niet meer naar toe ga ook al goed Ik heb daar niets te zoeken en ik wil geen stof tot praaijes geven Aandachtig bekeek vrouw Schilling haar zoon. Dal ingaan op haar wen schen kwam haar wat snel voor, want haar vermoeden, dat Hansjörg ver liefd was op de mooie weduwe van zijn stiefbroer, scheen haar te waar schijnlijk, en ze was daarom bang, dat hij dat maar beloofde, om er van af te zijn en achter haar rug juist het tegenovergestelde doen. Ze wilde daarom voorgoed een stokje steken voor alle heimelijke buitensporigheden en begon bedaard; „Je neemt me een pak van 't hart, Hansjörg! Nu zie ik toch, datje eindelijk eens zult beginnen met die domme jongensstreken op te houden en een man te worden, zooals het hoort! Als je maar altijd naar mij luisterde, jongen Ik meen het tech zoo goed met jeik wil je daarom ook wel het plezier doen, dat je eens een poosje van huis gaat, waartegen ik me al die jaren verzet heb Mijn neef Weiringer, die pachter is op die groote boerderij bij Frankfort, wil je een tijdlang te logeeren heb ben. Als de hooitijd voorbij is, kun je, wat mij betreft, daarheen gaan ik heb het ai met neef afgesproken, toen ik vier weken geleden daar was. Op dat groote goed kun je nog wat leeren, wat je later thuis goed ge bruiken kunt. Het zal ook prettig voor je zijn, eens naar Frankfort te kunnen gaan, het is maar twee uur loopen daar vandaan Wie was gelukkiger dan Hansjörg? Hij zou zijn intrede doen in het volle bruisende leven daarbuiten in de we reld, dat hij alleen van hooren zeggen kende, en de glans en de heerlijkheid waarvan hij zich in de diepe eenzaam heid van zijn dorpje de wonderbaar lijkste voorstelling maakte. Twee uur van Frankfort af! Dan kon hij iedi- ren Zondag in de oude keizerstad rondloopen, tusschen al de mooie heeren en dames, hij kon de wach:- parade z!en uittrekken, den Main niet zijn vele schepen bewonderen het was hem alsof zich een tooverland voor hem opende. Eu bij neef Wei ringer zou hij komen, dien voornamen man, die er heelemaal niet al3 een boer uitzag 1 Hij kende hem van het bezoek, dat neef twee jaar geleden gebracht hadOp een prachtigen vos kwam hij toen aangereden een Walachijsch paard uit zijn eigen fok kerij was het geweest zoo mooi en vurig als geen paard uit de heele omgeving. Een eigen paardenfokkerij hield neef er op na daar was Hansjörg in zijn element, want hij had een aangeboren zwak voor mooie paarden. Weliswaar zou hij dan Pau lien, die hij vandaag nog zoo ge liefkoosd en gekust had, in langen tijd niet zien en al was het zoo misschien was het wel heel goed Trouwen kon hij het meisje voorloo- pig toch nog niet, dan was het maar beter, als hij haar niet te veel zag. Keerde hij na een of twee jaren weer in zijn geboorteplaats terug en had hij in den loop van dien tijd bij neef wat behoorlijks geleerd, dan kon hij eerder tegen zijn moeder optreden. Dan zou hij tegen haar zeggen „Paulien of niemand I" een wilsuiting, waartoe hem heden beslist nog de moed ontbrak. In zijn verrukking viel Hansjörg zijn moeder om den hals en draaide de welgedane vrouw meerdere malen dansend in het rond. Zijn moeder bevrijdde zich lachend van den wildeman en stuurde hem het erf op om nog eens na te kijken of alle werk ordelijk uitgevoerd was j zij zou onderhand 't avondeten hel pen klaar maken. Fluitend verwij derde de jonge man zich, en met een tevreden uitdrukking op het koude gezicht keek zijn moeder hem na, Ze had immers bereikt, wat ze wilde. Haar bezoek bij den neef, vier weken geleden had ten doel gehad, het plan tot een huwelijk tusschen Hansjörg en de oudste, wat leelijke dochter van den neef te beraadslagen, Om den jongen, die zoo graag alle mooie meisjes naliep, niet koppig te maken, hadden beiden 't best gevonden, voor- loopig heelemaal niets van hun plan aan Hansjörg te laten blijken, want dat hij zich dan weerspannig zou toonen of met een van zijn dwaze streken het huwelijk zou verijdelen, dat was wel zeker. Ze waren over eengekomen dat Hansjörg voor een jaar of langer bij neef Weiringer zou komen, om zich hier in het boeren bedrijf verder te bekwamen. Als hij eerst maar daar was, dan zou neef er wel voor zorgen, dat de harten van de jongelui elkaar vonden. Tevreden knikkend met het hoofd, streek vrouw Schilling met haar vleezige hinden over de schort en begaf z-ch met vasten tred naar de keuken, waaruit kort daarop het rammelen van bordenen vaatwerk k'onk. VII. Het was nu al twee en een half jaar geleden, dat Koenraad Werner uit den oorlog was teruggekeerd in zijn ouderlijke huis jaren, die voor den jongen man een overvloed van zorg en arbeid gebracht hadden. Tij dens de lange oorlogsjaren konden de akkers slechts gebrekkig bewerkt worden, daar de manlijke arbeids krachten ontbraken, en het kostte al verbazend veel moeite, om de lande rijen weer in een dragelijken toestand te brengen, zooals voor de voortgang eninstandhoudingvanhet bedrijf noodig was.

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1929 | | pagina 1