Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwseh - Vlaanderen No. 46. DINSDAG 10 SEPTEMBER 1929. 45e Jaarg. J. C. VINK - Axel. Buitenland. FEUILLETON. Wedergekeerd. Binnenland. Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden. Afzonderlijke Nos. 5 Cent. DRUKKER-U1TGEVER Bureau Markt C 4. Telef. 56. - Postrek. 60263. ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure. Ontwapenlngs-vraagstuk. De Britsche minister van Bui- tenlandsche Zaken Henderson, met luid applaus begroet, zette in een uitvoerige rede het Brit sche standpunt inzake de voor naamste vredeskwesties uiteen. Als ideaal stelde hij zich voor een machtigen Volkenbond, die den vrede zou kunnen handhaven. Het is van de grootste beteekenis, dat de ontruiming van het Rijn land besloten is na overeenstem ming tusschen de betrokken mo gendheden. De Britsche regeering ziet de ontruiming van het Rijn land als een daad van vertrouwen tegenover haar Duitsche vrienden. Mac Donald heeft er reeds op gewezen, dat de Britsche regee ring de grootste waarde hecht aan het principe van onpartijdige arbitrage. Er dient een middel gevonden te worden om de tegen stellingen en de daaruit voort vloeiende gevaren voor het inter nationale leven langs arbitralen weg uit den weg te ruimen. Vanwege het groote gevaar, dat de menschheid thans nog steeds van de mogelijkheid van oorlog te duchten heeft, heeft de Engel- sche regeering besloten met alle middelen te streven naar een di recte oplossing van het ontwape- ningsvraagstuk. Het Volkenbonds instrument moet voor dit doel verder uitgebouwd en versterkt worden. De voorbereidende ont wapeningscommissie van den Vol kenbond heeft reeds twee belang rijke voorstellen gedaan, ten eerste tot het verleenen van financieëlen steun aan aangevallen staten en ten tweede een ontwerp-verdrag, dat op voorstel van de Duitsche regeering terug gaat en waarin wordt voorzien in middelen tot verhindering van het uitbreken van een oorlog. De Britsche re geering hoopt dat de derde Vol kenbondscommissie een ontwerp- conventie zal uitwerken betreffen de de financieële hulpverleening aan aangevallen staten, tot welke conventie alle naties zullen kun nen toetreden. Indien deze con- ventie nog gedurende de huidige plenaire vergadering gereed zou komen, zou de Britsche regeering haar onmiddellijk onderteekenen. Henderson verklaarde, dat het Kelloggpact een belangrijke nieuwe bijdrage vormde tot het internationale recht. Thans moe ten de bepalingen van het Vo'ken- bondspact in overeenstemming gebracht worden met die van het Kelloggpact. Het recht, dat het Volkenbonds pact sommigen leden geeft om onder bepaalde omstandigheden oorlog te voeren, wordt door het Kelloggpact bestreden. Henderson verklaarde, dat" de Britsche dele gatie een ontwerp-resolutie zal indienen, waarin de assemblee met voldoening kennis neemt van het toetreden der meeste staten tot het Kelloggpact. Henderson deelde mede, dat de delegaties van Frankrijk, Italië, België, Dene marken en Chili zich met zijn voorstel accoord hadden verklaard en dat ook de Duitsche delegatie in principe haar steun had toe gezegd De Britsche regeering heeft het ernstige voornemen het Volkenbondspact geheel in over eenstemming met het Kelloggpact te brengen. Henderson's rede werd luid en langdurig toegejuicht. Sabotage. Dat er nog altijd individuen zijn, die zich ten koste van een oorlog gaarne rijk zouden maken (zij zullen er ook blijven, zoo lang er kans toe is) is weer gebleken door een geknoei tusschen scheepsbouwers en regeerings- ambtenaren in Amerika. In dat verband heeft President Hoover een opzienbarende ver klaring afgelegd, waaruit blijkt dat hij de justitie opdracht heeft gegeven een onderzoek in te stellen naar de juistheid van de berichten, volgens welke drie scheepsbouwmaatschappijen heb ben deelgenomen aan een groote propaganda-actie, welke ten doel had het te niet doen van de vor deringen, gemaakt op den weg naar algemeene ontwapening. In het middelpunt van deze aangelegenheid staat een met name genoemde „marine-deskun dige", die in dienst zou hebben gestaan van bedoelde scheeps bouwmaatschappijen en wiens taak bestond uit het tegen hooge honoraria openlijk en systema tisch propaganda te maken tegen vermindering van de Amerikaan- sche marine. President Hoover heeft ver klaard dat de in Amerika welbe kende voorvechter voor een .Big Navy", William Shearer, boven genoemde marine-deskundige is. Shearer had onlangs een vorde ring zoowel op de Bethlehem 'Scheepsbouwmaatschappij als de Newportnews Scheepsbouwmaat schappij en de Amerikaansche Brown-Bowery Maatschappij, van wie hij een kwart millioen dollar wegens bewezen diensten eischte. Thans wordt hij ervan bescftul- digd in Amerika propaganda te hebben gemaakt tot het opwekken van internationalen haat in het be lang van Amerikaansche scheeps maatschappijen. President Hoo ver heeft van de betrokken maat schappijen geëischt, dat zij een verklaring zullen geven en indien dit niet mocht geschieden, zou de regeering zich genoodzaakt zien te overwegen, welke stappen zij zal moeten doen om de Ver- eenigde Staten van dergelijke ver derfelijke invloeden te bevrijden. Vereenlgde Staten van Europa. De Fransche minister-president Briand heeft, zooals verwacht werd, de leiders der Europeesche Volkenbondsdelegaties uitgenoo- digd tot het houden van een be spreking over Briand's voorstel tot het vormen van een Bond van Europeesche Staten. Briand zal waarschijnlijk voorstellen te be ginnen met het instellen van een commissie van Onderzoek, die op de volgende plenaire vergade ring van den Volkenbond in 1930 met practische voorstellen moet komen. Pertinax schrijft in de „Daily Telegraph", dat deze bijeenkomst een niet-officieël karakter dragen zal. Briand zou van meening zijn, dat men geen voortgang zou kunnen maken, zoolang de zaak niet met de verantwoordelijke ministers is besproken. Volgens den Franschen minister-president kan de hulp van de verantwoor delijke ministers in de verschil lende landen slechts dan van nut zijn, wanneer zij in staat zijn, de politieke gedachte boven de prac tische moeilijkheden te stellen. Voorloopig hoopt men nog voor het einde van het jaar buiten den Volkenbond om een conferentie te kunnen houden om de idee van economische en politieke samenweiking te bevorderen. Een nauwkeurige studie van Briand's rede wekt in sommige kringen het vermoeden dat Briand langs dezen omweg wil trachten een deel van het Protocol van Genève te verwezenlijken. Toenemende bevolking. Zoo pas heeft het Internationaal Statistieken-Instituut, gevestigd te 's Gravenhage, een overzicht ge publiceerd van de jongste bevol kingscijfers van alle landen der aarde, alsmede van gegevens, betreffende de huwelijken, echt scheidingen, geboorten en sterf gevallen in een groot aantal landen. Uit de door den bestuurder, prof. H. W. Methorst geteekende inleiding wordt het volgende ont leend Volgens de laatste ge gevens werd de aarde in 1928 door 1936 millioen menschen bewoond. Sedert 1920 bedraagt de toeneming van het wereld totaal 7 t h. Van de Europeesche landen gaat Rusland met 108 millioen (zonder Aziatisch Rus land) aan het hoofd dan volgen Duitschland met 63.3, Groot- Brittannië met 45.4, Frankrijk met 41.0, Italië met 40 8, Polen met 30.2 en Spanje met 22.3 millioen. België en Nederland tellen ond. 8 en 7.7 millioen inwoners. Van de buiten-Europeesche lan den zijn China met 458, Britsch- Indië met 319, de Vereenigde Staten van Noord-Amerika met 120, Japan met 60, Nederlandsch- Indië met 53 en Russisch-Azië en Brazilië elk met 30 millioen in bevolking de talrijkste. Beren, Uit Polen wordt gemeld, dat zich in de wouden in den laatsten tijd buitengewoon veel beren op houden. De dieren trekken van het gebergte naar het dal, wat door de bevolking als een teeken van een strengen en vroegen winter wordt beschouwd. Brutaal. Donderdag ontdekte de rechter van instructie in de strafinrichting te Pankratz bij Praag, dat hij on danks het feit, dat hij het vertrek niet verlaten had, jas, portemon- naie en actetasch miste. Bij onderzoek bleek, dat een arres- tant uit Pankratz, dien hij ver hoord had, kans had gezien den rechter tijdens het verhoor deze voorwerpen afhandig te maken. Kardinaal Van Rossum op het Loo. De secretaris van Kardinaal Van Rossum Mgr. dr. Jos. Dreh- mans, heeft aan „De Tijd" een en ander verteld over de audiëntie, welke Z. Em. op het Loo heeft gehad. Het onderhoud duurde een half uur en de Koningin vroeg vol belangstelling naar vele bijzonder heden betreffende het jubileum van Z. Em. Tijdens het gesprek trof het den Kardinaal, hoe goed H. M. op de hoogte was van zijn arbeid. De Prins en later ook Prinses Juliana mengden zich in het ge sprek De Prins onderhield zich o.a. met den Kardinaal over 's prinsen overleden broeder, die Katholiek was, en wiens biecht vader tijdens diens verblijf Ie Rome Kardinaal van Rossum is geweest. Ook over tal van andere onder werpen liepen de gesprekken; zoo uitte Z. Em. aan H. M. zijn bewondering voor het groote werk dat door de drooglegging der AXELSCHE COURANT Duitsche vertaling. 3) Het was alsof ik een slag op mijn hoofd kreegWaar zou ik die twee getuigen vandaan halen De eene was een Dornschiedsche boer geweest, die al lang op het kerkhof lag; de andere was verhuisd naar Amerika, waarheen wist ik niet, alleen zijn naam had ik onthouden. Christiaan Euler heette hij, kwam uit dezelfde plaats als mijn vader zaliger en was diens beste vriend geweest. Of hij nog leeft, dat weet Onze Lieve Heer alleen ik heb er niets van kunnen uitvinden, hoewel ik den heelen langen weg naar Hochstadt, waar mijn vader vandaan was, geloopen ben en daar bij den burgemeester, den dominee en alle oude menschen gevraagd heb Familie van Christiaan Euler leefde er niet meer; ik ben net zoo wijs weer teruggekomen als ik heengegaan ben 1" .Maar Hendrik, je vader moet toch iets zwart op wit over de zaak gehad hebben?" bracht Koenraad in het midden, die in spanning naar het ver haal van zijn kameraad geluisterd had .Is er dar. heelemaal niets ge* vonden .Dat is het nou juist; er is niet, Of liever gezegd, er is niets meer!" was het antwoord. .Dadelijk na den dood van vader heeft het gerecht de commode, waarin de papieren en het |e!d lager, verzegeld l toen de zegels er af genomen werden, was het stuk niet meer te vinden, dat vader me meer dan eens had laten zien. Het kan niet anders of mijn stiefmoeder heeft het papier eruit gehaald, voor ze van het gerecht gekomen zijnIk heb het haar in haar grzicht gezegd. Ze maakte zoo'n spektakel, dat de heele buurt bij elkaar liep! Tenslotte heb ik haar den heelen rommel voor de voeten gesmeten, ben met mijn Anna Margreet het huis uit gegaan en ben met het geld, dat mijn oude schoonvader, de schoolmeester, in vijftig jaar bij eikaar gespaard had veel was het niet de herberg ,In den grauwen kop" begonnenMijn Anna Margreet is netjes en precies ik zelf heb ook aangepakt, ben nog een slageiij erbij begonnen en zoo is het tamelijk goed gegaan, en de menschen op het dorp waren allemaal op onzen kant I De ooievaar heeft ons een klein meisje gebracht, een lief blond dingske, dat haar moeder als uit het gezicht gesneden is toen is die ongelukkige oorlog weer gekomen en ik moest bij de soldaten 1 Juist op den dag, dat ik moest op komen kwam er een brief voor mij van den burgemeester van Hochstadt, en daarin schreef hij, dat hij het adres van Christiaan Euier in Ameri ka opgespoord had. De man woonde in Nieuw-Bremen in den staat Ohio in Amerika, of hij had daar gewoond, als hij niet meer leefde. Ik ben da delijk een langen brief gaan zitten schiijven aan Christiaan Euler, en daarin heb ik den man het heele ver haal uit de doeken gedaan, Als hl] nog leeft, dan is n^g niet alles ver loren, dan kan zijn getuigenis mij aan mijn recht helpenMaar als er nu eens iets waar is van mijn droom. Koenraad, als ik niet meer thuis kom en uit Amerika komt toch nog een brief van Euler wie is er dan nog om mijn arme Anna Margreet bij te staan Haar vader is een oude man, die niet kan optreden, de vrouw lui weten met de zaak geen weg, daar moet een flink man bij te pas komen, die hoofd en hart op de goeie plaats heeftKoenraad, wil jij me den vriendendienst bewijzen om mijn Anna Margreet te raden en te helpen, als ik er niet meer ben en jij den dans ontspringt „Als het je daarom te doen is, Hein, als het je geruststeld," antwoordde Koenraad, „hier heb je mijn handt Een man een man een woord een woordAls ik heelhuids weer thuis kom, dan kan je familie op me rekenen, zoo zeker als op je zelf!'' „Ik dacht het wel, dat ik me op jou kon verlaten, Koenraad zei Hen drik met van ontroering trillende stem, terwijl hij zijn vriend dankbaar de hand drukte. „En ik zal je mijn ring geven, dat mijn Anna Margreet weet, dat ze vast op je bouwen en je in alles vertrouwen kan I Ze heeft hem mij gegeven, toen we getrouwd zijnGroet mijn lieve vrouw van haar man en groet mijn lieve kindje van haar vader onze lieve Heer zal het je loonen 1" Hij kon niet verder spreken en be gon zacht te snikken, hetgeen hij met alle geweld trachtte te onderdrukken. Troostend legde de onderofficier zijn arm om den schouder van den kamc- raad en smeekte hem met zachte woorden, zich te beheerschen en zich niet over te geven aan die donkere gedachten, tot het hem eindelijk g- lukte, den man, die geheel van streek was, eenigszins tot kalmte te bren gen. Intusschen begon de morgen te schemeren. De regen was opge houden. Een golvende vochtige mist vulde de uitgestrekte dalen, waar de be slissende slag gehouden zou worden. Reeds hoorde men in het kamp van de bondgenooten hoornsignalen, die de troepen naar hun stelling riepen en ook op de heuvels aan .de andere zijde roffelden de trommen en schal den de trompetten, een teeken. dat ook de vijand zich gereed maakte tot een bloedigen slag. Een ordonnans kwam aangereden en bracht het be vel aan den leider der veldwacht, om naar de bataillons terug te keeren. Inderhaast werden de wachten terug getrokken en zwijgend marcheerde de kleine troep naar de achter het slot gelegen hoogte waar bataillon aan bataillon opgesteld stond om den aanval der Franschen af te wachten. Nogmaals drukte Hendrik Schilling zijn vriend Koenraad Werner met een veelbeteekenenden blik de hand, voor de manschappen hun plaatsen innamen, en nogmaals hoorde Koen raad zijn kameraad aangedaan zeggen „Groet mijn lieve Anna Margreet, groet mijn lief kindje!" II Vive l'empereui I En avant! Zoo klonk het bruisend van de lippen der duizenden, die in dichte colonnes de hoogte opstormden, onbekommerd_om het knetterende kartets- en geweer* vuur, dat hun tegemoet sloeg en ontzettende leemten in hun gelederen deed ontstaan. Reeds driemaal waren de net bijna o"'.ve?r?taanbaar glan uitgevoerde aanvallen der Fransche regimenten van het korps d'Erlon op het centrum van de verbonden Engel- schen, Duitschers en Nederlanders bloedig teruggedrongen steeds weer verzamelden de verslagen troepen zich in de kom van hel dal en storm den, ondersteund door de dappere kurassiers van de divisie Kellermann, de hoogte op. Het kostte den bond genooten iederen keer ontzettende inspanning om den vreeselijken stoot te doorstaan: de onophoudelijke, woedende aanvallen der Franschen hadden het centrum tot op het uiter ste toe verzwakt en de opperbevel hebber de Hertog van Wellington moest voordurend nieuwe bataillons en eskadrons ruiterij te hulp zenden, om een doorbreken der Unie te ver hoeden. Een door den roekeloozen maarschalk Ney persoonlijk geleide ruiteraanval van vierduizend paarden, kurassiers, karabiniers en dragonders, kon ondanks zijn ontzettende kracht eveneens een doorbraak niet bewer ken. Weliswaar verbraken de eska drons, die als een orkaan kwamen aanstuiven meerdere door de bond genooten gevormde carré'senkele bataillons wi rden bijna geheel ver nietigd, maar steeds weer sioten zich de gelederen der dapperen aaneen en wierpen de ontzettende ruitermassa onder bijstand van een vernietigend artillerievuur terug in het dal. Nu moest de osverschrokken garde be reiken, wat den linietroepen en de cavallerie niet gelukt was. (Wordt vervolgd) Die 't hoogste klimt, waagt er dg kans aan, het di.pst tg vallen.

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1929 | | pagina 1