Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch- Vlaanderen
Het Geheim.
No. 13.
DINSDAG 14 MEI 1929.
45e Jaarg.
Buitenland.
FEUILLETON.
•T. C. VINK - Axel.
Binnenland.
*ïteMmè SéC
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
Denemarken.
Met het weder optreden van
het Kabinet-Stauning komt het
ontwapeningsvraagstuk in Dene
marken weer sterk op den voor
grond. Want de Deensche sociaal
democraten trachten de afschaf
fing van leger en vloot volledig
door te voeren, met handhaving
slechts van een politiekorps,
waaraan de zorg voor de bin-
nenlandsche rust is toevertrouwd
en dat zoowel te land als te
water dienst zou moeten doen.
Het probleem der landsverde
diging was trouwens de oorzaak
van het aftreden der regeering
Madsen Mygdal, die bij de be
handeling der begrooting de so
ciaal-democraten tegenover zich
zag, terwijl conservatieven en
links-radicalen zich van stem
ming onthielden, waarmee haar
lot was beslist.
In het nieuwe kabinet hebben
9 sociaal-democraten, waaronder
de minister president, zitting, als
mede drie links-radicalen en dit
twaalftal zal ongetwijfeld de af
schaffing van leger en vloot met
kracht ter hand nemen. De eer
ste poging daartoe treffen we
aan in het programpunt, beoo-
gende opheffing van den Senaat
(Landsting), dus wat wij de
Eerste Kamer noemen. In dat
lichaam beschikken de tegen
standers van het Kabinet-Stau
ning nog steeds over een kleine
meerderheid, in tegenstelling met
de Kamer van afgevaardigden
(Folketing, gelijk te stellen met
onze Tweede Kamer), waar ze
lichtelijk in de minderheid zijn.
Reeds vroeger heeft de Senaat
de ontwapenings-plannen afge
stemd, nadat het Folketing er
bereids zijn goedkeuring aan had
gehecht. Om herhaling hiervan
te vermijden, ligt het in de be
doeling, het Landsting te doen
verdwijnen. Gelukt dit, dan heb
ben we dus in Denemarken het
eerste land te begroeten, dat
breekt met de heerschende Eu
ropeesche opvattingen omtrent
landsverdediging en eenvoudig
zijn land,- zee- en luchtstrijd-
macht afschaft.
Dat hiertegen ook buiten De
nemarken zich stemmen zouden
verhi ff en was te voorzien en in
de buitenlandsche pers is dat ook
al geschied in alle toonaarden.
Bij de bestrijaing der Deensche
plannen is echter geen blad zoo
ver gegaan als de Londensche
„Times", waarin heftige fulmi-
naties tegen het voornemen der
Deensche regeering worden ge
houden. En in 't vuur der rede
komt de „Times" tot hoogst
eigenaardige conclusies, als de
volgende
„In onze dagen bestaat een
absolute wederkeerige afhanke
lijkheid tusschen de Staten der
wereld. De Volkenbond is opge
bouwd ir, de overtuiging, dat
elke natie zoodanig zal zijn uit
gerust (bewapend), dat ze een
medelid, slachtoffer van een aan
valsoorlog, kan steunen. In geval
van nood is het de plicht van
elk land, deel te nemen aan de
gezamenlijke militaire maatrege
len, waaraan de Volkenbond
sanctie heeft verleend. Zal Dene
marken, indien het de voorge
nomen veranderingen op mili
tair gebied doorvoert, in staat
zijn de verplichtingen te ver
vullen, welke het met andere
Volkenbondsleden op zich heeft
genomen Verliest het de aan
spraak op hulp van anderen,
wanneer het zelf tot aanvalsob-
ject mocht worden gekozen?
Het valt te betwijfelen, of de
zaak der ontwapening door ex
perimenten van deze soort wordt
bevorderd."
Tot zoover het conservatieve
Engelsche blad, dat door dit
betoog het werk der ontwape
ningscommissie wel in een
vreemd licht doet verschijnen.
Aanslag op Woldemaras.
Als gevolg van de vredesver
dragen is Europa een nieuw
„Balkangebied" rijker geworden
die twijfelachtige eer is te beurt
gevallen aan het randstatenge-
bied tusschen de Oostzee en de
Zwarte Zee. In het bijzonder
DRUKKER-UITGEVER
in het Oostzeegebied heerschen
min of meer latente spannings
toestanden. Zoo b.v. in Lithauen.
In Kowno, de hoofdstad van dit
land, heeft zich een revolver
drama afgespeeld, waarvan mi
nisterpresident Woldemaras bijna
het slachtoffer is geworden.
Toen de premier in gezel
schap van zijn adjudant, een
jonge dame en zijn pleegzoon
uit zijn auto stapte, om een con
cert bij te wonen in het Staats
theater te Kowno, is een moord
aanslag gepleegd.
De aanslag werd gepleegd
door drie individuen, die in to
taal 7 schoten losten. De adju
dant van den dictator was op slag
dood. De jonge dame en de
pleegzoon zijn door schoten in
den buik ernstig gewond. Wol
demaras zelf bleef ongedeerd.
De daders zijn in het gedrang
voor den schouwburg ontkomen.
Men neemt aan, dat zij aanhan
gers zijn van Plesjkaitis, den
leider van de Litausche emigran
ten in het Wilna-gebied. In deze
meening wordt men versterkt
doordat de ernstig gewonde ka
pitein Verbickas, voordat hij het
bewustzijn verloor uitgeroepen
heeft dat de daders Poolsch
spraken. Mevrouw Woldemaras
heeft twee schoten door haar
mantel gekregen zij bleef echter
ongedeerd, evenals haar man.
Kameroverzicht.
De Eerste Kamer is slechts
eenige uren bijeen geweest, en
heeft in deze korte vergadering
eene belangrijke beslissing weten
te nemen. De voorzitter had n.l.
voorgesteld om het onlangs door
de Tweede Kamer aangenomen
wetsontwerp tot herziening van
de financieele verhouding tus
schen Rijk en gemeenten onmid
dellijk in de afdeelingen te doen
onderzoeken. De heer Wibaut
meende, dat de tijd voor een ge
zette bestudeering en behandeling
onvoldoende is en stelde derhalve
uitstel voor, maar de voorzitter
wist de overwinning te behalen,
ADVERTENTIÊN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
zoodat deze week het afdeelings-
onderzoek zal plaats hebben.
Intusschen bereidt de Tweede
Kamer zich op scheiden voor en
op den strijd, die de leden in
verband met de verkiezingen
wacht. Zij heeft de drie wets
ontwerpen tot wijziging van ons
strafstelsel aangenomen. Ten
aanzien van de maatregelen tot
beveiliging van de maatschappij
tegen beroeps- en gewoontemis
dadigers bestond nog geen een
stemmigheid. Wij maakten er
reeds melding van, dat aan den
rechter de bevoegdheid zal wor
den gegeven om te bevelen, dat
de veroordeelde, nadat hij zijn
eigenlijke straf zal hebben onder
gaan, nog gedurende 5 a 10 jaren
in bewaring zal worden gehouden.
De misdadiger moet dan echter
ten minste drie vonnissen, elk
van ten minste 6 maanden achter
den rug hebben en in totaal ten
minste 4 jaren. Hieraan is nog
als eisch toegevoegd dat de be
waring slechts zal mogen worden
toegepast „ter voorkoming van
verdere misdrijven" en indien zij
ook overigens onder de gege
ven omstandigheden rechtvaardig
wordt geacht. Zeer veelvuldig
zal de toepassing dus niet zijn.
Eene tweede wijziging van be-
teekenis in de voorstellen van
Minister Donner werd door Z E
zelf aangebracht. Daarbij wordt
de tijdelijke bevoegdheid om in
plaats van celstraf, vrijheidsbe-
rooving in eene openluchtgevan
genis en dus in gemeenschap op
te leggen blijvend verleend.
Het wetsontwerp om te voor
komen, dat kinderen onder ouder
lijke macht of voogdij van ouders
komen of dat kinderen, die door
anderen worden opgevoed, door
de ouders worden opgeëischt,
wanneer gegronde vrees voor
verwaarloozing door de ouders
bestaat, vond gunstig onthaal.
De vrouwelijke afgevaardigden
wilden nog iets verder gaan, doch
Minister Donner hield vast aan
het beginsel van de vrees voor
verwaarloozing.
Nadat nog een reeks kleine
wetsontwerpen, waarvan slechts
enkele aanleiding gaven tot debat,
waren aangenomen, begon de
Kamer met de behandeling van
de wijziging van de Ouderdoms
wet 1919. Op verzekeringsgebied
gaat de bemoeiing van den staat
steeds verder, veel verder dan
oorspronkelijk in de bedoeling
heeft gelegen. Dit ontmoet na
tuurlijk verzet van de zijde van
de particuliere verzekeringsmaat
schappijen en van hen die in
beginsel van uitbreiding van
Staatsbemoeiing niets willen we
ten. 1 hans worden twee nieu
wigheden voorgesteld, welke ten
doel hebben de vrijwillige ouder-
domsverzekering meer ingang te
doen vinden. Deze twee punten
zijn de teruggave van betaalde
premies bij vooroverlijden van
den verzekerde en de weduwen-
rente. De heeren Kortenhorst en
Van Gijn waarschuwden krachtig
tegen elk verder gaan op dezen
weg. Zij vreezen, dat men nog
bij eene Staatslevensverzekering
zal eindigen, waardoor het be
staan van de particuliere maat
schappijen in gevaar zal worden
gebracht. Over het algemeen
werd het voorstel echter gunstig
ontvangen. Alleen, dat de Min.
het maximum van de uitkeering
van f 20.tot f 10.per week
wil terugbrengen, is niet naar den
zin van de sociaal-democraten,
die dan althans niet verder zou
den willen teruggaan dan tot f 15.
En mevrouw Bakker—Nort ver
dedigde naast deze Staatsverzeke
ringen het premievrij Staatspen
sioen, dat zij nog steeds in de
wet mist. De beraadslagingen
worden voortgezet.
Vaz Dias.
Onder groote belangstelling
heeft het bekende persbureau
Vaz Dias Zaterdag den dag ge
vierd, waarop het 25 jaar geleden
werd opgericht.
Van Z. K H. Prins Hendrik
(die zooals men weet in Zwitser
land vertoeft), Ministers, tal van
autoriteiten en vooraanstaande
personen in ons land waren tele
grafische en persoonlijke geluk-
wenschen ingekomen.
AXELSC
"THJC TLX.1
3&i fcT*
COURANT
20)
En dan blijft ze immers ook hier.
Hoe heerlijk zou dat zijn
Is het dan zoo zeker, dat meneer
von Rodenback eens erfgenaam van
Senkenberg wordt? Freule von Sen-
kenberg sprak toch onlangs van een
anderen neef een zekeren La-
van dal
Ja, maar ik geloof niet, dat hij in
aanmerking komt. De oude Senken
berg heeft altijd antipathie tegen hem
gehad, zooals Renate liet doorscheme
ren. Voor zoover ik weet, is Felix
Lavandal dan ook nog nooit op Sen
kenberg geweest, terwijl Prosper en
zijn tweeling-broeder Ench altijd, tuï-
schen hun groote reizen in, een paar
weken als gast op Senkenberg hebben
vertoefd.
Erich Rodenbach is nu immers
bezig een reis Om de wereld te
maken
Ja, ditmaal moest hij alleen gaan,
daar jonkheer von Senkenberg wensch-
te, dat Prosper den heelen zomer hier
kou blijven. Ik meen, dat daar reeds
meer dan een vingerwijzing in te
zien is.
Nu, dan is alles in orde.
De barones verzonk in gepeins. Na
een pauze zeide ze
*- Slechts in één geval zou Prosper
de erfenis ontgaan j wanneer de baron
stierf, Zonder testament na te laten.
Felix LaVandal is toch eenige jaren
ouder en zou dan de eerste aanspraken
hebben*
De graad van verwantschap is
gelijk?
Beide stammen af van zusters
van Rodenbach's grootvader. De een
huwde een Lavandal, de ander een
Rodenbach. Die Rodenbach had maar
één zoon den vader van Prosper
en Erich. Die Lavandal had er echter
tweeEberhard en Felix, Eberhard
moet een gewetenlooze kerel zijn g -
weest, die zijn vermogen er doorbracht,
groote schulden maakte en eindelijk
naar Amerika ging, waar hij verdwenen
is. Hij was niet gehuwd. De ander
was in rijksdienst, een onsympathieke
huichelaar, naar Renate beweert, wien
men overigens niets verwijten kan.
Hij is de vader van Felix Lavandal,
die Prosper de erfenis Senkenberg kan
betwisten.
Nu, waar jonkheer von Senken
berg dit weet, zal hij al wel een tes
tament hebben gemaakt.
Dat dacht ik ook, maar Renate
zei me eens, dat haar broer een merk-
waardigen afkeer had, een uiterste
wilsbeschikking te maken. De reden
weet ze zelf niet of wil ze niet zeg
gen. Dat komt bij mij overigens niet
in aanmerking. Krijgt Prosper Sen
kenberg niets, dan is Mauerbeig er
gelukkig nog 1 De hoofdzaak is, dat
Lisa hem bemint en hij haar.
Ik geloof, dat u op dit punt
rustig kunt slapen, barones. Beiden
zullen het spoedig bemerken 1
Bureau Markt C 4.
I elef. 56. - Postrek. 60263.
Het uitstapje duurde tot het vallen
van den avond. Men had bekenden
getroffen, met hen een vroolijk pic
nic georganiseerd en reed nu huis
waarts.
Melitta en ritmeester Maguerry,
wiens landgoed een paar mijl van
Mauerberg lag, aan 't hoofd, Lisa
en Prosper Rodenbach als laatste paar.
Het was een lichte avond. Zwijgende
wouden, geheimzinnig ruischende
watervallen, geurig riekende weiden
lagen langs den weg, die nu eens in
zilveren maneschijn lag, dan weer door
de hooge schaduwen van overoude den
nen werd verduisterd.
Was het toeval, dat Lisa en Prosper
steeds langzamer reden, steeds verder
terug bleven van de anderen
Het was zoo heerlijk, met zijn bei
den door deze zoele zomerlucht te
rijden.
Sprookjesacht g, meende Lisa.
En toen het overige gezelschap bij
den zijweg, die naar Maguerry's land-
i .«eed leide, afscheid wilde nemen,
A kon, hij dat alleen van Melitta
doen.
Men glimlachte. Men had al reeds
iets meenen te merken, toen Roden
bach met levensgevaar in een roei
boot sprong, om waterlelies te pluk
ken, omdat Lisa Lautenbach zich liet
ontvallen, dat lelies haar zoo goed
stonden.
En ze stond haar ook goed, de
krans groote blankebloemen op het
haar I
Als een bruid, meende Melitta,
terwijl ze op den kruisweg beiden
stonden te wachten. En zoover zou het
ook zeker spoedig komen tusschen deze
beide frissche, jeugdige menschen-
kinderen. Echte gelukskinderen I
Een melancholiek glimlachje speelde
om Melitta's mond.
Ja, zij had het niet zoo goed ge
troffen. Haar geliefde zat onder sma
delijke verdenking gevangen en Qod
alleen wist, of en wanneer zij hem te
rug sou lien*
En dan zou het nog geen weerzien
zijn, dat door niets werd verstoord,
Strijd niets dan strijd lag voor
haar.
Den moed echter niet verloren 1
Dapper gebleven en onwrichtbaar 1
Dan zou papa eindelijk wel toe
geven.
De hoofdzrak is toch, dat zij hem
bemint en hij haar, had de barones
gister gezegd Weik een juist woord 1
Een talisman I En dat wist Melitta,
dat Felix evenmin zou ophouden, haar
lief te hebben, als zij hem. En me
neer Hempel zou wel....
Hoefslagen stoorden haar in haar
peinzen. Daar kwamen ze eindelijk
aan, de vermisten I
Nu zeer snel en ietwat verlegen.
Lisa had den krans weer op 't hoofd,
terwijl haar hoed aan 't zadel hing.
Zooals ze daar uit de duistere scha
duw in 't maanlicht reed, zeg ze er uit
als een fee.
Haar gelaat straalde. Ze drong haar
schimmel dicht tegen Melitta's paard
aan en fluisterde haar toe:
Niet boos zijn I Het was zoo
heerlijk! en ik ben zoo gelukkig!
Zonder antwoord af te wachten,
gaf ze haar paard de sporen en
rende heen, een luiden jubelkreet
uitend.
Prosper vloog haar achterna.
Melitta had moeite, beide vroolijke
menschenkinderen te volgen. Eerst
vlak voor Mauerbeig haalde zij ze in.
Daar toch wachten beiden haar op en
Lisa, die al heel vertrouwelijk met
Melitta was, zeide schalks;
Hij komt nog een poosje bij
ons, weet je. En als je heel lief wilt
zijn, dan vraag je ons wat bijzonder
lekkers te laten brengen we heb-
ben je straks nog een nieuwtje te
vertellen 1
Het was bijna middernacht. Prosper
zag twijfelend naar de klok. Ze
hadden met een flesch sect de ver
loving gevierd, en het was de heerlijk
ste avond geweest, dien hij ooit beleef-
had.
Maar nu zou hij toch eindelijk wel
moeten gaan? De barones had juist
geduldig de 3e partij schaak met
juffrouw Melzer gespeeld, Beiden
gaapten verstolen.
Heb je al bericht van je broer,
beste Prosper vroeg de barones, die
gezien had, dat haar gapen opgemerkt
was.
Helaas niet. Ik begrijp er niefs
van en ik zou inderdaad ernstig onge
rust zijn. wanneer ik niet wist, dat
Erich in t briefschrijven de grootste
luiaard was, die er bestaat.
Hoe lang is hij nu al weg?
Al meer dan vier weken, 23 Mei
namen we in Weenen afscheid van
elkaar, waar hij nog een paar dagen
dacht te blijven. Volgens mijn berc-
xening moet hij Aden reeds lang ach
ter zich hebben en op den Indischen
Oceaan fonddobberen, zelfs, wanneer
hij, zooals zijn plan was, in Alexan
dra een poosje rust wilde nemen.
Het is onverantwoordelijk, dat hii van
daar niet telegrafeerde.
Je moet hem morgen direct onze
verloving telegrafeeren. Prosper, merkte
Lisa op, dan zal hij wel antwoord
geven.
Ja zeker, als ik maar wist. waar*
'"n 1 Erich haat vaste reisprogramsi
Hij reist het liefst, zooals hem dal
uitkomt*
(Wordl vervolgdi)