Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuws eh - VI aan deren
Gevlucht.
No. 75.
DINSDAG 18 DECEMBER 1928.
44e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Binnenland.
FEUILLETON.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Kameroverzicht.
Het wetsontwerp tot nadere
regeling van de belegging van
gelden van Rijksfondsen en in
stellingen ontmoette geen prin
cipieel verzet, behoudens dan,
dat eenige leden vreesden, dat,
als het Rijk hare bijdragen aan
verschillende fondsen in rente-
gevende Staatsschuldbekentenis
sen gaat betalen, er voor parti
culiere belegging niet voldoende
zou overblijven, wat toch een
weing overdreven is.
Van de begrooting van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen
moest nog het laatste gedeelte
worden behandeld. Eene aan
vraag van f 5000 voor de Orkest
vereniging te Leeuwarden moest
in stemming worden gebracht en
werd slechts met 46 tegen 38
stemmen goedgekeurd en de
aangevraagde verhooging van
f7500 van het subsidie voor het
Residentie-orkest ten behoeve van
het pensioenfonds werd met 45
tegen 40 stemmen geweigerd.
De minister van Waterstaat
wist meester te blijven in het
debat. De beide belangrijkste
punten waren de onbewaakte
overwegen en de Zondagsrust.
Wat het eeiste punt betrof wees
Z. E. er op, dat het aantal on
gevallen niet toeneemt en dat
het ook niet bijzonder hoog kon
worden genoemd. Het aantal
dooden bedraagt per jaar onge
veer 18, maar in de meeste ge
vallen is de oorzaak eigen groote
onvoorzichtigheid. Afsluiting van
alle overgangen zou tientallen
millioenen vorderen, zoodat in
williging van dezen eisch niet
mogelijk zou zijn.
Bij bespreking van de Zon
dagsrust vond Z. E. zijn naaste
geestverwanten tegenover zich.
Maar dr. Van der Vegte wees er
op, dat men den grondslag van
den dienst van onze spoorwegen
niet mag laten afhangen van de
politieke beginselen van hem,
die op een bepaald oogenblik
minister van Waterstaat is.
De begrooting van Financiën
53)
De braod was werkelyk in een
klein half uurtje gebluseht. Daar
de eetkamer cd een deel der
gastenzaal onbruikbaar waren
geworden overigens was de
8ohade van heel weinig beteekenis,
had dr. Loose verscheidene
diDgen te regelen, die hem cog
een uurtje in beslag namen.
Daarop ging hij weer naar
SereDa's kamer. Hy vond daar
alleen zuster Margaretha, die
juist bezig was Serena's bed op
te maken.
Het voorhoofd fronsend, zeide
hy
Is miss Munk nog altijd in
den tnin U moet haar niet
zoo lang buiten laten.
Ik ga haar direct halen,
maar wou hier eerst alles in orde
brengen. Door den brand ben
ik wat ten achter met myn werk,
Zuster Margaretha wilde heen
gaan, doch een doffe kreet van
den dokter deed haar omzien.
Hij stond doodsbleek voor de tafel
en staarde met wijdgeopende
pogen eg een klein sieraad, dat
werd vlug afgehandeld. De heer
L. de Visser bracht drie moties
in het veld, die echter weinig
beteekenden. Alleen de motie
betreffende de positie van de
oud gepensionneerden was van
belang. Voor deze personen is
een stichting in het leven geroe
pen, met het gevolg, dat zij thans
ongeveer het dubbele ontvangen
van vroeger. De Regeering en
de meerderheid van de Kamer
zijn dan ook van meening, dat
in hunne belangen op voldoende
wijze is voorzien.
Aangedrongen werd voorts op
afschaffing van verschillende be
lastingen. Van meer belang was
o.i. het voornemen van de Re
geering om met ingang van 1929
de gelegenheid te openen tot
betaling van de directe belastin
nen op de postkantoren. Ver
schillende leden betwijfelden of
deze wijziging tot groote bespa
ring zou leiden. Het geval was,
dat minister de Geer de wijzi
ging voorloopig terugnam.
Eenige beweging kwam nog
door eene mededeeling van den
heer Lingbeek over eene circu
laire, verspreid onder de hoofden
van bijzondere scholen omtrent
de aanmelding voor particulier
klerk bij de directe belastingen.
Daaraan was het advies verbon
den om de zaak zooveel mogelijk
geheim te houden teneinde toe
loop van leerlingen van open
bare scholen tegen te gaan. Het
gevolg was eene toezegging van
minister De Geer, dat voortaan
aan deze vacatures meer publi
citeit zal worden gegeven.
Evenmin als de heeren Van
der Vegte en Waszink behoort
Minister Lambooy tot de Excel
lenties, die het de Tweede Ka
mer geheel naar haar zin kunnen
maken. Ook hij oogst steeds
meer af- dan goedkeuring. En
zijn taak is ook al geen gemak
kelijke doordien hij als gematigd
hervormer steeds staat tusschen
de beide uiterste groepen in de
Kamer en er nooit in slaagt één
van beide geheel te voldoen.
Aan den eenen kant vindt de
heer Lambooy hen, die zooveel
de zuster daar had neergelegd
Een klein met brillanteu en
robijnen bezet medaillon, waarop
met sierletters M. L. stond. Het
hing aan een fijn gouden ket
tinkje.
Hoe komt dit hier, stamelde
de dokter. Van wie is dat.
Van miss Munk, antwoord
de de zuster getroffen door zyn
buitengewone opgewondenheid.
Zij bad het om den hals, maar
het was ons wat hinderlyk en
daarom hadden wij het haar
afgedaan, Miss Munk vroeg me
vandaag juist, het haar terug te
geven, daar 't het eenig aanden
ken aan haar overleden moeder
is. dat zy bezit.
Dr. Loose staarde nog steeds
als gehypnotiseerd op het sieraad.
Hoe goed kende hij dat kleine
schitterende ding. Hy bad het
in Londen laten maken en MarioD
Leroy om den hals gedaan op
den dag, dat zij zyn vrouw werd.
Zyn vermoeden had hem dus
niet bedrogen Serena was
Marion's dochter
Roep miss Mank, zei hy
met bevende stem.
Alleen gebleven, zonk hij op
een stoel neer en drukte het
sieraad aan zyn lippen, Tranen
kwamen in ztyn oogeo, Hy wilt
mogelijk willen bezuinigen en
die als einddoel ontwapening in
hun vaandel hebben geschreven.
Hen gaat deze Minister natuur
lijk lang niet ver genoeg. De
bezuinigingen, die op de begroo
ting van Defensie worden aan
gebracht, kunnen bezwaarlijk elk
jaar nog tientallen millioenen
beloopen, zonder dat eene vol
ledige desorganisatie van de
weermacht 't gevolg zou zijn. Toch
is op dit gebied goed werk ge
daan. Sedert 1922 is de begroo
ting teruggebracht van 131 tot
90 millioen. Ook voor 1929 is
het bedrag weder een paar mil
lioen lager dan voor het loopende
jaar. De Minister verwacht nog
een besparing van anderhalf mil
lioen uit de vliegdiensten. Maar
daarvoor moet eerst nog een
rapport van de commissie inko
men.
Dat deze bezuinigingen vele
leden te ver gingen, spreekt van
zelf. Inzonderheid de heer Duy-
maer van Twist komt bij derge
lijke gelegenheden in het geweer
om het voor onze landsverdedi
ging op te nemen. Maar ook
andere leden spraken, hoewel
minder scherp, in denzelfden
geest. Zoo vroegen de heeren
Van Rappard en Deckers of men
door al te veel te bezuinigen
aan het leger niet de vitale dee-
len dreigt te onthouden en of
men de landsverdedigers wel op
voldoende wijze van kleeding en
uitrusting kan voorzien. En ook
waren zij bevreesd voor onvol
doende aanvulling van het offi
cierskorps en voor te weinig
oefeningen in groot verband.
De heer van Dijk kwam inzon
derheid op voor de Marinebe-
langen en tegen het voortdurend
verminderen van de posten voor
aanbouw van vaartuigen. En de
heer Tilanus haalde nogmaals
de samenvoeging van de Depar
tementen van Oorlog en Marine
in het geding en betoogde de
nadeelen daarvan.
In de avondvergadering van
Donderdag werd de begrooting
behandeld van Suriname. Die
van Curagao heeft de goedkeu-
niet of het van smart was over
de geliefde doode of van vreugde
over het wonder, dat zyn kind
hier juist in zijn armen had ge
voerd
Toen hy Daar zyn zakdoek
greep, voelde hy een papier in
zijn zak. Het telegram, dat men
hem kort na het uitbreken van
den brand had gebracht. Hy had
het totaal vergeten. Hij opende
het en las eerst de onderteeke-
ning.
Eindelijk het antwoord van
Marko. Deze telegrafeerde
»8isrena Hellkreut werd 20
November 1891 te Bruck geboren.
Ouders graaf Leo von Losenegg
en gravin Marion, geboren Leroy.
Was op de vergane stoomboot
»Q,ueen Mary*. Is sindsdien ver
dwenen. Bericht over haar drin
gend gewenscht. Verzoek directe
niteenzetting, waarom u inlich
tingen vroeg Jonkheer von
Marko.
Dus toch. Zy was zyn kind.
Losenegg hsd er de laatste nren
al nauwelyks meer aan getwy'feld,
maar de zekerheid overmande
hem toch. Een ontzettende vreug
de had zich van hem meester
gemaakt. »Serena«, fluisterde hy
telkens weer, met schitterenden
blik naar da deur ziende, waar-
ring van onze wetgevende ver
gadering niet meer noodig, aan
gezien deze kolonie zichzelf kan
bedruipen. Maar Suriname kost
ons land elk jaar nog een bedrag
van nagenoeg 3 millioen en er
bestaat weinig hoop, dat hierin
spoedig verbetering zal komen.
Wel heeft men eenig vertrouwen
in den nieuwen Gouverneur,
maar de Minister is er niet in
geslaagd een algemeen plan te
ontwerpen voor winstgevende ex
ploitatie van gronden.
De Minister is vol goeden
moed en wees op de lichtpunten
inzonderheid wat betreft den
landbouw. Ook de drinkwater
voorziening van Paramaribo zal
weldra in orde komen. Nog lang
zal voor deze begrooting de
medewerking van den Neder-
landschen wetgever noodig zijn.
De economische beteekenis van
de Java-saikerindustrie.
Het algemeen Syndicaat van
Suikerfabrikanten, dat vrijwel de
geheele Javasuikerindustrie om
vat, heeft de gewoonte om in
zijn verslagen en andere publi
caties uitvoerige cijfers te ver
schaffen, die het volkomen ge
rechtvaardigd doel hebben om
de economische beteekenis dezer
industrie in beeld te brengen.
Uit het verslag van 1926 blijkt
nu, dat in den loop van dat
jaar aan loonen, leveringen en
grondhuren aan de Indische be
volking totaal een 120 millioen
is uitgekeerd, welk bedrag dient
te worden vermeerderd met de
uitgaven, gedaan voor de hy
giënische en medische verzorging
van de Inlandsche bevolking in
het mayon der verschillende
ondernemingen en met uitgaven,
gedaan voor bibit-tuinen riet-
tuinen en opkoopriet. Totaal
mag men rekenen, dat omstreeks
130 millioen aan de Inlandsche
bevolking ten goede is gekomen.
De zgn. zelfkosten van den
oogst-1926, d w.z. de kosten, die
door alle fabrieken moesten wor
den uitgegeven om te komen tot
een product, op de markt ver
koopbaar, hebben bedragen 262
door zy moest binnenkomen
Bleek en ontdaan kwam zuster
Margaretha terug.
Miss Munk is noch in den
tuin, noch in 't gebouw, dr. Loose,
zei ze, snel ademhalend, en een
der zieken, die in de nabyheid
lag, verzekert, de beide Munks
kort na het uitbreken van den
brand in haar prieel te hebben
gezien. Zij zullen miss Munk
toch Diet met geweld ontvoerd
hebben
De dokter staarde haar verstomd
aan. Bliksemsnel schoteD de
gedachten door zijn hootd. Plot-
selmg begreep hij alles. Wie
den brand had aangestoken en
met welk doel. Deze schurken
kenden, wie weet hoe, Serena's
afkomst. Zy dachten, dat by
reeds lang dood was, vermoord
den zyn vader en maakten zich
van de erfgename meester. Waar-
schynlyk was hun plan, baar
met een medeplichtige te doen
trouwen en dan haar aanspraken
op Losenegg te doen gelden. Zyn
weigering, Sorena uit bet zieken
huis te ontslaan, bracht hun plan
in gevaar en daarom moest zy
tot eiken pry's desnoods met
geweld ontvoerd worden. Om
dat te bereiken, had men brand
Seitiebt, waardoor allen druk
millioen. Daaruit blijkt dus, dat
juist 50 pCt. van deze zelfkosten
aan de Inlandsche bevolking is
ten goede gekomen, terwijl niet
uit het oog mag worden verloren,
dat verschillende andere kosten,
b.v. die voor het vervoer per
spoor of tram, voor belastingen,
voor irrigatiewerken. voor cul-
tuurpolitie, alle indirecte elemen
ten in zich bevatten, die tot de
welvaart van de Inlandsche be
volking bijdragen.
Tevens blijkt uit de gepubli
ceerde cijfers, dat over den oogst-
1926 totaal langs directen en
indirecten weg aan de lands-
middelen in Indië is bijgedragen
ruim 277* millioen, terwijl aan
Nederlandsche dividend- en tan
tième-belasting ruim 1.75 millioen
werd gestort. Wanneer men nu
hiertegenover stelt, dat de totaal
winst, die op den oogst-1926
werd behaald, een 40 miilioen
heeft bedragenwinst, waarin al
het risico is verwerkt, dat de
bezitters der kapitalen bij de
exploitatie der fabrieken liepen,
dan kan men moeilijk zeggen,
dat de Staat er slecht is afge
komen.
Naarmate de voordeden van
den suikeroogst grooter zijn,
nemen ook de voordeden, die
de Staat ervan krijgt, toe. De
marge tusschen wat aan den
Staat vanaf 1921 tot en met 1926
direct en indirect door de suiker
industrie is uitgekeerd, loopt tus
schen 50 e i 25 millioen al naar
mate de oogst grooter of kleiner
was en de verkoopsprijzen hooger
of lager waren Waaruit dus
vanzelf spreekt, welk belang ook
de Staat bij een bloeiende riet
suikerindustrie heeft.
Rapport over de salker-industrie.
Bij de Tweede Kamer'is inge
komen een door Rijkslandbouw-
consulent aan den Minister van
Binnenlandsche Zaken en Land
bouw uitgebracht rapport van
een door hem ingesteld onder
zoek of voor verbeteringen in de
cultuur der suikerbieten wellicht
belangrijke financiëele voordeelen
bereikt zouden kunnen worden,
werk zouden hebbeD
En er wareD toen bijna twee uur
verloopen.
Een dof kreunend geluid ont
welde zyn berst. Als een razen
de snelde hy langs de zuster
heen. De huisbewaarder tele
foneerde juist met de familie van
een patiënt, toen de denr der
telefooncel opengerukt werd en
een rauwe stem hem toebulderde
•Sluit direct af. Vraag direct
aansluiting met het politiebu
reau.»
Was deze bevelende man met
het krytwitte gelaat en de woest
flikkerende oogen werkelijk de
altyd vriendelijke, kalme dr.
Loose
De huisbewaarder wierp een
schuwen blik op hem en gehoor
zaamde.
Nauwelyks had hy een paar
woorden gesproken.toen de hoorn
hem reed8 uit de handen werd
gerukt en hy hem met een hand
beweging beval te gaan,
Een kwartier later was op het
politie-bureau te Obridge, waal
men zich anders niet drnk maakte,
alles op de beenen,
Wordt vervolgd)*
AXELSCHE»COURANT
w f»*-s, w»»..-,— «a» W