Hei Kanaal.
Gemengd Nieuws.
nam, was eenigszins zonderling.
Want het betrof hier een zeer
ernstige beginselvraag nl. of aan
hooger onderwijs op confessionee-
len grondslag van Rijkswege
steun zou kunnen worden ver
leend. üe Regeering wdde de
principieeie kwestie niet aan de
orde stellen, aangezien het ka
rakter van het extra-parlementair
zich daartegen zou verzetten.
Maar wanneer deze post zou zijn
aangenomen, zou het beginsel van
de subsidieering van het bijzonder
hooger onderwijs door een ach
terdeur zjn binnengehaald. Reeds
nu deelde Minister Waszink mede,
dat het aangevraagde bedrag van
f 10.000 slechts voldoende was,
zoolang de cursussen nog niet
geheel volledig worden gegeven.
Dus, zoodra dit wel het geval
zou zijn, zou het bedrag moeten
worden verhoogd. De heer
Heemskerk wees er dan ook Z.E.
op, dat hij ook met een voorstel
tot herziening van de Hooger
Onderwijswet zou moeten komen.
Minister Waszink meende, dat
reeds een antecedent bestond,
t. n. bij de Rotterdamsche Han-
delshoogeschool. Het verschil
tusschen neutraal hooger onder
wijs, dat door personen van alle
richtingen kan worden gevolgd
en confessionee! onderwijs scheen
Z E. te ontgaan. En toch komt
het in dit geval juist hierop aan
Hier moet de vraag beantwoord
worden of bij het Hooger Onder
wijs althans het Rijk zich uit
sluitend zal bemoeien met dat
onderwijs, dat vrij onderzoek na
streeft, dan wel of men ook
Hooger Onderwijs in eene be
paalde, vooraf aangegeven rich
ting zal steunen. Het verzet tegen
dit laatste ging niet slechts uit
van de geheele linkerzijde maar
ook van de Christelijk histori-
schen, die erkennen, dat de we
tenschap niet aan een dogma
mag worden gebonden. En deze
combinatie, veisterkt met de pre
dikanten-eenlingen en prof. Vis-
schef verwierp den serbsidiepost
met 45 tegen 34 stemmen. De
bedoelde predikanten stemden
tegen, omdat zij met het oog op
het protestantse!"» karakter van de
natie geen steun willen verleenen
voor Roomsch-Katholiek onder
wijs.
Bij het lager onderwijs te mid
den van vele oude verzoeken
twee nieuwe punten, t.w. 'de
vraag of op de scholen radiol s
zal worden gegeven en of de
scholen mogen worden gebruikt
voor het bevorderen van de vol
kenbondgedachte en in het alge
meen van vredelievende denk
beelden Bij het eerste punt be
stond weinig verschil van mee
ning. Voor radio op de lagere
scholen gevoelt men over het
algemeen nog weinig. Bij de
tweede zaak was meer strijd. De
linkerzijde zou over het geheel
wel gaarne zien, dat de vredes-
gedachte door de scholen werd
bevorderd. Maar van réchtsche
zijde vreest men, dat geschied
vervalsching zal ontstaan En
ds. Kersten gaf ronduit als zijne
meening te kennen dat onze voor
ouders geen pacifisten waren en
dat wij het daarom ook niet
moeten zijn.
Bij de Afdeeling Kunsten en
Wetenschappen de oude klacht,
dat de Regeering veel te weinig
doet. Een klacht die men tot
den Minister van Financiën moet
richten, die niet meer geld be
schikbaar wii stellen. Op eenige
stemmingen na is men met deze
begrooting gereed gekomen.
Een andere Minister, dien het
niet voor de wind gaat, is Mi
nister van der Vegte. Wij hebben
de vorige week vermeld, hoe ook
dezen Minister meer kritiek dan
lof werd toegedeeld. Z.E. is er
niet in geslaagd, die kritiek ge
heel te ontzenuwen. Bij Water
staat waren er drie groote punten.
In de eerste plaats de reorgani
satie van den Rijkswaterstaat.
Z.E. zal er toe moeten overgaan,
maar het bleef duister, in welken
zin hij haar wenscht. En het
blijft een zwak punt, dat hij er
Slechts toe overgaat onder sterke
pressie van de Kamer,
Het tweede groote punt was
het Kanaal van Amsterdam naar
den Bovcn-Rijn. O. i. stond mr.
van der Vegte hier nog het sterkst.
Want het was voor hem uiterst
moeilijk om uit de zeer uiteen-
loopende voorstellen eene keuze
te doen. En er moet met zoo
vele belangen worden rekening
gehouden en het gaat om zeer
groote bedragen, dat voorzichtig
heid was geboden. De verklaring
van Z E. dat de keuze nu is ge
daan en dat een wetsoniwerp
spoedig later verduidelijkt dat
dadelijk na het Kerstreces zal
worpen ingediend, scheen geen
algemeen vertrouwen te wekken.
Het zwakst stond rnr. van der
Vegte echter ten aanzien van de
autobussen. Z. E. deeldz mede,
dat de concessie-aanvragen zeer
nauwgezet worden onderzocht en
dat met alle belangen, welke bij
de verkeersregelingen zijn betrok
ken, rekening wordt gehouden.
Maar de indruk kon niet worden
weggenomen, dat de belangen
van de Nederlandsche Spoor
wegen overheerschen en Z. E.
kon de leden die meenen, dat
de belangen van het publiek den
doorslag moeten geven, niet van
ongelijk overtuigen, En het pu
bliek heeft dikwijls meer belang
bij eene goede busverbinding
dan bij een tram, die het ver
keer veel minder goed onder
houdt.
Bij de Luchtvaart leed Ir. Van
der Vegte evenwel 'n bepaald
echec. In verband met de uit
voering der Luchtvaartwet stelde
Z. E. bij Nota van Wijziging een
reorganisatie voor van den Dienst,
die op dit verkeer vanwege zijn
Departement toezicht houdt. De
dienst zou komen onder een
directeur, die zou worden ge
steund door drie inspecteuis, enz.
Voor de weinige terreinen en het
toch zeker nog niet overvloedig
materiaal een zoo goed uitgebreid
dienstvak werd niet noodig ge
acht. De Minister nam het voor
stel voorloopig terug, zich de
vrijheid voorbehoudend, er later
op terug te komen.
Bij de afdeeling Spoorwegen
was weer een zeer uitvoerig en
dringend pleidooi voor de Zon
dagsheiliging. Maar het voorstel
om op Zondagen alle verkeer
stop te zetten, vond geen steun,
zoodat de motie niet in behan
deling kon komen.
De door het „Comué ter ver
krijging van een kanaal Hulsl-
AxM" uitgeschreven vergadering
van vertegenwoordigers van bij
dat kanaal betrokken gemeenten,
polders en organisatie'», op jl.
Zaterdagmiddag in „imt Gulden
Vlies" alnier mag welgeslaagd
heeten.
Vooreerst omdat de vergade
ring druk bezocht was en ten
tweede, omdat het doel bereikt
is. Want weliswaar was het
hoofdzaak om een uitspraak te
krijgeD van de bevolking of men
al of niet erg gesteld was op een
kanaal, maar daarachter lag toch
bet hoofddoel verscholen om een
gunstige uitspraak te hebben
tf>r verkrijging van het kanaal.
En die hebben we nu.
Welbeschouwd zou men kun
nen zeggen, dat die vergadering
eigenlijk een vorm was, want
niet waar iedereen wil het ka
naal bij niet te groote offers eu
eigeulijk diende de Minister dat
toch niet meer te vragen, na
hetgeen is voorafgegaan.
Alleen is de vergadering c aa -
voor goed geweekt, aat m-n nu
overtuigd is van het leit, aat een
kanaal zoo maar niet eeu-twee
drie gescuonken wordt door de
Regeering. Dat deze overtuigd
wit zija van het nut ervan en
van het belang, dat de bevolking
erby heelt en eindelyk in hoever
die bevolking dan voor dat be
lang ook in den zak wil tasten.
En zoo is dan de waan wegge
nomen, üat eigeclyk van een
recht op het kanaal zonder
bijdrage geen sprake is.
In hoever nu die bijdrage, Wat
het percentage betreft, meer ot
minder billyk zal zjjn, daar valt
later over te praten en we hopen
maar, dat van de 20 pCc., die
genoemd is, nog een schepje af
gaat, want beusch er wordt uit
onze streek al een aa-dig kapi
taaltje naar DeD Ha »g gedragen,
waarvoor we in evenredigheid
nu niet zooveel tei ugkrijgen.
Maar, zooals gezegd, dat kan
later beredeneerd worden.
En zoo zagen we dan uit
Axel, Hulst, St. Jansteen, Bosch-
kapelle, St. Jansteen, Zaamslag,
Westdorpe, Overslag, Zuiddorpe
en Koewacht tal van m^nschen
gezeten, toen de heer J A. van
Rompu als voorzitter vau het
Comité de vergadering opende
met een welkom. Hij achtte het
doel bekend en legde er den
nadruk op, dat als men nu de
koe bij de horens vat, dau de
zaak slagen zal, maar dan m >e-
ten spijkers met kopnec gesla
gen worden. Wijzende op Ter
Neuzen zette spr. iu 't kort uit
een hoe groot het belang is vau
een waterverbinding, eu hoe
scheepvaart voor e*>n «d^ek
welvaart kan beteekeneu. Met
het verzoek, dat men niet iu
ouderdeelen zal afdalen, maar
de groote lijnen zal trekken, gaf
spr. het woord aan de vergade
ring.
Dhr. L. van Waesberghe wees
dan op de financiële zijde en
zette uiteen, dat als men 20
pCt. vraagt van de 3 millioen
gulden, waarop de kosten ge
raamd zijn, men dat niet con
tant behoeft te betalen. Dat is
ook te vinden in een leening,
at te lossen iu 40 jaren, -vat dan
op 28 875 per jaar zou komen.
Iu die 3 millioen zijn begrepen
375.000 voor gioudaaokoop.
Spr. is ten volle overtuigd van
het belang van het kanaal en
noemde het eenleveusbolaug voor
Z. Vlaanderen. En als du het Rijk
ruim 2 millioen, benevens het
onderhoud voor zijn rekening
neemt, dan vond spr., dat we
best over die 20 pCt. heeD kon
den stappen. Natuurlij* zal later
over de verdeeliug worden ge
sproken, maar reeds nu wilde
spr. aantoonen, dat er ongeveer
40 polders met 16 000 H A. mat
het kanaal gebaat zijn en ais
die dus 2 per H A. bijdroegen,
dan was men er al. Spr. wilde
niet zeggen, dat zulks uondig
is, want ook de gemeenten zul
len bijdragen, zoodat het offer
niet eens zoo zwaar is.
Nu de Minister een uitspraak
vraagt vau de bevolking, heb
ben we hier dus uit te maken,
of een kanaal gewenscht is, of
een bijdrage billijk geacht wordt
en of b.v. 20 pCc. daarvoor
mogelijk is.
Dhr. Vogelvanger verklaarde
zich erg voor een kanaal, maar
vroeg zich af of 20 pCt. wel
billijk was en of er ook ante
cedenten waren, m.a.w. ot ook
door andere gemeenten al isbijge-
dragen, dan wel ot dat iets spe
ciaal voor d»>ze streek was.
Liever zag spr., dat het Rijk
ons het kanaal gaf Dan, zei
dhr. Vogelvanger, begrijp ik
niet, hoe men nu vau ous een
uitspraak vraagt over bydrage,
zonder dat we met ingelanden
of gemeenteraden vergaderd heb
ben.
Dhr. Em. Lockefeer deelde
als lid van den Raad van Over
leg mede, dat de Minister al
leen bedoelt de polders en ge
meenten te polsen of ze vóó-
een kanaal zijn en dat meu
zich geheel 'rijblyyend
uitspreke, of er kans béstau',
dat de Minister op 20 pCt. zou
mogen rekenen. De M nister wil
het gevoelen der bevolking
weten, opdat hy veizekerd z*i
zijn, dat als de post on de
begrootiug staaf, geen oppositie
zal gevoerd worden en b.v, ge
zegd zou worden, dat de bevol
king niet eens <ei kanaal ge
wenscht had.
Hierna zei de heer N. J. Harte,
als secretaris vau het comité,
dat het een uitzondering zou
zijn, als de Reg. hier gratis een
kanaal ging graven ten behoeve
van de streek. Regel was, dat
een derde werd bijgedragen,
soms zelfs werd 50 pCt. ge
vraagd, zoodat 20 pCt. aan deD
lagen kant is.
Dhr. Vogelvanger hield vol,
dat men den Minister niet kan
verzekeren, dat de polders zullen
bijuragen, als de ingelanden niet
hebben vergaderd. Spr. zou eerst
een u tsprank vragen alvoreus
definitief te besluiteD, hij was
bang dat er later obstructie zou
komen.
Dhr. Harte zei nogmaals, dat
geen bindend besluit wordt ge
vraagd, maar alleen de meening
over al of geen bydrage. Spr.
zette uiteen, hoe vroeger op
historische en andere gronden
de wenschelijkheid vau het ka
naal is aangetoond, maar blijk
baar ziet de Minister liever
klinkeude munt Spr. herhaalt
wal in de circulaire is meege
deeld en dat ook van andere
zijde getracht wordt om te pro
fitesren van de huidige gezind
heid j g»ns Z-Vlaanderen, nl.
door uit reiding vau het tram
net. E-i als nu hier geen ge
vestigde meening wordt uitge
sproken ten gunste van het
kanaal, dau kan men het bijltje
er wel bij neer leggen.
De voorz. verwelkomde nu
den heer mr. Kortenhorst, lid
der Tweede Kamer, die zooeven
was binnengekomen Ook de
beide ingenieurs, de beereu
VVitteveeu en Israël werden door
spr. begroet.
De heer F. Dekker vroeg naar
de afmeting van het kanaal, in
verband met te bevrachten
schepeu, waaroD dhr. ir. Wifte-
veen antwoordde, dat die zóó
is, dat de zgn. spits, een schip
van 350 tot 370 ton er wel zou
kunnen varen en misschien ook
nog de grootere kempenaar, maar
dau zou er vertraging zijn bij
het passeeren.
Dhr. Dekker was hiermede
tevreden. We krijg-o dan een
kanaal als aan de Sissing, zei
spr. en ik kan mij dan zeer goed
vereenigen met bet plan. Hij
hoopte, nat ook de vergadering
zich hier vóór het kanaal zal
uitspreken
Dhr. VVaesberghe wees er Dog
op, dat wel eens geklaagd wordt
over de afwatering hier, maar
ook deze zsl door bet kanaal
goed tot zyo recht komeu, zoo
dat pachters eu grondeigenaren
er niet dau voordeel by kunnen
hebben.
Op enkele vragen werd nog
geantwoord, dat het «anaal wel
een zijtak zal geven naar Lun-
thershoek, maar niet zal strekken
tot het zeegat.
Nadat de voorz. nogmaals een
en ander had geresumeerd en
erop bad gewezen, dat meu zich
liever tweemaal bedenke, dan
zich te onthouden aan mede
werking stelde bij zich voor, dat
het wel een uitzondering zou
zijn, dat men er tegen was en
daarom vroeg hij ook wie is er
tegen? Uit het feit dat niemand
antwoordde concludeerde hij, dat
allen er vóó- waren en achtte
het een gelukkig teit, dat deze
uitspraak gedaan is door zooveel
corporatie's. We zyn nu op
den goeden weg.
Mr. Kortenhorst verklaarde
ook met groot genoegen per
soonlijk te mogen hooreo, dat
men unaniem op het kanaal
gesteld is en dat wel uit deD
mond van zooveel geboren Z.
Vlamingen. Spr. zeide zyn mede
werking toe eu gat het comité
eenige wenken, hoe te handelen,
nl. zich in verbinding te stelten
met het sub-com ié Patijo, dat
men achter zich heeft, als het
z et, dat er gewerkt wordt. Ook
alle partijen steuneu het kanaal
in de Kamer, zoadat verwacht
mag wot deD, dat er spoedig een
wets uitworp zal zyn Spr. vond
dat over het bedrag uog te pra
ten is. üe Min. vroeg 25 pCt
spr. boot 10 en hoort nu denken
over 20, dus dat zal geen be
zwaar meer zyn.
Da voorz. sluit hierna de ver
gadering met dank voor de be
langstelling en den steun aan
deze zaak getoond.
We vernamen nog, dat bene
vens de heereu Van Rompu en
Harte resp. als voorz. en secr.
nog de heeren F. Blok, burge
meester van Axel, Em. Locke
feer industrieel te Hulst en G
Vogelvanger met Ph J. van Dix-
hoorn als afgevaardigden van
het comtté werden aangewezen
om te 's-Gravenhage dó zaak
verder voor te bereide», Öe*e
heeren zullen zich met het
comité Patijn en zoo noodig
meerdere autoriteiten in ver
binding stellen om nader tot bet
doel te geraken.
AXEL, 11 December 1928.
De uitslag der op Vrijdag 1.1.
ten veizoeke vau de Erv> n
Verstraten alhier gehouden vei
ling is als volgt
an koop 1, huis met toebe-
hooren aan de Ooster t^aat, werd
koopf-r Cornells Rinn Lz werk
man, alhier voor f1710;
vau koop 2, de vrouweuzit-
plaa'8 in de N H. Kerk alnier,
is kooper geworden de rnede-
verkooper Mels Verstraten-Boeye
voor f 45
Men deelt ons mede, dat
de voorbereidende militaire oefe
ningen voor het kader te Ter
Neuzen goed succes hebben ge
had, daar allen op één na ge
slaagd zijn. Uit onze gemeente
behooren tot de geslaagden de
heeren P. Dregmaos. P. de
Putter en J. Visser.
Verbetering.
Door verkeerd verstaan is in
ons raadsverslag een fout ge
slopen, dien we hierbij gaarne
herstellen. Bij de subsidie voor
„CoDCordia" zei dhr. P. deFeijter,
dat' hij de subsidie goed vond,
omdat als de gemeente, van el
ders een gezelschap by leesten
moest uitnoodigen, men nog meer
zou moeten betalen.
Er is dus niet gezegd, dat
Concordia zich goed laat beta-
lpn, wat een verkeerden indruk
zou geven.
Sportnieuws.
Zeeuwsche Voetbalbond.
Wedstrijduitslagen 9 Dec. 1928.
Ie klasse A.
Zierikzee 2-De Zeeuwen 1—9
le klasse B.
Vlissingen 3—Clinge 1 1
BreskensVlis. Boys 8—0
2e klasse A.
Hansweert—Goesche Boys 5—1
De Zeeuwen 2-Walcheren 3 2—0
Middelburg 4Vlissingen 4 1—1
2e klasse B.
Grensstrijders—Axel 2 3—0
Hontenisse—Hulst 2 3—1
2e klasse C.
S. S. S Thor 23
Blauw wit—Breskens 3 0—2
3e klasse.
Sas. Boys 2 Scheldestr. 5—0
Nieuw Namen - V. Z. V. 112
Kuitaart—Hontenisse 2 32
Clinge 2 - Oranje 51
Te Maastricht is het schip
Deux oeurs, dat met een lading
kalksteen van Maastricht naar
I muiden onderweg was, gezon
ken, nadat hij tegen de spoor
brug was opgevaren en een lek
bad bekomen. Door den snellen
stroom was het niet mogelyk
het vaartuig aan den wal te
brengen. De schipper kon zich
nog bijtyds met vrouw en kin
deren met een roeibootje in
veiligheid stellen.
Vrijdag omstreeks 8 uur
zijn te Boekei (N.Br.) bij den
laudbouwer Egelkeer» twee tot
nog toe onbekende personen
de woning binnengedrongen. Een
van hen bedreigde de bewoners
met een revolver, terwyl de
andere de kasten doorzocht en
een bedrag vau oDgeveer t 10
outvreemdde, Wdarna zy ver
dwenen.
Goed afgeloopen.
Te 'sGraveDbage liep een
klas schoolkinderen tegen II uur
door de Cartesiusstraat onder
toezicht van een onderwijzer.
Plotseling reed een auto
gelukkig niet met groote snel
heid op de rjj kinderen in,
die gillend en schreeuwend uit
elkaar stoven.
Vier kinderen werden door
den auto tegen den grond ge
worpen en bekwamen verwon
dingen. Drie hadden slechts
schaafwonden opgeloopen, de
vierde, de 13-jarige A. H. een
enkelfraetuur,
