BIJVOEGSEL
Vrijdag 30 No?. 1928. No. 70.
Raadsverslag.
VAN DE
VAN
(Vervolg).
181. Subsidie landbouwschool
f200.
182. Subs, avondvakteeken-
school 1 500.
183. Bijdrage ambachtsonder-
wijs elders f 1500.
Onderwijs, kunsten en weten
schappen.
184. Subs, harmonievereen.
„Concordia" f 300.
Dhr. Dieleman, sprekend na
mens de anti-rev. fractie, zeide
aangaande dezen post het vol
gende
Gezien het feit dat opnieuw
een post van f300 is uitgetrok
ken voor „Concordia" wil ik nog
maals onze bezwaren tegen sub
sidies in het algemeen naar voren
brengen. Hebben wij reeds vroe
ger dezen post bestreden en hem
ook wel stilzwijgend laten pas-
seeren, thans kan dit niet, omdat
nu ten duidelijkste gebleken is
dat een ander muziekgezels:hap
hier ter plaatse („Hosanna wel
degelijk de bewijzen levert dat
een muziekgezelschap alhier, als
men er maar wat voor over heeft
kan bestaan, zonder subsidie va:
de gemeente. Het karakter van
subsidieeren en de overheidsbe
moeiïng in het algemeen gaat
zulke afmetingen nemen, dat het
meer dan tijd wordt, dat daar
paal en perk aan gesteld wordt
Naar anti-revolutionnaire bel ij
denis toch is het terrein van de
Overheid beperkt en heeft zij te
eerbiedigen de organen, die uit
het maatschappelijk leven zelf
opkomen. Heeft ze zelf de roe
ping om ruimte te geven aan het
particuliere initiatief en niet zoo
als thans geschiedt met het geld
van de belastingbetalende bur
gers deze vereeniging te steunen
Immers zoo wordt het volk in
verkeerde banen opgevoed en
leert zij steunen op de over
heidskas. Inplaats dat er ruimte
komt voor alles wat er aan gees
telijke energie in het volk we
leeft. Belachelijk is het daarom
mijnheer de Voorzitter, dat een
zekere groep menschen die iets
verlangen op het gebied van d
kunst en toch zelf financieel
krachtig genoeg zijn, nu ook an
deren laten betalen ten hunnen
behoeve in den vorm van belasting
Wij anti-revolutionairen, mijnheer
de Voorzitter, stellen er dan ook
een eer in om hetgeen wij zelf
wenschen zelf te betalen en zu
len al het mogelijke doen om
het Christelijke muziekgezelschap
„Hosanna" alhier zonder subsi
die van de gemeente een bestaan
te verzekeren.
Want als de Overheid (ook die
der gemeente) zich gaat bemoeien
met dingen, die niet tot haar ter
rein behooren maar veel meer
tot de kringen van het maat
schappelijk leven zelf, dan word
ik als Christen gedwongen om
in den vorm van belastingen die
dingen in stand te houden die
ik krachtens mijn overtuiging
niet steunen mag en niet steunen
kan en dit nu zullen we trachten
te weerstaan met al de macht die
in ons is en wij zullen er voor
waken dat onze muziek- en zang
verenigingen alleen gesteund
worden door het christelijk volks
deel der gemeente Axel. Hier
komt bovendien nog bij, en dit
is geen denkbeeldig gevaar, dat
als de overheid steeds meer
naar zich toetrekt en onder haar
zorgen neemt, de belasting-
schroef zoo wordt aangedraaid,
dat er geen gelegenheid meer
overblijft om het particulier ini
tiatief een kans te geven. En dit
nu mijnheer de Voorzitter is niet
zoo erg voor de menschen van
de linkerzijde, aangezien dezen
er geen kwaad in zien om de
hulp van Vadertje Staat in te
roepen, omdat voor hen de Over
heid het wonderlichaain is,
dat alles kan en op welker kas
hun vertrouwen is gesteld. En
dit nu mijnheer de Voorzitter,
kan een antirevolutiónnalr niet,
want krachtens zijn beginsel van
souvereimteit in eigen kring zal
hij steeds verantwoordelijk gesteld
zijn om er voor te waken, dat
door opvoering van belastingen
onder welke de burgerij gebukt
zou kunnen gaan en dies ook het
christelijk volksdeel zou treffen,
zij niet meer in staat zouden zijn
hun eigen organen te onderhou
den en mitsdien zouden moeten
vallen in de handen van de
Overheid en daarom mijnheer de
Voorzitter wil ik het volgende
voorstel in het midden der ver
gadering neerleggen, om nl. dit
jaar 1929 de subsidie geheel te
handhaven, om in 1930 nog f200
te voteeren en in 1931 nog f 100,
terwijl dan op de volgende be
grooting de subsidie ntet meer
zal voorkomen.
Ik wil dit voorstel in dezen
vorm indienen mijnheer de Voor
zitter, omdat het muziekgezel
schap „Concordia" voldoende tijd
zal hebben om zich ruimschoots
te voorzien van contribuanten
en de muziekliefhebbers een
schoone gelegenheid aanbieden
om van hun kunstzin blijk te
geven.
Dhr. van Dixhoorn vond, da
dhr. Dieleman nogal hoog van
den toren blies, door te zeggen
dat ze alles zelf doen zonder
steun uit de openbare kas. Dat
blijkt echter niet uit hetgeen het
bijzondere onderwijs ons kost en
waarvoor de partijgennoten van
dhr. Dieleman allerminst een
groote som gelds uit de staats
ruif versmaden en vragen, wat ze
goed- en kwaadschiks krijgen
kunnen.
En wat de muziek betreft van
de concerten van Concordia ge
nieten toch zooveel menschep,
die er nooit een cent voor be
talen, hoewel ze dat best zouden
kunnen en ten bewijze dat spr
van het nut van die concerten
overtuigd is wil hij verklaren
dat hij ook vóór zou stemmen
als andere vereenigingen daar
voor steun vroegen, omdat ieder
een ervan profiteeren kan. Hi
acht het zeer aan te bevelen, dat
de jongelui zich met muziek of
zang bezig houden, dat is althans
beter, dan dat ze op de trottoirs
slenteren en verkeerde dingen
doen, zooals we pas nog in het
plaatselijk blad hebben kunnen
lezen. Als zang en muziek wor
den beoefend, opdat erwerkelijk
kunst worde gegeven, en het
publiek daarvan genieten kan,
dan is zoo'n subsidie ten zeerste
op haar plaats.
Dhr. 't Gilde bemerkte ook,
dat dhr. Dieleman hier de politiek
in 't geding gebracht heeft en
dan komt spr. op gevaarlijk ter
rein, want zoo zei spr. ik heb
maling gekregen aan de politiek,
maar toch moet ik als 13eviggen
hier opmerken, dat ik ten op
zichte van deze subsidie op het
standpunt van dhr. van Dixhoorn
sta. De anti-rev. hebben de oude
paden verlaten en spr. heeft altijd
eerbied gehad voor wat de voor
standers van het bijzonder onder
wijs presteerden in hun school
strijd, maar nu ze volop uit de
staatsruif eten, behoeven ze een
ander niet voor de voeten te
gooien, dat ze op de openbare
kassen steunen
En als nu op deze begrooting
een post staat van f 300, het
eenige dat voor kunst en weten
schappen wordt uitgegeven, dan
is dat ten opzichte van het totaal
der begrooting niet teveel. Con
cordia draagt toe tot verheffii g
van het volkspeil en is bij feestin
en andere gelegenheden onmis
baar. Spr. betreurt het, dat die
post telken jare wordt bestreden.
Dhr. Dieleman had nietgedacht,
dat hij nog een tikje onderwijs
debat zou hooren. Wel had hij
verwacht, dat dhr. van Dixhoorn
hem zou bestrijden, dat is als
voorz. van Concordia ook zijn
plicht. Maar de argumenten, die
hij en ook dhr. 't Gilde daarvoor
aanvoert, zijrk erg klein. Zij ver
geten, dat de strijd die de a.-r.
voor de Chr. scholen hebben ge
streden, heel. iets anders was.
Spr. is overtuigd, dat als de li
beralen beginnen met hun open
bare scholen voor eigen rekening
te nemen, ook de anti-rev. dat
weer zullen doen zij hebben
getoond dat te kunnen en zouden
dat desnoods op den dag van
vandaag nog.
Het 2e argument, dat de kunst
goed en nuttig is, daar is spr.
het mede eens, maar het loopt
niet over kunst, maar over het
z.i. onredelijke, dat Concordia al
jaren lang met f 300 subsidie gaat
strijken en nu gebleken is, dat
een ander gezelschap zonder subs,
op eigen beenen kan sta-an, zou
hij dat ook van Concordia willen.
Dhr. 't Gilde Ja, maar dan
moet het christelijk zijn.
Dhr. Dieleman Dat strekt hun
tot eer.
Dhr. Kruijsse wees erop, dat
Concordia die subsidie niet mis
sen kan. Als er gezegd wordt,
dat de nieuwe vereeniging zelf
standig kan bestaan, dan kan spr.
daartegenover stellen, dat ook
Concordia nog maar een jaar of
tien subsidie krijgt -en dus vóór
dien tijd, d.i. ongeveer 35 jaren
eveneens zelfstandig is geweest
Het bewijs is daarmee geleverd,
dat voor een nieuwe vereeniging
meer animo is dan voor een oude,
want de menschen betalen in het
begin gaarne de contributie, maar
eenige jaren later bedankt de een
na den ander en er komen geen
gelijk aantal in de plaats en spr,
voorziet dat zoo ook het Chr.
muziekgezelschap „Hosanna"'
hier* wel eens verplicht zal zijn
om om steun aan te kloppen.
Ook gaat de vergelijking met
dit gezelschap en Concordia niet
op, want Concordia is alge
meen en daarom verplicht om ook
in alle gevallen op te treden en
als Concordia opdoekt zouden
we wel verplicht zijn om een
vreemd gezelschap te vragen
want Hosanna zal niet bereid
zijn om zich voor gewone festi
viteiten beschikbaar te stellen.
Dhr. Dieleman prees dhr.
Kruijsse voor zijn betoog, omdat
deze tenminste met zakelijke ar
gumenten kwam. Maar toch zou
er nog wel een en ander over te
zeggen zijnzoo kan spr. niet
helpen, dat Concordia telkens
van voorzitter moet veranderen
en spr. zal tegen subsidie blijven
ageeren, daar hij overtuigd is, dat
Concordia uit de contributie's
moet kifnnen bestaan als lief
hebberijgezelschap.
De Voorz. zei, dat deze post
weer op de begrooting is gezet
omdat B. en W. er prijs opstel
len, dat we een muziekvereeniging
hebben, die ten allen tijde bereid
is om feesten op te luisteren en
het zou spr. spijten, als die ver
eeniging opgedoekt mocht wor
den, tengevolge van het intrekken
der subsidie. Tegenover het
voorstel van dhr. Dieleman zei
spr., dat het moeilijk gaat om een
contract te sluiten met den Raad
voor die subsidie over volgende
jaren. We weten niet hoe een
volgende Raad daarover denkt
Het is daarom beter van jaar tol
jaar een voorstel te doen.
Dhr. Dieleman gelooft, dat men
geen contract behoeft, aangezien
wel de personen, maar niet de
partijen in den Raad veranderen.
Spr. heeft het voorstel alzoo ge
steld om aan Concordia gelegen
heid te geven in de eerste 3 jaren
maatregelen te nemen, dat haar
kas versterkt wordt.
Dhr. Koster herinnerde eraan,
dat dhr. Dieleman een heel be
toog hield over de zelfstandigheid
van het chr. muziek, maar dat is
toch het tweede, want een jaar
of 10 geleden is er toch een op
de flesch gegaan En nu Ho
sanna nog maar een jaar bestaat
is dat toch geen motief om Con
cordia te gaan vermoorden
Dhr. Van Dixhoorn zei, dat
dhr. Koster het gras van voor
zijn voeten maaide. Er is reeds
een 2e Hosanna en bovendien is
bij de uitbreiding der bevolking
niet het getal contribuanten ge-
Stegen, terwijl de eischen hoog: f
zijn. We kunnen niet vooruit-
loopen, maar het staat toch- te
bezien of Hosanna II het langer
zal houden zonder subsidie dan
haar voorgangster.
Dhr. Dieleman gaf te kennen,
dat het eerste Hosanna niet was
vervallen wegens de financiën,
maardoorde mobilisatie en wat het
nu zal worden is natuurlijk niet
bekend.
Dhr. Van Dixhoorn Dat gold
toch voor Concordia ook?"
Dhr. Van de BiltWe zitten
eigenlijk voor niks te praten, want
dhr. Dieleman heeft toch voorge
steld om de subsidie voor dit
jaar te handhaven en het volgend
jaar kunnen we weer zien Spr.
is ook voor subsidie, een beetje
muziek in de stad mag wel, hoe
meer, hoe beter, en als Concordia
het niet noodig had, zou men er
niet om vragen.
Dhr. 't Gilde had niet vee! res
pect voor het voorstel van dhr.
Dieleman, die zegt „dat het een
philantropie is om Concordia uit
de handen van vadertje Staat te
halen", maar het gezelschap een
langzamen dood zal doen sterven
en dat zal dhr. Dieleman toch ook
niet wenschen? Spr. gelooft dat
dit voorstel geen enkel raadslid
kan bekoren.
Dhr. P. de Feijter gelooft ook,
dat Concordia die f 300 niet kan
missen, ofschoon dat bij wat meer
opoffering wel op te brengen is,
en het is een beetje beschamend,
dat het bij de een wel en bij de
ander niet kan Het is ook ge
bleken, ddt men aan Concordta
bij gelegenheden een goed gezel
schap heeft, maar spr. heeft ook
wel eens gemerkt, dat het zich
soms goed laat betalen. Spr. zal
niet voor het voorstel stemmen,
maar zou toch willen, dat het
probeerde op eigen beenen te
staan en hoopt dat het nu een
wenk zal gekregen hebben, om
er werk van te maken.
Dhr. Oggel meende, dat men
het voorstel van dhr. Dieleman
verkeerd beoordeelt. Het is niet
de bedoeling om Concordia om
hals te brengen, maar om het
gelegenheid te geven zelfstandig
te zijn, evenals het andere ge
zelschap. Concordia heeft toch
veel voorstanders en die kunnen
toch steun verleenen. Spr. zelf
doet dit ook en waarom doen
zooveel anderen het ook niet
Het is toch voor een gezel
schap veel mooier als het zich
zelf kan bedruipen, dan kan het
toch doen en laten, zooals het
wil. Spr. bedoelt geen aanval
op Concordia, maar wenscht dat
men in het voorstel een prikkel
ziet, om meer leden te gaan wer
ven en met een beetje mede
werking kan dat wel.
Dhr Kruijsse geloofdeook.dat
het voorstel verkeerd behandeld
werd. Van af den tijd, dat dhr
Dieleman in den Raad is, werd
vroeger elk jaar deze subsidie
bestreden en nu gaat het om de
twee jaar. Als de begrooting aan
de orde kwam, kwam de vraag
op in Concordia zouden we de
subsidie nog houden Men had
echter met de aanvallen op die
f 300 geen succes en nu probeert
men het anders. Er zit nu dit
voordeel in, dat Concordia nu
dit jaar de f300 houdt en voor
volgende jaren kan de Raad weer
tot andere gedachten komen en
toch de f 300 weer geven.
De Voorz. verwacht ook, dat als
het voorstel-Dieleman wordt aan
genomen, er een volgend jaar
toch weer een voorstel komt.
Dhr. Dieleman Maar dan heb
ben we toch zekerheid, dat B.
en W. er geen f 300 voor op de
begrooting brengen.
Dhr. Kruijsse Dat is nog niet
zoo zeker-; B. en W. kunnen toch
ieder jaar voorstellen indienen,
die zij wenschelijk achten
De Voorz. bevestigde dat en
zei, dat d"e h.h. met het voorstel
eigenlijk niks opschieten.
Dhr. J. de FeijterWe schieten
er zooveel mee op, dat dan de
schijn weggenomen is, als zouden
we Concordia willen nekken.
Het voorstel van dhr. Dieleman
wordt hierna in stemming ge
bracht en verkreeg slechts 3 van
de 10 stemmen. Vóór de h.h.
Dieleman, Oggel en J. de Feijter.
Dhr. 't Gilde wilde bij dezen
post eraan herinneren, dat hij het
vorige jaar had geklaagd over
rumoer op de markt tijdens de
muziek- en zanguitvoeringen en
toen is toegezegd, dat er maat
regelen zouden worden genomen,
door een wijziging in de politie
verordening. Tot heden heeft hij
daar niets van gemerkt.
De Voorz. erkende dat, maar
deelde tevens mede, dat eerst
daags een ontwerp is te wachten
van een geheel nieuwe politie
verordening, waarvoor een paar
voorbeelden uit andere gemeenten
tot richtsnoer dienen.
Ook voor de heffing der school
gelden is een nieuwe verorde
ning in bewerking.
Dhr. Dieleman vond het wel
wat lang wachten, als dat een
jaar geleden al beloofd is.
De Voorz: Er is het vorig jaar
enkel wijziging toegezegd en dat
is vergeten.
Hoofdstuk 9. Steun aan be-
hoeftigen en werkloozen.
186. Doctoren, ieder f 400, ver
loskundige f750, totaal f1550.
187. Armlastige krankzinnigen
f 3280 (er zijn 5 patiënten).
188 Subsidie Armbestuurf 8175
189. Verz. beambten f249.
192. Werkloozensteun f4000.
Dhr. 't Gilde zei, dat er meer
malen gesproken was voor een
anderen vorm van steunregeling
en zou sterk in overweging wil
len geven om voor dezen winter
een nieuwe regeling te treffen,
want zooals het nu gaat, werkt
de commissie als een verkapte
armenzorg.
Dhr. van de Bilt zag dat niet
in. Controle is noodig, want het
is wel gebeurd, dat iemand zei
steun noodig te hebben, terwijl
spr. wist, dat het niet zoo was.
Niet iedereen zegt de waarheid.
Dhr. 't Gilde zou daarom een
norm willen vaststellen en de
loonboekjes aanhouden.
Dhr. van de Bilt meende, dat
als het goed ging. er geen f 4000
noodig was. Er zijn er die steeds
liegen en dezulken reclameeren
natuurlijk, terwijl andere men
schen in dezelfde omstandigheden
nog wat over weten te houden.
De Voorz. zei, dat aan de
loonboekjes de hand wordt ge
houden. Straks komt de com
missie weer bijeen en zal de re
geling, die de Raad heeft vast
gesteld weer worden gevolgd.
Dhr. 't Gilde De samenstel
ling der commissie kon ook an
ders zijn de sterkste organisaties
zijn niet vertegenwoordigd, zooals
de Chr. Bouwvakarbeidersbond.
Dhr. Oggel meende, dat de on
zijdige elementen, waaruit de
commissie thans is samengesteld,
de zaak beter kunnen regelen,
dan dat dit gebeurt door vereeni
gingen. Spr. gelooft, dat de
commissie tot heden tot tevreden
heid heeft gewerkt.
Dhr. van Dixhoorn heeft dat
wel eens anders gehoord en ge
looft, dat er wei een en ander
van te zeggen zou zijn. Er zijn
menschen, die 12 maanden wer
ken en die niet tevreden zijn over
de wijze hoe aan anderen steun
wordt verleend. Veel menschen
zijn eerlijk beneden de gulden en
daarom is streng toezicht noodig.
Dhr. Dieleman vond het maar
jammer dat dhr. van Dixhoorn
dan de commissie verlaten heeft.
Hoofdstuk 10, landbouw.
193. Subsidie geitenvereeniging
f 37.50.
Hoofdstuk 11, handel en nij
verheid.
196. Subsidie Z. VI. Tram.
Mij. f940
197. Idem werkloozenkas f 500.
898. Salaris corresp. arbeids
bemiddeling (A. de Visser) f 250-
199. Pensioen idem f45.
200. Jaarl veemarkt f 200.
Hoofdstuk 12, belastingen.
208. Inning belastingen f50.
210. Uitkeering aan het Rijk
f 5000.
Hoofdstuk 13.
Grondbedrijf.
215. Rente van leeningen f 458.
216. Aflos f1500.
Gasbedrijf.
218. Voor pensioen personeel
f 2469.
219 Rente geldleeningen f20306.
220. Aflos f13725.
Vleeschkeuring.
222. Voor pensioen f 542.
Hoofdstuk 14, kasvoorziening.
225. Voorschotten f505.
226. Rente f 100.
Hoofdstuk 15.
228. Overige uitgaven f50t
1
