De Liefde, die twijfelt.
N i eii ws- e n A d v erte'n ti eb 1 a d
voor Zeeuwse li - V I a a 11 d eren
No. 96
VRIJDAG 9 MAART 1928.
43e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
i
Het cadeaustelsel.
FEUILLETON.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKERUITGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
tot 5 regels 60 Cent; voor
Groote letters worden naar
ADVERTENT1ËN van 1
eiken regel meer 12 Cent.
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
(Bonnensysteem).
Het is een aloude gewoonte,
dat als de klant om boodschappen
komt, en vooral 's Zaterdags,
voorzoover het de kruideniers- of
bakkerswinkels betreft, er dan een
zakje snoep of een krentenkoek
bij de boodschappen wordt ge
voegd, als cadeau voor de trouwe
klandizie.
En vooral ook als kinderen om
boodschappen gingen, werd dit
veelal gedaan, vermoedelijk om
de klandizie te bevorderen of om
het boodschappen doen aantrek
kelijk te maken. Die gewoonte
was zelfs zóó ingeburgerd, dat
men als kind wist, in welke
winkels men wat kreeg en ook
vooruit wist, wat men er kreeg.
(We herinneren ons in dit ver
band de staaf zoethout, die men
in ,'t Pakhuis" kreeg en waarvan
dan in de school stikum werd
geprofiteerd
Het is wellicht uit die gewoonte,
dat het tegenwoordige cadeau
stelsel is ontstaan, maar dat in-
tusschen is vervormd tot een ver-
derfelijken concurrentiestrijd on
der de fabrikanten, de groothan
delaars en winkeliers onderling.
Vandaar dat degenen, die het
verderfelijke, de schade in het
laadje, ervan ondervinden, zijn
gekomen tot een actie, om dat
stelsel tegen te gaan. Geen won
der, dat die actie probeerde
krachten te verzamelen, waarvan
ze kon verwachten, dat ze in
vloed zouden uitoefenen op te
nemen maatregelen. En zoo werd
ook aan de Kamer van Koop
handel en Fabrieken in onze
streek de vraag gesteld, of men
steun wilde verleenen, met het
gevolg, dat het Bureau dier Kamer
dit onderwerp rijpelijk heeft over
wogen en zich daarover aldus
heeft uitgesproken:
Er bestaat over het cadeau
stelsel een uitgebreide lectuur,
d. w. z. in dagbladen, tijdschriften
en vakbladen zijn er tal van ar
tikelen over verschenen.
Indien men echter een en ander
Duitsche Vertaling.
"löÉ=*H (27
Toen Karl Fels met Maria
Magdalena klonk, fluisterde hij
zacht smeekend «Juffrouw Mag
dalene.*
Ze klenk weliswaar met hem,
maar keek Diet op. lu haar kookte
en bruiste en stormde het, liefde,
trots en twijfel voerden een bit
teren stryd haar hand beefde,
toen ze het glas neerzette, Haar
keel was als toegesnoerd, en ze
was niet in staat een woord uit
te breDgenzwijgend en bleek
zat ze daar, tot de tafel opgehe
ven werd, en toen ze Fels
's avonds ten afscheid de hand
reikte, waren haar vingers ijskoud.
Met een vluchtig goeden nacht
scheidde ze later van baar ouders
en giDg naar boven naar haar
kamer. Daar zat ze nog lang
toor het open raam en staarde
ln den donkeren, sterrenbozen
nacht. Twjjfel en liefde streden
een harden strijd in haar bin
nenste. Waarom had Fels niet
eens en nog eens geschreven,
nader overweegt, kan men met
weinig woorden tot een resultaat
komenhet cadeau-stelsel, van
onschuldigen aard in zijn ontstaan,
is ontaard in een misbruik, dat
als een kanker verder en verder
invreet in het maatschappelijk
leven en is ook te beschouwen
als een bederf voor den handel.
Het is b v. sedert menschen-
heugenis een gewoonte, dat door
drukkersfirma's bij den aanvang
van het jaar aan hare cliënteele
een zelf gedrukte zak-of wand-
kalender werd verstrekt.
De waarde hiervan is onbe
duidend en het dient voorreclame.
Later hebben firma's in andere
branche's dat gebruik overgeno
men en geven maand-, week-,
of zelfs dagkalenders, waarvan de
waarde wel iets hooger is, doch
die ook zuiver als reclame zijn
te beschouwen, omdat zij dienen,
het geheele jaar door, de aan
dacht te vestigen op den naam
der firma. Zij worden ook wer
kelijk cadeau gegeven; de klan
ten of de begiftigden behoeven
bij die firma's niet eerst iets te
koopen.
Terwijl sommige firma's groote
sommen besteden voor het plaat
sen van advertentiën, hebben an
dere door het geven van toe
giftjes, b.v. plaatjes, getracht re
clame te maken voor hun zaak.
De waarde van die toegiften is
echter zeer onderschikt aan de
waarde van het gekochte en kan
niet beschouwd worden als den
prijs te drukken. Ook is dat nog
het geval met andere snuisterijen,
die met reclameopschriften wor
den uitgegeven, zooals zakmesjes,
potloodjes, aschbakjes, kartonnen
brievenhangers e.d. Het uitgeven
van die artikels, hetgeen in de
meeste gevallen niet met het
koopen van een of ander gepaard
gaat, is nog zuiver als „cadeaux
geven" te beschouwen.
Iets anders is het echter met
de cadeaux, die tegenwoordig
over het algemeen tegen inleve
ring van zóó of zóóveel bons
worden afgeleverd. Die cadeaux
worden afgeleverd zonder reclame
opdruk, het zijn voor een groot
nadat hij op zyn eersten brief
geen antwoord had gekregen
Hij moest toch weten, dat ze
allen in ongerustheid over hem
hadden gezeten, met welk een
dankbaarheid ze aan hem daeh-
ten en welk een vreugde het
eerste levensteeken van hem zou
hebben gebracht. Maar door den
dank, die hij zelf aau Baate
Heemskerk en haar vader schdl-
dig was, had hy dat vergeten
en uit het gevoel van dank was
zeker nog wel meer gegroeid.
Wat klonk zyn stem warm, waf
schitterden zyn oogen, ais hij
over die beide sprak. Wat haatte
ze die Beate! En hemzelf, Karl
Fels ook, den verrader
Ze legde haar hoofd op haar
armen en luisterde naar de
stemmen in haar binnenste. Een
zacht geruiseh wekte haar. Het
regonde, en met dorstige teugen
dronken boomen, struiken, bloe
men en de uitgedroogde aarde
het koele nat. Een heerlijk ver-
frisschend koeltje steeg omhoog,
streek liefkoozend o^er Magda's
verhit gezicht en vulde het ge
heele vertrek.
Langzamerhand stroomde de
regen sterker en sterker, om dan
plotseling na een stortbui op te
houden. Een lichte wind stak op
deel gewone verbruiksartikels en
zij moeten dienen om het koopen
van bepaalde waren te bevor
deren, welker prijs zij drukken.
Indien b.v. geannonceerd wordt,
dat een bon tegen een waarde
van 5 cent wordt berekend, doch
dat, indien men voor dezelfde
waar en hoeveelheid tegen 5 cent
meer een bon van 10 cent waarde
krijgt, kan niet meer van een
cadeau worden gesproken en
treedt duidelijk naar voren, dat
men z'n bon feitelijk in den be
taalden prijs voor de winkelwaar
koopt.
Hieruit ontstaan verkeerde toe
standen. Het publiek gaat soms
minderwaardige artikels koopen
met het oog op de. bons, die
daarvoor bekomen kunnen wor
den, of wel er wordt méér ge
kocht, dan voor het gebruik in
het gezin noodig is, om over het
aantal bons te kunnen beschikken,
dat noodig is om een of ander
(dikwijls een luxe voorwerp) te
kunnen gaan halen of ruilen, maar
in elk geval niet krijgen. Het is
geen cadeau meer, want men gaat
het halen op grond van zijn ge
kochte bons, die er recht op
geven. Men kan het verlangde
dus „eischen", wat toch van een
cadeau of geschenk niet gezegd
kan worden.
Iets anders zou het nog zijn,
indien het zgn. cadeau bestond
in een grootere hoeveelheid van
dezelfde waar, indien men b.v.
een kilogram van een of ander
koopende, een halven kilogram
cadeau kreeg, dan kon het pu
bliek beoordeelen wat het kreeg
en de winkelier bleef in zijn
eigen branche.
Het moet echter verkeerd geacht
worden, dat de huismoeder een
hoeveelheid margarine gaat koo
pen, teneinde de noodige bons
te bemachtigen, om haar man als
verjaargeschenk een tabakspijp
te kunnen geven, of dat zij pakjes
koffie gaat koopen, omdat zij een
huishoud emmer noodig heeft, of
wel pakjes thee, om een vloermat
aan te schaffen, of poppen, kinder
wagens en wat dies meer zij.
Door deze methode heeft de
en ritselde in de toppen der
boomen. Een zucht van dank,
van rust, vaD vrede in de natuur
Slechts hier en daar nog licht
geluid van vallende droppels I
Langzaam stond Maria Magda-
iena op, sloot het raam en zocht
eveneens rust.
«Vanmorgen ben ik by den
«Pinguin* geweest eD heb het
schip eens bekeken 1 Drommels,
hy moet aardig vastgezeten heb-
baD,« zei de heer H^ydebringk
eonige dagen later, toen hy uit
de stad terugkwam. «Ik sprak
met een paar matrozen over het
voorval, en wat die mij allemaal
van hun eersten officier vertelden,
wat dat voor een kerel was, zoo
als ze zich uitdrukten I De heele
bemanning is compleet verliefd
op hem en spreekt niet dan vol
geestdrift over hem. Hy moet
waarlijk een buitengewoon flink
mensch zijn en schitterend met
de mannen weten om te gaan.
Sedert hij aan boord is, is er
nog nooit een bestraffing voorge
vallen. Een van de matrozen zei
«Als bij dien iemand stommitei
ten beging, zoodat hij strat zou
krijgen, dan zouden we hem na-
derhaud een pak geven, dat hy
niet wistj waar bij bleef l« Dat,
koopster geen besef meer van
(of zicht op) de waarde en kwa
liteit van hetgeen zij koopt en
de zuinigheid wordt er ook aller
minst door bevorderd. Er ont
staat in dergelijk huishouden
een geheel andere toestand, dan
wanneer de vrouw tegen rede
lijke prijzen in een kruideniers
winkel de daarin behoorende
artikelen koopt, en hetgeen zij
voorts voor haar gezin of het
geven van verjaarscadeaux noodig
heeft, koopt in winkels, die daar
voor zijn gespecialiseerd. Bij het
cadeau-stelsel is het te vermoe
den, dat zij in alle opzichten
duur uit is. Vele huismoeders
zijn daar ook wel van overtuigd,
maar de naam „cadeau" mist
haar invloed niet.
Het systeem is ook verderfe
lijk voor den winkelier, die zich
nu op een voor hem vreemd
gebied moet begeven, of, indien
het kleinere zaken betreft, die
de cadeaux van den groothandel
of grossiers thuisgezonden krijgt,
er een bepaalde bergruimte voor
noodig heeft en waarvan de ad
ministratie hem heel wat romp
slomp bezorgt, zonder hem iets
op te leveren.
En nu moge het cadeau-sys
teem zich ook onder anderen
vorm vertoonen, b. v. onder een
vorm, die het zuiver tot een
spaar-systeem vervormt, het moet
worden beschouwd als te leiden
tot een verkeerden toestand, die
in het belang zoowel van den
handel als van het publiek, zoo
dra mogelijk behoort te verdwij
nen.
Het is geworden een stelsel
waaraan zeer velen meedoen,
de kruidenierswinkels wel bijna
alle, maar waarvan de verdedi-
digers met een lantaarntje te
zoeken zijn. Aan het Bureau is
zelfs geen verdediging bekend.
Daaruit blijkt wel, dat de handel
weliswaar dien weg is opgegaan,
doch alleen, omdat hij daartoe
gedwongen is door de fabrikan
ten, die ermede zijn begonnen
en den aandrang van het publiek,
dat, zijn werkelijk belang over
het hoofd ziende, nu eenmaal
is toch prachtigOverigens
heb ik Fels uitgenoodigd voor
overmorgenmiddag,* ging by
voort. «Jullie kunt dan samen
uit rijden, Magda, als je wilt 1*
Maria Magdalena schrok. Dan
was ze heel alleen met Fels, en
dan dan
«We kunnen ook samen een
rytoertje maken meende Me
vrouw Hcydebringk.
«Och, dat is zoo vervelend
riep Maria Magdalena. .Boven
dien heeft Mijnheer Fels mij toen
op de boot al beloofd, met me te
ryden, en ik wil zieD, of hij
werkelijk ryden kaD.t
«Nu, die doet niets voor je
onder I* lachte haar vader. «Die
is zoo zadelvast als het maar
kan
«Dat moet hjj me eerst bewy-
zen antwoordde het jonge
meisje wat geringschattend.
«Dryf het maar niet te dol
maande haar moeder. Als hjj er
af valt I*
Mynheer Heydebringk scha
terde het nit en riep zielsverge
noegd «Daarover hoef je je Diet
bezorgd te maken, Anna 1 Fels is
pen geboren en volleerde ruiter I
Die dwingt ieder paardZelfs
Caesar 1*
«NeeU protesteerde Mevrouw
graag iets „cadeau" krijgt
Indien de Kamer zich dus
stelt op het standpunt, dat het
cadeau-stelsel te veroordeelen is,
en dat het zoodra mogelijk dient
te verdwijnen, zoowel in het
belang van het publiek, als van
den handel, die men in dit geval
beide tegen zichzeif moet he-
schermen, valt dit standpunt
aanvaard te beantwoorden, of
het een taak der Karner kan zijn,
om tegen dat stelsel actie te
voeren, of eene actie daartegen
te steunen.
Art. 14. letter b der Wet op de
Kamers van Koophandel om
schrijft als doel der Kamer „het
verleenen van subsidies aan in
stellingen, die een algemeen be
lang van handel en nijverheid
bevorderen".
Acht de Kamer het cadeau
stelsel verwerpelijk en in het na
deel van den handel, dan volgt
daaruit logjsch, dat een Comité,
dat bestrijding van dat euvel ten
doel heeft, volgens haar een werk
verricht in het algemeen belang
van den handel en dient de ge
stelde vraag dus zonder voorbe
houd bevestigend te worden be
antwoord.
Dit geldt echter nu slechts het
principieel standpunt, waarna ook
de practische toepassing kan
volgen.
Uit de bijlage tot het verzoek
schrift van den kring Zeeuwsch-
Vlaanderen van het Comité van
Actie blijkt, dat men de bestrij
ding wenschte te voeren volgens
de eerste methode van het Al
gemeen Comité, het bewerken
van het publiek, en het daartoe
o.m. houden van een 10 tal open
bare vergaderingen.
Het Bureau stelt zich op het
standpunt, dat van een dergelijke
actie, in verband met de houding
van het publiek tegenover dat
stelsel, geen heil te verwachten
is. Gelet op den volksaard, is
het niet te voorzien, dat het euvel
langs den weg der overtuiging
is te bestrijden. Dit zou alleen
kunnen gelukken, indien men de
fabrikanten en importeurs, die het
stelsel exploifeeren, kon doen
Heydebringk echter. «Dat sta ik
geen geval toe, dat hij dadelyk
op dat wilde paard wordt gezet.
Hij heeft het lang met gedaaü,
en wees nou eens verstandig man,
en geef hem eerst een ander
paard, anders ga ik half dood
van angst!*
Ze werd echter door man en
doehter slechts uitgelachen.
Toen Karl Fels 's Zondagsmid
dags met een koffertje in de
hand, uit het rytuig sprong, nam
ze, voor het venster staand, zijn
eestalte in het onberispelijke rij
kostuum, eens goed op. Hy beviel
haar zoo bijna nog beter dan in
uniform of was de herinnering
aan dien tijd daar de schuld van,
toen ze hem steeds in burger
gezieu had Maar snel onder
drukte ze dit gevoel en trad den
gast met koelen groet tegemoet,
zonder zijn handdruk te beant
woorden.
Fels nam daarvan echter naar
het scheen heelemaal geen notitie.
Hy was het met ziehzelf volko
men eens geworden, hoe hij zich
tegenover haar zou gedragen, en
dus zei hij schertsend «Nu kunt
u me op de proef stellen, juffrouw
Magda
Wi.xiti vrvetyd.)