De Liefde, die twijfelt. N i eii ws- e n A d v erte'n ti eb 1 a d voor Zeeuwse li - V I a a 11 d eren No. 96 VRIJDAG 9 MAART 1928. 43e Jaarg. J. C. VINK - Axel. i Het cadeaustelsel. FEUILLETON. Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden. Afzonderlijke Nos. 5 Cent. DRUKKERUITGEVER Bureau Markt C 4. Telef. 56. - Postrek. 60263. tot 5 regels 60 Cent; voor Groote letters worden naar ADVERTENT1ËN van 1 eiken regel meer 12 Cent. plaatsruimte berekend. Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure. (Bonnensysteem). Het is een aloude gewoonte, dat als de klant om boodschappen komt, en vooral 's Zaterdags, voorzoover het de kruideniers- of bakkerswinkels betreft, er dan een zakje snoep of een krentenkoek bij de boodschappen wordt ge voegd, als cadeau voor de trouwe klandizie. En vooral ook als kinderen om boodschappen gingen, werd dit veelal gedaan, vermoedelijk om de klandizie te bevorderen of om het boodschappen doen aantrek kelijk te maken. Die gewoonte was zelfs zóó ingeburgerd, dat men als kind wist, in welke winkels men wat kreeg en ook vooruit wist, wat men er kreeg. (We herinneren ons in dit ver band de staaf zoethout, die men in ,'t Pakhuis" kreeg en waarvan dan in de school stikum werd geprofiteerd Het is wellicht uit die gewoonte, dat het tegenwoordige cadeau stelsel is ontstaan, maar dat in- tusschen is vervormd tot een ver- derfelijken concurrentiestrijd on der de fabrikanten, de groothan delaars en winkeliers onderling. Vandaar dat degenen, die het verderfelijke, de schade in het laadje, ervan ondervinden, zijn gekomen tot een actie, om dat stelsel tegen te gaan. Geen won der, dat die actie probeerde krachten te verzamelen, waarvan ze kon verwachten, dat ze in vloed zouden uitoefenen op te nemen maatregelen. En zoo werd ook aan de Kamer van Koop handel en Fabrieken in onze streek de vraag gesteld, of men steun wilde verleenen, met het gevolg, dat het Bureau dier Kamer dit onderwerp rijpelijk heeft over wogen en zich daarover aldus heeft uitgesproken: Er bestaat over het cadeau stelsel een uitgebreide lectuur, d. w. z. in dagbladen, tijdschriften en vakbladen zijn er tal van ar tikelen over verschenen. Indien men echter een en ander Duitsche Vertaling. "löÉ=*H (27 Toen Karl Fels met Maria Magdalena klonk, fluisterde hij zacht smeekend «Juffrouw Mag dalene.* Ze klenk weliswaar met hem, maar keek Diet op. lu haar kookte en bruiste en stormde het, liefde, trots en twijfel voerden een bit teren stryd haar hand beefde, toen ze het glas neerzette, Haar keel was als toegesnoerd, en ze was niet in staat een woord uit te breDgenzwijgend en bleek zat ze daar, tot de tafel opgehe ven werd, en toen ze Fels 's avonds ten afscheid de hand reikte, waren haar vingers ijskoud. Met een vluchtig goeden nacht scheidde ze later van baar ouders en giDg naar boven naar haar kamer. Daar zat ze nog lang toor het open raam en staarde ln den donkeren, sterrenbozen nacht. Twjjfel en liefde streden een harden strijd in haar bin nenste. Waarom had Fels niet eens en nog eens geschreven, nader overweegt, kan men met weinig woorden tot een resultaat komenhet cadeau-stelsel, van onschuldigen aard in zijn ontstaan, is ontaard in een misbruik, dat als een kanker verder en verder invreet in het maatschappelijk leven en is ook te beschouwen als een bederf voor den handel. Het is b v. sedert menschen- heugenis een gewoonte, dat door drukkersfirma's bij den aanvang van het jaar aan hare cliënteele een zelf gedrukte zak-of wand- kalender werd verstrekt. De waarde hiervan is onbe duidend en het dient voorreclame. Later hebben firma's in andere branche's dat gebruik overgeno men en geven maand-, week-, of zelfs dagkalenders, waarvan de waarde wel iets hooger is, doch die ook zuiver als reclame zijn te beschouwen, omdat zij dienen, het geheele jaar door, de aan dacht te vestigen op den naam der firma. Zij worden ook wer kelijk cadeau gegeven; de klan ten of de begiftigden behoeven bij die firma's niet eerst iets te koopen. Terwijl sommige firma's groote sommen besteden voor het plaat sen van advertentiën, hebben an dere door het geven van toe giftjes, b.v. plaatjes, getracht re clame te maken voor hun zaak. De waarde van die toegiften is echter zeer onderschikt aan de waarde van het gekochte en kan niet beschouwd worden als den prijs te drukken. Ook is dat nog het geval met andere snuisterijen, die met reclameopschriften wor den uitgegeven, zooals zakmesjes, potloodjes, aschbakjes, kartonnen brievenhangers e.d. Het uitgeven van die artikels, hetgeen in de meeste gevallen niet met het koopen van een of ander gepaard gaat, is nog zuiver als „cadeaux geven" te beschouwen. Iets anders is het echter met de cadeaux, die tegenwoordig over het algemeen tegen inleve ring van zóó of zóóveel bons worden afgeleverd. Die cadeaux worden afgeleverd zonder reclame opdruk, het zijn voor een groot nadat hij op zyn eersten brief geen antwoord had gekregen Hij moest toch weten, dat ze allen in ongerustheid over hem hadden gezeten, met welk een dankbaarheid ze aan hem daeh- ten en welk een vreugde het eerste levensteeken van hem zou hebben gebracht. Maar door den dank, die hij zelf aau Baate Heemskerk en haar vader schdl- dig was, had hy dat vergeten en uit het gevoel van dank was zeker nog wel meer gegroeid. Wat klonk zyn stem warm, waf schitterden zyn oogen, ais hij over die beide sprak. Wat haatte ze die Beate! En hemzelf, Karl Fels ook, den verrader Ze legde haar hoofd op haar armen en luisterde naar de stemmen in haar binnenste. Een zacht geruiseh wekte haar. Het regonde, en met dorstige teugen dronken boomen, struiken, bloe men en de uitgedroogde aarde het koele nat. Een heerlijk ver- frisschend koeltje steeg omhoog, streek liefkoozend o^er Magda's verhit gezicht en vulde het ge heele vertrek. Langzamerhand stroomde de regen sterker en sterker, om dan plotseling na een stortbui op te houden. Een lichte wind stak op deel gewone verbruiksartikels en zij moeten dienen om het koopen van bepaalde waren te bevor deren, welker prijs zij drukken. Indien b.v. geannonceerd wordt, dat een bon tegen een waarde van 5 cent wordt berekend, doch dat, indien men voor dezelfde waar en hoeveelheid tegen 5 cent meer een bon van 10 cent waarde krijgt, kan niet meer van een cadeau worden gesproken en treedt duidelijk naar voren, dat men z'n bon feitelijk in den be taalden prijs voor de winkelwaar koopt. Hieruit ontstaan verkeerde toe standen. Het publiek gaat soms minderwaardige artikels koopen met het oog op de. bons, die daarvoor bekomen kunnen wor den, of wel er wordt méér ge kocht, dan voor het gebruik in het gezin noodig is, om over het aantal bons te kunnen beschikken, dat noodig is om een of ander (dikwijls een luxe voorwerp) te kunnen gaan halen of ruilen, maar in elk geval niet krijgen. Het is geen cadeau meer, want men gaat het halen op grond van zijn ge kochte bons, die er recht op geven. Men kan het verlangde dus „eischen", wat toch van een cadeau of geschenk niet gezegd kan worden. Iets anders zou het nog zijn, indien het zgn. cadeau bestond in een grootere hoeveelheid van dezelfde waar, indien men b.v. een kilogram van een of ander koopende, een halven kilogram cadeau kreeg, dan kon het pu bliek beoordeelen wat het kreeg en de winkelier bleef in zijn eigen branche. Het moet echter verkeerd geacht worden, dat de huismoeder een hoeveelheid margarine gaat koo pen, teneinde de noodige bons te bemachtigen, om haar man als verjaargeschenk een tabakspijp te kunnen geven, of dat zij pakjes koffie gaat koopen, omdat zij een huishoud emmer noodig heeft, of wel pakjes thee, om een vloermat aan te schaffen, of poppen, kinder wagens en wat dies meer zij. Door deze methode heeft de en ritselde in de toppen der boomen. Een zucht van dank, van rust, vaD vrede in de natuur Slechts hier en daar nog licht geluid van vallende droppels I Langzaam stond Maria Magda- iena op, sloot het raam en zocht eveneens rust. «Vanmorgen ben ik by den «Pinguin* geweest eD heb het schip eens bekeken 1 Drommels, hy moet aardig vastgezeten heb- baD,« zei de heer H^ydebringk eonige dagen later, toen hy uit de stad terugkwam. «Ik sprak met een paar matrozen over het voorval, en wat die mij allemaal van hun eersten officier vertelden, wat dat voor een kerel was, zoo als ze zich uitdrukten I De heele bemanning is compleet verliefd op hem en spreekt niet dan vol geestdrift over hem. Hy moet waarlijk een buitengewoon flink mensch zijn en schitterend met de mannen weten om te gaan. Sedert hij aan boord is, is er nog nooit een bestraffing voorge vallen. Een van de matrozen zei «Als bij dien iemand stommitei ten beging, zoodat hij strat zou krijgen, dan zouden we hem na- derhaud een pak geven, dat hy niet wistj waar bij bleef l« Dat, koopster geen besef meer van (of zicht op) de waarde en kwa liteit van hetgeen zij koopt en de zuinigheid wordt er ook aller minst door bevorderd. Er ont staat in dergelijk huishouden een geheel andere toestand, dan wanneer de vrouw tegen rede lijke prijzen in een kruideniers winkel de daarin behoorende artikelen koopt, en hetgeen zij voorts voor haar gezin of het geven van verjaarscadeaux noodig heeft, koopt in winkels, die daar voor zijn gespecialiseerd. Bij het cadeau-stelsel is het te vermoe den, dat zij in alle opzichten duur uit is. Vele huismoeders zijn daar ook wel van overtuigd, maar de naam „cadeau" mist haar invloed niet. Het systeem is ook verderfe lijk voor den winkelier, die zich nu op een voor hem vreemd gebied moet begeven, of, indien het kleinere zaken betreft, die de cadeaux van den groothandel of grossiers thuisgezonden krijgt, er een bepaalde bergruimte voor noodig heeft en waarvan de ad ministratie hem heel wat romp slomp bezorgt, zonder hem iets op te leveren. En nu moge het cadeau-sys teem zich ook onder anderen vorm vertoonen, b. v. onder een vorm, die het zuiver tot een spaar-systeem vervormt, het moet worden beschouwd als te leiden tot een verkeerden toestand, die in het belang zoowel van den handel als van het publiek, zoo dra mogelijk behoort te verdwij nen. Het is geworden een stelsel waaraan zeer velen meedoen, de kruidenierswinkels wel bijna alle, maar waarvan de verdedi- digers met een lantaarntje te zoeken zijn. Aan het Bureau is zelfs geen verdediging bekend. Daaruit blijkt wel, dat de handel weliswaar dien weg is opgegaan, doch alleen, omdat hij daartoe gedwongen is door de fabrikan ten, die ermede zijn begonnen en den aandrang van het publiek, dat, zijn werkelijk belang over het hoofd ziende, nu eenmaal is toch prachtigOverigens heb ik Fels uitgenoodigd voor overmorgenmiddag,* ging by voort. «Jullie kunt dan samen uit rijden, Magda, als je wilt 1* Maria Magdalena schrok. Dan was ze heel alleen met Fels, en dan dan «We kunnen ook samen een rytoertje maken meende Me vrouw Hcydebringk. «Och, dat is zoo vervelend riep Maria Magdalena. .Boven dien heeft Mijnheer Fels mij toen op de boot al beloofd, met me te ryden, en ik wil zieD, of hij werkelijk ryden kaD.t «Nu, die doet niets voor je onder I* lachte haar vader. «Die is zoo zadelvast als het maar kan «Dat moet hjj me eerst bewy- zen antwoordde het jonge meisje wat geringschattend. «Dryf het maar niet te dol maande haar moeder. Als hjj er af valt I* Mynheer Heydebringk scha terde het nit en riep zielsverge noegd «Daarover hoef je je Diet bezorgd te maken, Anna 1 Fels is pen geboren en volleerde ruiter I Die dwingt ieder paardZelfs Caesar 1* «NeeU protesteerde Mevrouw graag iets „cadeau" krijgt Indien de Kamer zich dus stelt op het standpunt, dat het cadeau-stelsel te veroordeelen is, en dat het zoodra mogelijk dient te verdwijnen, zoowel in het belang van het publiek, als van den handel, die men in dit geval beide tegen zichzeif moet he- schermen, valt dit standpunt aanvaard te beantwoorden, of het een taak der Karner kan zijn, om tegen dat stelsel actie te voeren, of eene actie daartegen te steunen. Art. 14. letter b der Wet op de Kamers van Koophandel om schrijft als doel der Kamer „het verleenen van subsidies aan in stellingen, die een algemeen be lang van handel en nijverheid bevorderen". Acht de Kamer het cadeau stelsel verwerpelijk en in het na deel van den handel, dan volgt daaruit logjsch, dat een Comité, dat bestrijding van dat euvel ten doel heeft, volgens haar een werk verricht in het algemeen belang van den handel en dient de ge stelde vraag dus zonder voorbe houd bevestigend te worden be antwoord. Dit geldt echter nu slechts het principieel standpunt, waarna ook de practische toepassing kan volgen. Uit de bijlage tot het verzoek schrift van den kring Zeeuwsch- Vlaanderen van het Comité van Actie blijkt, dat men de bestrij ding wenschte te voeren volgens de eerste methode van het Al gemeen Comité, het bewerken van het publiek, en het daartoe o.m. houden van een 10 tal open bare vergaderingen. Het Bureau stelt zich op het standpunt, dat van een dergelijke actie, in verband met de houding van het publiek tegenover dat stelsel, geen heil te verwachten is. Gelet op den volksaard, is het niet te voorzien, dat het euvel langs den weg der overtuiging is te bestrijden. Dit zou alleen kunnen gelukken, indien men de fabrikanten en importeurs, die het stelsel exploifeeren, kon doen Heydebringk echter. «Dat sta ik geen geval toe, dat hij dadelyk op dat wilde paard wordt gezet. Hij heeft het lang met gedaaü, en wees nou eens verstandig man, en geef hem eerst een ander paard, anders ga ik half dood van angst!* Ze werd echter door man en doehter slechts uitgelachen. Toen Karl Fels 's Zondagsmid dags met een koffertje in de hand, uit het rytuig sprong, nam ze, voor het venster staand, zijn eestalte in het onberispelijke rij kostuum, eens goed op. Hy beviel haar zoo bijna nog beter dan in uniform of was de herinnering aan dien tijd daar de schuld van, toen ze hem steeds in burger gezieu had Maar snel onder drukte ze dit gevoel en trad den gast met koelen groet tegemoet, zonder zijn handdruk te beant woorden. Fels nam daarvan echter naar het scheen heelemaal geen notitie. Hy was het met ziehzelf volko men eens geworden, hoe hij zich tegenover haar zou gedragen, en dus zei hij schertsend «Nu kunt u me op de proef stellen, juffrouw Magda Wi.xiti vrvetyd.)

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1928 | | pagina 1