Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwse li - Vlaanderen.
No. 37.
VRIJDAG 12 AUGUSTUS 1927.
43e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Raadsverslag.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond
ABONNF MENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Cent franco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-U1TGEVER
tot 5 regels 60 Centvoor
Groote letters worden naar
ADVERTENT1ËN van 1
eiken regel meer 12 Cent.
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Vergadering van 2 Augustus.
Aanwezig alle leden. Voorzitter
de heer F. Blok, burgemeester.
Slot.
15. Waterleiding.
Van een 9-tal leden van den
Gemeenteraad van Terneuzen is
ingekomen een circulaire, hou
dende mededeeling van het be
sluit van dien Raad, dat zij, ge
zien de ongunstige financiëele
toestand in het algemeen, waar
door het bedenkelijk is de inge
zetenen de hooge lasten aan een
waterleiding verbonden, op te
leggen, zullen trachten om, met
medewerking van de aangesloten
gemeenten de N.V. Zeeuwsch-
Vlaamsche Waterleiding te doen
ontbinden, en wel op grond van
het volgende
B. en W. stellen voor, dit ver
zoek aan te houden tot een ver
gadering zal gehouden zijn van
den Raad van Commissarissen
der Z. V. W. Mij. met de leden
van de gemeenteraden der aan
gesloten gemeenten.
De Voorz. zegt, dat al veel over
de waterleiding te doen is ge
weest en verschillende meeningen
over die zaak zijn en worden
geuit. Naar aanleiding van ver
meende grieven nu is door den
Raad van Commissarissen een
verweerschrift aan de gemeente
besturen gezonden, dat spr. Zater*
dag Jl. van den drükker heeft ont
vangen en onder de leden ver
spreid. Hij acht het het best om
nu met de behandeling te wach
ten, tot die circulaire in de verg.
van 9 Aug. is besproken, dan kan
de Raad daarnaar zijn uitspraak
bepalen. Wil men echter over
dit punt het woord voeren, dan
geeft spr. de gelegenheid, maar
hij zou willen verzoeken niet te
wijdloopig te zijn en in geen
geval een beslissing te willen
uitlokken.
Zooals bekend, zijn door dhr.
't Gilde in verband met dit on
derwerp een aantal vragen gesteld,
welke op 30 Juli door spr. zijn
beantwoord.
(Voor den inhoud van het ver
weerschrift en voor de beant
woording der bedoelde vragen
verwijzen we naar vroegere
nummers van dit blad).
Dhr. 't Gilde zegt, dat ofschoon
hij epn week of 4 nadat de
vragen zijn gesteld, nu antwoord
gekregen heeft en ook na de
lezing van het verweerschrift ge
meend heeft niet te moeten af
zien van het woord en daarom
gaarne nog een en ander van de
waterleiding wil zeggen.
Dhr. Oggel vraagt of het niet
beter zou zijn daarmede te wach
ten tot na 9 Aug., dan zijn alle
raadsleden ingelicht en komt men
beslagen ten ijshij zou dan
willen, dat ook de nieuwe raads
leden gelegenheid kregen om die
vergadering te bezoeken, vooral
omdat we in ons midden iemand
hebben, die daartegen nogal actie
voert.
Dhr. van Dixhoorn onderschrijft
dat, want misschien hebben de
aanst. raadsleden meer te beslis
sen, dan de aftredende.
De Voorz. zal het vragen, hij
gelooft niet, dat er bezwaar tegen
zal zijn.
Dhr. 't Gilde krijgt hierna het
woord en begint met erop te
wijzen, dat het toch zonderling
is, dat zoo weinig over die zaak
is te berde gebracht, naar mate
van de groote cultureele waarde,
het hygiënisch nut en de finan-
cieële offers, die het kost. Het is
een unicum, dat in een zaak, die
millioenen kost, door kleine ge
meenten zoodanige besluiten wer
den genomen, en geen wonder is
het dus, dat nu de verstrekkende
gevolgen daarvan doordringen, de
gemoederen in beroering komen
en zelfs de gemaakte plannen
dreigen in duigen te zullen vallen.
En al zijn nu die besluiten ge
nomen in een tijd, dat men in
het geld zwom, toch valt niet te
ontkennen, dat gerekend werd
met het feit, dat wel alle 35 ge
meenten unaniem in Z.-Vl. zouden
aansluiten, terwijl nu blijkt, dat
er maar 20 gemeenten zijn, die
aansluiting wenschen. Men heeft
de raadsleden overgehaald, en
geen hunner heeft vermoed, dat
met zooveel minder gemeenten
de kosten veel hooger zouden
worden, wat toch z.i. vast staat
En waar nu Terneuzen en
Graauw zich terugtrekken, vraagt
spr is het nu wel gerechtvaardigd
die zaak nog door te zetten?
En als dan straks de zaak mis
loopt en liquideert, wat spr. ver
wacht, dan hebben de heeren,
die aan het roer zitten, dat zich
zelf te wijten. Het heeft hun
steeds weinig kunnen schelen,
of er menschen waren, die zich
ervoor interesseerden en bereke
ning maakten, als de Raad maar
gewonnen was.
Het verweerschrift van de Z.
V. W. M. komt teer laat en ook
is het in verschillend opzicht be
zijden de waarheid.
De Voorz Dat dient dan be
wezen te worden.
Dhr. 't Gilde: Dat zal ik ook.
En ook de beantwoording der
vragen vindt bij mij geen weer
klank, vooral waar B. en W. zeg
gen, dat de sfeer van wantrou
wen zou zijn weggenomen. Spr.
verwacht van dit college geen
handelend optreden, evenmin als
bij de electrificatie het geval was.
Afgezien van het feit, dat ge
sproken wordt, dat na 14 jaar
nog een nieuwe winplaats moet
worden gezocht om voldoende
water te krijgen, ziet spr. niet in,
dat men 150 H.A. grond moet
aankoopen, in plaats van 100 H.A.
Aangaande de inschrijving houdt
spr. vol, dat er verschillende
leden van den Raad van Toe
zicht daarvan niets afwisten, of
schoon dit in de circulaire wordt
ontkend. Zelfs de Voorz. dezer
verg. heeft gezegd destijds, dat
hij er niets van afwist.
En wat die aanbesteding be
treft, is zeer los gehandeld. En
fin dat zal de Minister wel be
antwoorden, nu het Eerste Ka
merlid, de heer Polak, daarnaar
heeft gevraagd. Vast staat, dat
een Nederl. firma niet in de ge
legenheid is gesteld om te leveren.
De Voorz.Dat moet U dan
kunnen bewijzen.
Dhr. 't Gilde: Dat zal aanst.
Dinsdag bewezen worden.
Aangaande de tarieven hebben
B. en W. blijkens het antwoord
de wijsheid is pacht. Zelfs de
Burgemeester van Ter Neuzen,
die beter op de hoogte is en toch
ook veel meer in zijn mars heeft,
verklaart, dat niemand iets van
de tarieven afweet, daar het sy
steem nog niet is vastgesteld.
Spr. blijft echter bij de gege
vens uit het rapport van 1923,
volgens hetwelk voor Axel 1000
aansluitbare pereeelen zijn ge
schat en die f21.85 per jaar
moeten opbrengen, of zooals het
per inwoner berekend is, f4.75.
Spr. gelooft, dat de kosten op
den achtergrond worden gehou
den, omdat men wel weet, dat
die zullen tegenvallen, zelfs
f 450000 zal nog te laag zijn en
daarom is camouflage aan de ge
gevens niet vreemd. Spr. zal er
hier niet dieper op ingaan, dat
kan men beter in Terneuzen doen,
maar toch moet hij nog iets van
die circulaire zeggen. Voor het
meerendeel acht men de bewe
ringen onjuist.
Er zijn er dus toch ook wèl
juist. Spr. vindt het een onware
bewering, dat de gemeenten finan-
ciëel buiten spel blijveninte
gendeel zal men de gemeenten
voor tekorten aanklampen.
Dat het Rijk f 10 000 toezegt
voor de voorbereiding zegt z.i.
weinig, maar wie hebben de
f 43000 als voorschot bijeenge
bracht. Spr. gelooft dat de ge
meente zich niet blameert door
terug te treden, er zijn genoeg
motieven voor, dat deed ook Rot
terdam met zijn brug.
Spr. herhaalt de vraagWaar
om is ruim 150 H.A. grond noo-
dig en waarom werd eerst 1 mil-
lio.en begroot voor de buizen,
terwijl er nu f2455.000 voor
staat? Waarom werden reizen
naar de fabriek gemaakt voorde
buizen en welke is uw indruk bij
die reizen geweest, mijnheer de
Voorz. Het is spr. niet duidelijk
hoe men bij hetzelfde kapitaal
lager tarieven durft noemen.
Sprt is een voorstander van
waterleiding doch niet van deze.
Evenals de P.Z.E.M. wordt deze
Mij. een bodemlooze put. De
scherpe critiek in de Statenzitting
op de P.Z E.M. uitgeoefend we
gens het verkeerde stelsel zal ook
nn weer gelden voor de water
leiding. Kan men een waterlei
ding leggen, spr. vindt het schit
terend, maar niet met zulke hooge
lasten. Een tweede bodemlooze
put behoeft men voor Z.VI..niet
te graven. Spr. prijst het dat ook
onder andere partijen nog eerlijke
menschen worden gevonden, die
niet schromen op fouten te wijzen.
Daarom gelooft spr. dat de wa
terleiding er zoo niet zai komen.
De Voorz. zag liever de vra
gen afzonderlijk gesteld, want in
zoo'n lange rede was dat niet te
volgen.
Dhr. Öggel merkt op, dat er
geen 150 H.A., maar slechts 50
H A. grond zijn aangekocht en
wel voor f 74000.
De Voorz. bevestigt, dat dit
voorloopig is, later zai er meer
grond gekocht worden hij heeft
dat juist vanmorgen vernomen
De andere pereeelen moeten nog
geschat worden.
Dhr. Dieleman Maar waarom
heeft men zooveel grond noodig
Dhr. OggelDie grond is noo
dig voor latere boringen, maar
zoolang men die niet gebruikt
kunnen ze verpacht worden.
Dhr. Dieleman had ook enkele
vragen willen stellen, doch dhr.
't Gilde heeft het gras voor zijn
voeten weggemaaid. Alleen wil
hij opmerken, dat voortdurend
gesproken is van een rapport
1926, maar spr. heeft dat nooit
gezien, waar heeft dat dan toch
gelegen
De Voorz.Dat rapport is aan
de gemeentebesturen verzonden,
doch niet verspreid geworden.
Dhr. P. de Feijter heeft het ook
niet gezien.
De Voorz.Er heeft ook nie
mand naar gevraagd, terwijl men
toch steeds ter secretarie alle
inlichtingen kan krijgen.
Dhr. Dieleman acht dat niet de
goede weg. Overigens staat hij
op hetzelfde standpunt als de
tegenstanders der waterleiding,
met dat verschil, dat hij niet alleen
tegen deze, maar tegen elke wa
terleiding is. Dhr.'t Gilde spreekt
van 1000 aansluitingen, maar als
men de menschen vrij laat zal
misschien niemand aansluiten,
want we hebben water in over
vloed. En .als nu blijkt, dat het
weer f21 gemiddeld moet kosten,
dan is dat een verkapte belasting
bovendien is het regenwater z.i.
nog beter en kost het niets, ter
wijl leidingwater duur is. Spr.
zou niet tegen vrijwillige aan
sluiting zijn en dan een goed-
kooper opgezette waterleiding;
men zal zich verplicht zien om
straks bij Terneuzen aan te slui
ten.
Dhr. Weijns is verwonderd over
dhr. Dieleman, die nu hetzelfde
zegt, dat spr. vroeger betoogde.
Maar toen liet men mij alleen
staan en toen was toch ook al
bekend, dat de aansluiting ver
plichtend was.
Dhr. Dieleman erkent, dat dit
een fout van hem was, maar toen
werden de arbeiderswoningen
niet boven het 2-kamertarief gezet
en rekende men op 35 gemeen
ten en niet op 20.
De Voorz. erkent dat, ofschoon
men later berekend heeft, dat
men ook met de 20 gemeenten
in zee kan gaan onder het zelfde
tarief.
Dhr. 't GildeMaar als het
kapitaal nu even groot is, moet
toch het water duurder worden
om dezelfde rente op te brengen
De Voorz. zegt dat dhr. 't Gil
de vergeet, dat de buizen veel
goedkooper zijn gekocht, dan de
raming was en ook de rente is
verlaagd van 6% op 45/8
Dhr. Dieleman Maar de draag
kracht der bevolking is ook veel
minder.
De Voorz.Dat zal ik niet
tegenspreken, maar als we hier
leidingwater krijgen aan dezelfde
prijzen als elders in Zeeland, dan
mag men toch niet zeggen, dat
het te duur is. Als het daar be
taald kan worden, kan het ook
hier. Trouwens het blijkt we! dat
hoe langer hoe meer aansluitin
gen erbij komen en zelfs onder
de landbouwers. Op Zuid-Beve
land b.v. is de gemiddelde prijs
f21.80, en op Tholen f24.
Dhr. DielemanIn Tholen
moeten ze wel. De menschen
worden er beboet tot voor f500.
Dhr. Weijns vraagt of het mo
gelijk is, dat een gemeente zich
onttrekken kan, want als b.v. een
gemeente als Terneuzen niet aan
sluit zou het dwaasheid zijn voer
andere gemeenten om zich aan
te sluiten, want dan is het niet
te betalen.
De Voorz. zegt, dat elke ge
meente contractueel gebonden is,
maar toch gelooft hij niet dat
men ze dwingen zal.
Dhr. 't Gilde De leening in
Terneuzen gaat vast niet door.
Dhr. Oggel gelooft niet, dat het
doel is van Terneuzen om zich
te ontrrekken, maar om te wach
ten op betere tijden. Ten op
zichte van het kapitaal gelooft
hij dat er wel minder noodig zal
zijn, als er zich gemeenten ont
houden, want dat is soms voor-
deeliger voor de Mij. Als dat
niet zoo was zou er meer ge
leend moeten worden per ge
meente.
Dhr. 't Gilde meent dat Axel
relatief toch teveel moet opbren
gen.
Dhr. Oggel: Axel betaalt f70
per inwoner, dat is net zooveel,
als in 1923 werd berekend.
De Voorz.Dat er niet meer
kapitaal noodig is, komt ook door
den voordeeligen aankoop der
buizen.
Dhr. 't Gilde Die waren ook
veel te hoog geraamd op fll,
terwijl ze voor f8 te krijgen wa
ren. Overigens heb ik hier in
den Voorz. niet de verdediger
voor me, die de raadsleden van
Terneuzen voor zich hebben.
(Dhr. Weijns verlaat de ver
gadering).
De Voorz.ik heb u ook nog
niet geantwoord op de zooeven
gestelde vragen. U vroeg: le
welke bedrag is door particulie
ren opgebracht Er is f 43000
opgebracht, als voorschot van
Rijk, Provincie, gemeenten en
particulieren.
2e. Welke reizen zijn voor de
buizen gemaakt? Er zijn vóór
de inschrijving geen reizen ge
maakt.
Dhr. 't Gilde ls men op 19
Febr. niet te La Louvière ge
weest
De Voorz. Daar zijn we ge-
noodigd met de gascommissie
van Axel en te Brussel logeerend
hebben we toen den heer Krul!
ontmoet.
3e. Welken indruk heeft die
reis op u gemaakt? Die indruk
is gunstig. Sedert de voorloopige
inschrijving plaats had is de prijs
AXELSCHEÜ COURANT.
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
De in het uitzicht gestelde tarieve0
zijnde
1 Kamerwoning f 8,
2 12-
3 18-
4 ,24,-
5 30,-
6 36,-
7 43,-
8 en meer 50,
ongerekend bad-, closet-, en tuinsproei-
water, wat extra moet betaald worden
kwamen onzen raad te hoog voor om
daarmede de inwoners te belasten te
meer daar nu de belastingen een zeer
hoog peil hebben bereikt.
Wanneer men berekent, dat de te
genwoordige arbeiderswoningen voor
het meerendeel reeds 3 vertrekken
hebben van meer dan M*., zal hiervoor
te betalen zijn f 18,per jaar.
Zoodra men een eenigszins moderne
woning heeft, komt men meestal aan
5 kamers en wordt de prijs 30,— per
jaar.
Om de waterleiding volgens deze
tarieven rendabel te kunnen maken,
is verplichte aansluiting absoluut nood
zakelijk en zal ons inziens niet soepel
kunnen worden toegepast wil men nog
niet voor een verlies komen te staan.
Wij geven Uwen raad in overweging
deze zaak onverwijld grondig onder
de oogen te zien en de finantieele
lasten die bij eventueele doorvoering
uwe inwoners zullen drukken, wel te
willen overwegen en mocht U zich
met het besluit van onzen raad kun
nen vereenigen, dan verzoeken wij U
ons zoo spoedig mogelijk bericht van
instemming te zenden, wij zullen als
dan een vergadering vanafgevaardigden
der gemeenten beleggen ten einde te
komen tot een algemeene vergadering
der N.V. Zeeuwsch-Vlaamsche Water
leiding, alwaar voorstellen kunnen
worden gedaan tot ontbindingder N.V."
Uit de stemmen die in de verschil
lende gemeenteraden zijn opgegaan
hebben wij meenen te mogen veron
derstellen. dat ook elders feitelijk de
zelfde bezwaren tegen te zware lasten
voor de inwoners bestaan dan bij ons.
Het eenige middel om die te. keeren
is ontbinding der Vennootschap.
De thans gemaakte stichtingskosten
enz., die volgens mededeeiing van den
Voorzitter van onzen raad f 50.000,—
zouden kunnen bedragen en dan pro
rata door de gemeenten moeten wor
den betaald, behoeven o.i. daarvoor
geen beletsel te zijn.
Is daarom voor ons voorstel onder
de aangesloten gemeenten hetgeen
wij hopen een voldoende meerder
heid, dan is het in het belang der zaak
dat dit zoo spoedig mogelijk bekend zij.
