Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch- VI a a n deren
No. I
VRIJDAG 1 APRIL 1927.
43e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Raadsverslag.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postrek. 60263.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Zitting van 22 Maart 1927.
Aanwezig alle leden. Voorzit
ter de heer J. M. Oggel, secre
taris de heer J. L. J. Maris.
III.
13. Verlichting boltenwykcn.
In verband met de uitbreidings
werken van het gasbuizennet naar
de wijken Sassing, Schapenbout,
Vaartwijk, Magrette, enz. en mede
naar aanleiding van een verzoek
van de P. Z. E. M. om die wijken
electrisch te verlichten, is door
den directeur der gasfabriek rap
port uitgebracht over de kosten
van straatverlichting in die wijken,
met lichtgas.
Dit rapport luidt aldus
Het resultaat van dit rapport is,
dat Burg. en Weth. aan den Raad
voorstellen om de buitenwijken
met gas te verlichten en dan 3
lantaarns te plaatsen op de Sas
sing, 2 op Schapenbout, 1 op
Spui op den weg naar De Maat,
2 op Magrette en 1 op Vaartwijk.
Op het overige deel van Spui is
de verlichting voldoende.
Dhr. P. de Feijter zou op Spui
1 lantaarn meer wenschen, nl.
bij de schuur van Riemens.
De Voorz. zegt, dat die er later
ook wel komen zal, doch men
eerst met die schuur wil afwerken.
Dhr. Kruyssels het de be
doeling om op Spui zelf ook
gaslantaarns te plaatsen
De Voorz.Neen, want het
licht is daar zóó, dat het niet
verbeterd kan worden.
Dhr. Weijns zegt, dat het ook
veel voordeeliger is dan gas,
want het kost maar f30 per jaar
en de gaslantaarns zijn berekend
op ongeveer f 50. En hoe zullen
die aangestoken worden, want als
dat automatisch geschiedt, kan
men voor Spui wel een politie
agent benoemen. Hier in de kom
woont het hoofd der politie nog
wel en toch worden de lantaarns
geregeld uitgeschopt en wat moet
liet dan buiten Axel niet worden I
Ook acht dhr. Weijns de ver
lichting voor de buitenwijken,
zooals het wordt voorgesteld, veel
te duur. Het is toch niet de be
doeling, dat men onder de lan
taarns de krant gaat staan lezen
In het rapport staat, dat de
lantaarns maar f 26 per stuk
kosten, waarom wordt de be
rekening dan zoo hoog genomen?
Als dat met de verlichting in de
kom zoo is, dan geeft de gemeente
een groote subsidie aan de straat
verlichting, of liever aan de gas
fabriek. De kosten der straat
verlichting konden gerust een
paar duizend gulden lager zijn.
Door die dure verlichting krijgen
de inwoners en ook straks de
inwoners van Ter Neuzen goed
koop gas.
De Voorz. zegt, dat dit niet
kan, want de exploitatie van Ter
Neuzen staat geheel op zichzelf,
maar hij moet erkennen, dat uit
de berekening van den directeur
blijkt, dat onze straatverlichting
eigenlijk veel te duur is, terwijl
vroeger wel gezegd werd, dat de
gasfabriek er zelfs nog aan toe
legde.
Dhr. Weijns merkt op, dat er
gerekend is op lantaarns van 50
kaarsen die acht hij niet noodig,
dat kan minder en als ze dan
1500 uren branden, dan komt het
op f 50 per lantaarn, terwijl er
nog wel lantaarns bij zullen
kómen ook.
Dhr. P. de Feijter licht toe, dat
de berekening van f46 voor de
lantaarns in Axel niet opgaat voor
de buitenwijken. In Axel zijn er
nl. veel nachtlantaarns, die van
's avonds tot 's morgens branden.
Maar voor de buitenwijken komen
de lantaarns op f26, waarin dan
nog f3 werkloon zit. Hij vindt
dat niet te duur en zou voor gas
verlichting zijn. Ook zou hij nog
wel een paar lantaarns meer
willen hebben.
De Voorz.: Laat ons eerst be
sluiten om de buitenwijken te
verlichten en op welke wijze, dan
komen straks de lantaarns aan
de orde.
Dhr. Weijns Als het is zoo
als dhr. de Feijter gezegd heeft,
dan kan ik er mij mede vereenigen.
Voorz.Als we besluiten, dat
de lantaarns niet duurder mogen
komen dan f 25 per jaar, dan is
er niets tegen.
Dhr. Dieleman zou willen dat
er op Schapenbout een lantaarn
meer kwam, b.v. bij Koster, on
geveer aan den omdraai. Ook is
hij het niet eens met dhr. Weijns,
dat men kan volstaan met een
zwakkere verlichting. De lan
taarns worden geplaatst op de
gevaarlijke punten, waar ze veel
nut doen. Dat blijkt b.v. op de
Sassing, waar een lantaarn staat
van 300 kaarsen en daar uitste
kend licht geeft. Laat ons er dus
niet op zien, als het noodig is.
Bovendien wordt buiten het licht
van een lantaarn veel meer ver
spreid, dan wanneer deze tegen
een gevel staat.
De Voorz.Het is ook de be
doeling van B. en W. om de ge
vaarlijkste punten te verlichten.
Dhr. P. de Feijter is het vol
komen eens met dhr. Dieleman,
dat een verlichting afdoend moet
zijn, want die petroleumlantaarns
gelijken meer op dwaallichten
dan op straatverlichting.
Dhr. Koster is wel voor ver
lichting van bevolkte buurten,
maar gaat er niet mee accoord
om op alle gevaarlijke punten
lantaarns te plaatsen, want waar
is dan de grens? Ook is dat
niet noodig, want auto's, rijwie
len en rijtuigen moeten volgens
de wet zelf van licht voorzien
zijn. Hij acht daarom bij Koster
geen lantaarn noodig.
Dhr. Kruysse gelooft ook, dat
er moeilijk een eind aan te vin
den zal zijn, als we moeten gaan
praten waar een lantaarn noodig
en niet noodig is. Hij zou eerst
willen besluiten op welke wijze
de buitenwijken verlicht zullen
worden en dan van B. en W.
voor een volgende vergadering
een definitief plan afwachten,
waar lantaarns zullen geplaatst
worden.
De Voorz. zegt, dat die plan
nen hier zijn, maar wil men het
voorstel splitsen, dan is het hem
goed.
Dhr. Weijns komt er tegen op,
dat men zegt dat hij weinig licht
zou wenschen, dat is niet waar,
maar spr. is tegen duur licht en
als hij de prijs ziet uit het rap
port, dan kan hij moeilijk voor
gas zijn.
De Voorz Maar als een lan
taarn niet meer kost dan f26,
dan kan dat wel.
Dhr. 't Gilde begrijpt dhr.
Weijns niet. Deze zit al jaar en
dag over de verlichting van de
buitenwijken te praten en nu we
zorgen, dat ze in een zee van
licht baden, nu krabbelt hij weer
terugals het over gas gaat is
dhr. Weijns altijd tegen.
Dhr. Weijns herhaalt, dat hij
tegen dure verlichting is, na 10
uur acht hij geen verlichting van
de buitenwijken meer noodig.
Waarom moet dat zoo duur zijn.
Als de lantaarns 500 uren bran
den a 5 cent, d. i. f 25 per lan
taarn, dan is hij er niet tegen.
Dhr. P. de Feijter meent dat
de berekening gesplitst zou moe
ten worden, want in de kom
kosten ze f46 met de nachtlan
taarns door elkaar wordt het
dan dus meer.
De Voorz. gelooft niet dat de
kosten hooger behoeven te wor
den dan f 25, hij stelt daarom
voor, dat aan de verlichting in
de buitenwijken de voorwaarde
wordt gesteld, dat die op f25
per lantaarn komt.
Dhr. Koster: ls het niet be
zwaarlijk ons aan die prijs te
houden
De Voorz.Neen, want de
directeur berekent den kostprijs
op f24.
Dhr. Baert kan daar zijn stem
nog niet aangevenhij zou daar
liever eerst het advies van de
gascommissie en den directeur
over hooren.
Het voorstel van den Voorz.
wordt daarop met op één
na algem. st. aangenomen.
Wat nu het bepalen van de
hoeveelheid en de plaatsen der
lantaarns betreft acht de Voorz.
het het best om dit aan te nemen,
zooals het ontwerp hier aangeeft.
Als er wijziging noodig mocht
blijken, kan dat altijd nog ver
anderen.
Dhr. Weijns zou op Spui 2
gaslantaarns willen hebben.
Dhr. Dieleman vindt 3 op
Magrette goed, maar dan op de
Sassing ook 3 en ook 1 bij
Koster op Schapenbout. Er wordt
daar gebouwd en dus wonen er
ook menschen.
De Voorz. wil dat alles gaarne
in overweging nemen.
Dhr. P. de Feijter is het niet
eens met dhr. Dieleman. Hij
vindt dat de lantaarns niet dienen
voor de bewoners, maar voorde
straat en voor het verkeer en op
het punt door dhr. Dieleman be
doeld is toch geen druk verkeer, i
De Voorz beëindigt de dis
cussie, die hierover ontstaat en
brengt het voorstel van B. en W.
in stemming, dat m. a. s. wordt j
aangenomen.
14. Werkverruiming door
vlasbewerking.
De Voorz. zegt naar aanleiding
van het adres van de commissie
tot werkverruiming in Zeeuwsch-
Vlaanderen om de werkloosheid
te bestrijden door vlasbewerking,
dat sedert de laatste raadszitting
geen nadere gegevens door die
commissie zijn verstrekt, welke
aanleiding geven aan B. en W.
om het geven van advies hierover
langer uit te stellen. En dan zijn
B. en W. van meening, dat zij
geen vrijheid vinden om den Raad
voor te stellen gunstig op dat
adres te beschikken en wel op
grond hiervan, dat
le de vlasbewerking een te
groot riskante tak van nijverheid
is, en zeker als „gemeentelijke
exploitatie"
en 2e dat geen cijfers kunnen
genoemd worden, wat deze ex
ploitatie jaarlijks de gemeente zal
kosten.
Dhr. 't Gilde vraagt of het de
bedoeling is, dat daarmede de
zaak in de papiermand gaat?
De Voorz. gelooft dat niet,
want de commissie zal wel intact
blijven, ofschoon meerdere ge
meenten hun voorstel verworpen
hebben, zelfs ook die gemeente,
waar de voorzitter van de com
missie zijn scepter zwaait.
Dhr. Dieleman zou, al hoewel
ook hij niet met het voorstel van
de commissie mee kan gaan, toch
in overweging willen geven, om
voor Axel zelf en alleen die zaak
aan te pakken. Spr. zou gaarne
zien, dat B. en W. tegen het
volgende najaar een voorstel in
dien vorm hadden en dit in den
aanst. zomer eens op hun gemak
voorbereidden, want de vorm,
waarin we thans steun verleenen,
deugt niet, dè menschen werken
liever, dan dat zij steun vragen.
De Voorz. acht het gelukkig,
dat de werkloosheid hier niet
van zoo'n grooten omvang ge
weest is dezen winter, zoodat
ook het bedrag dat voor een ge
meente als Axel voor werklo
zensteun is uitgetrokken, niet zoo
enorm kan genoemd worden.
Z. h. s. wordt hierna besloten
dat in den geest, als door B. en
W. is voorgesteld, aan de com
missie zal worden geantwoord.
Dhr. 't Gilde zou aan het ant
woord willen verbinden dat de
Raad gaarne aan een ander plan
wil meewerken, want van de
werkloosheid zijn we nu wel bin
nen een paar weken af, doch
daarmee is niet het probleem
opgelost.
De Voorz. zou dat niet willen
toezeggen, maar dan liever uit
zoeken, zooals dhr. Dieleman
zegt, wat we voor Axel kunnen
doen.
15 Verbetering voetpaden
Armendyk.
De Voorz. zegt dat de slechte
toestand van het rijwiel- en
wandelpad en den rijweg op den
Kinderdijk ter kennis zijn gebracht
aan Ged. St, maar nu wordt ook
de aandacht gevestigd op het
voetpad van af het bebouwde
gedeelte van den Armendijk tot
aan de brug van de le verkorting,
waarvan veel gebruik wordt ge
maakt. De betrokken polderbe
sturen zijn» desgevraagd, bereid
om de verbeteringen aan te
brengen, als de gemeente de
materialen beschikbaar stelt. B
en W. stellen voor om daarvoor
f200 te voteeren, doch de Voorz.
meent, dat dit wel f 300 mag zijn,
want de verharding komt ook
voor onze rekening.
Dhr. Kruysse acht dit wel goed,
maar vindt, dat de weg van de
marechaussee'skazerne naar de
Oude Wijk toch veel harder ver
betering eischt.
De Voorz.Daar is reeds over
onderhandeld met de Waterstaat,
en dat is nog niet geregeld. We
moeten dus afwachten,' tot die
zaak bij de wet geregeld is
Dhr. Kruysse zou daarop niet
wachten en die straat verbeteren
voor dat de beslissing gevallen is.
De Voorz.Dat zou gevraagd
kunnen worden.
Dhr. P. de Feijter gelooft, dat
als het plan is om macadam te
strooien op den Armendijk,
het een kostelijk onderhoud
zal worden, want die straat
is maar smal en als er dan vooral
in 't najaar veel vervoer op komt,
zal dat pad gauw stuk gereden
zijn.
Dhr. J. de Feijter: Het is toch
niet de bedoeling, dat de ge
meente ten allen tijde het onder
houd voor hare rekening neemt?
De Voorz.Dat is niet de be
doeling, maar we kunnen de
polderbesturen ook niet verplich
ten om wandelpaden te onder
houden. Misschien is dat echter
wel te regelen.
Met alg. st. wordt besloten het
geld beschikbaar te stellen.
16. Voorschot aan Emigran
ten.
Met alg. st. wordt besloten om
gunstig te beschikken op het
verzoek van de „Emigratie-Cen
trale Holland" om voor personen
uit deze gemeente, die in aan
merking komen om als emigran
ten naar Canada te vertrekken,
een voorschot te verleenen. Er
zijn drie personen genoemd.
17. Crediet voor vrerkloozen-
stenn.
Het voorstel van B en W. om
het bedrag, dat voor steun ge
raamd is op f1500, te verhoogen
met f 1000, wordt met alg. st.
aangenomen. Er is thans f1300
uitgekeerd.
18. Reclames belasting.
Besloten wordt z.h.s. om in
zake de reclames tegen den aan
slag in de hondenbelasting en
het schoolgeld te beslissen, zoo
als door B. en W. is voorgesteld,
nl. J. Wolfert te brengen naar de
le klasse, A. J. Hamelink even
eens, P. Dekker-Weijns naar de
12e, M. van Driel eveneens; R.
Boeije en J. van Drongelen wor
den afgevoerd van het kohier.
19. Wyz!ging begrootingen.
B. en W. stellen voor om de
begrooting van het Grondbedrijf
over 1926 te wijzigen, zooals de
bij de stukken gelegen staat aan
geeft, waarin de baten van den
gewonen dienst werden verlaagd
met f5258, hoofdzakelijk wegens
minder opbrengst van verkochten
grond, dan geraamd wasen de
iasten worden verminderd met
een zelfde bedrag o.a. wegens
minder werkloon (f 1000), minder
kapitaalschuld (f325) en minder
overbrenging van een post van
f6500 naar den kapitaaldienst.
De kapitaalinkomsten vermin
deren met f 1000 en de uitgaven
niet eenzelfde bedrag,
AXELSCHEli COURANT
De P. Z. E. M. doet in hierbij 'ge
voegd schrijven een aanbod voor het
verlichten van buitenwijken.
De jaarlijksche kosten per lamp van
32 kaarsen bij een brandduur van 1500
uren en een K. W. U. prijs van f 0,45
zijn berekend op ongeveer f27.
De straatverlichting met gas van de
kom Axel met de onmiddellijk aan
sluitende buitenwijken wordt berekend
op plm. f3900, gerekend op 85 lan
taarns is dit per lantaarn in een jaar f46.
Voor deze f46 krijgt de gemeente
gemiddeld een lichtsterkte van 200
kaarsen. 200 kosten dus bij gasver
lichting f46. 200 kaarsen bij electrisch
kosten f 168.75.
Hierbij komt dan nog, dat bij gas
verlichting de gemeente zelf producent
is en de voordeelen zelf geniet, terwijl
bij electrische verlichting de centen
uit de gemeente gaan.
Gerekend is in 1926 op een jaarver
bruik van 30000 M8. gas met inbegrip
van verlies. Deze kosten de gasfabriek
zelf bij ruime rekening 30000 maal
f0,03 is f900. Dat is per lantaarn
900 87 is f 11.5(1. Voor werkloon
wordt betaald f 300, of per lantaarn
f 3.33. Berekend men voor onderhoud
van een lantaarn f 10 wat zeker aan
den hoogen kant is, dan kost ons een
gaslantaarn
Aan gas f 11.50
werkloon 3 33
onderhoud 10.
Totaal f24.83
Voor deze f 24.83 krijgt de gemeente
gemiddeld een licht van 200 kaarsen.
De electrische Mij. biedt aan voor f27
een licht van 32 kaarsen.
Met een licht van 32 kaarsen een
straat te verlichten, lijkt mij al te naït.
Het is er toch om te doen de straat
te verlichten en niet, dat men aan een
paal iets ziet gloeien wat op een
gloeiende spijker gelijkt.
De Directeur,
(w. g.) K. WIECHMANN.
