#i
èèl
Bewogen Huwelijksleven.
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch - Vlaanderen.
No. 71.
VRIJDAG 10 DECEMBER 1926.
42e Jaarg.
m j».
J. C. VINK - Axel.
Raadsverslag.
FEUILLETON.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-U1TGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postbus No. 6.
Zitting van 7 December 1926.
Aan hetgeen in ons vorig num
mer over het in deze vergade
ring verhandelde is vermeld, kan
nog worden toegevoegd, dat de
notulen behoudens eenige op
merkingen van dhr. 't Gilde wer
den goedgekeurd. Deze betroffen
voornamelijk de kwestie van de
cokesprijzen en de cokesverkoop,
waaraan dhr. Oggel de opmer
king toevoegde, dat als dhr. 't
Gilde wil zien aangeteekend, dat
hij op het in voorraad hebben
van cokes aandrong door hem
(spr.) is gezegd, dat dit niet is
een zaak voor de gasfabriek maar
voor het gemeentebestuur. De
gasfabriek is geen filantropische
instelling. Dan moet de gemeete
van de fabriek b.v. 1000 H.L.
cokes aankoopen en die ter be
schikking stellen.
Dhr. Weijns had geen bezwa
ren tegen opname van die op
merkingen, maar vond dat het
op die manier den verkeerden
kant uitgaat. De leden krijgen
het ontwerp door den drukker
thuisgestuurd en kunnen dit dan
corrigeeren, waarna ze worden
vastgesteld.
Dhr. 't Gilde Ja, maar in de
krant stond het verslag volgens
het ontwerp, en ter voorkoming
van verkeerde gevolgtrekkingen
door de bevolking, wilde ik het
hier nog even mededeelen.
Aangaande het verslag van den
corresp. der arbeidsbemiddeling
vroeg dhr. 't Gilde waarom dat
zoo laat inkwam. Wel zijn de
uitkeeringen niet eerder bekend,
maar het rapport zelf kon er veel
vroeger zijn. Ook vroeg hij of,
gezien de goede resultaten der
emigratie, hierop zal voortgegaan
worden.
De Voorz. antwoordde, dat het
rapport niet eerder is ingekomen
en dus ook niet vroeger kon
worden medegedeeld. En aan
gaande de emigratie gelooft spr.,
dat er wel weer een spreker zal
komen en B. en W. hun mede
werking zullen verleenen.
(34
Ook ia het woud was het Diet
meer als voorheen. Er was zoo
veel hout gehakt, zooveel prach
tige oude boomen waren geval
len, dat de houtvester gezegd
had, als het nog een paar jaren
zoo toeging, dan zou de graaf
spoedig geen boomen meer heb
ben. Maar Graat Gustaaf had naar
geen reden willen hooren en had
gebroken met den nieuwen opper
houtvester, die sedert een half
jaar de aangrenzende vorstelijke
wouden bestuurde, omdat deze
hom gewaarschuwd had. Daaren
tegen stoudeu de heerlijkste rij
en rjjtuigpaardeD in den stai en
de graaf bad een troep jachthon
den, zooals niemand anders in
den omtrek bezat.
Kurt hoorde atilzwijgend toe,
bij amwoordde niet, maar hij blik
te zoo somber, dat de oude ein
delijk zweeg. Het gesprek van
den bediende had deD graaf een
dieperen blik doen slaan in het
uiterlijk en innerlijk leren van
lyn broeder dan al het andere
Met het rapport van den direc
teur der gasfabriek waren B. en
W. het niet eens. De directeur
deelde wel mede, dat er een goed
gekeurd werkrooster was, maar
in werkelijkheid bestond dat niet
op papier. Thans is er wel een
werkrooster en spr. hoopt, dat
voortaan geen officieele mededee-
lingen zullen worden verstrekt,
welke op zulke losse schroeven
staan. Het thans bestaande rooster
is opgesteld in overleg met den
arbeidsinspecteur en de gascom-
missie. Er waren twee ontwerpen,
een drie- en een vierploegen-
stelsel. Het laatste kon de directeur
niet aanvaarden, en wat het thans
toegepaste slelsel betreft, kan de
Voorz. mededeelen, dat de werk
lieden er door getroffen zijn en
het hun niet meegevallen is.
Zooals de Directeur het tot
heden had toegepast, was het
beter, daar met alle omstandig
heden rekening was gehouden
het was in den geest der wet,
maar niet volgens de letter.
Dhr. Weijns Het blijkt dus,
dat de menschen achteruit, in
plaats van vooruit zijn Dan was
het beter maar zoo gebleven.
Dhr. Dieleman vond het treu
rig, dat het nieuwe werkrooster,
nu dit er op aandrang van dhr.
't Gilde is gekomen, zoo ongunstig
uitvalt en geloofde wel niet, dat
dhr. 't Gilde bedoeld zal hebben
om het voor de werklieden slech
ter te maken, maar ze zitten er
nu toch mee.
De Voorz.De stokers wer
ken nu de eene Zondag van 10
10 uur over dag, de volgende
van s'avonds 10 tot 's morgens
10 en de 3e Zondag hebben ze
vrij.
Dhr. Dieleman was het niet met
de zienswijze van B. en W. eens,
dat het nu zoo goed mogelijk ge
regeld is. Hij kon zelfs niet be
grijpen dat dit college, zooals
het nu is samengesteld, evenmin
als de gascommissie heeft kunnen
meewerken aan een werkregeling
waarbij dusdanig de Zondags
plichten verwaarloosd zijn. Dat
is principieel toch van hen niet
gerechtvaardigd Hij drong daar-
en hem de beweegredenen ont
huld van de ontvangst, die hem
zoo diep gekwetst had. Groote
bitterheid sloop zijn hart binnen,
jegens Gustaaf, jegens den mam
mon, die de meDschen maakt tot
zijn slaveD, zoodat zy den God die
in hen woont verloochenen deze
dag had een klove gemaakt tus-
schen hem en zyn broeder, een
klove, door geen tijd aan te vul-
ieD.
De oude Gottlieb stoorde zijn
heer eindelijk in deze overpein
zingen met de schuchtere opmer
king, dat het reeds donker was
en graat Gustaaf liet vragen, of
de genadige heer ook beneden het
avondmaal wilde gebruiken.
Kurt wees dit af, hij gebruikte
in het kleine, wonderlijk gestof
feerde vertrek een eenvoudigen
maaltijd en zocht vervolgens zijn
leger op. Oatelbare starren flon
kerden aan den helderen nachte
lijken hemel door de kleine ven
sters, door geen gordijnen bedekt
ook de maan trok zacht voorby
en zag op den slaper; in het gras
daarbeneden zongen de krekels
hun lied, de wind deed de takken
zachtkens bewegen van den linde
boom, welks kruin reikte tot aan
het kleiDe vertrek. En Kurt droom
de, dat bjj een kind was en ut
ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
om sterk aan op het zoeken naar
middelen om daarin verbetering
te brengen.
De Voorz. vond het aangenaam,
dat dit hier werd opgemerkt.
Hetzelfde is nl. uitvoerig bespro
ken tijdens de conferentie's met
den Inspecteur, die er eveneens
tegen was, dat 's Zondags arbeid
werd verricht, maar de Hoofd
inspecteur stond erop, dat het
rooster voldeed aan de letter van
de weter is niets aan te doen.
Dhr. DielemanIs er dan
geen andere weg voor de gedu
peerde stokers mogelijk? Wat
zal er b.v. van een kerkgang
komen, als een stoker den vori-
gen nacht van 10 10 uur op
de fabriek is geweest? Dat zou
toch door andere menschen kun
nen geschieden het is toch werk,
dat iedereen kan
De Voorz Als we er andere
menschen bij nemen zou het kun
nen, ofschoon het niet gemakke
lijk te regelen is.
Dhr. J. de Feijter bevestigde,
dat ook de inspecteur was voor
zoo min mogelijk werk op Zon
dag, maar achtte geen andere
regeling mogelijk. Ook de gas
commissie was daar sterk tegen,
maar er viel niets aan te veran
deren.
Dhr. Dieleman Voor mij is
het een feit, dat het vroeger
beter was en dat dit nog kan.
Hij meende, dat dit met goeden wil
en een kleine verandering beter
te regelen is.
Dhr. OggelMet het tegen
woordige personeel niet, en om
daar nu menschen aan te zetten,
die er geen kennis van hebben,
is toch ook niet gewenscht.
Dhr. P. de FeijterEr wordt
wel gezegd met een kleine ver
andering hebben ze meer Zon
dagen vrij, maar als de puntjes
op de i gezet worden, moet alles
wettelijk ook in regel zijn en kan
men daar niet van buiten.
De Voorz. zeide, dat volgens
den Inspecteur die regeling bijna
overal gevolgd wordt.
Dhr. Dieleman zeide, dat zijn
principe meebrengt, dat als het
maar eenigszins kan, dat werk
op zijns vaders knieën.
Den volgenden morgen kwam
Gustaafhij had zich nu hersteld,
op zijn gelaat lag een gedweeë,
bijna hartelijke vriendelijkheid,
die evenwel den ouderen broeder
niet misleidde. De uitlegging der
zaken brak hy af met de opmer
king, dat hij alles met den rent
meester wenschte te bespreken,
en derhalve zag Gustaaf op het
oogenblik ook geen middel om
zyn broeder bekend te maken
met zijn geldverlegenheid, welke
noodzakelijk moest komen bij een
zoo plotselinge veranderiug der
zaken. Het samenzijn was pijnlyk
en gedwongen Kort was te eer
lijk om zijn verachting te verber
gen en Gustaaf te trotsch om die
te verdragen. Da gasten waren
plotseling vertrokken, het was op
eenmaal eenzaam, bijna stil ge
worden; de kinderen stonden
schuw en verbaasd en Gustaat'
gevoelde zich onzeker en verne
derd, zelfs tegenover de bedienden,
die slechts oog en oor hadden
voor den teruggekeerden heer en
met een soort van trionafeerende
drukte zijne meubels op hnn
oude plaats terugbrachten. Het
was een verlichting voor allen,
toen het grafelijke echtpaar met
de kiaderen vertrok, mettegen-
anders geregeld moet worden.
Moeten we er een offer voor
brengen, dan mogen we daar niet
voor wijken.
De Voorz. herhaalde, dat B. en
W. dezelfde bezwaren hebben,
maar wilde in overweging geven,
dat zij de regeling alsnog eens
onder het oog zien en raadple-
plegen of wijziging mogelijk is.
Dhr. 't Gilde meende te weten,
dat er keuze gedaan is uit 2
werkroosters. Het is, zoo zeide
de Voorz., meer naar de letter
dan naar den geest, maar het
beginsel van den 8-urigen werk
dag is dan nu toch niet prijs
gegeven en is er nu ook een
48-urige werkweek. Overigens
sloot hij zich aan bij dhr. Diele
man, dat het werk nog beter
geregeld kon zijn. Is er niet;
zoo vroeg hij, al lang een man
te weinig. Immers de stoker
Van de Wege, die reeds in '23
ontslag heeft gevraagd, is nooit
vervangen door een ander, om
bezuinigingsreden. Bezuiniging is
dus de oorzaak, dat de menschen
eenige vrije Zondagen minder
hebben per jaar en niet de wet.
Wat het rapport van den
Directeur betreft, daaruit bleek z.i.
volkomen, dat de zaak niet in
orde was. Het is wel uitgebreid,
maar draait om de hoofdzaak
heen. Het werkrooster is nooit
goedgekeurd geweest en spr. was
tevreden, dat dit nu door den Di
recteur erkend is.
Wat de reparatie aan de retorten
betreft, dat heeft niets met de
zaak te maken.
De Directeur mag tevreden zijn,
dat de ambtenaar van de arbeids
inspectie een zoo kalm en bezadigd
mensch is, anders was het minder
goed afgeloopen, want hij heeft
den Inspecteur behandeld als een
beest.
In elk geval zal het met de
toestanden, die op de gasfabriek
heerschten, thans uit zijn.
De Voorz. antwoordde hierop,
dat als dhr. 't Gilde de zaak voor
stelt, alsof de Inspecteur met dhr.
Francke een tweetal ontwerpen
van werkroosters ljebben opge
maakt en de gascommissie den
staande dat de broeders gevoelden,
dat het een scheiden was voor
immer.
Nu begon er een stil leven op
Sturzach in het begin stroomden
de boeren toezij meenden, dat
hun heer, die zoo lang geleefd
had onder wilden en heideneD, nu
ook tengevolge zijner vele ont
moetingen, uiterlijk sterk veran
derd moest zijn. Maar toen zij
voor hem stonden, toen wisten
zij niets te zeggen noch te vragen
de graaf zag er uit als te voreD,
nog ernstiger, nog indrukwekken
der. De lieden storden angstig
en verlegen voor die hooge ge
stalte met dien scherpen blik, die
scheen te willen lezen tot in het
diepst hunDer ziel; de vele onbe
kende dingen, die tafels en wan
den bedekten, boezemden hun af
schuw in en de graaf overzag in
zijn gekrenkte stemming de aan
hankelijkheid, die zich paarde
aan hun lande'ijke nieuwsgierig
heid en gevoelde slechts hunne
indringendheid. De lieden adem
den verlicht, als zy weder buiten
waren en de graaf insgelijks. Nu
bleef hy alleen zijn eerste werk
was de regeling z(jner zaken
bezoeken in den omtrek maakte
h(j niet, hjj was wantrouwend ge
worden, ontstemd tot in het diepst
Directeur daaruit een keuze heeft
laten doen, hij een verkeerde
voorstelling gaf, want dat juist
omgekeerd de gascommissie in
overleg met den inspecteur het
rooster heett samengesteld en
pas daarna dhr. Francke hiervan
een afschrift heeft genomen in
opdracht van B. en W.
Z. h. s. werd besloten, dat B.
en W. thans deze zaak opnieuw
met de gascomm. zullen regelen.
Ten opzichte van de voordracht
voor boekhouder der gasfabriek
merkte dhr. Kruijsse op, dat als
men weet, dat onder de sollicitan-
en er één is, die einddiploma
heeft van de Hoogere Burger
School, einddiploma Hoogere
Handelsschool te Rotterdam en
daarbij verschillende goede ge
tuigschriften kan overleggen, en
zoo iemand gepasseerd wordt bij
de voo'rdracht, dit toch te denken
heeft. Hij wildeer meer niet van
zeggen.
De Voorz. antwoordde, dat de
voordracht door middel van
schriftelijke stemming is opge
maakt en aangeboden aan den
Raad.
6. Ontheffing van lichame
lijke oefeningen.
Met ingang van 1926 is volgens
de wet het onderwijs in lichame
lijke oefening op de openbare
school verplicht gesteld, waarvoor
echter tot 1936 telkens voor 2
jaar ontheffing kan worden ver
leend door Ged. Staten, gehoord
den Inspecteur.
B. en W. nu stelden voor die
ontheffing te vragen, op advies
van het hoofd der o. 1. s. dat
aldus luidt
In antwoord op schrijven d.d.
6 Nov. jl. heb ik de eer te advi-
seeren ontheffing te vragen, voor
namelijk op grond van het feit,
dat geen der onderwijzers, aan
zijne schooi verbonden, bevoegd
is tot het gemis van dat onder
wijs.
Voorts is er leerplanwijziging
voor noodig en zijn geen daartoe
benoodigde werktuigen in de
school aanwezig
eindelijk acht ik de behoefte
zijner ziel en vervreemd van de
menschen, de predikant uit het
dorp was hem wel wezen ver
welkomen. maar een nadere be
trekking was niet tusschen hen
ontstaan, hunne levensopvattingen
waren verschillend.
Des te meer bevreemding wekte
het, toen graaf Knrt zich plotse
ling nauw en innig aansloot bij
den opperhoutvester Heik, die
pas kortelings in den omtrek was
komen wonen want wanneer het
hem reeds moeilijk viel, oude
betrekkingen opDieuw aan te
knoopen, dan moest een nieuwe
kennismaking wel iets pynlijks
en beangstigends hebben voor een
gemoed, zoo kwetsbsar en wan
trouwend geworden. Niemand
bad het ontstaan bemerkt dezer
raadselachtige vriendschap; men
werd ze eerst gewaar, toen zy
reeds hecht gegroudvest was en
toch wist men zeer goed, dat de
opperhoutvester uit een verre
streek afkomstig was en zycen
grafelyken vriend nooit to voren
had gezien. De opperhoutvester
was echter ook een flinke man,
die het verstond, een gesloten
hart op te beuren en te ver
warmen.
Wordt vervolgd),
AXELSCHE
COURANT.
