Toeval of Voorbeschikking
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwscli-Vlaanderen
Waarom wij 18 Mei herdenken.
No. 13
DINSDAG 18 MEI 1926.
42e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
FEUILLETON.
Raadsverslag.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-U1TGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postbus No. 6.
Men schrijft ons:
Toen in 1898, slechts enkele
dagen vóór de troonsbestijging
van onze Koningin, Czaar Nico-
laas van Rusland zijn ontwape-
ningsmanifest door de wereld
deed gaan, ging er een schok
door de openbare meening in de
verschillende landen. Hoog reeds
waren de bewapeningslasten ge
stegen de meeste volken gingen
er onder gebukt. Zou, zoo vroeg
men zich bij het lezen van het
manifest af, deze monarch den
weg weten te vinden om de we
reld althans van een deel dezer
lasten te bevrijden Het ant
woord op deze vraag is ontken
nend geweest. De Vredesconfe
rentie heeft niet aan de ver
wachtingen kunnen voldoen.
Maar de eerste Vredesconferentie
is van niets verder verwijderd
dan van eene mislukking. Want
voor het eerst in de geschiedenis
der wereld kwam men daar tot
het besluit om een Gerechtshof
tusschen de Staten tot stand te
brengenhet Parmanente Hof
van Arbitrage. Toen was nog
niet levendig het besef, dat er
een breede afstand ligt tusschen
arbitrage en werkelijke recht
spraak, zoo in het nationaal als
in het internationaal leven. Maar
men wist, dat arbitrage diende
ter beslechting langs vredelieven-
den weg van internationale ge
schillen en men had vertrouwen
iu het middel.
De eerste Vredesconferentie
kwam samen op den naamdag
van den Russischen Keizerop
18 Mei. En het is, ter herinne
ring aan dien dag, dat wij 18
Mei herdenken. Wij doen dit in
sterker mate, omdat 18 Mei 1899
Nederland een nieuwe gelegen
heid heeft geopend om zich het
land van Hugo de Groot te too
nen. Het Permanente Hof van
Aibitrage toch werd te 's Gra-
venhage gevestigd het Vredes
paleis, gebouwd om dit Perma
nente Hof een onderdak te be
zorgen, heeft aan Den Haag en
(10
>En toen ik baar durfde zeggen,
hoe ik haar vereerde, toen zy my
uiet Irotsche vreugde bekende, hoe
ze mij liefhad, toen dat vertrou
welijk, verrukkelijk spel der liefde
een aanvang nam, dat spel, waarin
een blik, een vluchtige handdruk
meer zegt, dan woorden vermo
gen uit te drukken, waarbij men
dagenlang leeft in de vroolyke
verwachting van een avond, een
uur, een enkele minuut zelfs,
waarby men leeft in de herinne
ring van dit zalige oogenblik tot
de avond opnieuw verschijnt, tot
ik uit den blik harer oogen op
nieuw vergetelheid dronk: Hoe
mild wist zij te geven, hoeveel
liefde wist zij te leggen in n
woord, in n blik En ik zou
vlieden
»En wie verlangt dit,« sprak
de vriend ontroerd. »Het ware
gruwzaam geweest eenzoogroote
liefde, die alle plichten ten offer
bracht, te miskennen. Alleen voor
zichtigheid had ik gewenscnt;
maar ik denk dat nog niet alles
U verloren 1«
Nederland nieuwe beteekenis ge
schonken. Geheel het werk der
Vredesconferenties, waarop is
gevolgd dat van het Hof van den
Volkenbond en van de Academie
voor internationaal Recht, wordt
aangeduid als „het werk van Den
Haag", waarmede bedoeld wordt
werk, dat uitzichten opent voor
een betere internationale toekomst,
voor eene verhouding tusschen
de volken, die niet meer als vroe
ger op geweld en kracht, maar
op recht en gerechtigheid is ge
grondvest.
Daarom herdenken wij 18 Mei.
Acht jaren na de eerste
Vredesconferentie kwam haar op
volgster.
De tweede Vredesconferentie
sprak de wenschelijkheid uit, dat
internationale bijeenkomsten van
omvangrijken en verstrekkenden
aard eens om de acht jaren re
gelmatig zonden praats hebben.
Daarmede schakelde zij het pa
cifistisch werk van Den Haag in
de practijk der internationale po
litiek in. Maar de oorlog kwam
tusschenbeide. En ofschoon na
afloop daarvan van het werk van
Den Haag niet mocht worden
gerept, mocht men toch aanne
men, dat zonder Vredesconferen
ties er geen Volkenbond zou zijn
tot stand gekomen. Want deze
vredesbeweging heeft, ondanks
de moeilijkheden van den oorlog,
medegewerkt tot het vestigen van
de overtuiging, dat de groote
oorlog niet mocht eindigen zon
der dat het middel zou zijn ge
vonden om aan de oorlogen in
de toekomst een einde te maken.
Althans een middel, dat eenige
waarborgen in deze richting bood.
Dat middel is de Volkenbond.
Wilson's gebreken mogen te Pa
rijs gebleken zijn zij, die in den
Volkenbond een werktuig eener
betere toekomst zien, kunnen
hem voor het doorzettingsvermo
gen, dat hij te dien aanzien heeft
getoond, niet erkentelijk genoeg
zijn.
Wie de beginselen nagaat,
waarop de Volkenbond is geba
seerd, zal niet kunnen ontkennen,
dat het werk der Vredesconferen-
Hij scheen mij niet te hooreD
heviger vloeiden zya tranen, zijn
schitterend oog scheen dieper in
het verledene te staren. »En toen
ze mij met een boogen blos zeide,
hoe ik haar zou kunnen ontmoe-
teu, toen ze my toestond, haar
vorstelyk voorhoofd te kussen,
toen die lieve mond, welks wen-
schen bevelen waren vooreen volk,
m ij toebehoorde, en detrotschheid
eener vorstin verdween in het
vertrouwelijk fluisteren der liefde
kon ik haar toen verlaten
»Hoe gelukkig zijt gy 1 Juist
in het geheim dezer verhouding
moet een eigenaardige bekoorlijk
heid liggen en waarom zoudt
gy deze lietde zoo diep vervloe
ken Vat weder moed Het
oordeel der wereld moet u on
verschillig zy'D, als ge gelukkig
zijt; want over het algemeen is
deze verhouding waarlyk niet zoo
schuldig, als gy uzelven voorstelt.»
De graaf had hem aangehoord
zijn oogen flikkerden, zijD wangen
kleurden zich doükerder, hy
knarste met de tanden, «Zoo zacht
moet ge my Diet beoordeelen,»
zei by op gedempten toon, «ik
verdien zulks niet. Ik ben een
misdadiger voor wien gy huiveren
moet. O dat ik vergetelheid
kon koopeD, dat ik jarenlang kon
ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Cent; voor
eiken regel meer 12 Cent. Groofe letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvooriniddag 11 ure.
ties in Den Haag een overgang
naar zijn totstandkoming betee-
kende. De Volkenbond vindt
levenskracht in de overtuiging,
dat de belangen alle volkeren
der wereld medebrengen, dat
hechte samenwerking tusschen
han zal ontstaan. Nog is de
meening, dat een aanvalsoorlog
een internationale misdaad is
meening die Hugo de Groot reeds
drie eeuwen geleden predikte,
geen gemeen goed in geheel den
Volkenbond, maar de tijd is niet
ver meer, dat zij liet zal worden.
Werk als dat van den Volkenbond
laat zich niet in luttele jaren ont
wikkelen. Inpiaats van op ge
weld en kracht, zal de wereld
zich moeten verlaten op recht en
rechtvaardigheid. De steden en
provinciën hebben zich tot Sta
ten aaneengesloten, ook op dezen
zelfden grondslagwaarom zou
het onmogelijk zijn, dat de volken,
zonder verlies van hun zelfstan
digheid, ingelijks deden? Van
den Volkenbond gaat kracht uit,
die allengs zal groeien en in staat
zal zijn in ernstige conflicten
haar invloed te doen gelden.
Maar dat zal niet bereikt wor
den in enkele jaren tijds en ook
niet als niet aller vertrouwen zich
op den Volkenbond concentreert.
Zonder vertrouwen kan den Vol
kenbond geen kracht ontwikkelen,
en velen schijnen geneigd om
dat vertrouwen eerst aan den
Volkenbond te geven, wanneer
hij door daden zijn kracht heeft
kunnen toonen. Men moet. ter-
wille van het eigenbelang van het
iand en ook van individuen, dezen
laatsten eisch laten varen. Men
moet den Volkenbond gelegen
heid geven zich te ontwikkeien.
In bijkans alle landen bestaan
Vereenigingen voor den Volken
bond. In Nederland is er de
Vereeniging voor Volkenbond
en Vrede. Zij is op politiek en
godsdienstig gebied geheel neu
traal en kent leden van alle
kleur en richting. Zij is verte
genwoordigd in het meerendeel
der steden en plaatsen van ons
land door afdeeiingen. Is zulk
een afdeeling in Uw plaats nog
wisschen uit mijn gedachtenig
Ik wil vergeteD, ik moet verge
ten, ik zal krankzinnig worden
als ik uiet vergeetlaat wijn
komen, kameraad Ik wil drinken,
mij dorst, een vlam verteert mijn
binDenste,ik wil mijn herinnering,
myo schuld verdrinken
Da majoor was een bedaard
man hij dacht tamelijk rustig
over deze vertwijfelde uitvallen
van berouw en zelfbeschuldiging.
«Hy is lichtzinnig, dat weet ik
van ouds,c zei hij bij zichzelven,
»zulke meDschen vallen licht van
het eene uiterste iu het andere.
Hij ziet du veel kwaad iD zyn
liefde, dewyl die zijn geliefde
schaden kan in haar omstandig
heden, en een volgend oogenblik
is hij weer verrukt door de zaligheid
der herinnering De wyn werd
gebracht, de majoor schoDk in
de graaf dronk eenige glazen snel
achter elkander uitzwijgend ging
hy met snelle schreden de kamer
op en neder, bleet voor zyD vriend
staaD, dronk en ging weder. Daze
wilde zyn stille overpeinzingen
niet storenbij dronk en be
schouwde over zijn glas heen
opmerkzaam het gelaat en de
handelingen van zijn vriend.
«Majoor riep de graaf eindelijk
uit en wierp aieó op een stoel
niet, welaan, de taak ligt voor U
en Uw mede-inwoners om met
grooten spoed zulk eene afdee
ling op te richten. Het adres
der Vereeniging is Jan van Nas-
saustraat 93 te's-Gravenhage, gij
hebt U slechts tot den Algemeen
Secretaris dier Vereeniging te
wenden en gij zult al de gege
vens en inlichtingen ontvangen,
die voor de stichting eener nieuwe
afdeeling noodig zijn.
Dat zal het beste bewijs zijn,
dat U de beteekenis van den
datum van 18 Mei wil erkennen.
(Van redactie-wege eenigszins
bekort).
Zitting van 11 Mei 1926.
Aanwezig alle leden. Voorzitter
de heer F. Blok, burgemeester,
Secretaris de heer L. I. Maris.
(Slot.)
Subsidie autobus KiJkuit.
Thans komt aan de orde het
in de vorige vergadering aange
houden verzoek van A. Dieleman
te Kijkuit, om een gemeentelijke
bijdrage in de kosten van ver
voer van schoolkinderen van en
naar Kijkuit, Watervliet en Fort,
gedurende de wintermaanden.
B. en W. stellen voor bij wijze
van proef voor één maal van
Sept. t m. Maart aanst. een be
drag van f 150 beschikbaar te
stellen, onder voorwaarde, dat
afgezien van de eischen, welke
gesteld worden aan dezen wagen
door een Keuringsdeskundige als
auto-omnibus, deze wagen steeds
in goeden staat verkeert, met
voldoende sluitende ruiten, enz.
alles ten genoege van B. en W.
Dhr. Van Dixhoorn Was het
niet beter van 1 Oct. tot 1 Mei
De Voorz.Dat kan naar om
standigheden geregeld worden.
Dhr. 't Gilde Is er ook een
tarief aan verbonden voor de kin-
ders
Dhr. OggelZeker, dat staat
in het verzoek75 ct. per week
voor 1 kind en voor ieder kind
uit het zelfde gezin meer, een
kwartje.
neder, «welk gevoel houdt gy
voor het verschrikkelijkste?»
De majoor dronk nedenkend
zyn wijn met kleine teugen hij
scheen zich te bezinnen en zei
toen «Zonder twijfel moet dat
gene, wat het aangenaamst gevoel
schenkt, ook het treurigste geven
eer, gekrenkie eer.»
De graaf lachte boosaardig.
«Eisch de thalers terug, kameraad,
die gij gegeven hebt aan een slecht
zielkundige voor zijn onderricht
Gekrenkte eer 1 Kent ge de ziel
Diet beter De gekrenkie eer
gevoelt zichzelve noger leeft
een gevoel iu de gekrenkte borst,
dat haar boog boven die krenking
verheft, dat gevoel kan den mis
slag van den heleediger weder
goedmaken het is in staat die
eer weder vlekkeloos en rein te
wasschen. Maar dieper, mijn
broeder,» riep hy uit, terwyl hy
de hand van den majoor kramp
achtig drukte, «dieper in de ziel
Welk gevoel is nog verschrikke
lijker
«Van een heb ik gehoord,»
hernam de majoor, «dat echter
mannen als wij niet kennen
het heet zelfverachting.»
De graaf verbleekte eD sidderde
zwygend stond hij op en zag zijn
vriend langdurig aan, «Geraden.
Dhr. DielemanIs het niet
bezwaarlijk voor den man om
voor een keer subsidie een auto
aan te schaffen of is de bedoe
ling ook de subsidie te doen
doorloopen
De Voorz Als 't goed loopt
wel en dan zouden we misschien
een andere regeling kunnen tref
fen voor vergoeding van schoei
sel, enz.
Dhr. Baert is ook voor een
vast cijfer, dan kan daar van
weerszijden mee gerekend worden.
Z. h. s. wordt het voorstel
aangenomen.
Hierna deelt de Voorz. mede,
dat door de afd. „Patrimonium"
alhier f 150 wordt gevraagd voor
haar bibliotheek. Daar dit ver
zoek pas heden is ingekomen,
wordt het verwezen naar het col
lege van B. en W. om advies.
Omvraag.
Dhr. van Dixhoorn zegt, dat
hem onlangs bij de begrafenis
van mevrouw Dekker is geble
ken, dat het automatisch toestel
niet altijd bruikbaar is. Het bleek
toen, dat het te klein was voor
de kist, zoodat het een gesukkel
werd en op de oude manier werd
begraven. Onnoodig te zeggen,
dat dit op familie en omstan
ders een pijnlijken indruk maakte.
Spr. heeft het later opgemeten
en het blijkt, dat de maten te
klein zijn, zoowel in zijn lengte
als in zijn breedte, al is het dat
die groote maten weinig voor
komen. Op zichzelf is dat reeds
te bejammeren, maar afgezien
daarvan voldoet het toestel z.i.
niet aan de verwachting. Spr. ziet
er niet in een verhooging van
de plechtigheid bij begraving.
Het is nog een ellendig gesjouw
met dat ding. Hij zou B. en W.
in overweging willen geven om
daarin verbetering te brengen.
De Voorz. zegt nader onder
zoek toe.
Dhr. Oggel had gehoord, dat
het deksel te breed was en er
toen inkepingen gezaagd waren
om het zakken mogelijk te maken.
De Voorz. heeft er over ge-
sprokenmetden opzichter en deze
kameraad zei hy, «dat zit nog
dieper. ManneD als wij p 1 e g e n
het niet te kenneD, het heet
zelfverachting. Maar de duivel
legt zulke slimme lagen op aarde
en eer men het weet is men ge
vangen. Kent ge de kwelling der
wankelmoedigheid, majoor?»
«Goddank, die heb ik nooit ge
kend niy'n weg ging immer juist
op hel doel af!»
«Juist op het doel af? Wie zoo
gelukkig mag zijn Herinnert ge
u nog dien morgen toeD wy de
poort van Warschau uitreden
Onze gevoelens, onze gedachten
behoorden aan dien grooten geest,
die ze gevangen hield, maar wien
behoorden de harten der Poolsche
lanciers? Ooze trompetten deden
wijsjes van de Krakauers weer
klinken, die gezangen, die ons
als knapen tot woedend wordens
toe in vuur gezet hadden voor
het vaderlanddie welbekende
klanken klopten opnieuw aan de
dear van ons hart; kameraad,
wien behoorden onze harten
«Aan het vaderland!» zei de
majoor geroerd «ja, toenmaals,
toenmaals was ik waarlyk
wankelmoedig
Wordt vervolgdj,
AXELSCHE
COURANT