In de val.
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-Vla a n deren
No. 100.
VRIJDAG 26 MAART 1920.
41e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Raadsverslag.
FEUILLETON.
Dit biad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postbus No. 6.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
Zitting van 18 Maart 1926.
III
12. Rapport van Burg. en
Weth. Inzake zelfexploi-
tatie van electriciteit.
De Voorz. herinnert eraan, dat
B. en W. in de vergadering van
17 Nov. 1925 een drietal op
drachten kregen, om een onder
zoek in te stellen
lo. naar de rechtsgeldigheid
van de Prov. Electr. Verordening
in deze provincie.
Wij hebben aldus zegt de
Voorz. onmiddellijk ons ge
wend tot de Vereeniging van
Ned. Gemeenten om rechtskundig
advies over de al of niet rechts
geldigheid van die Prov. Veror
dening.
Het antwoord, hetwelk reeds
officieus in een conferentie met
Uwen Raad is medegedeeld, ligt
thans bij de stukken ter inzage.
2o. Voorts is door ons een
onderzoek ingesteld bij heeren
Ged. Staten, of dat College bij
een officieele aanvrage om ver
gunning, als bedoeld in art. 1
der Prov. Verordening, hierop
gunstig zou beslissen.
Den 6en Maart j.l. ontvingen
wij bericht, dat genoemd College
niet bereid is, aan deze gemeente
vergunning te verleenen voor
eigen stroomopwekking aan de
Gasfabriek en voor de Distributie
van den stroom in deze Gemeente.
Deze beslissing hunnerzijds is
gegrond op het navolgende
A. dat uit het van hunnen
electrotechnischen adviseur ont
vangen rapport blijkt, dat het
in strijd is met het Gemeentebe
lang;
B. alsook, in verband met de
algemeene electriciteitsvoorzie-
ning van Zeeuwsch-Vlaanderen,
in strijd met het algemeen be
lang.
3o. Wat het derde gedeelte
betreft zijn op grond van de re
sultaten hierbovengenoemd geene
verdere stappen kunnen doen en
is intusschen door heeren Gede
puteerde Staten aangeboden, du
n
Gemeente te electrificeeren met
een garantie van de Gemeente,
zooals dit in de vorige vergade
ring is besproken en waarop
door Uwen Raad eene beslissing
is genomen.
Te dien opzichte kan door ons
niets naders worden medegedeeld.
Aangaande dit punt zijn de
volgende brieven aan den Raad
overgelegd
>Die mas most van boorc',
Dhr. '1 Gilde vraagt naar aan
leiding van dit rapport het woord.
Hij heeft zijn conclusies op
schrift gesteld en leest die voor,
zeggende, dat nu eindelijk het
rapport, dat reeds 17 Nov. is ge
vraagd, daar eindelijk is, hij in
de eerste plaats moet opmerken,
dat Burg. en Weth. buitengewoon
traag zijn geweest en het rapport,
na de geheele ellenlange geschie
denis, best achterwege had kun
nen blijven, want nu is het mos
terd na den maaltijd. Nu echter
het rapport toch nog in behan
deling moet komen, zal spr. er
eenige woorden aan wijden.
Primo hebben de heeren een
onderzoek ingesteld naar de
rechtsgeldigheid van de Prov.
verordening en wel bij de Ver
een. van Nederl. Gemeenten, die
11 Dec. antwoordden. Helaas is
dat schrijven niet op de vorige
vergadering ter inzage geweest,
toen het zoo hard noodig was.
Maar wat blijkt uit dat schrijven
Dat er steeds s t r ij d is geweest
over de vraag of de provincie
wel op het terrein harer bevoegd
heid bleef
.Bekende rechtsgeleerden" zoo
lezen wij, „achtten blijkens door
„hen uitgebrachte adviezen de
„wettigheid der verordening aan
„gegronden twijfel onderhevig,
„daar art. 1, tweede lid, recht-
„streeksch inbreuk maakt op het
„zelfbestuur der gemeente, haar
„bij de Grondwet gewaarborgd."
„Voor zoover bekend, heeft geen
enkele gemeente het gewaagd
zonder de vereischte vergunning
een bedrijf op te richten, „ware
zulks geschied", zoo lezen wij
verder, „mogelijk dat dan de ad
ministratiefrechtelijke of eventueel
de rechtelijke macht in hoogste
AXELSCHE
COURANT
Rose begon te lachen. Daarna
veranderde zijn blik en sarkattisch
■prak by
Als u 't adres van sinjeur Black
wilde weten, had u by mij moeten
informeeren. U dacht zeker niet,
dat ik dien ouden assurantie
knoeier als kostbare lading aan
boord had En toch was 't zoo.
Hij zat veilig en wel onder myn
dek.«
»Wat?Je wilt toch niet zeggen,
dat
»Ja, dat wy hem hebben op
gelicht. Hij meende anderen op
te lichten en wij hebben 't hem
gedaan lachte Rose. »Ik en een
paar goede kameraden, die hart
hebten voor een schuit. Wij
hebben de val voor hem open
gezet, en by is erin geloopen.*
»Man stoof de reeder op, »hoe
kwam je er toe. Een gewelddaad
»Tui-tut 1 Ik had er myn rede
nen voor. In de eerste plaats wij
hadden een borgstelling noodig,
en wie kon daar beter voor dienen
dan de man, die besloten had,
'tiehip met vso en muU naar
a. Van Directeuren der Vereeniging
van Nederlandsche gemeenten, d.d. 11
Dec. 1925, luidende als volgt:
Het antwoord op de in uw terzijde
aangehaald schrijven tot ons gerichte
vraag, of de verordening betreffende
de levering van electrischen stroom in
de provincie Zeeland rechtskracht
bezit, werd door wachten op het ter
Griffie aangevraagd exemplaar van die
verordening vertraagd.
In den eersten tijd van de totstand
koming van provinciale electriciteits-
verordeningen is er strijd geweest
over de vraag, of de provincie daarbij
op het terrein van hare bevoegdheid
bleef.
.Bekende rechtsgeleerden" zoo lezen
wij b.v. in het adres van burgemeester
en wethouders van Breda, dd. 17 De
cember 1914, aan Hare Majesteit de
Koningin, „achten blijkens door hen
uitgebrachte adviezen de wettigheid
der verordening aan gegronden twij
fel onderhevig, aangezien art. 1, tweede
lid rechtstreeks inbreuk maakt op het
zelfbestuur der gemeente, haar bij de
Grondwet gewaarborgd". Dat adres
richtte zich tegen een wijziging in de
verordening, waardoor aan de gemeente
de exploitatie van een electrisch be
drijf op haar eigen gebied zonder ver
gunning van Gedeputeerde Staten werd
verboden. Meerdere groote gemeenten
hebben het adres gesteund, maar de
wijziging is goedgekeurd, en zoowel
Breda als 's Hertogenbosch hebben
van hun voornemen, een eigen elec-
triciteitsbedrijf op te richten, moeten
afzien. Ware zulks geschied mogelijk,
dat dan de administratiefrechtelijke
of eventueel de rechtelijke macht in
hoogste instantie over de verbindbaar
heid van de verordening uitspraak had
gedaan. Daar zoodanige uitspraak, voor
zoover ons bekend, niet is gedaan,
ontraden wij U te doen alsof de ver
ordening niet bestond. Blijkens Uw
brief ligt dat ook niet in Uw voorne
men.
Het vragen van vergunning aan Ge
deputeerde Staten en bij weigering
van deze aan de Kroon, om in Uwe
gemeente electrischen stroom te leve
ren, zal de eenige weg zijn.
b. Van Ged. Staten van Zeeland,
d.d. 26 Februari 1926, luidende als
volgt
Zocals reeds onlangs ter conferentie
den kelder te helpen In de
tweede plaats ik moest uitvinden
wie zijn werktuig was. Verraders
kon ik niet aan boord hebber.
En ik ben geslaagd. Ik begreep
wel, dat ze zichzelven zouden
verraden, toen ze 't ons niet kon
den doen, en dat is gelakt. Ze
gaven elkaar oogjes, als ze meen
den, dat geen andere oogen hen
bespiedden. Maar dat was niet
genoeg. Ik moest meer bewijs
hebben. En dat kreeg ik op 't
eiland.*
De gelaatstrekken van Donovan
vertoonden alle graden van toe
nemende verbazing.
»Welk eiland stotterde hij.
Rose haalde zwijgend uit zyn
zak de kaart, die hy openlegde
op de schrijftafel, en hy legde den
vinger op 't zelfde zwarte puntje,
dat hy eens gewezen had aan
Brown.
Kijkdit brok rots in de Chi-
neesche zee. Niet veel grooter
dan mijn zakdoek. Ik beweerde,
dat ik drinkwater te kort kwam
en dat op 'teiland wilde zoeken.
En ze liepen er finaal in 1*
Ik nam Black mee aan den wal,
en hij was zoo bliy als een vogel,
die losgelaten wordt uit de kooi.
Den ander stuurde ik er op nit
om water te gaan toeken. Hij
in het raadhuis Uwer gemeente werd
te kennen gegeven zijn wij niet bereid,
aan Uwe gemeente vergunning te
verleenen voor eigen stroomopwekking
in Uw gasfabriek en voor de distri
butie van den stroom in de gemeente.
Wij achten dat, op grond van het
van onzen electro-technischen adviseur
ontvangen rapport, d.d. 24 Februari jl.
waarvan een afschrift hierbij gaat, in
strijd met het gemeentebelang, alsook
in verband met de algemeene electri-
citeitsvoorziening van Zeeuwsch-Vlaan
deren, in strijd met het algemeen be
lang.
c. Rapport van den adviseur van
Ged. Staten, den heer Streefkerk, di
recteur der P. Z. E. M., dd. 24 Febr.,
luidend als volgt:
Een drietal afschriften van brieven
van den Directeur der Gasfabriek Axel,
gericht aan het Gemeentebestuur, wer
den mij ter adviseering overhandigd.
Betreffende den brief van 23 Januari
1926 heb ik de volgende opmerkingen
Voor opwekking van 1 K. W. U. is
veel meer noodi^ dan 0,5 M3 gas, het
geen ik hieronder zal bewijzen.
De bedieningskosten plus onderhoud
plus smeer, poets- en ander materiaal
is met f1500 beslist te gering. Hier
over wordt nog een nadere uiteenzet
ting gegeven.
De directeur beschouwt de voor
electriciteitsopwekking benoodigde M3
gas als meerproductie, waardoor zijn
kostprijs van gas met 1,6 cent zou
verminderen, terwijl hij iets verder
zegt, dat de electriciteitslevering een
verlies brengt van 87.500 Ms. Hiernaar
zou een verminderde gasproductie
moeten plaats hebben.
Bij eigen opwekking moeten ook
87500 M3 wegvallen, want daarvoor
wordt electriciteit geleverd, waarvoor
dan volgens den Directeur 50.000 AA3,
terugkomt voor de opwekking.
In den brief van 28 Januari 1926
wordt het gasverbruik voor een op
gewekt K. W. U. verhoogd tot 0.66
M3., hetgeen de werkelijkheid voor
een volbelaste gasmachine begint te
naderen.
Vesder wordt in de exploitatiebe
groting, de bediening, het onderhoud
en het gasverbruik voor een te gering
bedrag ingezet.
Ten aanzien van het schrijven van
3 Februari 1926 heb ik alleen een op
merking omtrent de huur voor het
transformatorstation ad. f500 die veel
te hoog is voor een gewoon station
zooais dat in Axel zou moeten worden
ingericht. De overige inhoud steunt
op het rapport van het Bureau Van
der Hegge Zijnen.
Reeds in de officieele raadsvergade
ring wees ik er op, dat bij de bere
kening van de onkosten van electrici
teitsopwekking op de gasfabriek wel
geen rekening gehouden zou zijn met
den bedrijfstijd van het maximum.
In de brieven van den Directeur
probeerde, weg te schuilen, toen
hij meende, dat ik weer naar
boord was. Maar ik verraste hem.
Wij hebben met de revolver in
de band voor elkaar gestaan. Maar
hij was banger voor myn wapen
dan ik voor het zijne. En zoo
bracht ik hem tot praten.*
Heeft heelt bij verteld?*
iJa, meneer, hij kon 't liegen
en veinzen niet lang uithouden
en heeft zyn hart opgelucht. Black,
de hoofdman van 't complot, had
besloten, dat de >Neptunus< zou
verdwijnen door brand. Dat
had ik al zoo'n beetje in den
kijker; want wij hadden enkele
dingetjes aan boord gevonden
Hier hield Rose op, en zag zyn
toehoorder iD de oogeD, als ver
wachtte hy, van hem iets te hooreu.
Doch daar de ander bleef zwijgen,
bleek en ontdaan, hernam hij
»U vraagt my niet, meneer,
hoe de kerel heette, en toch was
't een, dien u heel goed kent.
't Was uw bizondere gunsteling,
die alles aan uw huis heeft te
daoken Farrer.*
Weer wachtte hij, maar Dog
steeds scheen Ge reeder geen
woorden te kuDceu vinden.
Eindelijk vermande Donovan
zich,
van de Gasfabriek wordt de inrichting
voor electriciteilsopwekking aan de
Gasfabriek op plm. f35000 geschat.
Dit bedrag neem ik voorloopig als
goed aan, ofschoon het mij aan den
lagen kant voorkomt.
Het jaarverbruik wordt opgegeven
met Ö0.000 K, W U. waarbij dan een
maximum van 40 K. W. zal optreden.
Dit levert een bedrijfstijd van 1250
uur, dat met andere gemeenten in
Zeeuwsch-Vlaanderen wel overeen
stemt.
Reken ik verder, dat de gasmotor
bij 40 K.W. volbelast loopt, dan is te
rekenen met een gasverbruik van 0.45
M3. qer E. P. K. uur of q.890 x 0.736
0.7 M" per K.W.U. aan de klemmen
van den Generator.
(Daar de Raad de geheele gemeente
gcëlectrificeerd wenscht te zien moet
met draaistroom gerekend worden).
Het verbruik aan gas door den motor
zal dan zijn bij volle belasting 28 M3.
bij 3/4 belasting: 25 M3 en bij halve
belasting: 21 M3. Hieruit iseenleeg-
loopverbruik van den gasmotor van
12 M3. per uur te berekenen, terwijl
voor een belasting gemiddeld 0.40 M3.
per K. W. U. erbij komt.
De Centrale zal nu dag en nacht in
werking moeten zijn, zoodat een Gas
verbruik per jaar ontstaat van
8760 x 12 is 105.120 M3 leegloop
20.000 M3.
50000 x 0.40 is 125 120 M3 t,ela$ting-
Het gasverbruik per K.W.U. wordt
125120
dan niet 0.5 of 0.66 M3. maar
2 5 M3.
Mij baseerende op de cijfers van de
brieven van electriciteits aan de Gas
fabriek van Axei
Rente en afschrijving f 4000
Onderhoud 600
Een electricien (halve salaris) 1000
Bediening 3000
125.120 M3. gas k f 0,10 „12512
Halve toelage aan de Direc
teur 500
Halve meerdere administratie
kosten 50
50000
f21662
De kostprijs wordt dan, wanneer
men met de totale kosten per jaar
2.166.200
rekent-
is 43.3 cent per K.WU.
50 000
terwijl de P. Z. E. M. voor 45 cent
zal verkoopen.
Bij opwekking aan de Gasfabriek
zal het op basis van de door den Di
recteur verschafte cijfers onmogelijk
zijn tegen een prijs van f45 per K.W.
U. te leveren.
De productiekosten bereiken bijna
onzen verkoopprijs, terwijl daarbij
bovendien nog de onkosten van het
net moeten komen. Een prijs per K.
W.U. voor kracht ad. f 0,25 is ten eenen-
male uitgesloten.
kapitein. Dat suort lui kunnen
wij niet gebruiken. Dat komt er
vaD, als je zulke kerels vooruil
helpt.*
Doch kapitein Rose schudde het
hoofd.
»Neen, mijnheer, wegjagen doe
ik hem niet. Hy wilde de »Nep-
tnnus* naar de haaien helpen,
en dat lukte hem niet. AU je
zulke lui loslaat, helpen ze zich
zelven naar de haaien. Er zit
wel pit in den man, als maar de
hand aan hem gehouden wordt.
En dAt wil ik doen. Wy zullen
eens zien, of we geen fiinken kerel
vau hem kunnen maken... En
nu genoeg van dien Farrer. Ik
had ook nog dien Black. Daar
was niets aan verbeurd Bah
wat een kerel U had eens moeten
zien, hoe miserabel bang hy was,
toen hy merkte, dat zy'n handlan
ger door de mand was gevallen.
Hy kroop letterlyk voor mij
»Je hebt hem toch niet
Donovan durfde zyn vraag niet
ten volle uitspreken.
>Maak u maar niet ongerust
over uw vriendje, meneer Maf-
j thews spotte de zeeman. »Ik
heb hem als een gevangene aan
boord gehouden hy was immers
mijn borgstelling 1 Ik heb hem
eeu «chrifielyke verklaring laten
Ik meen mij van verdere beschou
wingen te kunnen onthouden daar
bovenstaande reeds voldoende aantoont
dat opwekking van electriciteit op de
gasfabriek economisch tot een onmo
gelijkheid behoort.
teekeren, waarin alles staat wat
ik noodig had te weten, 't Begint
met wat er gebeurd is op een
dag hier in dit kantoor. Ik had
al zoo iets vermoed, toen ik met
u sprak over de reis en u van
opinie veranderde en mij liet be
gaan O, 't was anders allemaal
heel fijn bedacht en overlegd, dat
moet ik zeggen Jammer voor u,
dat 't niet gelukt is. Maar myn
goede naam als zeeman was er
ook mee gemoeid, begrijp je
En toen, van toon veranderend
»Als u er nog meer vaD wilt
weten, moet u maar aaD meneer
Blak vrageD. Die zal wel gauw
opduiken. Ik zette hem aan land,
toen wij in den Theemsmond wa
ren En dq heb ik n niets meer
te zeggen. Als wy afgerekend
hebben zyn we klaar. Ik ben
Diet meer van plaD, te varen
onder de vlag van uw reedery
EINDE.
Moedert, beschermt Uw kind.
V er koudheid, voor volwassenen
een bezwaar, vormt voor zuige
lingen en kleuters een groot g e-
V a a r.
Van elke honde'.d kinderen, die be
neden het jaar sterveD, gaan ongeveer
twintig dood aan longaandoe
ningen.
Houdt zooveel mogelijk verkouden
en hoebtende personen uit de
buurt van uw kleinen.
GsZOMJltSltlSRAAi',
