'eSf
ttl
l^l
1 ri
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zee u wsch - VI aan deren
TEN HALVE GEKEERD.
No. 6*9.
VRIJDAG 4 DECEMBER 1925.
J. C. VINK - Axel.
6as en Elefctricileif.
FEUILLETON.
41 e Jiiarg.
A
Dit blad veischijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNF. MENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER-UITGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56. - Postbus No. 6.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Centvoor
eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
In verband met het besluit in
de jongste raadsvergadering ge
nomen, nl. om te onderzoeken in
hoeverre het mogelijk is om buiten
de P. Z. E. M. om, alhier een eigen
electrisch bedrijf te stichten, dat
zijn eigen stroom ontwikkelt en
exploiteert en wel met als bron
onze bestaande gasfabriek, zond
de heer E. J. Duetz, gep. majoor
der genie, te Utrecht, ons het vol
gende schrijven ter opname, over
tuigd als hij is, dat het uit econo
misch oogpunt gezien, voor een
gemeente waar een gasfabriek is,
het best en voordeeligst is, om
zelf de electrificatie ter hand te
nemen, zonder den stroom van
elders te betrekken.
Waar we meenen, dat dit
schrijven geheel belangeloos is
en de steller enkel in het alge
meen belang adviseert, achten
we het niet van nut ontbloot om
die zaak onder de aandacht van
het publiek te brengen.
De Tieer Duetz dan schrijft al
dus
De electriciteitsvoorziening van
uit intercommunale controles is
voor buitengemeenten in het al
gemeen de meest economische
wijze van electrificatie te achten,
zij het dan ook, dat het voordeel,
verkregen door de massaproduc
tie aan een centrale, voor een
deel wordt ingeboet tegevolge
van de kosten, verbonden aan
het transport van stroom over
dikwijls groote afstanden. Voor
eene gemeente met eigen gasbe
drijf is het vorenstaande echter
niet aonder meer te aanvaarden.
Ten einde voor belangstellende
ingezetenen in het licht te plaat
sen, wat er gaat gebeuren, wan
neer stroom van een z.g over-
landsche centrale wordt betrok
ken en wel zulks, terwijl er een
gemeentelijk gasbedrijf aanwezig
is, moge het navolgende dienen
Vooraf ga de mededeeling, dat
door o. g. in zijne hoedanigheid
van technisch-econoom het noo-
dige werd verricht, om bij de
college's van B. en W. in ver-
Engelsche Vertaling.
(H
Ze durfde in haar nieuwe om
geving haar gemoed niet bloot
leggen en dus was er ook niemand
om haar te troosten. Ze voelde
zich schrikkelijk verlaten en lag
's nachts dikwijls uren lang wakker
en dan dacht ze aan haar vervlogen
geluk. »Arme Nancy,zuchtte
Richard met een gevoel van me
deleden, »heeft dan niets u kunnen
verzoenen met uw nieuwe om
geving
Intusschen had Richard zelf
niet veel gelegenheid om over
s'n meisje te treuren, want op
een goeden dag kwam plotseling
en onverwacht het bericht op
Woodend^dat de oom uit Shanghai
z'n zaken aan kant had gedaan
en van plan was onmiddellijk met
z'n aangenomen dochter naar
Europa te vertrekken. Hij was
van plan zich te Londen te ves
tigen, maar daar de allereerste
weken na z'n aankomst nog geheel
in beslag zouden worden genomen
Bidt het afdoen van zaken, riep
schillende gemeenten zijn denk
beeld ingang te doen vinden om
trent den grondslag, waarop de
electrificatie in een van overheids
wege door gas bestreken gebied,
gebaseerd behoort te zijn, t. w
bij kleinere gemeenten stroompro-
ductie door middel van gasmo-
torische beweegkracht. Dit be
ginsel, hoe eenvoudig ook, vond
voor zooveel bekend van
overheidswege nog nergens toe
passing, wat wordt toegeschreven
aan de omstandigheid, dat alge
meen electro-technici in eersten
aanleg steeds van advies hadden
te dienen.
Ondanks hare geweldige groot
heid behoort de techniek dienst
baar te zijn aan de economie,
welke laatste in wezen eenvoud
is. Echter onderschikken wenscht
men liever dan zich te onder
werpen en is het dus psycholo
gisch verklaarbaar, dat de over-
heidselectriciteit door toedoen
van electro technische adviseurs
zich onttrok aan de economie,
neergelegd in de combinatie gas
electriciteit. Wat er in't algemeen
op het gebied van electrificatie
van overheidswege te aanschou
wen valt, komt feitelijk hierop
neerde electro-techniek bakende
haar eigen weg af, geheel afge
wend van het overheidsgas, en
maakte daarbij de overheid dienst
baar aan zich zelf, ter verwezen
lijking van hare aspiratiën, onder
het etiketEconomie.
Bij een particulier bedrijf ge
beurt zoo iets niet, daar staat
men niet ambtenaarlijk tegenover
de zaak, die men heeft te dienen.
Gaslicht staat wat betreft licht
sterkte, gemak, hygiëne en vei
ligheid, verre achter bij electrisch
licht en is het dus een eisch van
den tijd, dat tot electrificatie wordt
overgegaan. Deze verbetering
vraagt een offer; het streven zal
er vooral in deze tijden
op gericht moeten zijn om dit
offer tot de geringste afmetingen
terug te brengen. Door nuttig
gebruik te maken van een be
staande eigen lichtfabriek zal
zulks te bereiken zijn.
Het standpunt, dat algemeen
hij voor dien tyd de gastvrijheid
van z'u zuster in voor Florence.
Mevrouw Kingston had het meisje
vroeger Dooit gezien, daar ze de
dochter was van haar broeders
overleden vriend in Shanghai,
maar dit nam niet weg dat de
oude dame zeer blij was, haar
broerditgenoegen te kunnen doen.
»Richard,« zei ze, met den brief
in haar band naar haar zoon
gaande, »uw oom Alexander komt
met Florence naar Engeland en
ze komt bij ons logeeren, terwijl
m'n broer z'u zaken te Londen
afdoet. Natuurlijk zullen nu alle
familieaangelegenheden besproken
worden en dan zal ik ook wel
moeten spreken over Nancy.
»Och moeder,* zei Richard ge-
ergerd, »wat gaat dit oom Alexan
der aan, hij is toch myn voogd
niet.*
»Wat oom Karei en ik voor
Nancy deden,* ging de oude dame
voort, »weet ik zeker dat billijk
is en toch ben ik overtuigd dat
oom Alexander heel boos zal zijn
als hij 't hoortge weet hoe prik
kelbaar hij is.<
»Hoor eens moeder,* zei Richard
vastberaden, >ik zeg nog eens,
het gaat hem niet aan en als ik
merk, dat hij het u lastig maakt
over die zaak, dan krygt hy met
van electrische zijde t. o. v. het
gasbedrijf wordt ingenomen,
brengt in herinnering de histo
rische uitdrukking: L' état c'est
moi. Immers men is daar van
gevoelen, dat dit bedrijf, ten be
hoeve van de electriciteit, zich
het verlies van lichtgasdebiet
heeft te laten welgevallen en ver
goeding moet zoeken door ver
ruiming van afzet aan gas voor
kook- en andere verwarmings
doeleinden. Dit standpunt zou
gerechtvaardigd zijn, zoo de gas
fabriek tot geen prestatie in zake
electriciteitsproductie in staat was.
Dit laatste inderdaad wel het ge
val zijnde, is evenbedoeld stand
punt aanvechtbaar.
Volgens proefnemingen, ver
richt ter vergelijking van de lichD
sterkte van gas- met electrisch
licht, stelt het verbruik van 1 K.
W.U., gemiddeld evenveel licht
ter beschikking als dat van 2.3
M8. gas. Dit resultaat stemt bij
zonder goed overeen met de ver
mindering van 2.25 M'. lichtgas
verbruik, waarmede naar het
oordeel van den Directeur van
het electrificatie-bureau der Ver-
eeniging van Nederlandsche ge
meenten het verbruik van 1
licht K. W. U. gepaard gaat, als
dit in de plaats is getreden van
gaslicht. Natuurlijk zal per licht
K.W.U., afgegeven door de gas
fabriek, ook ongeveer 2.25 AAS
vermindering van lichtgasdebiet
worden veroorzaakt, doch deze
concurrent is als zoodanig toch
aannemelijker dart die van buiten
Want wat is het geval
De kostprijs van gas bestaat
uit 2 deelen n.l. een hoofdbe
standdeel aan vaste bedrijfskos
ten als: rente, aflossing, directie,
administratie, bediening, enz.,
waarvan de grootte afhankelijk
is van het debiet en een bijkom
stig deel t.w. de kostprijs van 1
M8. z.g. overgas, welk bestandeel
onafhankelijk is van het debiet.
Het eerstbedoelde vormt het over
wegend gedeelte van den gas-
prijsdeze voor het tegenwoor
dige omstreeks f 0 10 zijnde dan
is hiervan f008 aan vaste
bedrijfskosten, zoodat de kost-
mij te doen. Als hy iets to zeggen
heeft, zal ik hem wel te woord
staan.*
Toen kort daarna oom Alexan
der op Woodend aankwam, ver
gezeld van een sehooue slanke
jonge dame, was hij echter vol
strekt Diet strijdlustig gestemd.
De lange reis had hem geheel
uitgeput en hij klaagde erg over
z'n lever. Dit nam echter Diet
weg dat hij de koffietafel alle eer
aandeed en eeD stevig glas wijn
dronk en totn Richard de breede
welgedane gestalte van z'n oom
beschouwde, maakte hij zich in
stilte vroolijk over diens ingebeel
de kwalen. Naden maaltijd wilde
de oude heer wat op z'n kamer
gaan rusten en dus werd Florence
aan 't gezelschap van Richard en
z'n moeder overgelaten.
Het was een zeer levendig,
elegant persoontje, die de harten
van iedereen stormenderhand
innam.
»Wel neef,* zei ze, zich tot
Richard wendend, »nu zult game
zeker al de merkwaardigheden
van Stiatford laten zien Hoe ver
is het hier vandaan
»Een paar mylen ongeveer.
Maar we kimnen er heen rijden.*
»0, dat is heerlyk,* zei ze.
>Zeg maar wanneer bet rytuig
prijs van 1 M'. overgas fO.10
f0.08 f0.02 wordt. Omdat de
vaste bedrijfskosten onverminderd
doorgaan, zal onder uitscha
keling van winst per licht K.
W.U., verbruikt door voormalige
lichtgasverbruikers, door het gas
bedrijf 2.25 X f 0. !0 minder wor
den ontvangen, waartegenover
staat een mindere uitgave van
slechts 2.25 X f 0 02 (overgas),
alzoo in totaal minder aan ont
vangsten 2 25 X f0.08.
Per licht-K.W.U., dat in de
plaats is getreden van gaslicht,
ontstaat er dus een nadeelige
factor, waarmede aan eenzijdig-
electrisclren kant geen rekening
wordt gehouden, als gevolg van
het standpunt t.' o. v. gas. Bij
stroominkoop wordt de feitelijke,
d. i. gemeentelijke lichtprijs der
halve zooveel méér dan den in
koopsprijs, als die nadeelige
factor bedraagt. Bij stroomopwek
king aan de gasfabriek wordt de
nadeelige factor gunstig beïnvloed,
omdat het z.g. gas-K.W.U. tevens
als gasverbruiker fungeert.
Het is zeer voor de hand lig
gend, dat het electrisch licht, 't
welk zich ten koste van het gas
gaat ontwikkelen, zijn aandeel
krijgt in het dragen van de vaste
bedrijfskosten, die de gas-exploi-
tatie drukken en welke kosten
toch onverminderd doorgaan.
Uiteraard is zulks op ratioueele
wijze te bereiken door het elec
trisch licht in de positie van
gasafnemer te brengen in dier
voege, dat het per nuttig afge
geven K.W.U. gemiddeld 1 Ms
gas tegen kostprijs gaat gebruiken,
in den vorm van brandstof (kracht-
gas), ten behoeve van de gas-
motorische beweegkracht tot op
wekking van stroom. Op die
wijze wordt de eigen brandstof-
leverancier, het gasbedrijf, niet
uitgeschakeld bij de electrificatie
en juist daarin ligt een kern van
economie, dat men gebruik maakt
van ter beschikking staande
productie-middelen. Populair en
tevens globaal gesproken komt
dat tot uitdrukking door eenvoudig
te zeggenbij gebruik van gas
als brandstof vliegt er a. h. w.
vóór isik ga nu met uw moeder
naar de huiskamer.* Meteen
legde ze vertrouwelijk en natuur
lijk de haod van de oude dame
op haar arm en leidde haar weg.
Een half uur later zat Richard
naast z'n vroolijka gezellin, die
zeit de leidsels hield, op het Jichte
rijtuigje. Het was een schooDe
middag. De sneeuw was bijna
overal verdwenen en er woei een
zacht windje, alsof de lente reeds
in aantocht was.
»Ik houd dol vau rijden,* zei
Florence, vooral door een sireek,
die zoo nieuw voor me is als dit
Eogelsche landschap.*
»0, als ge wilt, kuut u eiken
morgen het rijtuig krygen, juf
frouw.*
»Juffrouw riep ze uit. »Zeg"
maar gerust Florence of eigenlyk
gewoonweg Floor, zoo word ik
altyd genoemd. Ik zal wel Richard
of Dick tegen u zeggen »mijnheer*
klinkt zoo afgemeten.*
»0, ik vind het best,* zei hy,
maar onderwijl dacht hy welk
een verscffil dit meisje had met
Nancy en hij hoopte in stilte dat
Kate Marlon hen niet zou zien
ais ze door Stratford reden.
Met dit oogmerk stalde hij, toen
ze in de stad kwamen, het paard
by een hotelhouder en vervolgde
per licht-K.W.U. 1 M' gas m i n-
d e r de lucht in dan bij gebruik
van een andere brandstofsoort
omdat het gas in hoofdzaak toch
betaald moet worden, uit hoofde
van die vaste lasten.
Indien op de zaak dieper wordt
ingegaan, blijkt het voordeel in
derdaad nóg grooterdaarbij
stelle men zich, zooals t. a. v.
Boskoop geschiedde, op eene
aannemelijke basis,alsgemiddelde
voor eene periode van 15 jaren.
Door 10% van de aanschaffings-
kosten aan rente en aflossing
(annuïteit) jaarlijks ten laste van
het productie bedrijf te brengen,
komt de installatie ter omzetting
van gas in stroom door middel
van gasmotorische beweegkracht
na verloop van evengenoemd
tijdvak vrij van kapitaallast
en zal deze alsdan, in verband
met den levensduur der gasmo
toren c. a. nog eene belangrijke
residuwaarde bezitten. Voor Bos
koop zou op den aangenomen
grondslag en voorts bij stroom
inkoop onder gunstige leverings
voorwaarden nl. f 80 per K.W.
max. jaarbelasting en overigens
f 0.03 per aan het onderstation
nuttig afgeleverd K.W.U., de
gemiddelde productieprijs, zon
der brandstof, gelijk worden aan
den doorsnee-inkoopsprijs t. w.
f0,13. Daarbij grondde men zich
op eene begrooting, waarmede
van wege het electrificatie-bureau
der Vereeniging van Nederland
sche gemeenten kon worden in
gestemd, terwijl voorts de max.
jaarbelasting ten laste van het
licht werd gebracht, omdat deze
belasting door het licht wordt
veroorzaakt.
Door het gebruik van gas als
brandstof zou evenwel het stelsel
gas-electriciteit verre in het voor
deel komen door het hoogere
gasproductiepeil, dat het vanzelf
meebrengt. Weliswaar is daarbij
per iicht-K.W-U. f 0,02 aan grond
stoffen (kostprijs van 3 K.G.
gaskolen, verminderd met de op
brengst der nevenproducten cokes,
teer, enz.) meer uitgave noodig,
doch anderzijds komt er meer-
productie te voorschijn, dank zij
den tocht te voet.
Toen ze voorbij een mode
winkel kwameD, zei het meisje
»Ik moet hier even zyu, ik wil
een paar dingen voor uw moeder
koopen om haar zwarte japon
wat op te vroolijken. Ze is nog
vee! te jong en ziet er nog veel
te goed uit om zich zoo donker
te kleeden ze zal wel tegen
spartelen, maar ik zal het haar
wel aanpraten en dan zult ge eens
zien ot uw moeder er niet veel
beter uitziet.*
Ze deed haar inkoopen eu zond
ze naar het hotel, waarna hij haar
het bezienswaardige van de stad
tornde. Ze stelde 07eral levendig
belang in en sprak opgewekt en
vrijmoedig. In het eerst had Ri
chard niet veel lust gehad in dit
tochtje, maar haar eenvoud en
hartelijkheid woDoen spoedig z'n
hart en weldra was het item alsof
hij haar oudere broeder was en
ze elkaar al jarenlaDg gekend
hadden.
Wordt vervolgdt.
OP DEN WE O.
Moet gij op zij gaan voor een ander
Döet dit r e c h t s, of gij ramt elkander.
Wilt gij wie langzaam lijdt voor bij
Doet dit dau aan t ij u linkerzij.
AXELSCHE
COURANT
