In 't kleine restaurant
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch - VIaan deren
No. 83
VRIJDAG 23 JANUARI 1925.
40e Jaarg.
J. C. VINK - Axel.
Het wapen der gedachte.
FEUILLETON.
Binnenland.
lil .i-g
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Gulden.
Afzonderlijke Mos. 5 Cent.
DRUKKER-U1TGEVER
Bureau Markt C 4.
Telef. 56 - Postbus No. 6.
We spreken van het spel der
gedachten- ls ons denken in de
meeste gevallen wel veel meer
dan een spel? Ik spreek niet
van de weinigen, die systemen
bouwen en consequent van de
eene gedachte tot de andere
voortschrijden en zi al meer af
ronden, tot zij werkelijk één mas
sief geheel vormen. Het denken
der massa, ons denken van eiken
dag, is dat wel meer dan een
spel 't ls verschillend met de
gedachten der menschen. Hier
komen ze vlug en verdringen ze
elkaar, bij een ander zijn ze
statig en langzaam. Er zijn men
schen, die van hun gedachten
haast niet kunnen afkomen en in
hun waken en droomen altijd
weer tot hetzelfde terugkeeren.
Is het alles meer dan een spel
Een aardig, interressant spel.
We loopen even bij elkaar op om
een praatje te maken, om wat
nieuws te hooien en te zeggen.
Inderdaad is het te doen om het
spel der gedachte te spelen.
Sommigen hebben er behagen
in om juist altijd het tegenover
gestelde te zeggen als een ander.
Dat zijn de menschen voor wie
het spel een soort hartstocht ge
worden is. Maar ook zij, en juist
zij, vergeten straks weer hetgeen
zij gezegd hebben. Dat doen wij
allen. Wij hechten er weinig
waarde aan. Wij laten het doel
loos vervlieden. Weet iemand
nog iets van het geen hij een
jaar geleden heeft gezegd Zelfs
de gedachten van gisteren zijn
voor het grootste deel voorbij.
Zij hebben hun rol gespeeld, zij
zijn even opgeschoten als vonk
jes uit het vuur; als wolkjes aan
den' hemel zijn zij voorbijgedre
ven en men weet niet meer hoe
zij er uitzagen en weiken weg zij
gegaan zijn. Beteekent het veel
Spel is aardig, er ligt ook op
voedende kracht in, en het is
uiting van levensvreugde, maar
het is er niet om op zichzelf
onthouden te worden.
Durft, wie eerlijk zijn gedach-
2)
»W«#t ja 't nu spott* ik,
toeu zy weg was.
»Heb je strak* haar oogen ge-
xitD, toen xij tegen mij Uehte N
»Jongen, wat heb je het t»
pakkan. Maar mooie «ogen
hééft zi.t
»lk las er iets anders in dan
enkel dat ze mooi waren,* meende
Barker. Weet je wat ik geloot
Dat die kerel haar liet zitten
Ik wed, dat wy hem hier nooit
terug zi«n.«
»Geen groot verlies,* zei ik.
>Maar dan zie je haar ook niet
weer.*
»0 jawel!* riep Baiker, met
een zekerheid, waarvan ik de
juiste reden niet kon gissen.
Barker kreeg gelyk. De man
bleet spoorloos verdwenenzij
kwam echter terug, dag aan dag.
En op 'n keer raakten wij in
gesprek. Kon het anders
Zy sprak met ons doodgewoon,
zonder preuischheid of terughou
ding, eerst enkel over net res
taurant, het eteD, de bediening,
ten beziet, er in verreweg de
meeste gevallen hooger beteeke-
nis aan hechten Dan is hij
misschien juist een pedant, die
in elk zijner woorden een ge
wichtigheid legt, waarvan hij
echter zelf alleen liet gewicht
voelt.
Als dit de eenige beteekenis
was van onze dagelijksche ge
dachten, zou ik het nog groot
vinden. Spel is geen onnutte
dwaasheid. Als de dichter zelfs
heeft kunnen zeggen, dat in den
beginne de wijsheid een vroolijk
spel speelde voor Gods aange
zicht, dan zullen wij ons spelen
met de gedachten niet gering
mogen achten. We zullen erop
moeten letten, hoe ons spel is.
We zullen het beste moeten
geven en eerlijk moeten zijn.
Het spel moet zijn voor Gods
aangezicht.
In het opschrift van dit stukje
wijs ik een anderen kant uit.
Daar wordt gesproken van de
gedachte als een wapen. Ik heb
ergens gelezen, dat iemand een
gedachte aanbeval ais een wapen.
Wapent u, zei hij, met deze ge
dachte. Nu doet het er niet toe,
welke gedachte het is, die mij
ais wapen werd aanbevolen, de
vraag iskan ooit een gedachte
daartoe dienen? Die vonkjes,
die witte zomerwolkes, een ern
stig wapen? Dat spel een ver
dediging of aanval
Ja juist
Onze gedachten, al die vluch
tige uitingen, die we soms uit
spreken en dikwijls zelf slechts
met moeite kunnen behouden in
hun vlucht, komen tenslotte voort
uit een zeer stevigen en zeer
constanten ondergrond. Het zijn
in al hun verscheidenheid de
uitingen van ons eigenlijke wezen,
dat zich door middel van zijn
gedachten uitspreekt en hand
haaft. „De uitgangen van het
leven zijn uit het hart'. Alles
wat zich voordoet in de veelvul
digheid van ons bestaan, komt
in laatste instantie voort uit ons
diepste wezen. Ook ons spel,
ook onze gedachten, ook onze
woorden.
later ook over algemeen® onder
werpen.
Myu vriend begon al gauw het
aas uit te werpenhij brandde
ran verlangen, meer van haar
persoontje te weten. Doch hij
kresg geen beet. Zij trok xich niet
terug, deed niet verlegeD, maar
maakte 't zonder veel woorden
duidelijk, dat zij gaan plan had,
ons in haar vertrouwen te neman.
Haar naam mochten wij weteD,
daar was zij niet geheimzinnig
meeNora Cartwright heette xij.
Maar wat haar familie was, waar
zy woonde en wat zij uitvoerde,
dat. alles achtte zij blijkbaar Diet
noodig mede te deelen. En wy
konden daarnaar toch niet rechf-
stréek8 intormeeren.
De liefde is vindingrijk en stout.
Na eenige dagen waagde Barker
het, te iDtormeeren naar den man,
met wien wy haar voor 't eerst
hier gezien hadden.
>0, dien antwoordde zy luch
tig. »Dat was maar een vluchtige
kennismaking net ais nu met u.
Ik ben hem alweer vergeten, en
ik weet niet eens, hoe hy heette.
Hij interesseerde my in het ge
heel niet
De opzettelyke koelheid, waar
mee ze dit laatste zei, gaf my de
vrytield, het mijne te denken ran
ADVERTENT1ËN van 1 tot 5 regels 60 Ceritvoor
eiken regel meer 12 Cent. Graote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag 11 ure.
De nieuwere zielkunde heeft,
eigenlijk in volkomen overeen
komst met de oude wijsheid, ons
geieerd dat het niet gemakkelijk
op te maken is uit de uitingen,
wat het wezen onzer ziel is.
„Wie zal zijn eigen hart door
gronden zijn hart zoo vol arg
listigheid?" Men moet deze tee-
kens der ziel kunnen lezen. Maar
wie ze leest zal altijd weer bij
zichzelf en bij zijn omgeving de
overtuiging krijgen, dat er in de
bonte verscheidenheid iemand
zich uitspreekt. En die iemand
handhaaft zich door zijn gedach
ten en in zijn gedachten. Hij
beschermt zich met zijn gedach
ten als met een stevig pantser
en laat niet doordringen, wat hij
als gevaar gevoelt. Hij valt uit
en valt aan. Wij zijn nu een
maal strijders en een onzer sterk
ste wapenen van aanval en ver
dediging beide is de gedachte.
Onze gedachten, wat uiten zij,
wien verdedigen zij, wien om
ringen zij met eén pantser? Heel
vaak een klein, zelfzuchtig wezen,
dat zichzelf groot vindt en nu
zijn gedachten laat spelen, om
toch vooral maar aan zijn eigen
waan te kunnen vasthouden.
Heel vaak een echt zondig wezen,
dat bij allexlei wisseling der ge
dachten, zichzelf wil handhaven
en door zijn gedachten slechts
uitgaat op nieuw voedsel voor
het zondevuur, dat binnen brandt
De gedachten kunnen dan ver
nuftig zijn, het kan een virtuoos
spel zijn, tenslotte dienen zij als
wapen der ongerechtigheid.
Maar als een gedachte voort
komt uit een zuivere ziel, al is
zij dan ook nog zoo eenvoudig,
al wordt zij geheel spelenderwijs
daarheen geworpen, daar doet zij
haar werk als krachtig wapen.
Zij bewaart de ziel, zij doet het
licht der ziel uitstralen, zij keert
de werken der duisternis. Wie
zoo is moet daarom niet bang
zijn met zijn gedachten voorden
dag te komen. Hij moet ze niet
als weinig' waard onderdrukken
niet ze minachten als maar een
spel. De wijsheid spelende voor
Gods aangezicht is misschien
haar voorgewende onverschillig
heid.
Ook Barker bad, ondanks xijo
verblinding, dien indruk gekregen.
Toan de dame weg was, ver
klaarde hy met een opgewondei-
heid, die my verraste: «Morgen
moet ik er meer van weten
Doeh het werd morgen, en
juffrouw Cartwright verscheen
niet. We xagen haar niet weer.
Barker deed alle moeite, h*arop
te sporen doch New-York is
groot. En misschien had xij wel
een valschen naem opgegeven.
»Toeh zal ik haar uitvindon
verzekerde de verlietde, »en dien
kerel ook.*
Ik zelf moest kort daarna op
reis, en ook Barker verliet tij
dGfjk New-York.
Na een jaar ODgeveer was ik
weer in de metropolis, en in de
begeerte naar iets bekends in den
verbijsterden chaos zocht ik ons
oude restaurant, 't Was nog niet
aangegrepen door grootheidskoorts.
Ik zocht en vond de tafel, waar
ik met Barker placht te zitten.
Ze was onbezet, de eenige op dat
moment.
Pas was ïk gezeteD, of een
andere bezoeker verscheeD en nam
zonder te vragen aan de vrjje
wel de beste openbaring van
Gods wezen en van Zijn groote
kracht.
Dr. v. D.
Oe zich onthoudende liberalen
ln een rede te Rotterdam heeft
mr. Dresselhuijs o.a. besproken,
dat van de huidige veel gekriti
seerde dingen er vele niet zouden
zijn gebeurd, wanneer de libera
len sterk genoeg waren geweest
om "de balans te kunnen hou
den".
En de schuld daarvan weet hij
aan dat denkend deel der natie,
dat zich te hoog achtte om zich
met politiek te bemoeien, dat aan
kunst en dierenbescherming doet,
maar niet aan politiek. Dat heeft
het in zijn macht de beginselen
van rechtvaardigheid weer te
doen zegevieren.
Hier- richtte spreker zich in
het bijzonder tot de jongeren.
Als de liberalen van hun kracht
hebben ingeboet, komt dat door
dat ze het contact met de jonge
ren hebben verloren. Tal van
jongeren zijn als het ware aan
gewezen door hun talenten en
ruggegraat, de magistraten te
worden, en in plaats van hen,
die door jacht naar kiezersgunst
thans op het kussen zitten. Door
hun afzijdigheid zullen zij het
bestuur in handen zien van hen,
die zij krachtens hun tatenten,
ontwikkeling, karakter verre over
treffen. En dan bepalen zij zich
tot het schrijven van een inge
zonden stuk of de vorming van
een nieuw partijtje.
Waarom onthouden vele jon
geren zich Of stemmen ze op
andere partijen, iets dat bij on
derling geoefende critiek bij geen
enkele andere partij voorkomt?
Alleen de iiberaal uit louter ge
voel van onafhankelijkheid ver
laat zijn eigen vaandel. Het is
best mogelijk, dat de critiek, op
de liberale vertegenwoordiging
veel juistheid bevat, maar de
eenige oplossing is dan, dat in
die vertegenwoordiging andere
tegenover my plaat». Men neemt
dat niet xoo Dauw in «en we
reldstad.
Ik k«ek even op en herkende
den man, dien wy gezien hadden
met Nora Cartwright Zijn kleeren
waren nog even armoedig, xoo
nietereer nog maar hy was netjas
geknipt en geichoren. Zijn uiterlijk
was uietteiniu even grimmig.
Hy bestelde weinig, waarschyn-
lyk by gebrek aan middelen, doch
verslond gulzig wat er werd
voorgediend.
Na het eten haalde hij een
papieren eigarottendoosje uit ayn
zak, opende het 't was leeg.
Hy zag er naar met onmiskenbare
teleurstelling.
Het aanbieden van een cigaret
was voor my een geschikte ge
legenheid om iD gesprek te komen.
Ik herinnerde mij onze vroegere
belangstelling voor hem, en vooral
voor zijn gezellin, en de oude
nieuwsgierigheid kwam boven.
»Ik geloof, dat ik u wel eerder
heb gezien,* begon ik.
»Dat kan wel maar lang
geleden.*
»Een jaar.*
>Dat komt uit
En geen beter aanknoopingspun t
vindend, vervolgde ik»'n Goed
restaurant hier, vindt u niet?*
afgevaardigden worden aangewe
zen. Was er een sterke stroo
ming tegen spreker, en was er
een jongere te vinden, dre zijn
plaat» beter en krachtiger wist te
vervullen, het zou spreker geen
moeite kosten heen te gaan.
De liberaal heeft te weten, dat
het afgevaardigde zijn geen kwes
tie van eerzucht, maar een kwes
tie van dienen is, een offer. Bij
de oude magistratie stond een
opofferingsgezindheid steeds op
den voorgrond.
Uit de kranten blijkt, dat al
weer een nieuwe partij is opge
richt (het Vaderlandsch Verbond).
Hun program lijkt gecopiëerd van
dat van den Vrijheidsbond.
Onder de onderteekenaars vindt
men namen uit de partij van
den Vrijheidsbond. Ais ze van
den Vrijheidsbond één of twee
zetels weet te winnen, dan is er
weer splitsing weer schade ge
bracht aan de liberale partij.
Hadden deze ontevredenen niet
op andere wijze hun invloed
kunnen oefenen
Met een oproep aan de jongere,
waarin hij de vrouwen begrijpt,
die in den Vrijheidsbond idealen
zullen vinden als in geen andere
partij, idealen liggende binnen
den kring der verwezenlijking,
besloot spr. het deel van zijn
rede, nog ten stotte toegevende
dat links niet regeeren kan. Met
de sociaal-democraten heeft de
liberale partij zeer weinig ge
meen, ze zijn eer tegenpalen..
Maar rechts heeft ook de regee-
ringskracht niet, het is niets dan
een coöperatieve belangenver-
eeniging.
De taak der liberalen is niet
om in de naaste toekomst te re
geeren en spreker voor zich heeft
niet de eerzucht aan de regeering
deel te nemen, maar zijn ideaal is,
zoo sterk te worden, dat de ba
lans van nuchterheid en gezond
verstand in evenwicht wordt ge
houden.
Een groep van 20, zelfs 15 li
beralen zou extremistische maat
regelen kunnen belemmeren en
de liberale gedachte den boven
toon doen houden. Zij, die voe-
»Ja, als je 't betalen kunt...
Maar ik ben niet gewoou, voor
mijn eten te betalen.*
Ik begreep niet geheel, wat hij
daarmee bedoelde, en durtde er
niet verder op ingaan. Wy maak
ten nog een paar onnoozele op
merkingen over hot weertoen
ging bij heen, na oen korten groet.
Plotseling herinnerde ik mij
Rarker's nieuwsgierigheid naar
Nora en aijn overtuigiug, dat er
iets bestond tusscben baar en dien
man. Ik kreeg do opwelling, hem
te volgen en aldus iets te ver
nemen. Licht kon ik Barker, mijn
goeden vriend, van dienst zyn.
Ik was nog juist bijtijds buiten
de deur om hem te kunnen ont
dekken in het gewoel. Een paar
passen brachten mij vlak achter
hem, en tusschen de menigte kon ik
gemakkelijk onopgemerkt volgen.
Hij liep voort zonder om te
zienwel een half uur was ik
achter hem wij waren genaderd
tot buurten, waar van New-York's
rykdom en heerlykheid weinig
meer te bespeuren viel. Hy sloeg
een zeer armoedige straat in. Ik
volgde aarzelend, aoch weldra zag
ik hem verdwijnen in een groot
huis, een morsige huurkazerne.
(Wordt vervolgd).
U-'i tO I