No. 70. Vrijdag 7 December 10*23 39e Jaanj. DRAGON Mij is Wsmks t Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen. I J. C. VINK - Axel. Binnenland. FEUILLETON. ZWARE SHAGTABAK 'ïijl! Du blad verscnynt eiken Dinsdag- en Vrydagarond. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden 75 Cent; franco per post 1 Gulden. Afzonderlilke Nos. 5 Cent. DRUKKER—UITGEVER Bureau Markt C 4. aDVERTENTIEN van 1 tot 5 regels 60 Cent; voor eiken regel meer 12 Cent. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag ELF ure. By dit blad behoort een byvoeg*el. Een extra parlementair Kabinet. Zooals in de bladen is gemeld, is aan jhr. mr. F. Beelaeris van Blokland de koninklijke opdracht verstrekt tot het vormen van een extra-parlementair Ka binet. Uit de benaming van zoo'n mi nisterie is voor een leek al te zien, dat dit niet iets gewoons is, en wat men nu onder zoodanig Kabinet moet ver staan, is moeilijk met juistheid onder woorden te brengen. Men zou het kun nen samenvatten door de omschrijving, dat het is een kabinet gevormd buiten het parlement, doch zijn steun zoekend i n het parlement, ofschoonhet dan nog een erg vage bepaling is. Tot goed begrip is het misschien beter te wijzen op een paar voorbeel den uit de geschiedenis. Het is nl. nu de derde maal dat door de Koningin tijdens haar 25 jarige regeering de op dracht is verstrekt tot vorming van een extra-parlementair Kabinet. De beide vorige malen waren in 1907 en 1913. In 1907 werd de oorlogsbegrooting verworpen met 27 tegen 17 stemmen, waarna het ministerie—De Meester ont slag nam. De Tweede Kamer bestond toen uit 45 leden der linksche concen tratie (Uni-Lib., Vrijz. Dem. en Vrij Lib.) 7 Socialisten, 25 R.K., 15 A.-R. en 8 C. H., dus 48 leden van rechts, terwijl de Eerste Kamer vrij ook overwegend rechtsch was. Bij de gebruikelijke raadpleging gaf toen de rechtsche partij te kennen, dat er geen voldoende grond bestond om de regeering over te nemen. Aan baron Schimmelpenninck werd de vorming van een Kabinet opgedragen, doch deze kon niet slagen. De rechterzijde was ongenegen aan de oplossing der crisis mede te werken, vöör gebleken was, dat men niet in staat was een linksch of extra-parlementair kabinet te vormen. Daarop werd mr. Cort van der Linden tot formateur aangewezen van een extra- i parlementair Kabinet. Iemand dus, die buiten de Kamer en buiten de politieke partijformatie stond, ofschoon toch meer linksch dan rechtsch was. Hij verzocht echter van de opdracht ontheven te worden. Later trok het ministerie-De Meester zijn ontslagaan vrage in en bleef, met uitzondering van Minister Staal, waarvoor gen. maj. ridder van Rappard de oorlogsportefeuille opnam. Nog hetzelfde jaar viel echter ook dit Ministerie en nam de rechter zijde de regeeringstaak over. De tweede opdracht voor de vorming van een extra-parlementair Kabinet ge schiedde in 1913, toen de verkiezing voorde Tweede Kamer uitliep op 10 Vrij lib, 20 Unie lib., 7 Vrijz. dem.. 18Soc. en 11 A.-R-, 9 Chr. Hist, en 25 R.K. Formateur was toen dr. Bos, doch deze stuitte op weigering der S. D. A. P. om deel te nemen aan de regeering, zoodat ook toen noch links, noch rechts een meerderheid was, waarop in de Kamer gesteund kon worden. En zoo werd weer mr. Cort van der Linden aangezocht voor de vorming van een extra-parlementair kabinet en nu blijkt weer, dat die benaming extra-parlemen tair onzuiver is, want de premier, mr. Cort van der Linden, stond wel buiten de partijgroepeering, naaar was evenals de ministers Loudon, Buitenl. Zaken, Ort, Justitie, Rambonnet, Marine, Bert- ling, Financiën, Lely; Waterstaat, Treub, Landbouw, H. en N., Pleyte, Koloniën, toch links georiënteerd. Hoewel derhalve staande buiten de parlementaire kringen en daarom extra parlementair, moest het Kabinet toch steunen op de linksche partijen in de Tweede Kamer. De koers van het ministerie was dan ook in algemeenen zin in vrijzinnigen geest. N.v. tabaksfabriek J.GRUNO De oorzaak van deze formatie lag in het feit, dat geen der politieke partijen alleen of in verbinding met andere par tijen, in staat was een meerderheid te vormen. Derhalve werd een Kabinet gevormd wel van buiten het parlement staande mannen, doch naar den geest van de sterkste partijgroepeering in de Tweede Kamer. Het ligt dan ook geheel in deze his- 93) - I torische lijn, dat thans nu de feitelijke constellatie in de Tweede Kamer zoo danig is, dat geen meerderheid kan worden gevonden, de opdracht tot Ka binetsformatie is opgedragen aan jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland, een figuur buiten de parlementaire kringen, die echter naar rechtsche (Chr Histzijde is georiënteerd, daar thans een extra parlementair Kabinet zal moeten steunen op de sterkste, ditmaal de rechtsche partijen in de Tweede Kamer. Van een Zaken-Kabinet verschilt een extra parlementair Kabinet èn in formatie, èn in doelstelling. Het eerste wordt gevormd, wanneer de politieke groepen in de Tweede Kamer tegen elkaar op wegen, uit mannen van uiteenloopende partijen, om de loopende zaken af te doen. Het tweede wordt naar boven staande historische gewoonte samenge steld uit mannen van één richting met een programma, waarvoor in de Kamer een meerderheid wordt gevonden. Nog juist voordat dit artikeltje werd afgedrukt, vernamen we, dat ook nu weer de pogingen zijn gefaald. Jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland heeft aan de Koningin verklaard, tot zijn leedwezen niet in staat te zijn, de hem gegeven opdracht tot samenstelling van een extra-parlementair kabinet te aan vaarden. Vermoedelijk zijn de pogingen van jhr. mr. Beelaerts van Blokland om een extra-parlementair kabinet samen te stellen, voornamelijk afgestuit op moei lijkheden in verband met de bezetting van het departement van financiën. AXELSCIlEffiCOIIBANT. Telef. 56. - Postgiro 66863. GRONINGEN (Vrij uit het Duitsch.) De moederliefde is almachtig, gravin, in haar ligt een goddelijke kracht, want zelfs de dood, de onverbiddelijke, bleef schuw achter haai wankelende schreden, tot zij het verre doel had bereikt." De herinnering met al het wee dier ure deed haar rechten gelden en hij zweeg eenige se conden, tot Theresa zacht zijn hand aanraakte. Ja, zoo," zei hij opschrikkend, „zij stierf! Van al de bekoorlijkheid en van al de goedheid, die haar hadden gesierd, liet zij niets achter dan datgene, wat op haar kind is overgegaan. „En de moeder?" vroeg het jonge meisje met plotseling vermoeden. Krachtig streed hij tegen een sterke ontroe ring „zij heette Magdalena zei hij toen. Ontstuimig drukte hij het kind aan zijn hait, maar het kleine meisje schrok en ging naar Theresa terug. „Laat mij uitstijgen, gravin," bad hij, „de heiinnering komt op met al de smart van vervlogen dagen en gij moogt mij niet zwak zien gij niet." Hij riep den bediende, die het portier opende, reikte haar de hand en ging, de smalle sloot overspringend, die langs den weg liep, het woud in, waarlangs zij gereden waren. Met een eigenaardig gevoel zag Theresa neder op het schoone kind aan haar zijde. Niet haar gold Richards belangstelling, het was Magdalena's kind geweest, dat hem ge bracht had in haar nabijheid. Een bitter, een ijverzuchtig gevoel kwam in haar op, als eens, toen zij in haar geboorteland der blonde Ma donna den eerbied weigerde. Maar één oogen- blik slechts, alleen een wolk, die voorbijtrok, en toen kreeg haar goed hart, haar rijk edej gevoel de overhand. Kleine Veronica kleine Veronica, zei zij teeder, „ik zal u dubbel liefheoben TWEE EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK. De druiven aan de pastorie, welke in den bloei stonden toen het jonge paar er zich ves tigde, begonnen te rijpen, een vermaning, dat de wittebroodsweken voorbij waren, zooals de jonge vrouw plagend tot haar man zei, als hij baar vasthield aan zijn schrijftafel of haar stoorde in haar huiselijke bezigheden. Hij wil het niet gelooven zijn blikken volgen haar vol vreugde en vol geluk, terwijl zij be daard rondloopt en als zij zich lachend tot hem omkeert, blikken wij in Esthers verstan dige ernstige oogen. Zij was de zijne geworden, lang reeds één met hem in liefde, was zij het nu ook ii: geloof trouw en hecht verbonden voor immer. De verandering, welke zich voorbereid had verre van hem, toen zij in Engeland in een christelijken familiekring dagelijks den geest der liefde ademde, een geest, die ineer zich uit in daden dan in woorden, die verandering werd volmaakt, toen zij wekenlang onder den onmiddellijken invloed des dierbaren mans en vereend met hem, stond aan Magdalena s leger der smarte. Het zuivere zachte woord van troost, dat zoo vaak de dwalende gedachten der zieke verlichtte en geruststelde, ging ook niet verloren voor Esthers harteerst aan deze plaatse verstond zij hem volkomen iu de ure, waarin de dood Magdalena's boeien slaakte en haar vrij maakte van alle aardsche smart, vernam de jodin, die weenend bij haar lijk nederknielde, geloovig de verzekering des Heeren, door Werner haar herhaald Heden nog zal zij met Hem in het Paradijs zijn. Dit was de eerste zonnestraal, die heenbrak door het schemerend geloof, maar Esthers bedaarde natuur wachtte den dag af, voor zij hem aankondigde. Zij had van Werner afscheid ■enomen zonder met hem te spreken over haai- zelve; Magdalena's kind en de toekomst der kleine waren het eenige middelpunt geweest aller besprekingen en besluiten Maar de kleine Veronica werd nu de naaste aanleiding tot een drukke briefwisseling en eens kwam een brief, waarin onder aan den rand deze weinige woorden stonden Heden heb ik voor de eerste maal in uw kerk gebeden 1 Weinig woorden waren dit, maar zij ont sloten den predikant een geheele toekomsi. Hoe dierbaar Magdalena's kind hem ook was, hoe heilig haar legaat in deze ure trad zijn eigen geluk op den voorgrond. Hij sprak Esther niet van zijn liefde en vraagde niet naar de hare, hij was zoo zeker van haar hart, dat dit hem een ledige vorm zou hebben toegeschenen Wanneer komt gij tot mij was zijn antwoord. Verder niets. Het antwoord gaf ditmaal de oude Ruben. Hij liet doorschemeren, dat de dubbele scheiding van zijn kind hem strijd kostte, maar schonk toch zijn zegen. Mijn Esther is oprecht, door en door en zij zal dit blijven, zoo schreef hij. De ergste leugen, dien een mensch kan spreken, is de leugen aan zijn eigen overtuiging. In de lente, als het ijs gesmolten zal zijn en de vaart naar uw eenzaam eiland niet meer gevaar lijk, dan moogt gij haar komen halen. Maar het lot was Werner goediger, dan zijn eigen bescheiden wenschen het eiland, waarop hij met Esther zoovele smartelijke uren had doorleefd, dit eiland zou niet de zetel zijn van zijn jeugdig geluk. Toen sneeuw en ijs ge smolten waren en Esther het christendom had omhelsd, toen droeg men den ouden predikant van Keitensleiu ten grav, v de vilendeujKc pastorie, waar.jp graaf Wolf patroonsrechten had, werd den schoonzoon hes .uden Rubens als schoonste huwelijksgeschenk aangeboden. Het huwelijksfeest, de overgang naar den nieuwen schoonen werkkring zijns broeders, waren voor Richard even zoovele voorwendsels om zijn vertrek nog steeds uit te stellen, of schoon zijn onderhoud nut Herbert zoo geheel zonder goeden uitslag gebleven wa?. Was I het de wensch, getuige tg worden van een i i i geluk, dat hemzelf verloren bleef, was het de zorg om het kind der vrouw, die het ideaal zijner jeugd geweest was en het verlangen zijner mannelijke jaren, of ketende hem het te lang ontbeerde geluk, onder menschen te zijn, die hem beschouwden als nauw aan hen verwant, genoeg, het scheiden viel hem zwaar. Nog altijd werd Magdalena's terugkeer en haar dood verzwegen, nog altijd het geheim bewaard, dat haar geschiedenis omzweefde. Richards diep beleedigd gevce duldde ireen twijfel aan de waarheid harer verklaring, ieder ongeloovig lachje, iedere medelijdende blik, welke men op Veronica had kunnen werpen, zou hem getroffen hebben als een persoonlijk verwijt, dat hij het niet verstond, om de rechten van het kind geldig te maken. Maar hoe verlatener dit kind hem toescheen, des te hartstochtelijker had hij het lief en de vrijplaats, die het kleine meisje verwierf in Werners huis, de moederlijke zorg, die Esther het betoonde, verschaften der nieuwe zwagerin spoedig zijn vertrouwen. Of hij echter niettegenstaande alles de kleine niet liever in Theresa's armen zag, o* de frissche liefde hem niet goed deed, de liefde, die het kind ten deel viel, alleen ter wille van zichzelve, aiet met het uitzicht op een geliefd echtgenoot of ter gedachtenis aan de vrouw, die ver aan het zeestrand uitrustte van haar leed, dit vroeg hij zichzelven vaak af, als hij het zag vol geheime bevrediging, hoe wel het Veronica was daar boven in het slot, toen zij gedurende de huwelijksreis van het jonge paar ae. j;ugdige gravm op haar dringend verzoek was overgegeven. Ook hij was daar als gast geweest en so nw'il n, j als hij aan Theresa's zijde van dog Terij nee. e k in het lachende dal dat in zome. pracht aa i nun voeten lag, als hij denfrisschen machtigen stroom des levens daarheen zag vlieten, het golven en dringen, het scheppen en werken, dan vloog daar liets ais lentezoelte door zijn terneergebogen geest en dan scheen hem de wereld weer schoon toe. CWonU vervolgdj.

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1923 | | pagina 1