I
1
Landbouw.
a
Actie vlasindnstrie.
Zaterdag hield de commissie, welke
zich sedert 22 Februari 1922 onledig
noudt met het aanwenden van pogin-
S"n om de vlasindustrie weer te doeD
derit?VCn' a'k'er eene openbare verga-
De voorzitter, de heer Huizinga van
lerneuzen, herinnerde in zijn openings
woord aan de oorzaken, waardoor er
ia de vlasindustrie zoo'n malaise was
ingetreden. Dacht men vroeger, dat
het een oorlogsbedrijf was, gebleken is,
dat dit met zoo is en daarom werd op
middelen gezonnen, daarin verande
ring te brengen Het meest afdoend
zou zijo een uitvoerverbod van het
vlas, omdat er zooveel vlas naar België
gaat dat men bier zou kunnen ver
werken. Hierop is den Minister her
haaldelijk gewezen en ook is den Mi
nister duidelijk gemaakt, dat rekening
is gehouden met het belang der boeren,
want dat bet gevaar voor prijsdaling'
van het vlas niet opweegt tegen he^
belang dat zoovelen bebben bij herle
ving van de vlasindustrie.
De Minister had er echter geen
ooren naar en was alzoo ,niet te bewe
gen, ondanks herhaalde schriftelijk ais
mondelinge vertoogen. Van de zijde
der landbouwers bad men tegenwer
king ondervonden en het schijnt dat
de Minister daarnaar geluisterd heeft
al is het ook zei spr. dat de wijze'
waarop die tegenwerking plaats had,
met schitterend was. Het is waar, dat
e belangen in deze eenigszins uiteen
oopen, maar als we nagaan, dat in
elgië het vlas enkel goedkooper is
door de huisindustrie, die er tot schade
vau het gezin plaats heeft, maar de
machinale bewerking er nog duurder
zou zijn dan hier, terwijl de warm-
waterrooters bewezen, dat'hun vlas in
kwaliteit even goed was, dan zei spr., moe
ten we vasthouden aan ons standpunt
van 22 Maart. De Minister is van
andere zijde zoodanig op de hoogte ge
bracht, dat Z.Exc. begon te twijfelen
aan ons goed recht. Wel beeft bij
twee ambtenaren, de beeren Stevens
en Merks een onderzoeg doen instellen
doch naar aanleiding van hun rapport
kon van den Minster volgens een dienst
brief d.d. 27 Mei jl. geen uitvoerverbod
worden verwacht. Toch meende de
Commissie niet stil te moeten blijven
en te minder, waar van andere zijde
steun kwam opdagen. Er werd nl.
over deze kwestie gesproken in de
Kamer van Koophandel te Terneuzen
en ook in andere streken van ons land
werd gevraagd om inlichiisgen daar
omtrent, ten einde zich aan te sluiten
aan het beoogde doel. A'zoo blijkt,
dat het hier niet een speciaal belang
voor Zeeuwsch-Vlaanderen, maar ook
een landsbelang is.
Door de aanhoudende droogte werd
het gevaar nog dreigender en seinde
spr. aan den Minister, dat van deD
vlasoogst werd verwoest en dus maat
regelen noodzakelijk waren ook voor
het volgend jaar. Het was echter te-
vergeefsch.
Na den stand van zaken uiteen te
hebben gezet vroeg spr aan de verga-
deriDg, wat te doen? Zou men er
het bijltje bij neerleggeD, of is voort
gang vau de actie gewenscbt? Spr.
acbtte het laatste uoodig, omdat het
een groot belang is voor ons land. In
den breede toonde spr. dat aan en be
toogde, dat als slechts 20% van de
landbouwers vlas verbouwen en dit
kan geschat worden op 1/4 van de op
brengst van hun bedrijf, en bij de
vlasoogst een 40.000 menschen direct
en indirect betrokken zijn, voor wat
Z. VI, betreft, dat men dan toch ge
rechtigd is actie voor behoud van de
vlasindustrie voort te zetten. Te meer
nog daar het bezwaar van prijsdruk-
king van vlas zeer relatief is. Dat zou
misschien zich een paar maanden doen
gelden, maar dan staat daar tegenover
het belaDg dat duizenden er voofdeel
bij hebben, doordat honderden men-
schen aan het werk worden gehouden
*>pr. betreurt bet, dat tal van gemeen-
tebesruren dat niet bebben ingezien,
toen hun gevraagd werd om adbaesie
te verleenea aan deze bewegino-. Als
I straks de winter nadert met zijn werk
loosheid, zal men niet lachen 'en daar
om moet een en ander goed onder het
oog gebracht worden, dan eerst blijkt
het noodzakelijk de actie te hervatten
en wanueer dan de vergadering door
applaus instemt met spr. meeuing
aan geiooft bij steun te vindeD, om de'
zaak op tweeërlei wijze aan te pakken
ie langs organisatorisch-wetenschap
pelijker. weg. Dit kan aan de Kamers
van koophandel en andere lichamen
worden overgelaten.
Eu 2e door half Nederland in het
geweer te roepen, d. w. z. door iedereen
met het woord te overtuigen, dat hier
van Kegeeringswege moet worden
ingegrepen.
De Minister heeft in de Eerste Kamer
gezegd, dat bij uitvoerbod uit den
booze acht, maar spr. vindt, dat de
tijden en ook de toestanden sedert
veranderd zijn. Met een beroep op
aller medewerking eindigde spr. zijn
betoog en gat net woord aan de ver
gadering.
Et waren aanwezig ongeveer tach
tig persouen, waaronder enkele land
bouwers en vlashandelaren.
Het eerst nam het woord dhr. A.
ochelleman, koopman alhier. Deze wees
erop, dat er voor den oorlog geen vlas
fabrieken waren en het toen goed ging
r!1 ?en _ylashandel> evenals nu, al is
het dat de fabrieken stil iiggeu. Hij
beweert, dat er nog goed aan het vlas
verdienen is, doch niet genoeg om
met automobielen te rijden en cham
pagne te drinken, of in Rotterdam uit
te gaan, maar dat acht bij ook niet
noodig.
Dhr. de Putter van Zaamslag zei
vroeger nooit gevlast te hebben hij
is pas begonnen, maar durft zeggen,
dat het goed gaat en vindt daarom geen
regeeringsmaatregeleu noodig.
Dhr. C. Hamelink is ook vlasser
en heeft geen klagen. Maar hij wilde
zich toch met gelyk stellen met de
voiige sprekers, die z. i. te egoïstisch
eïCU' ^6U moet bet «'gemeen
e-ang inzien en dan acht hij het beter
dat al die wagens en schepen vlas,'
wnrri uitgaan, hier bewerkt
worden, dan dat er honderden werke
loos loopen wat maar socialisme kweekt.
hr. J. Scheele Wz., sprak als land
bouwer eu vroeg of het middel niet
erger zou ziju dan de kwaal. Het is
met den tijd om alleen met eigen be
Ungec te rekenen, maar het getal
landbouwers dat vlas teelt is zeker
Teel grooter dan 20n/s ea het ged^,t
aat die teelt van hm bedrijf uitmaakt
nrL»1" 0DgeTeer Vio zijn en als nu de
P ijzen van het vlas dreigen te daleD,
vreest hy, dat de boeren beelemaal
gec ii vlas meer zaaien en dan is zeker
uitvoerverbod onnoodig Niemand kan
den boer dwingen vlas te teelen en
filantropie spreekt bier niet mee, zoo
aat als het risico grooter wordt voor
den boer, dan loopt de zaak toch vast-
De voorz. beantwoordde de eerste
sprekers kort en wilde laten rusten,
wat tijdens de oorlogsjaren gebeurd is
masr tot dhr. Scheele zei hij, dat als'
het risico 10% bedroeg voor boeren,
dan de vlassers 100 pCr. risico hadden
het ging niet over protectie, maar vlas,
er moet arbeid komen. Als er geen
vlas wordt gezaaid, zullen de fabrikan
ten toch wel aan 't eten blijven, maar
waar moeten de arbeiders heen Vro
ger trokken ze met een zak op den
rug Daar elders, maar dat kan nu niet.
Trouwens acht spr. het niet zeker
dat de prijzen zullen dalen en bij be
pleit nogmaals het goed recht van de
vlasindustrie, waaraan in 1909 270 ge
zinnen werk vonden en in 1919 wel
400 gezinnen van leefden alleen in
?Pr- v,erzekfirde, dat als het
andelskapitaal geen risico meer aan-
order moeten we er allemaal
Dhr. P. van Hoeve is voor vrijhan.
en zeide, dat nu alles wel op
agen Pijs staai, maar als er weer
commissie'» moeten benoemd worden
voor vlas, aardappels en allerlei zaken,
dan denkt hij aan den distributietijd bd
daar heeft hij genoeg van. Spr. wees
hetgeen dit voorjaar met de aardappelen
plaats had en als men wil, dat de
eigen geteelde producten hier worden
verwerkt moet men b.v. ook de tarwe
maar m Amerika laten en iniandsche
granen verwerken.
De voorz. antwoordde naar aanleiding
van de aardappels, dat ze toch direct
duurder werden, zoodra de uitvoer
verboden werd. En wat de paarden
betreft wees hy op den voorzitter der
Afd. Axel van de Z. L. M., dhr. Vau
y '^Tn> d}e ln deze ook tegenwerkte.
Maar toen die voordeel zag in uitvoer
Tan pa. rden, ging hij ook naar den
Minister en zou dat ook in omgekeer-
den zin gedaan hebbeD.
D,faS' L de Feijter van Ter Neuzen
vond, dat men om de zaak heen draaide.
,.18 gesproken over werklieden en
landbouwer*. Hem komt het voor dat
de hoofdzaak moet zijn ons vlas op de
wereldmarkt te brengen. En dat kan
a leen als we het zelf bewerken; ons
vlas is even goed als dat te Kortrijk
en daarom moeten er nog meer fabrie
ken komen om nog meer te kunnen
bewerkeD, maar dan geen vlas naar
Belgie. En dan kan Kortrijk niet
tegen ons concurreeren.
Dhr. J. de Putter te Axel, vroeg,
oi het niet wenschelyk was te over
wegen of er geeu maatregelen mogelijk
waren, die geen der partyen zou druk
ken, want bij hem stond toch ook vast
a'3 de uitvoer verboden is, de boer
het loodje zal leggen.
De voorz. antwoordde, dat gedacht
is aan premie voor uitvoer, maar dan
moet zeker de militaire politie weer
aan de grenzen staan voor de smok-
keiaars; en als men toeslag (schaal-
reebt) zou geven op bewerkt vlas, dan
dient in elke fabriek een controleur te
staan. De middenweg is dusgeen
uitvoer.
Spr. constateerde met genoegen dat
de meerderheid der vergadering' van
oordeel is, dat uitvoerbod toch het
miodel is om de vlasindustrie weer
tot oloei te brengen en daarom hoopt
bij er ten krachtigste aan te werken
De tyden veranderen, dat men alles
aan de regeeriog moet overlaten S r
wees nog op het feit, dat er in Neder
land een Landbou w-cómiié bestaat
waarin geen enkele landbouwer zit en
boe is het dan mogelijk, dat die land
bou wersbeiaDgen kennen. Spr. eindigde
in dat verband met het spreekwoord
Als de vos zijn passie preekt, boer pas
op je ganzen en achtte dit ook van
toepassing inzake de vlasbeweging.
AXEL, II Juli 1922.
De vorige week slaagde te 's-Gra-
venbage voor het examen 3e stuurman
an de Groote Stoomvaart, de beer
W. F. van Cadzand Adrz., leerling van
de Kotterdamsche zeevaartschool, geb
te Axel Als we weten, dat dhr. van
Cadzand zonder middelen als matroos
dienst nam en zijn loon opspaarde, om
later de voor zijn doel noodige lessen
te Kunnen bekostigen, buiten bezwaar
van zijn ouders, daD verdient zeker dit
ieit als een navolgenswaardig voorbeeld
bijzondere vermelding.
We weuscben den heer Van Cadzand
vele goede reizen toe.
Door de Geref. Kerk alhier is een
gedaan
naar ds. Joh. Jansen,
predikant te De Boer (N. Br.)
De verdeeling der stemmen in Zeeuwsch-Vlaanderen.
266 826
Aardenburg
Axel
Biervliet
Boschkapelle
Breskens
Cadzand
Clinge
Eede
Qraauw
Groede
Hengstdijk
Hoek
Hontenjsse
Hoofdplaat
Hulst
Ijzendijke
St. Jansteen
Koewacht
St. Kruis
Neuzen
Nieuwvliet
Oostburg
Ossenisse
Overslag.
Philippine
Retranchement.
Sas van Gent
Schoondijke.
Sluis
Stoppeldijk
Waterlandkerkje
Westdorpe
Zaamslag
Zuiddorpe
Zuidzande
Kaih-par,ii'35
democr. partij, 165 op de bond van belastingbetalers n"'i' 67 op de
bond, 43 „P de cm. sociale par,ij, 92 op de
19 |2(Jev
ilgedi 22
GEMEENTE
