tii i i%t
i
So. 62
Zaterdag 5 November 1921
37e Jaarg
J1C-
,..«1
M
JB
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zee u wsch-V laan deren.
J. C. VINK - Axel.
Gaan we ïóór of achteruit 1
FEUILLETON.
i Oe geheimzinnige moord.
■Ï1
11
en, J
'ctiY m
Letiy
i
Brij
I 11
se aJ
itV*
NOJ
i'lKWl»"S- V
-n 4 -
Dit biad verschijnt eiken Dinsdas- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 Centfranco per post 1 Galden.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER—UITGEVER
Bureau Markt C 4.
Telefoon Kr. Att. - Postbox
AüVERTENTIEN van 1 tot 5 regels SO Cent; voer
eiken regel meer 12 Cent. Groote lettere worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot
Dinsdag- en Vrijdagvoormiddag ELF nre.
Bij dit blad bekoort een by voegsel.
Inderdaad weten we niet op het
oogeublik, of de wereldvraagstukken,,
sau welker oplossing zooveel conferen
ties, zooveel maaltyden, zooveel rede-
veeringen en zooveel staatkundige pers-
beschouwingen zyn gewijd, in one voor
deel of in ons nadeel sullen werden
opgelost. Iedere staat zoekt een oplos
sing ten eigen voordeel» met het ge
volg, dat een ander zich misdeeld
acht en zoo blijft het haspelen, tot.
de nood allen bedreigt en eerst dan
voelt men zich genegen tot samen
werking.
En in dien toestand gelooven we nu,
dat Europa zich thans bevindt. Kener-
zydsch is daar de valuta, die zulk een
rol speelt, ten gevolge van een over
geheel Europa dreigende werkloosheid,
dat een geweldige depressie onvermy
delyfc is.
Anderzijdsch is er de hongersnood
in Rusland, die de Sovjet-Regeering
daar dwingt tot onderhandelen. En zo»
ii bet misschien mogelijk, dat beide
partyen, gelouterd door tegenspoeden,
samenwerken tot het verkrygen van
betere toestanden. Later we die zaken
even nader beschouwen, dan zal ons
•wellicht de toestand meer helder wor
den.
Vooreerst dan de valuta. Di; is een
woord dat voor den oorlog slechts in
het bankierswezen gehoord werd, en
ast nog zelden grooter beteekenis had
Uit het Engelsch vertaald.
»Heeft Mr. Conway nog over iets
andeis gesproken, behalve over die
ontmoeting
Dooian aarzelde en sloeg de oogen
neer, alsof hij nadacht over een antwoord
»Ik mag wei zeggen, mijnheer, dat.
Mr. Conway iets zei, dat mij nog al
vreemd voorkwam.»
»Wat was dat
>Hy vroeg mij, of ik zeker wist dat
Mr. Bennett, zyn neef, te Lima
«(verleden.*
»H'm Deed hy dat naar aanleiding
van den brief?*
»Ik denk het, mijnheer. Ik heb hem
echter geantwoord, dat ik bij Mr. Ben
nett's dood beD tegenwoordig geweest.*
>0, zoo!< zei Rixton, hem seherp
aanziende.
»Ja, mynheer,* sprak Dooian, zonder
zyne oogen neer te slaan. Ik was in
dienst by Mr. Bennett, en by is vier
jaar geleden te Lima aan de koorts ge
storven. Vóór zyn overlyden gaf hij
mij een brief voor zijn neef, Mr. Con
way, en zoo ben ik bij mijn tegenwoor
eigen beer gekomen.*
Rixton tikte nadenkend met' den lich-
dan tegenwoordig.
Thans heeft men er, tengevolge van
den oorlog en de crisis, dc geweldige
beteekanis van learon kennen.
Tet schade van den een, tot schande
va» den ander.
De depreciatie, de ongekende en
ongelooflijke waardevermindering van
het geld, in Rusland en de midden-
Europeesche rijken vooral, heeft de
geheele samenleving ontwricht.
Rechtstreeks gevolg van do ontzet
tende gebeurtenissen ea tegenslagen
der laarste jaren, wordt zij op baar
beurt nu weer de oorzaak van rampen,
welke de afmetingen dreigen aan te
nemen van een wereld-catastrephe.
Want, zoo zegt het ,Crt." terecht
al is het waar, dat in de eerste
plaats die lauden getroffen worden, die
den vollen last der valuta hebben te
dragen, ook buiten de grenzen dier
landen wordt van dien last de zware
druk en de ontredderende weerslag
gevoeld.
Het valuta-vraagstuk is geen natie
naai maar een internationaal vraagstuk.
De werkloosheid in ons land, in En
geland, in Amerika zolla, vind voor
een groot deel haar oorzaak in den
lagen koers der marken.
En vandaar dat in Groot-Brittannië
zelfs reeds siemmen zyn opgegaan, om
aan Duitschiand do oorlogsschatting
maar geheel ot grootendeels kwyt te
schelden, ten einde op die wyze dn
mark weer wat naar boven te brengen.
Niet ter wille of ten gerieve van
Duitschiand natuurlyk, maar uit eigen
belang en om een verdere uitbreiding
der werkloosheid in het eigen land tegen
te gaan, door de moordende concur
rentie der Duitschers te beteugelen.
Tweeërlei blykt hieruit
Ton eerste, wolk eon voorname
plaats Duitschiand ia hot wereldver
zeer, do voortbrenging en de «y'ver
heid inneemt.
En ten andere, hoe dwaas en hoe
kortzinnig het is by prijzen en loonen
alleen te letten op de absolute cyfers.
Op da werkelijke waarde van het
geld komt hot aau, op da vraag dus,
wat men er voor krygen kan.
Daarem is de verhoudiDg tusschen
pryzen en loon zoo overwegend en lydt
byv. in Oostenryk oen arheider gebrek
al verdient hy duizand kronen in de
week
Op het verkrygen van oen redolyke
verhouding tusschen loonen on prijzen
moot, in hot belang der maatschappij,
het streven zyn gericht. Onmiddellijk
houdt daarmede verband de wereld
markt, die alleen dan in gunstigen
toestand komt, ala er meer evenwicht
komt tusschen de landen onderling,
zoowel oecenemiseh als staatkundig.
De wereldconcurrentio heeft op dat
alles een machtigen invloed uitgeoefend
en ons geleerd, hoezeer de
volken elkaar in de wielen kunnen
rijden, maar ookhoe zy alkaar
noodig hebben.
Laat vooral dat laatste begrepen
worden «n dan getracht niet tegon
elkander maar met elkander te wer
ken.
Wyst dus de allernaaste toekomst op
ten wandelstok, welken hij droeg, tegeD j
zijn bv-en en overwoog hetgeen hij
daareven gehoord had. Hy wist, dat j
Con way Horace Bennett's goederen by t
diens overlyden geërfd hadderhalve
kon die plotselinge vraag niets anders
bedoelen dan twyfel aan üen werkelijken
dood van zyD neef. Zeker moest de
brief, die hem eene ontmoeting in de
club voorstelde, er iets mee te maken
hebben. Maar wat? Ea in hoeverie
zou hij licht verspreiden over den ge-
heimzinnigen moord Rixton besloot
dit punt te laten rusten, tot hy Conway
zelf kon ondervrageu. Op 't oogeublik
kon hy nog niets vinden, hetwelk het
bezoek in de club en de misdaad in
Garry Street met elkander in verbinding
bracht.
Dooian wachtte in eerbiedig zwygen,
dat Rixton hem verdere vragen zou
doen, en deze hervatte weldra het gesprek
maar iD een andere richting.
»Hebt ge den sleutel van deze kamers,
Dooian
>Neen, mijnheer. Mijn meester had
niet graag, dat eeD ander dien in handen
kreeg.*
>Was dat niet erg lastig?*
»Wel, neen, Mr. Rixton. Ik ga niet
veel uit en myn meester is meestal
thuis aan het schrijven.*
»Ja, ik weet, dat hy zich met letter
kundige werkzaamheden bezighoudt.*
»Ats ik uit beD geweest,* hervatte
DooIbd op rustigen toon, »en bij myne
terugkomst de deur gesloten vind, blyf
ik oenedeu by Mrs. Phoruey wachten,
tot by thuiskomt. Mr. Conway heeft
zoo zijne eigenaardigheden, en dit is er
een vao.c
»Dus bad niemand hier toegang,
tenzij Mr. Conway hem binnenliet
»Neen, mynheer; ik lag te bed en
sliep. Ik ben niets gewaar geworden,
róór Mr. Conway's schellen mij wekte,
en toen heb ik den vermoorde gezien.*
»Ge kent hem niet?*
»Neen, mynheer.*
„En Mr. Conway
„Ook niet mijnheer."
„Verwachtte Mr. Conway niemand om
met hem te soupeeren na afloop van de
voorstelling
„Niet, dat ik weet, Mr. Rixton. Ik
heb geeD orders gekregen om iets klaar
te zetten. Miss Darrell en haar vader
zyn hier soms blyven eten maar anders
nooit iemand."
„Up dien avond werden ze niet ver
wacht
„Voor zoover mij bekend is, niet,
mynheer."
Rixton haalde de schouders op en,
ziende, dat by niet veel verder kwam,
stond hy ongeduldig op uit zijn stoel en
ging voor den lessenaar zitten, op de-
zeltde plaats, welke de vermoorde voor
zyn dood had ingenomen. Werktuigelijk
nam hy een pen op eu stak ze ïu nep
oen achteruitgang, toch is er een an
dere factor die op heop wyst.
We denken aan de verhouding tus
schen Rusland en de overige Europee-
sche Staten met Amerika.
Het spreekwoord zegt, als de noed
het heogst is, is de reddiag naby ea
zeo schynt voor Rusland de tyd gekemen
te zyn, dat de geheele wereld behoefte
gevoelt, em die arnse measchen te
helpen, waarvan toch de groots massa
de dupe is geworden van enkele drij
vers, volksmisleiders, die zelfs de ge
heele wereld meenden te kunnen
omkeeren. Maar geiukkig is ook hun
macht ten deele gefnuikt en hebben
zy nood gedwongen zich gericht tot de
Entente. Hst iB bekend, dat de Sovjet-
regeering by haar ontstaan alle staats
schulden aan hum laars lapte, zoodat
millieenea menscben financieel inzon
ken. Hst spreekt haast van zeil, dat
daardoer iedere regeering zoogedupeerd
was, dat eenvoudig met die Russische
Staatshoofden geen rekening meer
gehouden werd eu ook niet werd
onderhandeld, zoolang zij zoe n toen
aansloegen.
Nu echter de nood zeo hoog geste
gen is, dat alle menscheiijk gevoel
geweken moet zijn, om de geuite nood
kreten den rug toe te keeren, wordt
tusschen de Staatshoofden geredekaveld
en heeft de Sovjst-Regesring, gezien
dat zy toch met buiten vreemde hulp
kan by de bestrijding van den nouger-
snood en de opreüdering van den oeco-
nomischen warboei, besloten, om de
schulden van voor den ooriog te er
kennen, daaraan verbindende twee
mond, zonder te weten wat hy eigenlijk
deed. Op eens helderde zijn gelaat op;
hij hield de pen onder ziju neus en,
zich voorover nuigende, rook hy aan de
rol vloeipapier, die er naast lag.
„Gebruikt uw meester een Dyzonder
soort van reukwerk vroeg hy.
„Neen, mynheer," antwoordde Doelen
erg verwonderd. „Hy gebruikt nooit
iets van dieD aarc by heeft er zelfs
een afkeer van."
Het orgaan van den reuk kan soms
het geheugen op kraentdadige wijse ter
hulp komen. Sardau wist dit en maakte
er in zijn „Dora" op vernuftige wijze
gebruik van; Rixton dacht eraan, terwijl
hy den geur opsnoof, welke nog heel
zwakjes aan de pen en het vloeipapier
was waar te nemen. Het volgende
oogenblik verplaatste by zich in zyne
herinnering terug naar de laatste gele
genheid, toen hy diezelfde geur inadem
de. Eene schitterende avondpartijeene
babbelende menigteeen stil hoekje
eene vrouw en die eigenaardige
reuk.
„Groote hemelmompelde hy, terwyl
hy opstond. „Wat moest ,zy" dien
avond hier komen doen
Wie die „zy" was, sprak hy niet
uit.
Wordt vervolgd.)
ctlf
IJ.
HA
I Ys>
arpI?
ID
jWf
JKj
1,1
14
O*
ro<
U
net Dor;
va? j
1GI
J.
v'OOfll
Ujew^
.rno?
H
