Gemeenteraad Fan Axel.
gevaar is dreigender das ooit geworden.
Hongarije, flat de ellende van bet bolsje
wistisch be wied aan den ly ve ondervond
den heeft aan de mogendheden
troepen aangeboden em het bedreigde
Polen ter hulpe te bomen.
Heezeer de gemoederen in Eurepa
nog gijn opgewonden, bewijst de
gespannen verhouding, welke er aller-
wege bestaat en om de minste kleinig
heid tet uitbarsting komt. Zoo het
conflict tusschen Italië en Zuid Slavië,
tusschen welke landen ernstige moei
lijkheden zijn ontstaan tengevolge van
anti-Servische onlusten in Fiume,
Triëst en andere plaatsen de opstanden
in Ierland, kabinetskwestie's in Por
tugal, in Hongarge, en zoo zouden
we voort kunnen gaan, indien de
opsomming niet te vervelend werd.
AXEL, 27 Juli 1920.
Uit Zuidoostelijke richting kwan
gisteravond alhier hoog een vlieg
machine aansnorren, die zeer haastig
daalde op de weide van de Gebroeders
Verhelst nabij Drio Schouwen. Het
bleek een Belgische tweedekker, waar
van do reizigers verdwaald waren en
den weg vroegen naar Antwerpen.
Na enkele minuten zich georiënteerd
te hebben stegen ze weer op en met
een kring op 50 M. hoogte beven ome
huizen, volgde het gevaarte de spoorlijn
in Oostelijke richting.
Heden slaagde onze vroegere
stadgenoot de hoer A. J. Platteeuw te
Ifieuw en St. Joosland voor de hoofdacte.
De vorigs week slaagde de heer E.
B. van Hecke onderwijzer aan do r. k.
school te Axel.
Op de lijst van aanbeveling ter
benoeming van een rector van het
gemeentelijk Lyceum, afdeelingHoogere
Burgerschool en Hoogere Handelsschool,
te Enschedé komt voor do heer Dr.
H. C. ten Bruggencate, directeur der
R. H. B. S. te Ter Neuzen.
Tem. Crt.
Voor het eindexamen H. B. S. te
Middelburg is o.m. geslaagd de heer
E. J. Ysebaert van St. Jansteen, leerling
van de H. B. S. te Ter Neuzen.
Aan het muziekgezelschap ,Har
monie'-, voorzitter do heer 7 Ver-
straeten en secretaris de heer Aug.
Danckaert, te Hulst, is door H. M. de
Koningin het praedicaat Koninklijke"
verleend.
Door den Minister van Financiën
is bepaald, dat in 't vervolg alle kan
toren der directe belastingen enz. op
den jaardag der Koningin gesloten
zullen zyn.
Afgekoudigd zijn de Staatsbladen
houdende o.m. de naturalisatie van J.
Rammeloo te Philippine en F. P. de
Meuriehy te Hulst.
Bij koninklijk besluit is benoemd
tot ontvanger der registratie en domei
nen te Leeuwarden, de heer S. W.
Wegener Sleeswijk, thans te Hulst.
Naar Zei. verneemt, zal ondanks
het uitblijven van het Provinciaal
subsidie in September a.s. worden
geopend de Hanaelsdagschool te Hulst
en is tot directeur daaraan benoemd
de heer F. A. Dielee, hoofd der school
voor M. O. L. O. te Ravestein.
Door den gemeenteraad van Clinge
is gunstig beschikt op het verzoek van
de R.-K. Woningbouwvereniging tot
het verleenen van een voorschot van
30.000, voor het bouwen van woningen
Tern. Crt.
Zitting van Donderdag 22 Juli.
(Vervolg.)
Dhr. Van de BiltHoeveel kost dat
zaakje wel aan de gemeente Het io
alles blind.
Dhr. Weyns Ja, alles is zeer vaag.
Van Hulst werd ook om steun gevraagd
en toen was er eea begroeting bij.
Maar nu is er heelemaal geen bere
koning en ik vrees dat dit de
gemeente ontzettend veel zal kasten.
De Voorz. verwacht dat belangheb
benden wel zullen bijdragen en de
kesten niet geheel op de gemeente
zullen drukken en dan kunnen die
niet zoo hoog zijn.
Dhr. Van Dixhoorn: Juist, mijnheer
de Voorz. uit de vage berekening is al
op te maken, dat de kosten niet zoo
boeg zijn en zeker niet voor een
gemeente als Axel. Als we zien, dat
Goes duizendenden gaf opdat de
landbouwwintercursus toch daar zou
gevestigd worden en we dan weten,
dat Goes toch maar een paar duizend
zielen meer telt dan Axel, dan behoe
ven we toch hier niet met vrees te
zitten, om die zaak aan te pakken,
die werkelijk voor geheel enze streek
van zooveel belang is.
Dhr. Baert heeft wel het cyfer voor
aankoop hoeren noemen, maar geen
kesten van verbouwing enz. Als we
nu a zeggen moeten we ook b zeggen,
m. a. w. als we de gebouwen aankoo-
pen, moeten ze eok voor do school
gereed gemaakt worden. En dan ziet
spr. niet ia, dat het hier met een
kleinigheid zal afloepen. Bouwen en
breken kost tegenwoordig enorm veel
geld.
Dhr. Weijns gaat met dhr. Baert
mede. Het zal veel geld kosten voor
de weinige leerlingen, die er gebruik
van zullen maken. Als we zien, dat
van andere zijden ook geprobeerd
wordt om een landbouwschool te
stichten, dan is het te verwachten,
dat naar deze neutrale school weinig
leerlingen zullen komen, want de
landbouwers in deze streek zijn grooten-
deels allen tegen openbaar onderwijs.
Van Hulst is een vraag om subsidie
gekomen en die is afgewezen, maar
spr. zou ze alle over één kam willen
scheren en allemaal subsidie geven
tot een later ts bepalen bedrag.
De Voorz: U hebt toch niet de be
doeling om een schoei in een andere
gemeente evenveel subsidie te geven,
als een school die hier staat? Spr.
wijst op Oostburg dat 9000 gaf voor
een landbouwschool aldaar, terwijl
nog verschillende gemeenten uit den
omtrek daar subsidie toezeggen.
Hieruit blijkt dus, dat wij nog
betrekkelijk voordeelig uit zijn.
Dhr. WeijnsIeder voor zich maar
laten wij later het bedrag vast stellan.
De VoorzDaar zijn we nu niets
mee vooruit 't Gaat er om of de
Raad ervoor is, dat hier een landbouw
school komt en zich daarvoor finan-
ciëele offers wil getroosten. Dat is de
vraag van den Minister en blijkt nu
uit het antwoord dat geen voldoende
steun wordt toegezegd, dan maakt dat
een ongunstigen indruk op den Minister.
Dhr. Weyns: Zeker, mijnheer de
Voorzitter, maar we weten hier van
niets omtrent de kosten en het is toch
altijd gemakkelijk bij 't begin te zien
hoe sterk we staan.
Toen Halst vroeg is het uitgesteld en
daarom zou hij het uu ook willen uit
stellen, dan krijgen we een volgende
zitting misschien meer gegevens.
De Voorz. meent, dat men geen
vergelyking moet maken tusschen het
verzoek hier en dat van Hulst, 't Gaat
er over of van uit den Raad van Axel
de stoot wordt gegeven om tot oprichting
eener landbouwschool alhier te komen
en of de Raad het waardeert, dat de
Minister daaraan den steun verleent,
die thans dooi Zijne Excellentie in
uitzicht wordt gesteld. We moeten
bedenken, dat het een gunst is, die ons
wordt geboden en wenschen we die
niet te aanvaarden, welnu, dan zijner
andere gemeenten, die de school gaarne
zullen hebben. En ook ik, zegt de
Voorz., zou gaarne zien als Burgemeester
van Axel, dat hier de school kwam.
Dhr. Weijns komt er maar op neer,
dat we geen gegevens hebben. Alle
landbou wers, ep een enkele uitzondering
n», zijn voor Christelijk onderwijs, en
zullen dus hun kicders laten leereD ep
een Chr. schoei. Daarom heeft hij geen
groote verwachting van deze school.
De Voorz. Wat u daar zegt, mijn
heer Weijns, kan alleen waar zijn, als
de Chr. school er komt, maar dat is tot
heden nog de vraag.
Dhr. Van Dixhoorn vraagt zich af,
hoe het toch mogelijk is, om hier te
spreken van Christelijk onderwijs. Het
is vakonderwijs, evenals ambachts-
onderwijs. Te Hulst heeft men een
ambachtsschool, vraagt men daar naar
Christelijk onderwijs? Te Ter Neuzen
staat een ambachtsschool en wordt die
geweerd omdat het geen Christelijk
onderwijs is Neen, mijnheer de Voor
zitter. Daar is geen sprake vau. Vak
onderwijs is een zuiver oecenomisch
belang en daarom moet ook hier de
zaak van oeconomische syde worden
beschouwd. Spr. kan niet begrijpen,
dat Christelijke mensehen hier zoo
durven drijven met hun Christelijk
onderwijs en ook bij een landbouwschool
er de kerk of de politiek met de haren
by willen slepen.
Dhr. Dieleman zegt dat de Christelyke
scholen met goede gegevens werken
ze verzamelen eerst een stamkapitaal
en maken daarnaar een begrooting.
Maar de commissie voor de neutrale
school kan niets overleggen. We heb
ben een schare" belastingbetalers achter
ons en dus moet de geheele bevolking
eraan mee helpen betalen, ook degenen,
die er geen nut van hebben. Daar
moeten we rekening mee houden. Zelfs
niet alle landbouwers hebben de school
noodig. Spr. kent landbouwers, die de
landbouwcursus hebben meegemaakt,
maar gerust op audiëntie kunnen gaan
bij hun ongeschoolde collega's, wat
boeren betreft. En daarom zou hij
willen, dat de oprichters zelve met een
stamkapitaal voor den dag kwamen.
Dhr. Van Dixhoorn acht dat kapitaal
hier niet noodig. Het Rijk geeft het
osderwys,- we hebben alleen maar te
zorgen, dat de Minister een gebouw
heeft. En zoodra we dat wisten en
kenden verwachten, dat de gemeente
die gelegenheid met beide handen zou
aangrypen, kwamen we met ons ver
zoek. Maar als er geld moet zijn,
dan zal het daaraan niet mankeeren,
mijnheer Dieleman.
Dhr. Weijns vond dat ook veel beter.
Laten do heeren zelf ,de school oprich
ten en subsidie vragen en dan wil hij
in verband daarmede het volgende
amendement aan het voorstel van
B. en W. toevoegen
„De gemeenteraad van Axel besluit
subsidie te verleenen aan de op te
richten scholen voor uitgebreid lager
en middelbaar landbouwonderwijs,
namelijk aan de neutrale landbouw
school te Axel, aaa de Katholieke te
Hulst en aan de Christelyke in het
land van Axel en zulks in evenredig
heid naar het aantal leerlingen der
gemeente Axel, die daar onderwijs
ontvangen."
Spr. zag dit gaarne in stemming
gebracht.
De Voorz. meent, dat eerst het
voorstel van B. en W. in stemming
moet komen, daar hetgeen dhr. Weyns
voorstelt, heel iets anders is.
Dhr. Weijns zegtdat het bijna het
zelfde is; alleen wordt erin vastgelegd,
dat ook ae chr. scholen subsidie
krijgen.
De Voorz. meent dat het toch niet
te verdedigen is, om een school die
hier staat te subsidieeren naar het
aantal leerlingen.
Dhr. OggelMen zou er aan toe
kunnen voegen, dat voor Axel een
vaste som wordt bepaald. Spr. zegt dat
dhr. Van Dixhoorn heelt gesproken
over het verbinden van een partij
aau de oprichting der schooi, maar het
spyt spr. te moeten zeggen, dat juist
erlinger
Fe wetei
,eid der
iemand van de fractie van dhr, Dixhoorn
in een vorige zitting aanleiding heeft
gegeven tot het stelling nemen door de
chr. partijen, door uitdrukkingen tekodox is
bezigen als op Christelijke ea RoomscheChr. set
manier bieten zaaien, enz. lichten w
Dhr. Van Dixhoorn Dat weet ik toer leerli
niet, ik was toen niet aanwezig.f Dhr.
Maar ik vind het toch eigenaardig,absoluut
dat een raadslid voor andere gemeentenpau den
zit te pleiten. We zitten hier dussneent, da
niet als de Raad van Axel, maar alspn Axel
menschen van verschillende richtingen,paar and
waarbij de gemeentebelangen op denKat een
achtergrond komen. Dbr.
Dhr. Kruijsse wii dhr. Oggel evenpok. vvel
antwoorden, als hij herinnert aau de toegeven
vorige zittiDg. gemeente
Het is waar, dat spr. toen wees op Dbr.
het ongerijmde van het verbinden vanj achter oi
Chr. beginselen aau vakonderwijs, van het
Maar het is gebleken, dat spr. dan I de beslui
onverwachts in goed gezelschap was. De Voc
-Vir...
want een paar dagen later heeft
voorzitter van de Z. L. M. mr. P,
DielemaD, iemand van onverdacht anti*
revol. beginselen, in een openingsredi
hetzelfde idee ontwikkeld, nï. om in zaki
landbouw en wat daarbij behoort eens
gezind te zijn en geen verdeeldheid te
zoeken tusschen kerken of partijen.
Trouwens hecht hij weinig beteeke-
uis aan het Chr. onderwijs op die
scholen, want in de circulaire uit
Hulst staat uitdrukkelijk vermeld,
dat eok andersdenkenden hun jongens
kunnen zenden, zoodat natuurlijk niets
onderwezen wordt, waaraan anderen
zich kunnen stooten spr. kan ook niet
gelooven, dat dit erin gezet wordt om
proselieten te kweeken. Een bewijs
dus, dat het woord christelyk hier geen
zin heeft.
Dhr. Van de Bilt licht toe, dat de
bepaling omtrent „andersdenkenden"
er staat, omdat dit moet van de
regeering; anders wordt geen* subsidie
gegeveu.
Dhr. Van Dixhoorn: Dan valt het
beginsel ook weg en is het dus alleei
maar om de centen te deen.
De Voorz: Het is hier niet de
plaats om te debatteeren over verschil
van opvatting over chr. onderwijsde
een acht dit noodig, eea ander niet,
dat moeten we hier niet beoordeelea,
maar wel hebben we uit te maken, of
de gemeenteraad van Axel voor de
stichting der landbouwschool is en er
financieel zooveel voor over heeft, dat
die stichting mogelijk is.
Nu we daaromtrent verschillende!
ideën hoorden kunnen we eerst het
voorstel van B. en W. in omvraag
brengen en daarna het voorstel-Weijns.
Dhr. Van de Bilt: Dat kan ook;
ineens, het heeft dezelfde strekking.
Dhr. Oggel meent, dat eerst over het
amendement moet gestemdworden.dat
bij aauneming aan het voorstel van B,
en W. wordt toegevoegd.
De Voorz. is het hiermede niet eens et
achtjjhet twee verschillende voorstellen.
Dhr. KruysseHet zijn twee voor
stellen. Het eene betreft Axel en een
onbepaalde subsidie, het tweede slaat
ook op andere gemeenten en noemt
de verhouding der subsidie. Spr.
betwijfelt intusschen of die subsidieering
naar het aantal leerlingen op een
goeden grondslag rust.
Dhr. Van Dixhoorn zegt dat dit
amendement met de vraag van den
Minister niets te maken heeft.
De Voorzitter: Als voorziter van
den Raad kan ik met de aanueming
van dat voorstel niet bij den Minister
komen als antwoord op zijn schrijveD.
Dhr. Weijns: Het is maar om een
vasten grond fe hebben.
Dhr. De Feijter zegt, dat allen
overtuigd ziju van het nut van land
bouwonderwijs. Maar om te voteeren
over geld van de belastingbetalende
burgery moeten we sterk staan, en
weten, dat het nuttig besteed wordt.
En nu vreest hij, dat als er bier een
neutrale school en elders nog een
christelyke school komt, er weinig
Dhr.
sterkste
hesluiten
Dhr.
ook ande
Ik ben n<
tiet achti
pchool te
't Is hier
Dhr.
beslist en
Dhr.
van dhr.
Dhr. 0
ment woi
to Mini
De Vo<
tr dan v
gaat het
liet en
lie steune
Dhr. D<
[willen st
een land
hun jong
in betale
Dhr.
ep Goes,
had en a
antwoord
is om H<
om een i
Dhr. 1
haaldelijl
van Van
namen w
van de c
te w<
van dhr,
i Vc
Dixhoorn
de Putte
Neuzen
Dhr.
ik nog
Bovendie
ils de hi
en de I
ïeyter e
to aan
teekeninj
bij den t
voor de i
tien we
party ge
school b<
de oorza
Dhr. d
richting
ken te t
De Vi
komen
vaaraan
tfeijns.
Spr. n
dat dit
van der
toog h!
het gen
is op d
van de
Dhr. 1
stel van
Voorz,
ik het
