Axelsche Courant
BIJVOEGSEL
Zaterdag 21 December 1918, No, U
Protest tegen annexatie.
VAN DE
VAN
Ofschoon we in ons vorig nummer
reeds een en ander meedeelden van de
beweging, die door de Belgische pers
campagne ook over ons Zeeuwsch-
Vlaanderen is ontstaan, meenden we
toch, om een volledig overzicht te geven
van wat deze week ons anders stille
stadje levendig maakte, ook aan het
reeds gemelde nog eenigszins uitvoeriger
plaatsruimte te moeten afstaan.
We achtten dit daarom zoo nuttig,
omdat dan door hen, die vele jaren na
dezen nog op dezen tijd wenschen terug
te zien, de loop der zaken in één
nummer kan bewaard blijven. Dat
we in die meening niet alleen staan,
blijkt voldoende uit den aandrang, die
we van verschillende zijden onder-
vonden, om aan het verslag der ver
gaderingen van Dinsdag en Woensdag
nog het voorafgaande vast te koppelen.
De alhier gevoerde actie ontstond
aldus: Donderdagavond 12 December
waren alhier enkele heeren bijeen ter
bespreking van het werkloozenvraag
stuk. Na afloop dier vergadering werd
gesproken over hetgeen in Belgische
bladen werd geschreven over inpalming
i van een deel van ons Vaderland en
natuurlijk in 't bijzonder Zeeuwsch-
Vlaanderen.
De heeren, die alles behalve over
die zaak gestemd waren, besloten een
comité van actie op te richten, en
vormden zelf maar vast het voorloopig
comité, met de heeren F. Dekker als
voorzitter en H. Zegers als secretaris.
Een vergadering werd belegd tegen
14 December, waartoe een vijftig per
sonen, zooveel mogelijk van verschil
lende richting en stand werden uitge-
noodigd. Als een bewijsdat in
de menschen een verlangen school, om
zich tegen bedoeld geschryf uit te
■preken, diene dat aan de oproeping
bijna algemeen gevolg was gegeven.
Deze vergadering werd zooals gezegd,
voorgezeten door dhr. Dekker vnmd.
Het verloop dezer vergadering overtrof
de verwachting. Ieder was het eens
over de leusWe willen Nederlanders
blyven.
De voorz. «telde daarom voor, dat
alle aanwezigen deel zouden uitmaken
van het comité, dat alzoo bestaat uit
de volgende heerenL. J. den Hol
lander, Burgemeester, F. Dekker Pz.,
J. M. Oggel, P. Buyze, P. Dekker Fz.,
J. de Kraker Rz., F. van Driel, L.
Lamaïtre, J. M. Baert, J. Weyns, E. de
Kort, G. Verbeke, A. J. Claessens, P.
de Kort, C. H. Claessens, J. den Bog-
gende, J, le Feber, A. de Visser, C.
Wieland, Jac. de Feyter, J. A. van
VesBem, P. Cornelisse, P. Koole, H.
Zegers, Ph. J. van Dixhoorn, F. Brüuing,
J. C. Vink, A. J. van de Vyver, F. C.
Zonnevijlle, D. A. van Houte, G. Heijns-
dijk, M. de Bruijne, A. P. de Ruijter,
P. le Feber, P. de Putter, J. J. de
I' Lozanne, L. Deij-Smies, I. J. Brakman,
H. van Luijk, J. J. de Feijter en A.
van 't EofL
Uit déze heeren werd een bestuur
gekozen van 7 leden, t. w. de heeren
F. Dekker, voorz., H. Zegers, secretaris,
J M. Oggel, penningmeester. Ph. J. van
Dixhoorn, A. J. van de Vijver, D. A.
van Houte en P. Buijze.
By acclamatie werd tot eere voor-
zitter benoemd de heer L. J. den Hol
lander, burgemeester.
Besloten werd, dat zou worden deel
genomen aan de vergadering te Schoon-
dijke op 16 December, om vereenigd
met Westelijk Zeeuwsch-Vlaanderen het
protest zoo krachtig mogelyk te doen
klinken. Zoo togen dan een zestal
heeren naar die vergadering, welke op
zoo uitnemende wyze geleid werd door
ds. J. N. Pattist uit Aardenburg.
In de beste stemming kwamen onze
Axelsche afgevaardigden terug van
Schoondijke en reeds den volgenden
dag werd een algemeens- oproep ge
richt aan de mannelijke ingezetenen
onzer gemeente om dc vergadering van
Dinsdagavond bij te wonen. Algemeen
maakte men zich op om daarbij tegen
woordig te zyu, zoodat wel bleek, dat
bij velen het verlangen bestond om aan
hun trouw aan het Vaderland, hunne
Vaderlandsliefde, uiting te geven.
De verwachting dat de groote zaal
van dhr. Koole misschien niet allen zou
kunnen omvatten mocht dus gewettigd
zijn zij verzonk in het niet bij de
werkelijkheid. Geen zaal, waar ook,
zou groot genoeg geweest zyn om allen
te bevatten, die opkwamen. Spoedig
was de bovenzaal gevuld en al even
gauw stond men beneden op olkaar
gepakt, zoodat velen huiswaarts keer
den, omdat van binnen komen geen
sprake meer was.
Een staaltje: De voorz. vroeg de
aanwezigen boven om een paar minu
ten geduld te hebben, want er werd
nog op twee bestuursleden gewacht.
Een verwijderde stem klinkt van
benedenDie heeren zijn er al, maar
ze kunnen niet naar boven Zóó dicht
stond men op elkaar gedrumd.
Voorwaar een treffend gezicht zoo'n
drom van manifesten vol belangstelling
en nieuwsgierigheid voor wat komen
zal, terwijl een gemompel onder de
menigte gaat, dat getuigt van veront
waardiging over de door sommige Bel
gen geuitte bedreiging.
De hamer valt terwyl de voorzitter,
dhr. Dekker zich van zijn stoel op
richt en de plotseling zwijgende menigte
toespreekt. Dhr. Dekker houdt de vol
gende openingsrede: Mijne' Heeren!
Het zal u niet hebben verwonderd, dat
wy U heden ter vergadering hebben
opgeroepen. Wij constateeren met ge
noegen, uit Uwe opkomst in zoo'n
groote getale, Uwe liefde engehechten
trouw aan onze Koningin, aan Neder
land, aan onze Regeering.
Wij getuigen daarmede Nederlanders
te zijn, en Nederlanders wenschen te
blijven. Wij hebben gelukkig geleefd,
wij en onze vaderen, in het land en on
der het gezag door God gegeven.
Alhoewel wij door onze ligging en
gemakkelijke verkeerswegen, voor den
oorlog, gaarne zaken deelen met onze
Belgische vrienden, voelden wij ons
toch 6teeds Nederlander. Wij allen
hebben in deze tyden van vuur en
bloed, medelijden gehad met het zwaar
beproefde België. We hebben tot heden
ons karig rantsoen gaarne gedeeld met
die ongelukkigen, welke verjaagd waren
als een hert.
En nog willen we geen vijanden
van België worden, we zullen hen, die
nog hier zyn als gast blijven beschou
wen zooals wij dit steeds deden
maar we verbieden hun bij het heen
gaan, ons als een gedachtenis mede te
nemen. En daarom actie maar kalme
en waardige actie. We willen niet
dit werd ook elders gezegd - dat de
wettige verdragen met Nederland,
waarvan Zeeuwsch-Vlaanderen deel
uitmaakt, behandeld worden als vodjes
papier.
We wenschen Nederlanders te blij
ven, zoolang ons het leven gegeven
moge zijn.
Laat ons aan onze gevoelens een
massale uitdrukking geven door het
zingen van ,Wien Neerlandsch bloed."
Een daverend applaus, dat den kaste
lein voor zijn zolder deed vreezen, was
het antwoord. En zoo krachtig als het
Wien Neerlandsch bloed door d'aieren
[vloeit,
Van vreemde smetten vry,
door de zaal galmde, toe eerbiedig
klonk het gebed
Bescherm, o God, bewaak den grond,
Waarop onz' adem gaat,
De plek, waar onze wieg op stond,
Wellicht ons sterfuur slaat.
Hierna werd voorlezing gedaan van
onderstaand telegram, dat door het
comité aan H. M. de Koningin en den
Ministerraad was gezonden
rHet Comité ran actie in vergadering bijeen
gehoord wat de laatste dagen in een deel van
de buitenlandsche pers de ronde doet, als zon
Zeeuwsch-Vlaanderen in de naaste toekomst
bij België dienen gevoegd te worden
Gelet op de Historische wording en afkomst
der bevolking, die voor het overgroote deel
zuiver Nederlandsch is
.Verwerpt elk streven naar afscheiding,
voelt zich met Nederland één en spreekt als
haar hoogste wensch uit dit tot in lengte van
dagen te blijven.
.En moest het zijn, dat wij tegen onzen wil
hij België werden ingelijfd, dan nog zouden
wij in onze liefde tot Nederland niet verflauwen
we zijn tevreden en verlangen in het minst
niet naar de zegeningen van eventueel meer
dere welvaart onder Belgisch bestuur.
„De liefde voor ons vaderland en onze
staatsinstellingen is opgetrokken op het hecht
fundament der Zeeuwsche trouw en voltooid
met de steenen der Nederlandsche vrijheid.
„Wat ook moog wijken of wisselen of rliêu,
we blijven onze trouw aan Nederland biên."
„Het Vaderland getrouwe, getrouw tot in
den dood."
Hierop ontving.dhr. Dekker Dinsdag
middag het volgende antwoord
,De Koningin, hoogelijk waardee-
rende de uiting van gehechte trouw
aan Vaderland en Vorstin, in deze
dagen door het Axelsch Comité tot
behoud vau Zeeuwsch-Vlaanderen bij
Nederland in ledenvergadering bijeen,
neergelegd in een Hare Majesteit
aangeboden telegram, draagt my op
U tp verzoeken allen hoogstderzelver
oprechten dank te betuigen.
RUYS, adjudant".
Dit telegram werd met eeu driewerf
Hoeravoor onze Koningin begroet.
Hierna zette de voorz. in het kort
uiteen hoe het comité was ontstaan en
wat in de vergadering van Zaterdag
j.l. besloten was.
Daar men intusschen beneden in de
zaal niets had, aan hetgeen boven ge
schiedde, viel dhr. J. de Kraker den
voorz. in de rede met de vraag, of het
niet mogelyk was, dat een paar be
stuursleden naar beueden gingen om
aldaar eveneens leiding aan de ver
gadering te geven.
Volgaarne werd hieraan voldaan en
met applaus werden de heeren D. van
Houte en A. J. van de Vyver begroet,
toen ze beneden kwamen om de daar
aanwezigen verslag uit te brengen van
wat in het belang der voor ons zoo
gewichtige zaak reeds was geschied en
nog gedaan zal worden.
Dhr. Dekker dankte den heer De
Kraker voor zyn bemiddeling en deelde
verder mede het verloop van de ver
gadering te Schoondyke.
Hij bracht hulde aau den heer Pattist,
die op zoo echt Zeeuwsche wijze de
vergadering had weten te boeien eu tot
zulke goede resultaten was gekomen.
Op twee na (Hulst en Clinge waren
verhinderd) waren alle gemeenten uit
Zeeuwsch-Vlaanderen vertegenwoor
digd. Een motie werd aangenomen van
den volgenden inhoud
Zeeuwsch-Vlaanderen, vertegeuwoor
digd door afgevaardigden uit alle ge
meenten, ter vergaderingsameugekomen
op 16 Dec. '18 te Schooadyke;
met verontwaardiging kennisgenomen
hebbende van het drijven in zekere
buitenlandsche kringen en in een ge
deelte der buitenlandsche pers, om Z..
Vlaanderen te scheuren van Nederland
en het te voegen bij België
protesteert in elk opzicht en met alle
kracht tegen dit onwaardig gedo®
betuigt zijn onverbrekelijke trouw aan
het vaderland, Nederland, waaraan het
door alle banden ver'ooadeu i3
besluit zich met alle macht en met
alle geoorloofde middelen, die in zijn
bereik liggen, tegen dit streven te ver
zetten"
Deze motie zal gedrukt worden en
van huis tot huis door geheel Zeeuwsch-
Vlaanderen aan alle meerderjarigen,
mannen en vrouwen, ter onderteekening
worden aangeboden.
Een centraal comité van actie wordt
samengesteld, bestaande uit de h.h.
Mr. P. J. van Bortel, Oostbarg.
J. Th. Hendrikse, IJzeudyke.
A. do Hullu, Cadzand.
E. C. Marteus, Aardenburg.
A. Mijs, Oostburg.
Ds. J. N. Pattist, Aardenburg.
(voor Westelijk Zeeuwsch-Vlaanderen).
A. Adriaansens— Buijsrogge,
Walsoorden.
E. H. T. van Borssum Waalkes,
Ter Neuzen.
G. J. de Gier, Boschkapelle.
M. van Goethem, Sas van Gent.
Pastoor P. Mynen, Westdorpe.
J. M. Oggel, Axel.
(voor Oostelijk Zeeuwsch-Vlaanderen).^^
Deze heeren zullen de leiding nemen,
terwijl aan deze commissie voor iedere
gemeente een vertrouwensman zal
worden toegevoegd.
Bovendien stelde men zich voor een
eerecomité te vormen uit de h.h. P. F.
Fruijtier, jhr. de Muralt en de Savornin
Lohman, Tweede Kamerleden voor
Zeeland, benevens het Kamerlid Van
de Bilt, geb. te Koewacht, en de leden
der Provinciale Staten uit Zeeuwsch-
Vlaanderen.
Hierna deelde de heer Oggel nog
mede, dat natuurlek geld noodig is om
de besluiten uit te voeren en daar
verwacht wordt, dat iedereen geldelyk
aau deze schoone zaak zal willeu mede
helpen, is ook besloten huis aan huis
te bezoeken. Spr. deelt nog mede, dat
al was het ook, dat Z.-Vl. bij België
werd gevoegd, het overblijvende gedeel
te van het geld toch voor een Neder
landsch doel zal worden besteed.
Dhr. Zegers merkt op, dat daarvoor
een twintigtal personen noodig zijn, en
vraagt of in de vergadering personen
daartoe bereid zyn, waarna zich on
middelly k een zestigtal personen melden.
Keuze is altyd gemakkeljjk
Op verzoek van den heer Oggel werd
hierna staande het .Wilhelmus" ge
zongen.
Alsuu verzocht de heer Zegers aan
de vergadering om zich aan te sluiten
by het voorstel van ds. Pattist, dat allen
zich als teeken van gehechtheid aan
Nederland, met rood wit blauw zullen
tooien eu dit te doen totdat de vrede
geteekend is.
De heer J. A. van Hoeve brengt het
denkbeeld in de vergadering, om uit
alle in Z. VI bestaande muziekgezel
schappen één muziekkorps samen te
stellen, dat met de Z.-Vl. tram eeu reis
zou doen door geheel Z.-Vl., en op alle
plaatsen de volksliederen te spelen, om
op die manier uiting te geven aan de
gehechtheid aan Vorstin en Nederland.
De heer Oggel zeide dit by de hoofd
commissie ter sprake te zullen brengen.
Door de geestdrift die op de vergade
ring heerschte, kon nu eerst worden
overgegaan tot het lezen vau de notulen
vau de vergadering vau 14 dezer.
Uit het applaus, dat hierop volgde,
constateerde de voorzitter de algemeene
instemming der vergadering, dat zy
hierdoor het reeds verhandelde werk
kou vernemen. Tevens achtte spr. ook-
dat een woord van dank voor de nauw,
keurige aanteekeningeu vaa den secre
taris hier op zyu plaats is. En hiermede
zeide spr., zyn we aan het eind onzer
taak gekomen. Alvorens afscheid te
nemen, maande hij de aanwezigen nog
maals aan tot het voeren van een
vreedzame kalme actie, aan
goede Nederlanders waardige Met een
driewerf Leve de Koningin werd de
verg. gesloten, welke onder het zingen
van Vadariandsche liederen uiteenging.
Na het eindigen van bovengenoemde
vergadering werd door het bestuurslid
dhr. Vau Houte het idee geopperd, om
ook een rrouwenbetooging te houden.
