No. 29.
if oensdag 17 Juli 1918.
34e J aan».
J
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
J. C. VINK - Axel.
Het Gas.
FEUILLETON.
Buitenland.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 Maanden 60 Centfranco per post 70 Cent.
Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER—UITGEVER
Bureau Weststr. D 11.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels 50 Cent; voor
eiken regel meer 10 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot
Dinsdaa- en Vrijdagmiddag TWAALF ure.
We besloten onze vorige beschouwing
met de hoop, dat het niet noodig moge
blijken, dat we voor het gasverbruik
gerantsoeneerd worden. En we hebben
goede hoop, dat men hiertoe niet zal
overgaan. Immers als het gas zoo duur
is als thans, (26 cent per M».), dan
gebruikt toch ieder al zoo weinig moge
lijk. Maar nu zitten we voor een kwaad
feit, n.l. dat de kwaliteit van het gas
zoodanig is, dat we voor eenzelfde doel
veel meer gas moeten gebruiken dan
vroeger, wanneer het gas zijn gewone
kwaliteit had. En dit nu maakt de
"gasprys niet hooger, maar daardoor
wordt het gasverbruik zooveel duurder.
En dit is zeker naar onze meening met
een prijsvermindering zoodanig te com-
penseeren, dat de opbrengst voor de
gasfabriek ook dezelfde blijft.
We hebben echter gegronde hoop,
dat waar de klacht over het dure gas
even algemeen is, als die over de kwa
liteit van het gas, men hierin wel ver-
1 andering zal brengen en willen op een
eventueel besluit niet influenceeren,
daar dit zaken zijn, die den Raad aan
gaan en we verwachten, dat de Raad
in een eerstvolgende vergadering deze
zaak wei zal bespreken, wijl dat college
toch ook' verscheidene gasverbruikers
telt, die al evenmin gaarne duur gas
gebruiken als de overige ingezetenen.
We meenen zelfs te mogen veronder
stellen, dat door overleg met gas
directeur en gascommissie reeds een
onderzoek is ingesteld naar de mogelijk-
heid voor verlaging van den gasprijs,
zoodat een alhier circuleerend adres
daartoe vrijwel mosterd na den maaltijd
zal zijn.
DE OORLOG.
Zooals telkenmale tijdens periodes,
waarin de wapens vrijwel rusten, heb
ben ook in den laatsten tijd veelvuldige
gedachtenwisselingen over het vredes
vraagstuk plaats gobad.
Von Kühlmann heeft de rij geopend
met zijn bekende redevoering, waarin
getwijfeld werd aangaande de mogelijk
heid om met de wapenen alléén een
beslissing te verkrijgen. Daarop is
gevolgd de Amerikaansche president,
die bij het graf van Washington gelegen
heid heeft gevonden zijn standpunt ten
aanzien van de*oorlogsdoeleinden nog
eens uiteen te zetten. Op grond van
de militaire gebeurtenissen, d. w. z. de
enorme toevoer in korten tijd, van
Amerikaansche troepen, naar Europa
is te verwachten, dat men nu van de
kansen op vrede hoe langer hoe meer
verwijderd raakt. De rede van den
president heeft deze meening volkomen
onderstreept. ,Er kan maar één uitslag
zijnde regeling moet finaal zijn er
kan geen vergelijk zijn, een elkaar
halverwege tegemoetkomen is ondenk
baan Zie lezers, hier komt het onver
zoenlijke standpunt helder naar voren.
Een vrede door overleg, waarop nog
zoo velen hoopten, waarvoor op de
conferentie te Stockholm indertijd voor
het eerst krachtige en op groote schaal
is gewerkt, de mogelijkheid van een
dergelijken vrede, die het spoedigst aan
het bloedbad een einde zou kunnen
maken, is vrijwel uitgesloten. En die
mogelijkheid wordt uitgesloten door
hem, die feitelijk in den aanvang daar
voor het meest heeft geijverd en van
wien" dan ook nog steeds werd verwacht
dat hij te eeniger tijd de formule zou
kunnen vinden om de partijen tot
elkaar te brengen. Eerst moet elke
macht, waar ook ter wereld, die op
zich zelf staande, in het geheim en uit
eigen wil de wereldvrede kan verstoren,
worden vernietigd, of indien zij op het
oogenblik niet kan worden vernietigd,
tenminste tot feitelijke onmacht worden
gebracht". Uier heeft Wilson dus het
Engelsche standpunt ten opzichte van
Duitschland geheel overgenomen. En
vreemd is het en inconsequent niet
minder, dat hij in diezelfde rede met
deernis spreekt van „het volk van
het neergeslagen Rusland". De vraag
betreffende de schuld voor het ontstaan
van den oorlog is nog lang niet opgelost,
maar zooveel is uit onthullingen en
processen toch wel gebleken, dat het
voormalige Russische bewind, met de
daarnaast gestaan hebbende „kliek"
voor het uitbreken van den oorlog
zware verantwoordelijkheid heeft te
dragen. Wilson zou dus geenerlei
reden hebben gehad van het „neerge
slagen", eerder van het „opgestane'
Russische volk te spreken.
„Geen geheime complotten, geen uit-
broeding van samenzweringen, geen
straffeloos aangedane zelfzuchtige bena
or
NEDERLAND IN 1795.
Van dit oogenblik af houdt alle betrek
king tu8sohen u en mij op.
Dit zeggende snelde zij het vertrek uit.
De ontroerde jongeling wilde haar vol
gen doch zij was reeds verdwenen, en
in plaats van haar, stond de hatelijke
gedaante van Monsieur Léon voor hem.
Een duivelsche vreugde was op zijn ge
laat te lezen. Met een diepe buiging
en een vloed van beleefde en vleiende
woorden vergezelde hij Gustaaf tot aan
de deur toen deze nog aarzelde en vroeg
of hij zijn jonge gebiedster wilde verzoe
ken een oogenblik terug te komen, omdat
hij vergeten had haar iets belangrijks te
zeggen, drukte Monsieur Léon, in plaats
van te antwoorden, den jongen krijgs
man een briefje in de handen, en na nog
maals eene diepe buiging gemaakt te
hebben verdween hij insgelijks. Van
Heyden opende het papier en las met
ontroering de volgende woorden, welke
in grooten haast schenen geschreven te
zijn
»Vertrouw niet altijd de schoone
woorden, welke door een schoonen mond
gesproken worden.
De ongelukkige jongeling voerde een
geweldigen tweestrijd. Liefde en achter
docht kampten in zijn gemoed de
geheimziunige woorden, welke het briefje
bevatten, deden de argwaan over de
liefde zegepralen zijn hart was ver
brijzeld.
Dwaze jongen, zeide de ritmeester,
aan wiens borst hij weende en die zelf
met moeite twee groote traneD, die langs
zijn mannelijk gelaat biggelden, verborg,
doe als ik en vergeet haar. Kom, gij
zult spoedig eeh andere bruid omarmen
de eer, man want de Carmagnolan
kruipen voorwaarts en wij zullen hoop
ik binnen weinige dagen zien of zij nog
kracht genoeg hebben, een geweer af te
schieten.
Mocht hun eerste kogel mij treffen
zuchtte de jongeling.
VIII.
Plaats u met mij in uwe verbeelding
op een Steile rots tegen welke de ver-
bolgene baren, voortgezweept door den
orkaan, al feller en feller klotsen.
Geen lichtstraal breekt meer door
Dichter en dichter pakken de onheilspel
lende wolken zich,boven onze hoofden
samen, en derzelve geweldige vaart doet
ons het geweld van den storm kennen
Angstig klemmen onze bevende han
den zich aan de naakte rots, maar ons
oog is onwillekeurig gevestigd op het
vaartuig, dat wij in een bangen strijd
zien met de woedende elementen
Al hooger stijgen de golven, al feller
gieren de vlagen en zweepen het schip
met onweerstaanbare vaart voort het
nadert alvast de rots, waartegen wij het
in onze verbeelding reeds zien verbrij
zelen. Slechts de krachtige vuist van
hem, die het roer in zijne handen klemt
slechts het gewillig en vaardig uit
voeren van de bevelen das gebieders
kan het schip voor den ondergang be
vrijden. Maar de arm des stuurmans is
niet krachtvol genoeg om den hefti-
gen storm weerstand te bieden maar
zij die moeten gehoorzamen, zijn onwil
lig of de schrik heeft hen verlamd, en
moedeloos zitten zij daar neder, het ge
vaar kennende zonder krachtdadige po
gingen te beproeven om het af te wen
den. Te vergeefs smeekt, beveelt of
dreigt het opperhoofd; te vergeefs schil
dert hij het nakende gevaar zij, die
hem hooren, zijn willens doof of de vrees
heeft huuue veerkracht verlamd. Het is
te laatmet nieuwe woede verheft zich
de orkaan een geweldige schok
te laat berouw, een angstig gekerm en
het schip zonk in dop afgrond.
Zoo ging het Nederland in dien tijd
Met verbazing, schrik en afschuw had
Europa den zwijmelgeest, welke zich
van de Franscue natie had meester ge
maakt, aanschouwd. De orkaan der
hartstochten was bij dat licht ontvlam
bare volk losgebarsten; oorspronkelijk
deelingen (wij denken hierbij aan de
in beslag genomen Nederlandsche han
delsschepen maar een wederzijdsch
vertrouwen, gevestigd op de schoone
basis van een wederkeerigen eerbied
voor het recht", aldus luidt 't verder
in des Presidenten betoog. We begrijpen
uit dit alles ook weer T onverzoenlijke
standpunt, in den aanvang aangeduid,
want waarschijnlijk is men in Amerika
tot de overtuiging gekomen, dat men
nu maar moet doorvechten tot de thans
bestaande generatie nagenoeg is uitge
roeid, om dan met een nieuw slag van
menschen te beginnen, want of men er
in zou slagen om met het volk van
thans Staten te scheppen, die met
elkaar omgaan volgens de boven aan
gegeven nobele beginselen, dat mag
met grond worden betwijfeld.
Ten slotte komt de President dan
weer tot het einddoel, d. w. z. den
Volkerenbond. Maar als de oorlog nog
moet duren, tot dat bereikt is, zal
Wilson o.i. het einde niet beleven.
De Engelsche bladen melden dat de
koning en de koningin van België uit
Londen te Havre zyn teruggekeerd.
Ook op den terugweg hebben zij per
watervliegtuig den overtocht over het
Kanaal gedaan.
Men meldt aan de Tel.
Te Gent zijn opnieuw tienduizend
burgers naar het front voor militairen
arbeid gedeporteerdmen kan zich
voorstellen welk een zware slag dit
nogmaals is voor de bevolking der reeds
beproefde stad en welk een vreeselyke
scheiding in zoovele gezinnenwant
edele dryfveeren waren in schandelijke
driften ontaard helsche razernij had met
duivelsehen wellust in het bloed van
duizenden en tienduizenden haren wrok
gekoeld, hare wraak bevredigd, haren
plannen zoeken uit te voeren. Dat
schouwspel had Europa had mijn va
derland gezien deszelfs burgers staken
de armen uit naar hen, wier handen nog
bezoedeld waren met het bloed van den
besten Koning, van de beminnelijkste
Koningin, met het bloed huneer eigen
broederen, 't Was of een booze geest
rondwaarde, om de volken met blind
heid te slaan en de woorden gelijkheid
vrijheid en broederschap als liefelijke
harmonie in hunne ooren te doen klin
ken. Nederland! hoe zwaar hebt gij
geboet voor het luisteren naar dien sire
nenzang.
Gelijk de door den storm bestookte sche
peling van oogenblik tot oogenblik de mid
delen ter redding aangewend zonder uit
werking ziet, zoo ging het den edelen maar
al te zachtmoedigen Willem den Vijfdeu,
het hootd van den staat. Medegesleept
door den tuimelgeest der eeuw bezield
met een onredelijken en bitteren haat te
gen Hem, die niemand zijnen vijanduoem-
de, en, al te grootmoedig als Vorst, ook
strafbare beledigingen vergafwas hetgroot-
ste gedeelte afkeerig van den stadhouder,
dien zij vroeger van den Hemel hadden af
gebeden en thans een tiran noemde.
(Wordt vervolgd.)