Rechtszaken.
Landbouw.
Londen, te Havre en Parijs opdracht
ontvangen, resp. aan de Britsche, Bel
gische en Fransche regeering de vraag
voor te leggen, of vliegtuigen van hare
luchtvloot zich door deelneming aan
het gevecht boven Schouwen aan schen
ding van Nederlandsch gebied en het
werpen van bommen hebben schuldig
gemaakt.
Naar de herkomst van de op Goeree
en Schouwen gevonden bomscherven
wordt inmiddels van militaire zijde een
onderzoek ingesteld.
Zoowel van Engelsche als van Duit-
sche zijde heeft men reeds getracht zijn
tegenstander zooveel mogelijk van deze
ernstige schending van onze neutraliteit
in de schoenen te schuiven. Zelf zet
men dan wij zyn dat zoo gewoon
een onschuldig gezicht, alsof men
van den prins geen kwaad weet.
Nu blijkt ook uit het officieele onder
zoek, dat zoowel Duitsche als Entente
vliegtuigen boven ons grondgebied zijn
geweest en daar oorlogshandelingen
hebben gepleegd. Een ernstig vermoe
den bestaat, dat althans de Duitsche
vliegtuigen aan het werpen van bommen
schuldig zijn. Trouwens het leeuwen
deel van de schending van ons lucht
ruim komt aan de Duitschers toe, die
verschillende malen, zonder daartoe
door noodtoestand gedwongen te zijn
geweest, over ons grondgebied zyn ge
vlogen, zelfs in westelijke richting. Het
is dan ook niet te verwonderen, dat
onze regeering tegen dit gebruik van
Nederlandsch gebied tot den aanval of
andere daden van oorlog met den
meesten nadruk te Berlyn geprotesteerd
heeft.
De ontwikkeling van den strijd in de
lucht en de verhoogde krachtsinspan
ning van beide partijen moeten het
gevaar voor dergelijke schendingen van
onze neutraliteit doen toenemen. Een
luchtgevecht boven ons grondgebied
kan dan heel wat ernstiger gevolgen
hebben dan daaruit nu zijn voortge
vloeid. Het is dan ook niet zonder
voldoening voor ons geweest, dat het
Nederlandsche afweervuur - geweer
en geschut twee vhn de vliegtuigen
naar beneden heeft geschoten, al kon
één daarvan nog juist over de grens
neerkomen. Meer dan alle protesten
helpt hier het nuchtere argument van
den kogel, die treft.
Het moge onzen Nederlandschen
schutters gegeven zijn, om met de daar
toe zoo mogelyk te verbeteren middelen
tegen verdere schendingen nog meer
succes te bereiken, hoe gering de tref
kans bij een dergelijk doelwit ook is.
N. R. Crt.
De kolenproductie.
Zooals men weet heeft de Alg. Bond
van Christelijke Mijnwerkers dezer
dagen andermaal aan den minister van
Oorlog het verzoek gericht om de ge
mobiliseerde Nederlandsche mij n werkers
in het genot te stellen van klein verlof.
„Waar thans door de mobilisatie nog
zooveel degelijke mijnwerkers aan het
mijnbedrijf zijn onttrokken, aldus
werd o. a. het request gemotiveerd
zal inwilliging van ons verzoek land
en volk ten voordeel strekken". De
correspondent te Heerlen van het Hbld.
nu wijst erop, dat nog onlangs, tijdens
de mijn^verkersstaking, de Minister af
wijzend heeft beschikt op een soortgelijk
verzoek van denzelfden Bond. Toen
werd het verzoek echter in hoofdzaak
gedaan in verband met het vertrek van
de geïnterneerde Belgische mijnwerkers,
die thans weer zijn te werk gesteld.
Sinds echter is de kolennood zoodanig
toegenomen, dat er alleszins grond is
om een verzoet als het hierboven be
doelde bij herhaling te doen. Het is
natuurlijk mogelijk dat er bezwaren
van militairen aard tegen inwilliging
bestaan, - de correspondent wijst
echter terecht op de oorlogvoerende
landen. Het Fransche legerbestuur zond
de soldaten-mijnwerkers van het front
naar de mijnen terugin Duitschland
is het aantal mijnwerkers uitgebreid
door het toestaan van verlof aan 19.000
gemobiliseerde mijnwerkers.
Het is echter de vraag of demobili
satie van de soldaten-mijnwerkers de
productie belangrijk zou kunnen op
voeren. Volgens opgave van de Staats
mijnen bedroeg het aaDtal ondergrond-
sche arbeiders in de maand Mei, d. i.
voor de staking, 4534er waren er
478, d. i. dus ongeveer 10 pet.,
gemobiliseerd. Aangenomen dat die
verhouding voor de particuliere mijnen
dezelfde is, mag men concludeeren,
bij een aantal ondergrondsche arbeiders
van ongeveer 9600, dat het cijfer van
de gemobiliseerde ondergronders beloopt
rood 950. Bij een productie van ge
middeld een ton per man per werktijd,
wat men als normaal kan «tellen,
zou dus de totaalproductie bij tewerk
stelling van 950 man, op te voeren zijn
met een hoeveelheid van 25000 ton per
maand. Dat is te zeggen, als het
inderdaad mogelijk ware zóó veel meer
uit de mijnen naar boven te brengen.
De Limburgsche mijnen zijn voor het
meerendeel nog betrekkelijk jong en
de kolenafzetting in het Limburgsche
kolenbekken is geheel anders dan in
de Duitsche mijnen. Er zijn geen dikke
lagen waarin men een groot aantal
werkputten kan aanleggen, de productie
kan niet uitgebreid worden buiten de
grenzen van de dikte der lagen en de
uitgebreidheid van de mijn, zonder te
geraken tot een soort van footbouw,
die tot schade zal komen voor de mijn
en het bedrijf, en groot risico mede
brengt voor de arbeiders.
Wat anders is, dat de geschoolde
mijnwerkers die thans in dienst zijn,
wellicht, voor zoover zij niet in de
Nederlandsche mynen te werk gesteld
kunnen worden, in Duitsche mijnen
aan het werk zouden kunnen gaan om
daar kolen te delven voor Nederlandsch
gebruik. Tenzij daartegen andere be
zwaren bestaan.
Brandstoffen.
Op het einde van Juli werd op ver
zoek van pachters van oesterperceelen
vergunning verleend tot het wegsteken
van oneffenheden den bodem van
sommige dier perceelen, waardoor men
een vrij goede brandstof verkrijgt. Ook
op de Hont of Wester-Schelde zijn ter
reinen aangewezen om derrie te steken.
Men is nu druk aan het werk. Tot
1,000,000 K.G. per week wordt in de
Schelde weggegraven. De prijs van
deze derrie bedraagt 3,50 4,50
per 1000 K.G.
Lichting 1910.
(Officieel). De dienstplichtigen van
de bereden korpsen van de lichting
1910 zullen, met uitzondering van de
onderofficieren, omstreeks begin October
a.s. met onbepaald (klein) verlof worden
gezonden.
AXEL, 28 Augustus 1917.
Zondagochtend kwam de landbouwer
J. de Regt alhier tot de ontdekking,
dat in zijne weide 9 schapen dooreen
vreemden hond waren doodgebeten.
Het was in één woord vreeselijk om
aan te zien een der dieren was letter
lijk een poot uitgerukt. Er waren nog
2 schapen overgebleven, die nog door
den hond werden vervolgd toen men
er bij kwam. Het is voor den eigenaar
een schadepost van naar men ons
mededeelde 160.
Hedenmorgen geraakten de klee-
ren van een 19-jarige dienstbode in de
Gentsche Vaartstraat alhier in brand,
toen de hevige wind de vlam van een
leemkachel in hare richting dreef. Het
meisje liep de straat op, waar spoedig
een tweetal mannen te hulp schoten,
die het geluk hadden de vlammen
spoedig te blusschen. De stukken bran
dend goed vlogen over de straat. Het
arme meisje heeft hevige brandwonden
aan armen en beenen bekomen van
zoo ernstigen aard, dat ijlings genees
kundige hulp moest worden ingeroepen.
Zij lijdt schrikkelijk veel pijn.
Heden werd ten overstaan van
notaris Dregmans, alhier, ten herberge
van Hyp. Dellaert geveild, ten verzoeke
van den heer Cam. van Laere, twee
huizen met erf te Axel in de Walstraat.
Perceel 1 werd opgehouden, terwijl
perceel 2 werd toegewezen voor 1600
aan den huurder J. Verbiest.
De gehouden collecte ten behoeve
van het Fonds ter aanmoediging en
ondersteuning van den gewapenden
dienst heeft in Zeeuwsch Vlaanderen
(O. D.) het volgende opgebracht
Axel f 37,405, Boschkapelle f6,11,
Clinge f2,06, Graauw f5,63, Hengstdijk
f3,97, Hoek f24,60, Hontenisse geen
collecte gehouden, Hulst f 18,97, Koe
wacht f 1,92s, Ossenisse f 4,51, Overslag
f4,75, Philippine f3,35, Sas van Gent
f 17,25, St. Jansteen f2,75, Stoppeldijk
f6,18, Ter Neuzen f 18,89, Westdorpe
f 18,87, Zaamslag f 18,50, Zuiddorpe
f 3,60. Totaal f 199,32.
Het vorige jaar bedroeg de collecte
f 147,49.
Zaterdag speelde te Zaamslag
de voetbalvereeniging „Hercules I"
van Axel, tegen „Zaamslag I". De uit
slag was 5—2 in het voordeel van
„Hercules".
Dienzelfden dag speelde alhier de
T. F. C. van Ter Neuzen een wedstrijd
tegen „Wilhelmina" van Axel, beide
met invallers. Uitslag 6—2 in 't voor
deel van „Wilhelmina".
Zondag verloor het tweede elftal dezer
vereeniging te Stoppeldijk met 4 0
tegen de plaatselijke club aldaar.
Door het bestuur van „Wilhelmina"
is bepaald, dat de dit jaar te houden
bekerwedstrijden om den voor dit jaar
in het bezit van „T. F. O." zijnden
„Wilhelmina wisselbeker" zullen plaats
hebben op 26, 29 en 31 December a.s.
In den nacht van Zaterdag op
Zondag zijn door een onbekenden vlieger
twee bommen geworpen bij de haven
van Cadzand (aan den ouden mond van
het Zwin, dus vlak bij de grens).
Zaterdagavond deden zoeklicht en
lichtkogels aan de Belgische kust nade
rend onraad vermoeden. Omstreeks
half 12 kwam een vlieger aansnorren,
die eenige, waarschijnlijk drie, bommen
wierp in de nabijheid van de Cadzand
sche haven, doch op 't grondgebied van
de gemeente Retranchement, niet ver
van de hofstede „Arendsburg". Ineen
weide, een stuk bouwland en in de
duinen zijn 10 gaten geslagen. Drie
kuilen zijn zoo diep, dat er water in
staat. De stukken en scherven zijn
zooveel mogelijk door de militairen
verzameld. De nationaliteit schijnt nog
niet vastgesteld te zijn.
Daar het reeds de tweede maal is,
dat nabij de haven helsche machines
vielen, sloeg velen de schrik om het
hart. Gelukkig was de uitwerking niet
zoo hevig als op 8 Augustus 1915. Het
mag wel een wonder heeten, dat beide
gevallen geen persoonlijke ongelukken
hebben veroorzaakt. M Crt.
Vrijdagnamiddag woei aan de grens
nabij Philippine een top uit een boom
en bleef gedeeltelijk op den electrischen
draad hangen. Een werkman, A. Ram
meloo geheeten, afkomstig uit Bouchaute,
die in de nabijheid aan den arbeid was,
wilde het hout van den draad trekken,
doch bleet bij het aangrijpen op slag
dood. M. crt.
Wij kondigen zelden een jubilé
aan, schrijft de A7. R. Crt., maar mogen
een uitzondering maken voor dat van
Ds. L. M. de Boer te Hulst, die op 13
October zijn vijftigjarig predikantschap
bij de Ned. Herv. kerk hoopt te her
denken. Na te Uithuizermeeden en te
Niehove in Groningen te hebben ge
staan, en later te Britswerd en Wiewerd
in Friesland, kwam Ds. De Boer 18
jaren geleden te Hulst.
Men schryft verder aan genoemd
blad
Altijd heeft Ds. De Boer behoord tot
degenen, die van oordeel zijn, dat de
bedienaar der Evangelies ook een sociale
taak te vervullen heeft. Aan die over
tuiging getrouw, sprak hij niet alleen
van den kansel met het levende woord,
doch trachtte hij ook, door medewerking
aan bladen en tijdschriften en door
ijverige deelneming aan neutrale maat
schappelijke bewegingen, ook die van
ethischen aard (het Nut, Bevordering
van Huisvlijt, Volksbond ter bestrijding
van Dronkenschap, Bond voor Staats
pensionneering e.d.) invloed ten goede
uit te oefenen. Nog enkele jaren ge-
leden (hij was toen reeds de 70 gepas
seerd) giüg hy 's winters avond aan
avond op het pad, om in atdeelingen
van den Bond voor Staatspensionneering
zijn gewaardeerd woord te laten hooren,
Zijn tegenwoordige standplaats dankt
hem de Kroniek der Stad Hulst. Hjj
is er algemeen bemind, ook om zyn
echt-evangelische houding in de dagen
der z.g. Katholieke Demokraten, volge
lingen van Notaris Van Dalsum, toen
er alles behalve rust heerschte in de
geesten. Ook bij de tienduizenden
Belgen, die bij den uittocht uit Ant
werpen het Zeeuwsche landstadje over
stroomden, zal de figuur van den on
vermoeid helpenden dominee niet licht
vergeten worden. Zijn ideaal van ver
draagzaamheid vindt hij gesymboliseerd
in de eigenaardige inrichting der hoofd
kerk ,te Hulst, waar in het eene ge
deelte de Hervormde, in het andere
gedeelte de Roomsch-Katholieke eere-
dienst wornt uitgeoefend, beide gedeel
ten vreedzaam gedekt door den ge
meente toren.
Arrond. Rechtbank te Middelburg.
Zitting van 28 Augustus 1917.
A. W., 32 j., huisvr. van J. L. te Sai
van Gent, is wegens beleediging veroord.
tot f 7 of 7 dagen hecht.
P. D., 35 j., veldarbeider tc Hoek, ii
wegens diefstal veroord. tot f7 of 7 dagen
hecht.
C. M. A., 30 j., huisvr. van C. C.,
zonder beroep te Overslag, is wegeni
beleediging veroord. tot flO of 10 dagen
hecht.
D. C., 40 j., werkman te Wachtebeke
en A. V., 33 j., veldarbeider te Sas van
Gent, zijn wegens wederspannigheid ieder
veroord. tot f 15 of 15 dagen hecht.
M. F., 32 j., arbeider te Axel, is wegeni
beleediging veroord. tot f 5 of 5 dagen
hecht.
F. J. F., 50 j., varensgezel te Terneuien,
is wegens beschadiging veroord. tot f 10,
of 10 dagen hecht.
J. F. F., 48 j varensgezel te Terneuien,
is wegens beleediging ambtenaar veroord.
tot flO of 10 dagen hecht.
F. v, B., 23 j klompenmakersknecht
te Clinge, is wegens diefstal veroord. tot
f 5 of 5 dagen hecht.
E B., 20 j.„ zonder beroep te St. Jan
steen, ia»wegens mishandeling veroord.
tot flO™ 10 dagen hecht.
Landbouwproducten.
Het bestuur van het Nederlandsch
Landbouw-Comité heeft, zoo meldt het
Aed. LandbouwWeekblad, op 22 dezer
een zeer druk bezochte samenkomst
gehouden met de voorzitter» en ver
tegenwoordigers van de provinciale en
gewestelijke landbouw-vereen., maat
schappijen en bonden, ter bespreking
van de navolgende onderwerpen
1. Minimum- en maximum-pryzen
van landbouw producten
2. Pryzen van kunstmeststoffen
3. Prijzen van afvalproducten, ge
schikt voor veevoeder
4. Beschikbaarstelling van veevoe
der en broodkoren aan producenten.
