\o. iO
Zaterdag 25 Augustus 1917.
33®
I F".
Nieuws- en Advertentieblad
T
voor Zee uwsch-Vl a anderen.
F. LUELEMW,
AXEL.
Binnenland.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 Maanden 60 Cent; franco per post 70 Cent.
Voor België 80 Cent. Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER—UITGEVER
ADVERTENTIEN van il tot 4 reeels 25 Cent; voor
eiken regel meer 5 Cent, Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentièn worden franoo ingewacht, uiterlijk tot
Dinsdag- en Vrijdagnamiddag EEN ure.
Amerika en wtf.
In de A'. 72. Crt. treffen wij een zeer
ernstige waarschuwing aan van een
Hollandsche Amerikaan, die, enkele
weken geleden in ons land gekomen,
getroffen is door de betrekkelijke zorge
loosheid, waarmee hier te lande, naar
zijn waarneming, wordt voortgeleefd.
Hij meent, naar hetgeen hij in Amerika
heeft gehoord, dat er uiterst moeilijke
tijden ook voor ons land aanbreken
zullen, en zou gaarne in de gelegenheid
worden gesteld zijn oude vaderland met
ernst te waarschuwen.
„Dit is een woord van waarschuwing",
zegt hij. „Een woord zoo ernstig, als
ik het slechts schrijven kan in een taal
die mij sedert vele jaren niet meer tot
gewone omgangstaal heeft gediend.
Holland loopt gevaarNiet door een
directe deelneming aan den oorlog. Als
buffer staat is Nederland op dit moment
voor beide zijden van te veel belang.
Holland loopt echter groot gevaar, als
een belegerde veste spoedig honger te
lijden. Om dit te voorkomen, moeten
wij den toestand ernstig onder het oog
zien. Met kalm beraad moeten wij te
werk gaan en met welwillende mede
werking moeten wij onze persoonlijke
wenscben en wenschjes ondergeschikt
maken aan het eene groote doel, onze
onafhankelijke kracht te handhaven uit
eigen middelen tot tijd en wijle, dat de
vrede zal zijn teruggekeerd.
,De oorzaak van deze ontwikkeling
van den toestand is eenvoudig.
„Vanuit Amerika zullen wij niets
meer ontvangen. Inderdaad,
Amerika zal niet in staat zyn, ons de
oude voorraden te leveren. President
Wilson en de overgroote meerderheid
der Amerikanen zijn ons persoonlijk
welgezind. Maar het is onmogelijk, dat
de groote transatlantische voorraad
schuur alle geallieerden van levens
middelen zal voorzien en bovendien ook
nog de neutralen. Blijven wij neutraal
dan zullen wij tezamen met Denemarken
en Noorwegen en Zweden en Zwitser
land achteraan op de Amerikaansche
lyst komen te staan. Wij kunnen wel
schepen naar Amerikaansche havens
zenden, maar voorraden om die te
vullen zijn niet verkrijgbaar. „Neutrals
last". Het gaat om leven en dood, en
de kleinen komen in het gedrang. Dit
feit mag ons onaangenaam aandoen,
maar het bestaat. Hoe eerder wij het
begrijpen, hoe beter voor ons zeiven
en onze naaste toekomst".
En dan gaat hij voort om te betoogen
hoe de Amerikaan in den grond den
oorlog verafschuwt, als iets waaraan
een verstandig man niet doet. Maar
.hier was „noodweer". Noodweer tegen
over de niets ontziende duikbootactie,
f&artegen vertoogen niets uitwerkten.
Ên toen was het eindelijk uit.
„De Amerikaan heeft de kwestie
jaren lang overwogen. Hij heeft lang
getalmd. En toornig dat men hem in
een dergelijken strijd door jarenlauge
tergerijen gedwongen heeft, maakt hij
zich nu gereed om nu voor goed en al
een einde te maken aan dezen onhoud-
baren toestand. Amerika verlangt geen
materieele winst uit den oorlog. Het
heeft geen lust zijn onmetelijk gebied
te vergrooten of nieuwe koloniën bij de
oude te voegen. Amerika, volgens het
prechte geloof van de groote menigte,
strijdt om de toekomstige wereld voor
hare kinderen bewoonbaar te maken".
Tot zoover de toestand in Amerika.
Nu nog iets over ons zelf. Ons land,
door zijn aardrijkskundige ligging, is
een natuurlijke voorhaven van Duitsch-
land. Dat brengt mij tot het allerge
wichtigst punt in deze korte beschou
wing. Amerika wil niet dat wij Duitsch-
land meer zullen leveren, dan strikt
noodzakelijk is, om onzen kolenvoorraad
op de gewenschte hoogte te houden.
Nogmaals verzoek ik den Hollandschen
lezer zich zooveel mogelijk de Ameri
kaansche opvatting eigen te maken.
Millioenen menschen en miljarden aan
joederen worden thans in Amerika bij
een gebracht om het gewenschte doel
bereiken. Bij een dergelijke reus
achtige onderneming gaat alles in het
groot. Men weet wel, dat vele onschul
dige neutralen dezen winter koude
zullen lijden en 's avonds hongerig naar
bed zullen gaan. Maar, zoo redeneert
doorsnee Amerikaan, in Frankrijk
Italië en Rusland en Engeland
hebben de inwoners ook geen koien en
weinig te eten, en dan hebben zij er
bovendien nog een o.orlog bij met alle
ellende van dooden en gewonden. Heeft
de neutraal, die zooveel misloopt, eigen
lijk wel reden tot klagen, wanneer hij
er zoo afkomt als naaste buur in de
grootste kalamiteit, die de wereld nog
ooit heeft getroffen
„Hoe men persoonlijk over deze op
vattingen van de Amerikanen wenscht
te denken, staat niet aan mij te beoor-
deelen. Maar het schijnt toch wel zeer
gewenscht dat deze dingen algemeen
bekend zullen worden onder de Hol
landsche natie. Men is in het buiten
land niet geheel tevreden over ons,
Niet omdat wij geen aandeel nemeu aan
den oorlog. Onze neutraliteit neemt
niemand ons kwalijk. Wel echter om
de meening, die bij ons te lande maar
al te dikwijls gehoord wordt„als wij
er nu maar uit blijven, dan is alles
alweer goed".
„In die openlijke bekentenis van velen
onzer medeburgers zit het gevaar. Neu
traliteit, om tot goede resultaten te
voeren, mag nooit iets negatiefs zijn,
Om waarde te hebben moet de neutra
liteit een positieve daad zijn. Indien
het ons werkelijk heilige ernst is met
ons onafhankelijk volksbestaan laten
wij ons dan nu onmiddellijk voorbe
reiden op zeer moeilijke dagen. Niet
door overhaast groote voorraden op te
koopen (de meest onvaderlandslievende
daad, die men onder de omstandigheden
bedenken kan). Maar laten wij ons
gereed maken voor de sterkste beproe
ving van onzen goeden moed en ons
geduld".
„De economische belegering van
Nederland staat voor de deur. De Re
geering vermag niet, daaraan iets te
verhelpen. Wij moeten allen zonder
onderscheid bijstand verleenen".
Telegram van den Nederl. Anti-Oorlogs
raad aan den Paus.
De Nederlandsche Anti-Oorlogsraad
heeft in een buitengewone ledenver
gadering besloten, het volgende telegram
aan den Paus te zenden
„De Nederlandsche Anti-Oorlogsraad,
met innige dankbaarheid vervuld jegens
uw edele poging om aan de menschheid
den vrede terug te brengen, gevoelt
zich gedrongen Uwe, Heiligheid met
deze gevoelens in kennis te stellen.
De Raad veroorlooft zich eerbiedig U
de verzekering te geven van zijn vurige
hoop, dat uw streven, dat niet beïnvloed
is door eenige voorkeur voor de be
langen van een der oorlogvoerende
partijen, doch uitsluitend beoogt recht
vaardigheid en juiste behartiging van
de gemeenschappelijke belangen van
alle volken, zeer spoedig tot het be
oogde doel moge leiden. Een vrede,
die tot stand zou komen op de grond
slagen, door U gesteld en door alle
vrienden van een duurzamen vrede bij
voortduring bepleit, zal het bewijs zijn,
dat een nieuwe geest over de volkeren
is vaardig geworden, en dat in de
toekomst niet meer in de macht van
het geweld, maar in die van het recht
de waarborgen voor veiligheid en vreed
zame ontwikkeling van de volkeren
zullen worden gezocht."
De N. A. O. R. besloot tevens, door
tusschenkomst van de Nederlandsche
groep van het Wereldverbond van
Kerken voor internationale vriendschap
bij deze internationale organisatie, die
haar aanhangers grootendeels onder de
Protestanten telt, aan te dringen op een
vredesactie harerzijds ter ondersteuning
van die van den Paus.
Voedselvoorziening.
Het Bureau voor Mededeelingen om
trent de Voedselvoorziening meldt
De bedoeling, waarmede het Bureau
voor mededeelingen betreffende de
voedselvoorziening is opgericht, is niet
alleen door berichten en communiqué's
in de pers, maar ook langs andere
wegen te trachten het Nederlandsche
publiek zooveel mogelijk in te lichten
omtrent de maatregelen, die de regee
ring inzake de voedselvoorziening ver
dicht is te nemen, opdat men beter
leere begrijpen, de groote moeilijkheden,
die zich dagelijks sterker doen gevoelen
en de noodzakelijkheid, dat ieder naar
beste kracht medewerke om die moei
lijkheden te overwinnen. Dit zal niet
mogelijk zijn, zonder dat een ieder zich
belangrijke opofferingen getroost, niet
slechts van veel, dat het leven gemak
kelijker en aangenamer maakte, maar
zelfs van datgene, wat in normale tijden
behoefte wordt geacht. Men zal zich,
nog meer dan reeds het geval is, moeten
behelpen met hetgeen beschikbaar zal
zijn. Dit zal te minder zwaar vallen,
naarmate men beter doordrongen is
van de redenen, die tot het opleggen
van beperkingen leiden. Daartoe bij
te dragen zal de taak van het Bureau
zijn.
De kolenproductie.
Officieel. Naar aanleiding van het
bericht inzake het zenden van Neder
landsche arbeiders (mijnwerkers) naar
Duitschland, wordt er de aandacht op
tigd, dat van de in Nederland
aanwezige geschoolde mijnwerkers er
geene gemist kunnen worden, wil men
de kolenproductie der Limburgsche
mijnen op peil houden.
Bruinkoolontginning.
De directie der maatschappij Berge
rode te Sittard deelt mee
Het concessie-veld Energie der maat
schappij Borgerode, gelegen tusschen
Sittard en Heerlen, bij het dorp Bruh-
sum, zal op groote schaal worden ont
gonnen. Dit veld bevat volgens globale
berekeningen zes millioen ton, dus zes
honderdduizend spoorwagens van tien
duizend K.G. bruinkolen.
Baggermachines en locomotieven voor
het vervoer zijn aangeschaft, klein
spoor wordt gelegd om van verschil
lende bruinkoolgroeven de kool te
brengen naar een grooten, hooggelegen
steiger, waaronder de spoorwagens be
laden zullen worden. Voor rekening
van de bruinkoolmijn wordt door de
directie der Staatsmijuen een spoorweg
verbinding gelegd van den steiger naar
het spoorwegemplacement, der nieuwe
staatsmijn Hendrik.
Indien er door onvoorziene omstandig
heden geen vertraging ontstaat bij het
bouwen van de ontginningsinstallatie
of den aansluitingsspoorweg naar de
mijn Hendrik, zal men einde September
reeds in vele huisgezinnen deze brand
stof kunnen stoken.
Kamerverkiezing Enkhuizen.
De volledige uitslag isde heer A.
Colijn 5206, de heer J. de Veen 1885 st.,
zoodat gekozen is de heer Colyn.
S,s. Renata Leonhardt.
Men meldt uit Maassluis aan de
N R. Crt.-.
Het s.s. Renata Leonhardt, dat op de
Noorderhaaks gestrand is, is door sleep-
booten weer vlot gebracht, doch is
later door een torpedo getroffen en in
diep water gezonken.
IJit IJmuiden meldt men:
De bemanning van de Ranata Leon
hardt is door de Nederlandsche marine-
vaartuigen gered.
De Bierprjjs.
Naar wij van bevoegde zijde ver
nemen, zullen de prijzen van het oor
logsbier verminderd worden in overleg
met den Bond van Nederlandsche
Brouwerijen. Tel.
Proefuitvoer van rundvlecsch.
Naar De Veeh. meldt, heeft minister
Posthuma schriftelijk toestemming voor
den pjfoèf uitvoer van rundvleesch ge
geven.
Een belemmerende omstandigheid is,
dat de koelinrichting aan den Hoek van
Holland nog niet vrij is. De Vleesch-
vereeniging heeft daar nog steeds een
groote partij gezouteu varkensvleesch.
liggen.
