ho. 28
Zaterdag 14- Juli 1917.
33e «hiarg.
Nieuws- en Advertentieblad
voor
Zeeuwsch -Vlaanderen
Vo
F. DIELEMAiï,
el
De Ylas-industrie in ZAlaanderen.
Buitenland.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNÉMENTSPRUS:
Per 3 Maanden 60 Cent; franco per.post 70 Cent.
Voor Brlgié 80 Cent. Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
rei
DRUKKER—UITGEVER
AX
ADVERTENTIEN van 1 tot 4 regels 25 Cent; voor
eiken regel meer 5 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend.
Advertentiên worden fr*nce ingewacht, uiterlijk tot
Dinsdag- en Vrijdagnamiddag EEN ure.
Het mag voor de Zeeuwen een bekend
leit heeten, dat vooral in de oorlogsjaren
de vlas industrie in Zeeuwsch-Vlaan-
Uderen tot een ontwikkeling is gekomen
ds nooit te voren. Weliswaar wezen
de aardrijkskundige boekjes van vroeger
steeds het stadje Axel aan als middel
punt van vlashandel, doch reeds jaren
was die handel van te weinig beteekenis
>rden, dan dat ze vergeleken bii
handel in andere landbouwproduc
ten bepaald op den voorgrond trad.
I Thans echter is vooral in het Land
van Axel de vlashandel weer tot vroe-
geren bloei teruggekeerd eu is daaraan
verbonden de vlasbewerking, die aan
honderden werk en ruime verdiensten
Schenkt.
Behalve dat zeer velen op eigen
terrein met een trapmolen een partij
'aangekocht vlas zwingelen, zijn op
talrijke plaatsen fabrieken verrezen,
waarin 20 tot 50 molens door motoren
worden en verscheideóe
braakmachines het vlas voor de zwingel-
Imolens klaar maken.
Het zij herhaald, dat dit aan de
Zeeuwen bekend mag zijhin Holland
heelt men daar echter nog niet het
idee van, waarop aanspraak gemaakt
wordt, Daar meende men, dat slechts
.sporadisch een fabriekje stond in
Zeeuwsch-Vlaaaderen en eigenlijk het
vlas in ande: e streken bewerkt werd,
doch in Zeeuwsch-Vlaanderen ver
handeld.
Niet te verwonderen, dat zulks meer
malen tot teleurstelling leidde op de
beurs of markt onder de Zeeuwsche
.handelaren, die daardoor vaak minder-
jwaardig behandeld werden.
Gelukkig is hierin door organisatie
reel verbetering gekomen en niet het
minst door aansluiting van de in deze
streek wonende vlashandelaren eu fabri
kaDten bij de Rotterdamsche vlasver-
waariu thans als onder-voor
zitter fungeert de .heer P. Dekker Pz.
te Axel, in wien de vertegenwoordiging
vaa den vlashandel in geheel Zeeuwsch
Vlaanderen is belichaamd. En dat men
in den heer Dekker een afgevaardigde
heeft gevonden, die op practische wijze
licht op onze streek doet vallen,
wordt wel hierdoor bewezen, dat op
HQ initiatief Zeeuwsch Vlaanderen het
eerst aan de beurt kwam voor een
linspectie-tocht, welke thans gemaakt is
door de Rijks-Commissie van toezicht
op de vlas vereeniging.
I De heer Dekker stelde zich met ge
noemde commissie in verbinding. Eu
als men nu weet, dat naast den heer
J- J. Stieltjes als voorzitter ook in de
Commissie zitting hééft de atge
vaardigde ter Tweede Kamer voor het
district Oostburg, de heer jhr. R. R. L.
}de Muralt, dan baart het geeu ver
wondering meer, dat de heer De Muralt
allereerst bij het woord de daad voegde
ondanks zijn zeer uitgebreideu eu
tjjdroovenden werkkring, den heer
Dekker uitnoodigde om de commissie
als leidsman voor te gaan bij een
inspectie-tocht door Oostelijk en Weste
lijk Zeeuwsch-Vlaanderen.
J.l. Dinsdag 10 Juli dan werd onze
streek vereerd met eer} bezoek van de
Rijks Commissie van toezicht op de vlas
vereeniging, bestaande uit de heeren
J. J. Stieltjes en jhr. De Muralt voor
noemd eu den heer Jt ter Laan van
Rotterdam. Laatstgenoemde was ver
hinderd de reis mede te maken.
Begeleid door den heer Dekker voor
noemd, werden per auto verschillende
vlasserijen bezocht. Overal lieten de
heeren zich met belangstelling toelichten
en namen zij kennis van de pnder-
scheideue bewerkingen, die het vlas
ondergaat, eu de voorraden, die in
Zeeuwsch-Vlaanderen opgeslagen zijn.
Blijkbaar waren de heeren zeer tevreden
over hun tocht eu meermalen spraken
zij met lof over de goede 'inrichting
der fabrieken en de nauwkeurigheid
waarmede de bewerking plaats heett.
Ongetwijfeld zal deze demonstratie
van de vlas-industrie en het gegeven
globaal overzicht van den handel in
deze omgeving een gunstigen indruk
achterlaten op de beide heeren, en
ouberekenbaar nut afwerpen voor onze
streek.
De Commissie sprak dau ook als hare
overtuiging uit, dat indien de vlasbe
werking met dergelijke zorg en nauw
keurigheid blijft geschieden, ongetwy-
teld deze industrie -ook voor latere
tijden winstgevend moet blijven en
zegden zoo noodig daartoe ten volle
hun steun en medewerking toe.
Onze vlassers mogen het zich zeer
zeker tot een groot geluk rekenen, dat
jhr. De Muralt in de Rijks-Commissie
zitting heeft, want het is bekend, dat
als dit Kamerlid zich voor iets inte
resseert, men verzekerd kan zijn, dat
hij geen moeitö ontziet om die zaak
tot een- goed einde te brengen en vooral
waar het de belangen van Zeeuwsch-
Vlaanderen betreft, hem geen last te
zwaar is.
DE OORLOG.
De crisis in Duitschland. t Wat er
is gebeurd, is bijna nog even oubekend
als hetgeen er zal geschieden de censor
schrapt te zeer in de telegrammen, de
couranten en de correspondentiën. Doch
.dit is zeker, dat er een potje te vuur
staatwel geen heksen ketel, al zullen
er bij 't aan de kook brengen ook kwalijk
riekende dampen uit opstijgen, maar
toch een, dat wellicht heel moeilijk gaar
zal worden.
Dat de rijksdag 8 dezer niet bijeen
kwam blijkt thans te zijn veroorzaakt
door hetgeen Vrijdag in zijn centrale
sectie is voorgevallen. Vrijdag en ook
Maandag waren gelijk de telegrammen
reeds meldden, de debatten strikt ver
trouwelijk eu „de commissie heeft er
van afgezien, iets er over te publicee-
ren". Natuurlijk met dit gevolg, dat,
gelijk het iu een nader telegram heette,
in en buiten de Duitsche pers, onjuiste
eu op misverstand berustende mededee»
lingen" opgeld deden met alle gevolgen
vau dien zoo zelfs, dat een officieel
communiqué in hoog- officieele bewoor
dingen alle on-dits logenstrafte.
Dat er een potje te vuur staat, bewijst
ook de buitengewoon langdurige confe
rentie welke de Duitsche keizer, tevens
koning van Pruisen had met den Rijks
kanselier, die tegelijk Pruisisch minister
isen niet minder de Kroonraad, welke
in de ambtswoning van Von Bethmann
Hollweg is gepresideerd door den keizer
koning.
De mannen van den vooruitgang
zullen de nieuwe crediet-aanvraag vau
15.000 millioen Mark niet voetstoots
verwerpen, vermoedelijk in het geheel
niet afstemmendoch zij stellen de
voorwaarde voor wat, boort wat
dat de regeering haar beloften inlost en
thans eiudeljjk de nieuwe baneu der
binuenlandsche politiek betreedt, althans
toont, dat het haar daarmee ernst is.
Na de vele woorden, willen zij thans
daden zien.
Het centrumslid Erzberger heeft den
knuppel iu het hoenderhok geworpen.
Wat hij in de geheime zitting heeft
gezegd, is uit den aard der zaak aan
de buitenstaanders niet bekend doch
dat hij, al3 altijd overtuigend en mee-
sleepeud heeft gesproken, staat als een
paal boveu water. Hem komt de
waarlijk groote verdienste toe, op het
juistè oogenblik iu glasheldereu vorm
te hebbeu saamgevat hetgeen velen
mompelden of nog slechts dachten. En
de uitwerking van zijn rede is geweest,
dat de partijen van de meerderheid in
den Rijksdag hoe uiteenloopend ook
hebben begrepen, dat het op dit
oogenblik zaak is, door eerlijke samen
werking, tot uitvoering te brengen een
scherp omlijnd program, waarvan de
twee hoofdnummers ziju, wat de binnen-
laudsche politiek betreft kiesrechther
vorming en parlementair stelsel naar de
moderne opvattingen, en wat de buiten-
landsche politiek aangaat den zooge-
naamden ponder-zonder-vrede (een vrede
zonder inlijving en zonder oorlogsschat
ting).
Tijdens den langdurigen oorlog heeft
de regeering den Rijksdag hoe langer
zoo meer noodig gehad en de Ryksdag
heeft hoe fanger zoo meer begrepen,
dat hij, in dezen tijd van democrat!
seering, niet langer kan en mag berusten
in zijn onmondigheid.
Gebruik makend van de gelegenheid
eiscbt de meerderheid van den Rijksdag,
dat de regeering thans klaren wijn
schenkt.
Het Duitsche Rijk staat op dit oogen
blik aau den vooravond van een onbloe
dige omwenteling en bet zal de moeite
loonen, in den eersten tijd tusschen de
regels der telegrammen door te lezen.
Aep.
De Berlijusche correspondent der
Kölnische Volksztg. seinde Diusdag
Hedenavond zulieu iu de Kroonraad
gewichtige besluiten vallen. Verschei
dene Pruisische ministers, waaronder
jammer genoeg de beste krachten,
zullen hun ontslag nemen, omdat zij
uietwillen medewerken aau de uit
voering der thans definitief gedane
concessies, welke slechts het gevolg
zijn van dwang en druk.
Behalve benoeming van Parlemen
taire Staatssecretarissen zal in Pruisen
reeds dezer dagen de beslissing vallen
over het kiesrechtontwerp, dat met
geringe beperking in Pruissen het alge
meen en gelijk kiesrecht zal brengen.
Verder zullen de conservatieve mi
nisters in Pruisen door liberale worden
vervangen. Inzonderheid zullen de
ministers van Eeredienst en van Bin-
neDlandsche Zaken worden vervangen
door mannen van links.
Wanneer Bethman Hollweg zijn po -
sitie heett versterkt door nieuwe toe
zeggingen en door het prijsgeven van
zjjn medewerkers Helfferich en Zimmer-
mann, hetgeen reeds in de hoofdcom
missie van den Rijksdag is geschied,
en door het ontslag van 5 ministers in
Pruissen, dat heden zal plaats vinden,
dan zal het toch nauwelijks deze kanse
lier zijn, die den vrede zal sluiten.,
Van meer dan eene zyde heeft men
hem te verstaan gegeven, dat hem
niet meer het vertrouwen wordt ge
schonken, dat men vroeger in hem
stelde.
Woensdag meldden telegrammen uit
Berlijn, dat Bethmann Hollweg als
rijkskanselier zou zijn afgetreden, doch
heden wordt dit bericht door Wolff's
bureau tegengesproken. Toch schijnt
het, dat men reeds naar een opvolger
heeft uitgezien, Genoemd werd de mi
nister-president van Beieren.
De keiler heeft Dinsdag den Kroon
prins van het front teruggeroepen in
verband met politieke aangelegenheden.
Uit Havas meldt men het volgende
over den indruk vau het Russische
offensief op de Fransche troepen
De dappere soldaten van de democra
tie en de vermetele en vooruitziende
leiders van het vrije Rusland herhalen
op het oogenblik, dat de Duitschers
op het westelijk front hard worden
beproefd en de binnenlandsche malaise,
de militaire tegenslagen, de teleurstelling
over het effekt van den duikbootoorlog
eu de deelrieming vau Amerika het
Duitsche rijk met een erustige crisis
bedreigen op dat oogenblik herhalen
de Russen hun mokerslagen eu vermeer
deren in onmetelijke wijze de beproe
vingen van de imperialistische pan-
Germanistische kaste, dié zich bewust
wordt, dat haar droom van wereldheer
schappij niet te verwezenlijken is.
Het nieuws vau den tweeden offen
sieven stoot, juist een week na den
eersten ondernomen en resulteerend in
een schitterend succes, is hier met
buitengewoue vreugde vernomen. De
bladen zijn geestdriitig over deze kracht
dadige krijgsbedrijven, die sedert den
eersten Juli tot de gevangenneming van
30,000 Oostenrijkers en Duitscbers heb
ben geleid. Het élan en de bravoure
van de Fransche troepen wordt, zoo
mogelijk, nog vergroot door het ontwaken
van hun Russische broeders eu de voort
durende tegenslagen des vyaads. Zij
vallen onophoudelijk eu met kracht de
verloren stellingen aau ven heroveren
bijna al het terreiu, dat de vijand,door
zijn aanval van Zondag tydelijk had
