x«. m. 31e Jaarg. Woensdag I September 1915 Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen. F. i)IELEMAi\, Buitenland. D't blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 Maanden 50 Cent; franco per post 60 Cent. Voor België 70 Cent. Afzonderlijke Nos. 5 Cent. DRUKKER—UITGEVER AXEL. ADVERTENTIEN van 1 tot 4 regels 25 Cent; voor eiken regel meer 5 Cent. Groate letters worden naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal. AdvertentiëD worden franco ingewacht, uiterlijk tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren. DE OORLOG. Nu eenmaal is uitgemaakt, dat de terugtocht van de centrale Russische legers, onder de schuts van achterhoede gevechten, voorloopig onbeperkt zal worden voortgezet, zullen wij ons niet bizonder meer hebben te verwonderen als de Duitschers nu vele gewichtige plaatsen, de een na de ander, bezetten. De nadere berichten van Russische zijde over de ontruiming van Brest bevestigen, dat wat er nog in den forten gordel voor weerstand is geboden, niet ander» dan een achterhoedegevecht was en de Russen de vesting uit overweging dat zij onhoudbaar was geworden, hebben ontruimd. Nu gaat het daar verder hollende achteruit. De centralen trokken over den weg KamienecMyszczyce (aan den spoorweg, ruim 20 K.M. ten Oosten van Brest) au rukken ook uit Zuidelijke richting op Kobryn aan, dat nog onge veer tweemaal zoo ver naar het Oosten aan den spoorweg van Brest naar Minsk ligt. Ook uit het Zuiden, langs den heuvelrug die van de streek van Wlodawa afkomt, trekken Duitsche strijdkrachten, over de Ryta, op Kobrin aan. Dit zou een hoogst gevaarlijke beweging voor de Russen zijn geweest indien zij nog langer bij Brest-Litowsk zouden zijn gebleven. Nu echter ziet het er naar uit, dat de Duitschers Kobrin niet zullen bereiken, voordat de Russen er reeds voorbij zijn getrokken. Niet alleen in de streek van Brest- Litowsk, maar ook ten Noorden daarvan verplaatst zich de gevechtslinie snel naar het Oosten. De Lesna Prawa, die de rechtervleugel van Leopold van Beieren volgens bericht van gisteren j tracht te forceeren, stroomt langs den Zuidwestkant van het bosch van Bia- lowicz. Ook ten Noorden van het bosch van L Bialowicz, op een linie, die Bialystok W nu aan den Westkant laat liggen, en tot een punt ten Oosten van de Bere zowka loopt, gaan de Russen terug. Grodno, de laatst overgeblevenen ves ting van de tweede Russische verdedi gingslinie, wordt daardoor mede van het Zuidwesten bedreigd, terwijl door de ontruiming van Olita hetzelfde het geval 4 is vau het Noorden. De ontruiming van Olita komt niet onverwacht. We wisten reeds dat de Russen over de J Njemen teruggingen, in verband met de bedreiging van den spoorweg van Wilna Al melden de Duitschers voordeelen ten Oosten van Kowno, en al blijkt uit het ofïicieele Russische bericht dat zij eenigszins dichter bij Dwiusk zijn ge f komen, toch gaat de opmarsch der centralen in deze richting zeer laug zaam. Wilna is, op het oogenblik, dat wij dit schrijven, nog steeds niet ge- L nomen. J Terwijl de Russen eenerzij is krachti ge maatregelen nemen om de nadering van dit gevaar te vertragen, hebben zij er toch reeds van te voren de con sequentie uitgetrokken en zijn, naar wij reeds hebben uiteengezet, in vollen aftocht, hoogstwaarschijnlijk naar de Dwina. V Dat deze terugtocht reeds is begonnen en voor een goed deel voltooid wordt, vóórdat Wilna gevallen is (de omstan digheid, welke dezen terugtocht gebie dend noodig zou maken), zal wellicht een gunstigen invloed uitoefenen op het welslagen daarvan. lederen dag tijd winst kan in dat opzicht van groote beteekenis zijn. Aan de andere zijde is het duidelijk van welk een allesoverwegende betee kenis het mede voor den terugtocht is, dat de Russen den benedenloop van de Dwina (met Riga) niet verliezen. Daar van hangen zelfs de kansen, die de Russen aan deze, hun derde, linie zullen hebben, geheel at, zooals een blik op de kaart leert. Ten Zuiden van de Dwina loopt de Njemenek. Ofschoon men uit het bericht van den Russischen stat misschien geneigd zou zijn anders te besluiten, komt het ons voor, dat de Duitschers nog niet over de Njemenek hebben kuunen komen. Dat blijkt o. i. uit de plaatsen, die het hoofdkwartier noemt (Bausk en Schoenberg). Een medewerker van de Dépêche de Toulouse, die met de Russische legers in Polen meetrekt, schrijft over het stelsel van .ontruiming", dat de Russen daar hebben toegepast. De be schrijving, naar persoonlijke waar neming, is van Juli, zonder nadere dagteekening. Hoe Warschau werd ontruimd, schildert hij aldus: Generaal Smirnof had bevel gegeven rond om de stad een strook vaD 300 werst breedte geheel leege ruimte te maken. Dat is blijkbaar het senige middel den alles voor zich uit neer slaanden opmarsch van de drie vijan delyke legers tegen te houden. Spook- legers van onrustbarende beweeglijk heid, die aan de San plotseling ver dwijnen om twee dagen later in Koer and weer op te duiken, duivelschel legers, die uit Oostenrijkers bestaan, als Pruisen verkleed en uit Beieren, die als honved gekleed zijn. Nauwelijks is bevel gegeven, of de telefonen bellen en de ordounansen vertrekken, som migen te paard, anderen op motorfietsen Brand, brand, overal brand. Hutten en kasteelen in brand steken, heiden en weiden in brand steken, ja zelfs de steenen, als dat mogelijk was. Tot den boer wordt gezegd: steek je huis in brand en hij moet zijn eigen huis aan steken. Den fabrikant wordt bevolen: verwoest je fabriek. Hij doet het. Tot allen zeide men: dekt de bronnen toe; velt de bosschen neer; maakt de straat wegen onbegaanbaar, maait het nog groene graan neer. Het gebeurde. Niets werd gespaard. De prachtige heerlijk heden met roemrijk verleden, kasteelen met ophaalbruggen, die eeuwen ge trotseerd hadden, werden tot puin ge maakt zoo goed als eeu armzalige boerehut. Oude meubels, portretten van voorouders, oude wandschilderingen, tapijten, een geheele geschiedenis werd prooi der vlammen. Maar dat was nog niet alles. Al die daklooza menschen werden bijeen gedreven en tot hen zeide menNu de kerken tegen den grond. Toen wierpen de menschen zich op hun knieën, smeekend rDat kunnen wij niet, nu niet en nooitEr moesten aparte brandstichtersafdeelingen ge vormd worden. De kerken werden met petroleum begoten en dynamietpatronen er tegen aan gelegd. De kerken werden verwoest, tot met den grond gelijk gemaakt. Het Polen van nu is een woestenij, gelijk aan het beeld der aarde voor de mensch verscheen. Mil- lioenen menschen waren, zonder iets te bezitten, aan weer en wind bloot gesteld. Met koltstooten moesten ze van de puinhoopen weggedreven worden. Als in een reusachtig net dreef het Russische leger deze vrouwen, kinderen en grijsaards voor zich uit. Velen vielen in slooten en beeken, de kleintjes en de heel ouden. De stroom menschen ging er over heen, naar Warschau, in de hoop daar een toevlucht te vinden. Maar reeds stond de Duitscher onder de muren van Warschau en de ont ruiming der stad begon. De correspondent geeft vervolgens een beschrijving van het leegstroomen van Warschau. De Russen waren weg getrokken, de Polen gebleven. De Duit schers hebben verzoeningsgezinde be richten aan zich vooraf doen gaan. De arme menschen in Warschau zoeken de kerken op. Het geloof gloeit aan als in de dagen der groote rampeu. In eeu verafgelegen voorstad heeft het beeld van de Zwarte jonkvrouw van Tszen- tochau plotseling bloedige tranen ge weend en duizenden liggen voor dit wonderteeken dag en nacht in gebed. In de woestenij van Polen staat War schau nog ongeschonden. Wat zal er echter morgen gebeuren. De wanhoop der menigte klemt zich vast aan de verwachting van een wonder. N. R. crt. Een Reuter-correspondent aan de Dardanellen seint d.d. 19 Aug. aan de Engelsche bladen over de gevechten, die na de landing aan de Soewla-baai hadden plaats gehad, en die na een week waren tot staan gekomen. Over een kranig stukje van de Australiërs meldt hij In het geheel werden drie loopgraaf linies over een breedte van zoowat 360 M. veroverd. In die linies kan men nog het zware balk- en bintwerk zien waarmee de Turken de loopgraven hadden afgedekt. De Australiërs, die de bestorming uitvoerden, msesten laugs deze balk-zolderingeu dwalen tot zij een gat vonden, groot genoeg om daar de balken op te lichten, zoodat zij een opening kregen, waardoor zij de loop graven konden binuendriugeu. Dat moest verricht worden onder een kogel regen uit de Turksche machinegeweren Zoodra er een groot gat was gemaakt moesten de Australiërs 2 a 3 M. naar beneden springen, waar de Turken hen stonden af te wachten mst bajonet, bom en geweer. De mannen moesten een uur lang in onze loopgraaf, van waaruit gevuurd werd, wachten voor zij tot den aanval konden overgaan9n intusschen werd hun dekking door Turksche gra naten stuk geschoten. Toen moesten zij 50 M. door open terrein, blootgesteld aan allerlei soort vuur, en moesten zij zich nog een weg banen door de dak bedekking van de Turksche loopgraven. Toch aarzelde er niet een. De helden daden waren zoo talrijk, dat het onmo gelijk is ze apart te vermelden. Deze Turksche loopgraven, die in werkelijk heid een zeer sterk verdedigingswerk vormden, waren in twee uur vermees- terd. Er werden 120 gevangenen gemaakt en 500 Turken zijn er begraven maar het geheele gevecht was slecht» een incident in den algemeenen strijd voor de beste posities. De Turken lieten uit Kojadere ver sterkingen aanrukken en voerden ge durende 72 uur onophoudelijk tegenaan vallen uit. Zij namen één loopgraaf, doch werden er weer uitgegooid. Tus- schen de aanvallen door werd vooral 's nachts bijna voortdurend met handbommen gestreden. De verliezen der Turken op dit ge deelte van het front van 31 Juli tot 10 Augustus worden geschat op 4900 man. In Beauce, het groote vlakke stuk van Frankrijk, dat om zijn graanbouw bekend is en dat zich uitstrekt over de departementen Loir-en-Cher en Eure-en-Loir, is een proefneming gedaan met gekleurde arbeidskrachten. De oogst moest in Beauce binnengehaald worden en men kwam er handen tekort. Een jaar duurt dat tekort aan arbeids krachten voor den landbouw nu voort. Het ministerie van landbouw heeft er in voorzien door Algerijnsche kabielen ter beschikking te stellen. Dezen had den als arbeiders in Europa reeds hun sporen verdiend door te werken in mijnen en in de peeën districten in Noord Frankrijk. Eind Juni heelt de Fransche minister van landbouw zich met Lutaud, den gouverneur-generaal van Algerië in verbinding gesteld. Midden Juli zijn er duizend kabielen te Marseille ontscheept en de prefect van Eure en-Loir heeft ze in zijn departe ment aan het werk gezet. Van Juni tot October zijn er in Beauce gemeenlijk 20,000 veldarbeiders aan het werk, van wie 7000 Belgen en Bretagners. De overigen zijn uit de streek. Dit jaar ontbraken er, ondanks de hulp van militaire zijde, 60 tot 70 pet. arbeids krachten. De Matin deelt thans mede dat men, overal waar de kabielen veldarbeid gedaan hebben, tevreden over hen is, en naar de prefect van Eure-en Loir aan een vertegenwoordiger van het blad heeft medegedeeld, het volgend jaar zal de verhuizing der kabielen landbouwers met groote zorg ter haud genomen en voorbereid worden want het is wel te vreezeu, dat na den oorlog de steden toch nog menschen aan de reeds ontvolkte velden zulleü onttrekken. En men zal dan wel ge dwongen zijn buitenlandsche arbeids krachten in te voeren. Vijftigduizend kabielen, zegt de Matin, die bij ons komen maaien en den graan- en wijn oogst bezorgen, zullen welkom zijn op den ouden Franschen grond. N.R.Crt AXELSCHE COERANT.

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1915 | | pagina 1