-1
Gen
I Di
en Jacob Fagel overgebragt, verheug
ik mij oneindig over de wijze, hoe
danig alles voorgevallen is, en keur
volkomen goed de gronden op welke
bij voorraad gehandeld is. Gelief
daarvan verzekerd te zijn, en aan de
verdere heeren, die met u vooruit-
getreden zijn, in die hachelijke om
standigheden, te kennen te geven,
dat zy zich een regt verworven
hebben op myne dankbaarheid, en op
die van hunne medeburgeren.
Ik ben, met eene uitmuntende
hoogachting,
Mijnheek,
Uw zeer genegen dienaar,
(wat get.) WILLEM Pkinse vanORANJE.
Londen, den 22sten november 1813
Welk een geestdrift en bezieling moet
ons volk hebben overmeesterd toen Zijne
Hoogheid Willem van Oranje weder
onzen vaderlandschen bodem betrad.
Die'eerste ontmoeting tusschen Oranje
en Zijn volk Wanneer wij, die thans
leven in 1913 denken aan 1813, moeten
wij uiting geven aan onze gevoelens
en Gode en het Huis van Oranje dank
baar zijn
Wij denken bij de viering van dit
leest aan onze geliefde Koningin, aan
Haar die thans op den troon zit, meer
bemind en geliefd dan eeuig ander vorst,
aan Hare Majesteit Wilhelmina bij de
gratie Gods die met gewetensvolle nauw
gezetheid en nooit aarzelende beslistheid
haar plicht vervult.
Aan onze dierbare Koningin, die in
dit jabeljaar van Neerlands verlossing
haar 12 V3-jarige echtvercaniging toocht
vieren met haar trouwen Gemaal, den
Prins der Nederlanden.
Wij denken aan ons geliefd Prinsesje
Juliana op wie ook Neerlands hope
gevestigd is en aan Hare Majesteit del
Koningin Moeder.
Onze Koninklijke Familie is klein,
maar Zy is groot in de liefde van het
volk en de liefde van het volk omvat
de geheele Koninklyke Familie.
Sedert 1813 hebben wy de blijvende
eenheid gekend met Oranje als Vorsten
huis en bij dit gevoel van verknochtheid
aan het Huis van Oranje gevoelen wij
thans ook behoefte feest te vieren in
ons stedeke Axel.
Reeds op 21 Januari j.l. werd eene
feestcommissie benoemd, die steeds
ijverig heeft gearbeid en als resultaat
van dien gestadigen arbeid een prachtig,
luistterrijk programma heeft verkregen.
Het is mij een aangename taak ook
namens de burgerij daarvoor hartelijk
dank te zeggen en de .burgerijniet
minder dankbaar te zijn voor de onbe
krompen wyze waarop zij door haar bij
dragen het teestcomité in de gelegen
heid heeft gesteld zulk een luisterrijk
programma te kunnen samenstellen en
het met financieelen steun van den
gemeenteraad onder de bekwame leiding
van den heer De Jong, Directeur der
Posterijen en Telegrafie mogelijk is ge
worden aan het stadhuis en de Markt
eene versiering aan te brengen, welke
getuigt van bijzonderen smaak.
En daar ik het voorrecht had als
eerevoorzitter de vergaderingen der
commissie steeds te mogen bijwonen
werd het hoe langer hoe meer mijne
overtuiging dat hun taak aanmerkelijk
werd verlicht door den geest van vol
komen eenstemmigheid, welke die ver
gaderingen onder leiding van den ge-
.achten voorzitter kenmerkte. Geen wan
klanken werden daar gehoord, doch
men bespeurde steeds een ijver om
elkaar te helpen en ter wille te zijn
en op zulke vergaderingen kan iets
goeds tot stand gebracht worden.
Dit alles getuigt van uwe medewer
king, waarvoor ik U allen oprecht dank
zeg.
Alles is dus gereed om feest te vieren.
Welnu, laten we dit feest-vieren in
volmaakte eensgezindhéid.
Als zoodanig behooren wij het te
vieren. Dankbaar, blij opgewekt, vroo-
lijk, zonder iemand te storen of te
ergeren, medewerkend met autoriteiten
om de beste orde te verzekeren.
Laten wij een feest vieren, waai van
de herinnering voortleeft jaren na dezen
zonder eenigen bitteren nasmaak.
Op ten feest, in deze stemming, op
met dit voornemen, onder de leuze
Leve de Koningin Leve*Oranje Leve
de Vorstelijke FamilieGroeie en b'oeie
Nederland Groeie en bloeie onze dierbare
Stad Axel!
L. J. DEN HOLLANDER.
In het gemeentearchief berust een
register, waarin de notulen voorkomen
eener raadsvergadering, welke betrek
king hebben op het historisch feit, dat
heden wordt herdacht. Ik laat deze
notulen hier volgen, welke zijn onder
teekend door den Raad, die destijds
aldus was samengesteld C. Hisser, bur
gemeester, N. Meer.tens, vice-burge-
meester, J. van Veerdegem, D. Mullée,
J. van' den Berge, P. Beaufort, J. van
de Vondel en J. de Bruijne, raadsleden.
Vergadering van Burgemeester,
Vice-Burgemeester en Raaden, uit
makende het Gemeente Bestuur van
Axel, gehouden den 15 februari 1814.
De Burgemeestèr geeft de Vergade
ring berigt, dat op gisteren, den 14
dezer, des namiddags, de WelEdel
gebooren Heer F. C. de Jonge, Oom
missaris generaal in het departement
der monden van de Scheide, belast
met de Organisatie in Staats-Vlaan
deren, uit naam van Zijne Koning
lijke hoogheid, dén Heeie Prince van
Orange Nassau, Souvereijn Vorst der
vereenigde Nederlanden, de Landen
deelmakende van het Canton van
Axel, als voor de invasie, en over
heersching der franschen, gehoord
hebbende, onder Staats of hollands
Vlaanderen weder in bezit genomen
en aan de vereenigde Nederlanden
zijn ingelijfd geworden. Waar op de
Vergadering hunen wensch en aan
gekleefdheid willen bewijzen, aan
hunnen wettigen Vorst, hebben een
panglijk geresolveerd zijne door
luchtige hoogheid, 'met de tederhar
tigste gevoelens, en genegenheid met
er daad te erkennen, en te aanvaar
den, als hunner wettigen, en vrijwil
ligen aangenomen §ouvereine Vo^t.
en*deeze heuglyke gebeurtenissen in
de archieven hunner gemeente te i
vereeuwigen en tevens hunne Hulde
en eerbiedigste gevoelens te brengen
aan de voeten van den Doorluchtigen
Afstammeling der Verlossers van
Nederland en Voorstanders der al
8udeederlandsche Vrijheid en Be
werker der weleer zoo voorspoedige
dagen, en gezegende onafhankelijk
beid in de vereenigde provinoiéu,
door de tusscheukomst van hoogst
deszelfs vertrouwden Tolk de. voor
noemde Heer Commissaris Generaal,
Zijn' WelEdelgebooren, ten deezen
einde zeer ootmoedige verzoekende,
deeze hunne Eerbied volle gevoelens
en Hulde aan Zijne Kouinglijke Hoog
heid, als hunnen wettigen en Gelief
den Souvereijn en Vorst der veree
nigde Nederlanden gelieven voor te
draagen, en aan te bieden en die
Vorst uit hun aller Naam te ver
zekeren- van hunne onkreukbare aan-
kleeving van zijn vorstelijk Persoon
en hoogst deszelfs doorluchtig Huis
ep tamilje waarin het geteisterd
Vaderland zoo menïgwerf deszelfs
Redders en Herstellers vau Heil en
welvagrt van de Nederl'andsche Natie
heeft aangetroffen, vuuriglijk wen-
sehende dat het Devies Je Maintien
diai door een NederlandschSouvereijn
Vorst des overwaardig zijnde aange-
noomen dooralleopregtenederlanders,
als daartoe" wederkeerig verpligt met
goed en Bloed mag worden onder
schraagd.
En eindelinge dat Extract deezer
zal worden gezonden aan den Wel
Edelen gebooren Heer de Commissaris
Generaal voornoemd, met ootmoedige
Bede om het zelve ^an de voeten
van Zijn Koniüglijke Hoogheid, onzen
Geecrbiedigden Souvereijn te worden
gebragt, ten blijke eener volledige
en opregte aangekleefdheid aan hoogst
deszelfs vorstelijk Persoon en door
luchtig Huis en tamilje, over wien
allen zij den Zegen tdes Allerhoogsten
zijn afsmeekende, opdat zijn Vader
lijke en Vorstelijke Regeering, zoo
merkwaardig door Gods medewerking
gevestigd mag doen herleven den
Bloeij en Welvaart in het diep ge
zonken en vernederd Vaderland.
Aldus gedaan ter Extraordinaire
Vergadering binnen de gemeente van
Axel, deezer vijftienden February
1814.
Ook komen in het archief'voor een
gfoot aantal declaratiën van leveranciers
betreffende vertBerkostenenz. van haver,
stroo, enz., door de Russièche troepen,
die te Sas van Gent gedetacheerd waren
in het begin van het jaar 1814.
Deze declaratiën werden opgemaakt
op -order van den Burgemeester te dezer
plaatse en uitbetaald door den gemeente
ontvanger, den heer J. Lamaltre.
Het is wel eigenaardig te kunnen
vermelden dat deze functionaris Jacobus
Lamaltre, geboren te Axel in 1763 en
overleden aldaar 1 Februari 1814, de
grootvader was van onzen tegen woor-
digen wethouder den heer L. Lamaltre.
AXEL, 27 Augustus 1913.
Ofschoon het geheele jaar 1913 door
in den lande wordt gedacht aan het
heugelijk feit, waarbij Nederland zijn
vrijheid herkreeg, zijn toch in de meeste
steden en dorpen een of meer dagen
gekozen, waarop men bij wijze van
feestviering uiting wil geven aan de
dankbare gevoelens, die in ons opkomen
als \ye naast de drukkende heerschappij
waaronder ons volk vóór honderd jaren
gebukt ging, stellen de vrijheid van
spreken en handelen in den tegen-
woordigen tyd; als we ons 'zij het
ook flauw voorstellen de vreugde,
die moet geheerscht hebben bij de ver
lossing uit die gebiedende dwinglandij
Thans, terwijl we dit schrijven
maakt Axel zich op om feest te vieren
en /zulks op een wijze, als nooit te
voren is geschied. Alles wijst erop, dat
Axel het glanspunt wil zijn onder, de
feestvierende gemeenten in Zeeuwsch
Vlaanderen. De gelden vloeiden mild
tal van commissiën werden gevormd
en een uitvoerig programma werd sa
mengesteld, zoodat als alles volgen
dat rooster van werkzaamheden ge
schiedt, twee dagen zal wmrden. gefeest
De bestuurders pjn nog druk in de
wêer met allerlei voorbereiding en niet
het minst de burgerij-zelve, die overal
in alle straten, buurten en wijken met
rappe handen reeds de binnenshuis ge
reed gemaakte versieringen aanbrengt
Er heerscht een opgewekte bedrijvi:
heidpalen worden geplant, poorten
gerecht, guirlandes opgehangen, vlagge
tjes vastgehecht en alom ziet men de
nationale driekleur buiten steken;
kortom men is aan het „kronen.'" En
dat belooft wat! Op grootsche wijze
worden reusachtige poorten opgericht,
en het blijkt, dat op verschillende
plaatsen^parregroen moet plaats maken
voor meer moderne versiering.
Morgen dan zal Axels bevolking spe
ciaal herdenken het eeuwfeest van de
bevrijding der Nederlandsche Natie uit
Napoleons knellende banden en uit de
vreemde overheerschingherdenken
de wedergeboorte van een vrij, zelf
standig en onafhankelijk koninkrijk,
onder het zegenrijke bestuur van een
vorst van het aan Nederland zoo ver'
knochte Oranjehuis.
-k
Aanvankelijk was het onze bedoeling
om een terugblik te werpen op den
benarden, onhoudbaren toestand, waar
in ons vaderland en zijne zonen vóór
100 jaar verkeerden, doch we zyn
daarvan afgezien. Waar onze achtbar-
heer Burgemeester ons zijne medewer
king aanbood, en zich genegen tooude
om een historisch overzicht te geven,
meenden we zoo bescheiden te moeten
Nu zoo vaak wordt en is gewezen
op hetgeen het Oranjehuis voorNedep
land is geweest, is er o. i. ge'en meer
passende gelegenheid om ook thans
hulde te brengeD aan H. M. de Koningin,.
Z. K. H Prins Hendrik en H. K. H.
Prinses Juliana.
Ook de Koninklijke Familie zal dit
jaar met welgevallen kunnen terugzien
op watdie laatste eeuw voor ons
land was.
Immers waar ons volk" feest viert,
daar heerscht vreugd in het hart onzer'
Koningin, één als zij steeds is met al
wat het volk van Nederland in lief en
leed ondervindt.
En ook Prins Hendrik zal instemméd
met de wijze, waarop de terugkomst
van den Oranjevorst in 1813 wordt
herdacht.
Reeds 12V2 jaar leeft hij mee mét
ons volk, en heeft hij getoond in
opzichten ook Nederlander
willen worden en is datookgewordenj
En wat de laatste Oranjetelg betrek
staat het ons nog versch in het ge
heugen, hoe Nederland jubelde, toen'
die werd geboren en nog steeds zit®
we vol belangstelling de kleine Juliaij^
opgroeien tot een aanvallig kind,
beeld harer Moeder!
En daarom zijn wijovertuigd,
het overgroote deel onzer lezers morgfj
met zijne gedachten bij de Koninklijke
Familie zal vertoeven en rheenen we
als tolk der feestvierende Axelaren te
mogen uitspreken dén oprechten wenschj
dat de eenheid in ons Land, de hecba
band tusschen' Oranje en -Nederlaffl
zullen blijven voortbestaan.
Dat Nederland nog tal van jarel
moge genieten van de gelukkige regdd
ring van Koningin Wilhelmina, to
vreugd harer naaste panden en tot heil
van haar volk.
Arrt
fe weg
■o! 10
H.
"zijn om daarvoor bereidwillig de noodige
uimte in onze kolommen af te staan,-
Dit is de reden, waarom wrij ons plan
ijzigden en ons bepalen tot de ver-
mélding van hetgeen thans in onze
veste plaats heeft, met een opwekking A. J
tot algemeene deelname in de feeèten »>pp
de geschiedkundige beschouwing
overlieten aan den heer Burgemeester.
Buitendien erkennen we, dat een
meer eigenaardige indruk zal uitgaanj
an een eigenhandig schrijven van den
Burgemeester aan zijne medeburgers,j
Moge hij er dan volkomen in slagen
de juiste snaren te treffen, w-aardoor]
de Axelaren tot gepaste feestvreugde!
komen, waarbij de gemoederen bezield)
- orden door den gloed, waarmede zij
door de liefde voor het Oranjehuis
orden gekoesterd* opdat een geest-;
driftige, warme en gepaste feeststenw
ming in aller harten tintele.
ioordee
en toe
>3,75
E.
uit Hi
burg,
tot 2
gnrichi
W.
atkom
is weg
hecht,
jrijksw
Teg
I J.
andere
L
»an 1
'rerhoc
PREDIKBEURTEN TE AXEL.
Donderdag 28 Augustus 1913,
(NATIONALE FEESTDAG),
Ned. Herv. Kerk.
Voorm. 9 ure Ds. J. B. T. Hugenhol^
Voorin. 9 ure
Voorm. 9 ure
Gereformeerde Kerken.
Kerk A.
Ds. J. H. Lammertsma-i
Ds. Chr. Bruins (Feestrede
Keric B
Geen dienst.
Gereformeerde Kerk (Weststraat.
Voorm, 9 ure Geen dienst.
Zondag 31 Augustus 1913.
Ned. Herv. Kerk.
Voorm. 9 ure Ds. J. B. T. Hugenholti
Nam. 2 ure Ds. J. B. T. Hugenholf
Gereformeerde Kerken.
Kerk A.
Ds. J. H. LammertsnU
Ds. J. H. LammertsnS
Kerk
Ds. Chr. Bruins.
Ds. Chr. Bruins. ..jj
Gereformeerde Kerk (Weststraat.)
Voorm. 9 ure Leeskerk.
Nam. 2. ure Leeskerk.
Voorm. 9 ure
Nam. 2 ure
Voorm. 9 ure
Nam. 2 ure
dat al
it de
roor 1
Nog
late o:
een v<
Behell
te mo
Adr
tiger
ii tot
heid
blek e i
Égunni
daaroi
wam
maar
srerlof
laten
later t
De
het v
Hlienir
ten o
worde
rtrordt
I De
«egt c
gedan
firaooi
Igehee
Als 1
io sta
orde
itrekki
;terzo<
[too'n
en oi
iindert
by ar
g'
su
de di
datzei
'di
beeft
aan i
deze
•gezet,
toch
[Op ve
maar
logs t
ernsti
in te
(Uiig
