29.e Jaarir.
No. 43.
Domkrdag 28 Augustus 1913.
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
F. DIELEMAiY,
A±EL.
1813 1913.
AXELSCHE is COllRANT.
Dit blad verschijnt èlken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 Maanden 50 Centfranco per post 60 Cent.
Voor Belgie '70 Cent. Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER—UITGEVER
ADVERTENTIEN van 1 tot 4 regels 25 Cent; voor
eiken regel meer 5 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend. Plaatsing 8/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot
Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TAVEE uren.
Wegens de op Donderdag
en Vrijdag 28 en 29 Augustus
alhier te houden Onafhankelijkheids
feesten hebben we vrijheid gevonden
ods blad in plaats van Dinsdagavond,
eerst hedenavond te dóen uitkomen,
s feestcourant voor onze gemeente.
Tengevolge daarvan zal aanstaande
Vrijdagavond geen nummer van
onze courant verschijnen.
DE UITGEVER.
Daartoe uitgenoodigd door het leest-
comitc voor de viering van het onaf-
hankelijkheidsfeest te dezer plaatse is
het mij een aangename taak als eere
voorzitter van dat comité aan den voor
avond van het feest een kort overzicht
te mogen geven van het historisch feit
'twelk wij herdenken en een enkel
woord te mogen schrij ven in het feest
nummer 'van ons plaatselijk blad om U
p te wekken tot gepaste feestviering.
Honderd jaren geleden werd Oranje
aan zijn volk na een scheiding van
bijna 19 jaren weer teruggegeven en
wel op een tijdstip dat ons land in
groote ellende verkeerde.
In de moordende oorlogen van Napo
leon hadden luizende verre van hier
het leven gelaten en zijn als het staal
vau den vijand hen spaarde, omge
komen door ellende, koude en gebrek.
Naar schatting narqen ongeveer 15000
Nederlanders aan dezen oorlog deel en
vau het geheele regiment grenadiers
[keerden slechts 40 terug van Rusland's
Itlagvelden.
Van de 200 Hollandsche pontonniers,
ie aan den bruggenbouw over de
flerezina deelnamen, hebben slechts 6
met hun kapitein het vaderlaud terug
gezien.
Het platteland was geheel verarmd,
de steden in radeloosheid, de fabrieken
tonder werk, de kantoren lëdig, de huis
gezinnen in tranen. De landpachten
terden niet meer betaald. De armoede
peinsde overal om zich heen en de
middelen om in den nood te 'voorzien
ontbraken. Door de tiërceering der
schuld hadden de instellingen van lief-
ladigheid hunne inkomsten veelal voor
twee derden verloren. Doch waartoe
langer gewaagd vai^ deze ellende.
De nederlaag van Napoleon in den
grooten volkerenalag bij Leipzig bracht
wals ons bekend is verandering.
Die dag van Napoleon's smartelijke
rernedering werd een glanzend hoogte-
)nnt in de geschiedenis van het Oranje-
mis eu ons dierbaar vaderland waakte
mder leiding van Graai van Hogendorp,
Limburg Stirum en Van der Duyn
Maasdam in eensgezindheid op zich
verloscen van zyn overweldiger.
Is het wonder dat men toen met onuit-
frekelijke vreugde de komst vernam
tó Willem van Oranje den man waar
in men de vaste overtuiging had dat
let zijn oprecht verlangen was
te trachten de wouden van ons
"«baar vaderland te heelen en hetzelve
l vorigen staat te herstellen.
Bij zijn komst werd het vaderland
weer beschenen door de Oranjezon en
als bij tooverslag werd het als in een
verwarmden gouden glans gehuld, die
nieuwe welvaart voorspelt. Ik laat hier
volgen het besluit vau de Staatslieden
Van der Duyn van Maasdam en Gijsbert
Karei van Hogendorp, welk besluit werd
genomen even voor de kofnst van
Willem van Oranje, waarop volgt een
schrijven van Zijne Hoogheid.
's GrAVENHAGE, den 23November 1813.
In naam van ZIJ SE HOOGHEID
den Heere FRIESE VA N OR A NJE.
Het algemeen bestuur der
Ve<eenigde Nederlanden.
Nederlanders
Het oogenblik is geboren, waarop
wij ons nationaal bestaan hernemen
de zegepraal der bondgenooten heeft
den hoogmoed van onzen onderdruk
ker vernederd, heeft zijne reuzenmagt
vergruisd.
Moede van het,juk te torschen,
waaronder men ons zoo schandelijk
deed bukken, gevoelt elk Nederlander
zijnen moed ontvlammen in dit plegtig
oogenblik. Nationale Vrijheid en Onaf
hankelijkheid js ieders leus, ORANJE,
het punt der algemeene vereeniging
van al wat trotsch is op den mam
van NEDERLANDER. Wij voldeden
aan den -weusch van alle onze bond
genooten, wanneer wij, in afwachting
van de komst van ZIJNE HOOGHEID
deu He.pre PRINSE VAN ORANJE,
eu in zijnen Naam, dezen dag ons
stelden aan het hoofd der regeering
wij namen dien 'taak op ons, mht
vertrouwen op de hulp der goddelijke
Voorzienigheid, wiens hand de aan
staande verlossing van ons vérgruisde
vaderland zoo zichtbaar bestierd
maar wij deden het pok met vertrou
wen op den bijstand, op de hulp van
elk Nederlander, die, zonder herinne
ring aan het verledene, zonder onder
scheid van rang of staat of van gods
dienstige gezindheid, met ons de be
hoefte gevoelt van nog eenmaal te
herwinnen dat vaderland, dat, op de
elementen, op Philips en A ja ver
overd, van den moed onzer voor
vaderen zoo heerlijk getuigde, doch
met smaad en schande te laDge be
zoedeld werd.
Van dit oogenblik af 'zijn onze
ketenen afgeworpen geene vreemde
lingen zullen u meer beheerschen
alle verbintenis van dwang en slaaf-
sche onderwerping aan dengemeenen
vijand van Europa, aan den verstoor
der rust, der welvaart en der onaf
hankelijkheid der volken, zeggen wij
onherroepelijk en voor altoos "op.
In naam van ZIJNE HOOGHEID
den Heere PR 1 NEE VAN ORANJE,
als de hooge regering der Nederlanden
aanvarende, ontslaan wij alle ouze
landgenooteu, in welke betrekking
ook, in het geheele voormalige gebied
der Vereenigde Provintiën van den
eed van trouw en gehoorzaamheid
aan den Keizer der Franschengedaan;
en van de afkondiging dezes af aan,
verklaren wij als verraders van hun
vaderland eu rebellen tegen de wet
tige nationale regering te zullen be
schouwen en doen straffen dezulke,
die, uit kracht van hunne verbindte-
nis met de franscjje regering óf hunne
ondergeschiktheid aan dèszelfs, admi-
nistratien, aan eenige orders of be
velen van deze mogten defereren, of
aau die regering of derzei ver ambte
naren of gedelegneerden, eenige ge
hoorzaamheid betoonen of correspon-
dentien met dezelve voeren.
Alle betrekkingen met onze onder
drukkers, wier verachting en smaad
elks aangezicht en hart in vuurgloed
ontsteekt, zijn dus van heden af ver
nietigd doch dit .is niet genoeg
Nederlanders wij roepen u op, om
u eendragtig om den standaard te
scharen, die wij geplant hebben, wij
roepen u op om de wapens als mannen
op te vatten, en den vijand, die nog
op onzen bodem ons schijnt te trot
seren, doch reeds siddert voor ouze
verëeniging, v.an onze grenzen te
verdrijven.
'Elk onzer zij gedachtig aan hetgeen
onze brave voorvaderen deden, toen
de onsterfelijke Eerste Willem hol-
landsch bloed in laaije vlam ontstak,
en laat het edele voorbeeld vanSpanjes
volkeren, die, öa den hagebelijfcsten
strijd, met opzetting van goed en bloed,
het gehaate juk verbrijzeld hebben,
en thans den heerlijksten dageraad
van verlossing zien aanbreken, laat
dit voorbeeld ons leeren dat de uit
komst niet falen kan.
Wij hebben overal mannen van
beproefd krijgsbeleid met de zorg
eener wapening belast zij zullen u
voorgaan in het gevaar, dat slechts
kortstondig zijn kan bij het aanrukken
der bondgenooten tot onze bevrijding.
Orde eu krijgstucht zullen onze
legerbenden kemherken zü zijn onaf
scheidelijk aan den waren moed.
Wij zullen zorgen, dat het ouze
strijdereu aan niets ontbreekt, dat
hun vertrouwen niet wankelede
GOD van Nederland strijdt voor ons
Maar zullen wij onze toerustingen
tot wapening en verwering van onzen
vrijen groud rustig kunnen voort
zetten; zullen de dagelijksche uit
gaven van het' binnenkmdsche be
stuur worden gaande gehouden, dan
moet ook de opbrengst der lasten
geregeld haren gang gaanwij be
hoeven de Nederlanders niet te her
inneren aan "hunne dure verplichting
hun te zeggen dat wij 's lands schat
tingen tot 's lands welzijn vorderen,
is genoeg, om ons van aller welwil
lendheid, in dit beslissend tijdsge
wricht, te verze deren.
Een ieder beijvere zfch dan, van
heden af, om zijn verschuldigde aan
te betalen en de schatkist te stijven.
Alle de belastingen moeten, bij pro
visie en tot daarin, door de hooge
regering, wettiglijk zal zijn Voorzien,
op den eigen voet als tot dus verre,
worden geheven. Een ieder, die aan
den ophef der belastingen stoornis
zoude willen toebrengen ot die zoude
willen verkorten, zoude den blaam
op zich laden van het vaderland
vijandig te-z\jn; en zeker zulleh wij
dit niet straffeloos gedoogen.
Wij bevelen, dat alle hollandsche
ambtenaren op hunne posten zullen
blijven en wij stellen hun, in de
uitoefening hunnerambtsverrigtingen,
onder de bescherming van allé regt-
schapen Nederlanders.
Wij ontbieden en qualificeren zoo
danige ambtenaren, welke door het
vertrek hunner superieuren de zakep
hunner administratie, op dit oogenblik,
zonder beheering zien, om den eersten
in rang van het departement, arron
dissement, of de plaats hunner resi
dentie als nun hoofd te gehoorzamen,
en stellen wij tevens den. laatsten
verantwoordelijk voor alle nadoelen,
welke, door zijn dralen of verzuim,
bij ontstentenis'van voorziening, uit
laugeren stilstand der administratie
en opschorting der perceptie, zouden
kunnen voortvloeijen.
Wij vertroewen voorts op den
geest van orde, welke den Nederlan
der kenschetst-; wij maken staat, dat
in alle vakken van bestuur, speciaal
ook in dat der justitie, een ieder zal
voortgaan in de getrouwe en onatge-
brokene vervulling zijner pligten,
overeenkomstig de wetten, thans in
vigeur.
Wij ontbieden en gelasten alle
departements-, stedelijke- en plaatse
lijke autoriteiten, om deze af te kon
digen en te affigeren, alomme, waar
zulks te geschieden gebruikelijk is.
Gedaan in den Haag, den 21sten
november 1813.
(was get.) Van der düijn van Maasdam.
Gijsbert Karel van Hogendorp.
M IJ N H E E R
Mij gedragende aan hetgeen de
overste Fagel u van mijnentwegen
zeggen zal, wil ik hem echter niet
laieu vertrekkén, zonder u een blijk
te geven van mijn groot genoegen
over de gebeurtenis, Welke MIJN
VADERLAND WEDEROMPLAATST
IN DEN RANG DER VOLKEN VAN
"EUROPA. De wijze, op welke de
Nederlanders hunne- begeerte uitge-
sprokeu hebben, doordringt mijn hart
van dankbaarheitj, en zet, is het
mogelijk, nog meer kracht bij aan
inijue verpligting, om met al mijn
vermogen hunne verwachtingen te
vervullen, eu mij geheel toe te wijden
aau hunnen voorspoed en hun geluk.
De heer Fagel zal u verhalen welk
eeu' indruk het gedrag der Neder
landers hier gemaakt heeft, en dat
de Prins Regent en zyne ministers
aanstonds de noodige maatregelen
genomen hebben, om ons met alle de
voorhandeq zijnde hulpmiddelen bij
te staan. Gij zult er oogenblikkelijk
de uitwerking van ondervinden. Bin-
ueu weinige dagen hoop ik zelf te
volgen, eu gevoel een levendig ver
langen, om mij te hereeaigen met
mijne landgetlooten, na eene afschei
ding van negentien jaren. Gelukkig
alzoo te beantwoorden aandeuitnoo-
higiug, mij door de heeren Perponclier
