So. 05.
Zaterdag 20 November
25e Jaar/'-
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-Vlaan deren.
F. DIELEMAN,
D't blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 Maanden 50 Cent; franco per post 60 Cent.
Voor België 70 Cent. Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER—UITGEVER
AXEL.
AUVERl'ENTIEN van 1 tot 4 regels 25 Cent; voor
eiken regel meer 5 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot
Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
AXEL, 19 November 1909.
Dinsdagavond werd alhier op de
bovenzaal van den heer W. Dieleman
Wz. de vergadering gehouden, welke
was uitgeschreven door eene voorloopige
commissie, die zich ten doel stelde het
oprichten van eene vereeniging tot
verbetering van volkshuisvesting.
De voorzitter J. Huizinga, burge
meester alhier, opende de vergadering
en zette het doel uiteen. Hij begon
met den toestand van vóór eenige jaren
in herinnering te brengen, toen van
regeeringswege niet de minste bemoeiing
plaats had met woningtoestanden, tot
in 1900 de Woningwet verscheen,
waardoor een aanzienlijke verbetering
te wachten was.
Vooreerst legt deze wet elke gemeente
de verplichting op te zorgen voor een
goede bouwverordeningin de tweede
plaats spreekt ze van uitbreiding der
gemeente en ten derde stelt de wet
in uitzicht de oplossing van de eertijds
zoo moeilijke vraaghoe krijgen we
de verbetering, die ook in ons land
zoo noodig is.
Spr. zal nu niet lang stil staan bij
die eerste twee hoofdpunten van de
woningwet, maar wil het voornamelijk
hebben over het derde, hier het voor
naamste.
Art. 30 der Woningwet dan zegt
„Bij besluit van den gemeenteraad
kunnen onder nader bij algemeenen
maatregel van bestuur te regelen voor
waarden aan vereenigingen, vennoot
schappen en stichtingen uitsluitend in
het belang van verbetering der volks
huisvesting werkzaam als zoodanig door
Ons, Ged. Staten gehoord, toegelaten,
voorschotten en bijdragen worden ver
leend ter tegemoetkoming in de door
die vereenigingen, vennootschappen en
stichtingen ten behoeve van de volks
huisvesting aan te wenden kosten.
Zie daar het middel dat de regeering
aan de hand geeft. Zij wil vereenigingen
tot verbetering van volkshuisvesting
geldelyk steunen.
Om nu een duidelijk begrip te geven
van wat zoo'n vereeniging is en doet,
geeft spr. een paar voorbeelden van
bestaande vereenigingen. Zoo is er
een te Ridderkerk, een plaatsje onge
veer als onze gemeente, waar woningen
verschaft worden tegen billijke huur.
Men begon daar met het bij elkaar
brengen van een maatschappelijk kapi
taal, het z.g.n. stamkapitaal, waarvan
den aandeelhouders 4 u/(, werd uitge
keerd, zoodra de woningen het eigen
dom der vereeniging waren. Boven
dat stamkapitaal kan de vereeniging
tegen betrekkelijk lage rente nog een
aanzienlijk kapitaal in voorschot krijgen
van de regeering, indien zij rechtsper
soonlijkheid bezit en het plaatselijk
gemeentebestuur borg staat voor die
som en toezicht heeft op de handelingen
der vereeniging.
Zoo'n vereeniging kan dus uit geleend
kapitaal bouwgrond koopen en daarop
woningen stichten, die aan de gestelde
,eischen voldoen. Maar zij kan nog
Neer doen. Spr. kent eene vereeniging,
waar ie bouwgrond wordt gekocht en
woningen gebouwd worden, 2e eigen
dommen (slechte woningen b.v.) worden
aangekocht en verbeterd en 3e ook
voorschotten worden uitgegeven, waar
mee door hulpbehoevende lieden ver
beteringen kunnen worden aangebracht
aan hunne woningen.
En nu de vraag of ook hier de
mogelijkheid bestaat. Spr. meent van ja
en stelt zich voor best een 15-tal per
sonen te vinden, die genegen zijn een
aandeel van 100 te nemen, maar een
tweede vraag ryst daarbij, is het hier
in Axel noodzakelijk. Ook dit durft
spr. bijna bevestigend zeggen. Op
't oogenblik is hier gelukkig nog geen
woningnood, maar die nood staat toch
in de toekomst en ook dit vindt spr.
gelukkig.
Onze gemeente breidt zich uit. Vast
staat, dat binnen eenigen tijd hier tram
verbindingen komen, wat voorzeker ook
met zich brengt grootere bevolking, als
trampersoneel en anderszins.
Maar niet in de eerste plaats moeten
deze geholpen worden, maar veeleer
de financieele zwakken, de hulpeloozen.
En om nu een groot bezwaar te
ondervangen, wil spr. even de aan
dacht vestigen op het feit, dat het niet
de bedoeling is om te ageeren tegen
huiseigenarenniet een vijandig ka
rakter, maar een vriendschappelijk
standpunt wil men zoo mogelijk met
de verhuurders aanknoopen. Het hangt
er maar van af hoe de zaak wordt
opgevat. B.v.In de Oude Wijk staan
enkele perceelen, die zoo nog niet
afgekeurd zijn, dit toch te wachten
hebben. Moet men die nu maar in
mekaar slaan? Neen, daar is een weg op.
Ons is een taak weggelegd om te helpen,
waar hulp noodig en mogelijk is. Welnu,
als die huizen, waaraan de eigenaren
niets dan onkosten hebben, worden
aangekocht door de vereeniging, zou
deze dan daarvoor in de plaats wel
minder maar in hoedanigheid veel betere
huizen kunnen zetten, waardoor èn
huurders èn verhuurders beiden ge
holpen zijn.
Ongetwijfeld zal iedereen hiermede
maar geen genoegen nemen. Daar
heerscht bij sommige menschen zoo'n
soort zucht om tegen het Dieuwe te
zijn, maar ofschoon verschillende onzer
tijdgenooten nog weten te herinneren,
dat men rond den haard of een komfoor
zat, zal toch niemand die tijd terug ver
langen maar zich liever behoorlijk
verwarmen met onze tegenwoordige
kachels. Zoo ook durft men beweren,
dat juist uit die zoogenaamde stulpen
van huisjes vaak de krachtigste ge
stellen groeien, wat toch zeker niet wil
zeggen dat die geslachten zoo sterk zijn,
juist omdat ze in bouwvallige woningen
huisden.
Aldus het doel toegelicht hebbend,
meende spreker dat men nu eenigszins
op de hoogte kan zijn. Hij gat de ge
legenheid om inlichtingen te vragen,
opdat bezwaren, die ongetwijfeld nog
ryzen zullen, mogelijk kunnen worden
opgelost.
Alsnu volgde eenige discussie, waarna
de voorz. vroeg of iemand der aan
wezigen zich tegen de oprichting ver
klaarde. Daar echter niemand het
woord meer nam, achtte hij de tyd
van oprichting gekomen en gaf hij de ge
legenheid om zich op te geven als
contribueerend lid voor 5 per jaar
met de wensch al of niet aandeel te
nemen in het stamkapitaal.
Van de ongeveer dertig aanwezigen
gaf zich een drietal op, waarna de
vergadering werd gesloten met de mede-
deeling, dat de commissie, bestaande
uit de heeren J. Huizinga, A. J. van
de Vijver, G. Ph. Ittmann, P. de Bruijne,
G. Heijnsdijk en G. den Deurwaarder Gz.,
de noodige maatregelen tot oprichting
zouden nemen.
Bij het laatst gehouden examen
voor rijksklerk 2e klasse bij de admi
nistratie der directe belastingen, enz.
zijn o. m. geslaagd de rijksklerken 2e
klasse H. G. P. Vervenne en L. A.
Vink beiden van Axel en F. P. de
Meijer met W. A. van Sikkelerus te
Hulst.
Woensdagavond werd op de boven
zaal van den heer P. Koole alhier de
jaarlijksche vergadering gehouden van
het fanfaren-gezelschap Concordia. De
vergadering die zeer matig bezocht was,
werd gepresideerd door den heer C.
de Visser, als oudste bestuurslid. De
aftredende bestuursleden, de heeren
L. Lamaltre, Ph. J. van Dixhoorn, T. L.
van Wiemeersch, C. de Visser, A. E. C.
Kruysse en J. A. van Vessem werden
met algeraeene of bijna algem. stemmen
herkozen, terwijl in de plaats vanden
heer B. van Ruyven, de overleden
voorzitter, als bestuurslid gekozen werd
de heer P. H. Esselbrugge. Uit de
rekening en verantwoording bleek, dat
de ontvangsten over het afgeloopen ver-
eeuigingsjaar bedroegen 194,12' en
de uitgaven 202,44', zoo'dat er 8,32
meer is uitgegeven dan ontvangen, het
vorige jaar sloot met een nadeelig slot
van ƒ40,445, zoodat er een te kort in
kas is van ƒ48,765. Aan het eind der
vergadering sprak de heer Kruysse een
woord van waardeering, gewijd aan de
nagedachtenis van den overleden voor
zitter, die steeds bij de vereeniging in
dankbare herinnering zal blijven voort
leven. Het bestuur zal binnen enkele
dagen vergaderen tot het kiezen van
een voorzitter.
Gisterenavond bracht het muziek
gezelschap Concordia alhier een serenade
aan het werkend lid F. Dieleman bij
gelegenheid van zyn huwelijk met mej.
Adr. Vink. De heer Lamaltre sprak
de beste wenschen uit voor het jonge
echtpaar en drukte de hoop uit, dat
de heer F. Dieleman, die reeds jaren
lang een flinke steun is, van de ver
eeniging, nog lange jaren een sieraad
mag zijn onder de werkende ledeu van
Concordia. Ook de directeur, die zijn
eersten baryton gelukwenschte met zijn
huwelijk, sprak den welgemeendeu
wensch uit, dat hij nog lang den steun
zou mogen ondervinden van dit wer
kend lid, waarvan hy steeds genoegen
heeft mogen beleven. Ondanks de koude
was er heel wat publiek op de been.
Toen het gezelschap in het repetitie
lokaal was teruggekeerd, wenschte de
directeur een der werkende leden die
juist 25 jaar werd, namens het gansche
gezelschap geluk met dit voorrecht.
Het gure weder der laatste dagen,
was ook niet gunstig aan de Woensdag
te Ter Neuzen gehouden paarden- en
veemarkt, waardoor de aanvoer niet
groot was. Buitendien is het nog druk
met het werk op het veld, waardoor
ook het bezoek niet druk viel te noemen.
Aangevoerd waren15 paarden, 4
stieren, 2 ossen, 21 koeien, 53 kalveren,
5 schapen en 89 varkens.
De premiën werden toegekend als
volgt
Voor den schoonsten dekhengst van
minstens 2 jaar, 5, niet uitgereikt.
Voor het schoonste ruinpaard van
minstens 2 jaar, premie van ƒ4, aan
P. de Feijter Jacz. te Ter Neuzen.
Voor het schoonste merriepaard van
minstens 2 jaar, le premie 5, aan
Jan de Kraker te Axel, 2e premie 2,
aan wed. C. Kielman te Sluiskil.
Voor het schoonste jongpaard tusschen
l en 2 jaar, le premie ƒ4, aan Aarn.
de Feijter te Ter Neuzen, 2e premie
J 2, aan Herm. de Regt te Ter Neuzen.
Voor het schoonste veulen beneden
het jaar, niet aanwezig.
Voor het grootste getal paarden, pre
mie van ƒ4, aan P. de Feijter Jacz.
te Ter Neuzen.
Voor den schoonsten hit, premie van
5, aan P. Meert te Sluiskil.
Voor den schoonsten springstier van
minstens 1 jaar oud, premie van 5,
aan H. Hartog te Ter Neuzen.
Voor het schoonste stuk rundvee
(stieren uitgezonderd) uit de kantons
Hulst of Ter Neuzen, le premie 4,
aan A. E. Usebaart te Ter Neuzen, 2e
premie j 2, aan denzelfden.
Voor het schoonste stuk rundvee
(stieren uitgezonderd), van buiten die
kantons, le premie 4, aan E. Baeke
te Ertvelde, 2e premie 2, aan den
zelfden.
Voor de beste baatgevende of kalf-
dragende koe, le premie ƒ5, aan E.
Baeke te Ertvelde, 2e premie 2, aan
M. Dieleman te Hoek.
Voor het schoonste rund van 1 en 2
jaar zonder tanden, le premie 4, aan
K. Broekhoven te Ter Neuzen, 2e pre
mie 3, aan L. Mange te Goes.
Voor het vetste stuk rundvee (stieren
uitgezonderd,) premie van ƒ5, aan P.
Meert te Sluiskil.
Voor het grootste aantal rundvee ter
markt van één eigeuaar, premie van
4, aan L. Mange te Goes.
Tot lid van den raad van West-
dorpe is gekozen de heer De Beleir
met 153 van de 214 geldig uitgebrachte
stemmen.
Op den heer Govaart waren er 61
uitgebracht.
In de week van 10 tot eu met
16 November 1909 zijn in Zeeland
voorgekomen 2 gevaileu van typhus
en febris typhoidea te Groede, 6 van
roodvonk, waarvan 3 te Middelburgen
3 te Retranchemeut eu 5 van diphthe-
ritis, waarvan 3 te Aardeuburg en 2
te Middelburg.
