Vo. 58.
If oensdag 28 October I $108.
24e
re
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
F. DIELEMAX,
Buitenland.
FEUILLETON.
maal
COURANT.
D't blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 Maanden 50 Centfranco per post 60 Cent.
Voor België 70 Cent. Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER—UITGEVER
AXEL.
ADVERTENTIEN van 1 tot 4 regels 25 Cent; voor
eiken regel meer 5 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot
Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
De crisis in liet Oosten.
Het officieuze Fremdenblatt bespreekt
iet Turksch-Bulgaarsche geschil en
peft de hoop te kennen, dat het een
rreedzame oplossing zal vinden. Het
ltd schrijft 0. a.
Oostenrijk-Hongarije wil, dat een sterk
Bulgarije en een sterk Turkije elkander
i eerlijk vertrouwen ontmoeten, zich
idfstandig naast elkaar ontwikkelen en
litrdoor wederzijds hun bevoegdheid
terhoogen om steunpilaren te worden
md den vrede op. het Balkan-schier
tiltnd en van den status quo, die zich
laatste tientallen van jaren ge-
tormd heeft. Men leze toch in de
terslagen onzer delegaties de redevoe
ringen van de leden aller partijen over
Turkije. Het is bij eenigen goeden wil
mmogelijk den onbevangen en onge-
tunstelden toon dezer redevoeringen
Ét op te merken. Die redevoeringen
|ievatten geen enkel dreigement tegen
ten anderen Staat en er spreekt geen
Bezorgdheid uit voor overvleugeling van
Dazen invloed op den Balkan. Wij
Ireigen niet, omdat wij ons sterk voelen
eu w\j zijn niet bezorgd, omdat wij het
net de Balkan-volken eerlijk meenen
tn omdat onze Oostersche staatkunde
Berust op het handhaven vanheteven-
iricht tusschen onze voordeelen en die
tan anderen. De vraag, wat wij, waar
ie Turkije openlijk tegemoetkomen, in
tgeheim aan Turkije van plan zijn
teer af te nemen, is sinds de ontrui
ming van het sandzjak een belachelijke
11) r-—-
Ten tijde dat Waterland zijne stad
Bad moeten ruimen, had hij aldaar een
non achtergelaten, die bereids een eu
'twintig jaren telde, eu eene vrouw, die,
leldzaam genoeg, na al die jaren tijds
voor 'teerst weer zwanger bevond.
Bij hare groote zwakte had deze zijne
die hij, hoe weinig hij dit uiterlijk
aan den dag leggen mocht, toch waar
liefhad, op 'tdringenst aan de zorg
lijner ODgehuwde zuster aanbevolen, met
welke hij, schoon ze volstandig Roomsch-
jezind gebleven was, evenwel niet in
lumin leefde.
'tHad een geruime wijl geduurd, eer
m iu den vreemde eenige mare van
Ie zijnen was toegekomen, en deze eer-
ite mare was de doodsmare zijner eoht-
jeooote, te gader met het kind dat zij
Ier wereld bracht. En die wonde, hoe
ook, was bij den weldadigen
des tijds nog voor verzachting
maar niet alzoo eene andere,
'elke, eenige maanden daarna, hem door
een tweede tijding geslagen werd, het
Besluit van zijn zoon Eijlard, om tot het
geloof terug te kéeren niet alleen,
in den Paapschen priesterstand te
1Alle lijfsgevaar trotseerende,
overtolligheid. De vraag, welke bij
zondere doeleinden wij met onze vrien
delijke houding jegens Turkije nastre
ven, kan slechts ontstaan uit de ver-
warring van de beginselen van onze
Oostersche staatkunde van anderen.
(Een hatelijkheid aan het adres van
Engeland). Onze vriendschappelijke ge
voelens tegenover Turkije zijn niet zoo
maar in eens voor den dag getooverd,
zijn geen middel tot bereiking vaneen
doel, geen berekende zet op een schaak
bord. Wij wenscheu dat he,t Turksche
schip van staat veilig voor anker moge
blijven liggen tegeu alle stormen der
Oostersche politiek. Door een sterk
Turkije wordt onze eigen stelling be
vestigd, daar twee ankers de door ons
gewenschte stabiliteit beter waarborgen
dan een.
Het blad merkt verder op, dat de
staatkunde der Donau-monarchie voor
Turkije een der hechtste waarborgen
is van zijn veiligheid en toekomst. Den
anderen waarborg moet Turkije zich
zelf schep.pen. De jong-Turken zullen
dat wellicht weten te doen door hun
land sterk en zelfstandig te maken,
zelfstandig ook tegenover het streven
om het nieuwe Turkije tot een schouw-
tooneel van de internationale eerzucht
te maken.
Het is eigenaardig te zien, hoe hier
een officieus orgaan de Donau-monarchie
wil ten tooneele voeren als de onbaat
zuchtige beschermster van Turkije
tegenover de roofzuchtige plannen van
anderen. Oostenrijk-Hongarije, dat pas
zulk een hap nam uit het Turksche
Rijk, heeft makkelijk praten. De Tur-
waagde hij, om den verdoolde tot inkeer
.te brengen, zich, na verren tocht ver
momd binnen de hem ontzegde stad
maar de jongeling, die door zijns vaders
dweepen reeds vroeger een heimelijken
afkeer van diens geloof had opgevat en
thans door zijne Roomscbe moei en hare
vrienden daarin nog meer versterkt was
geworden, bleef zoo onverzettelijk bij zijn
voornemen, dat Waterland ten toppunt
van drif't een vreeselijken vloek over zijn
eenig kind uitsprak. Niet enkel de religie
trouwens was hier bij hem in 't spel,
maar evenzeer en, schoon hij zichzelf
dat niet zou hebben willen belijden,
mogelijk nog wel meer de kwellende
gedachte, dat door den ongehuwdeu staat,
waartoe Eijlard zich veroordeelde, het
geslacht der Persijns van Waterland als-
nu vyerkelijk te uiet stond te gaan. Hoe
't zij, met den afval zijns zoons was de
laatste hoop op aardsch geluk aan Wa
terland ontrukt, en met den dood in
't hart dwaalde hij van nu aan in afge
legen oorden rond. De kortstondige
triomf der reformatie in 1566 riep hem,
den herdooper, niet naar zijn geboorte
grond terug, eerst bij haar tweede zege
praal, en nadat de getuigeuis van Arents
aangaande zijn overtred tot de ware
Gereformeerde Kerke de Magtsiraat be
wogen had zijne verbanning op te heffen,
had hij tegen 't laatst des voorgaanden
jaars kunnen weerkomen, om gelijk
hij zich uitte zoo God wilde, iu zijne
ken zullen die vriendelijkheden aan
hun adres dan ook wel met een korreltje
zout nemen en. de Sultan zal mogelijk
even sarcastisch lachen bij het lezen
van de vleiende taai van het Frem
denblatt.
DUITSCHLAND.
Alle berichten uit Friedrichshafen
gewagen van de voortreffelijke eigen
schappen, die het nieuwe luchtschip
van Zeppelin Vrijdag op zijn proeftocht
aan den dag heeft gelegd. Het schip
luisterde prachtig naar het stuur, lag
stadig in de lucht, draaide gemakkelijker
en bevalliger dan het vorige luchtschip
eu kwam goed tegen tegenwind en
plotseling uitschietende vlagen op. De
ingenieur Dürr verving Zeppelin als
gezagvoerder, verder waren in de
schuitjes Zeppelin Jr., een ingenieur,
een luitenant, twee onderkapiteins en
vier monteurs.
Het voornaamste doel was de be
proeving van het nieuwe zijstuur, dat
uitstekend voldeed. De verlenging van
het schip met 8 M. schijnt een groote
verbetering in zyn „luchtzeewaardig-
heid gebracht te hebben.
Zaterdagmiddag zou men weer een
tocht ondernemen.
Vrijdagmiddag heeft de slappe lucht
bal van Parse val in de buurt van Berlijn
een tweeden tocht gedaan, om te voldoen
aan de voorwaarde van het legerbestuur,
dat hij op 1400 M. hoogte moet kunnen
varen. Op dien tweeden tocht bereikte
hij een hoogte van 1500 M. Na een
vlucht van een paar uren, kwam het
schip goed en wel op zijne landings
vaderstad te sterven. Daar hij zijne
meeste overige bekenden en betrekkingen
overleden vond, had hij bij Paiiugman
die nog een verre aanverwant van hem
was, huisvesting gezocht, en werd aldaar
door al de leden des gezins met welwil
lendheid bejegend. Ook nu wist Haesken
niet hoe spoedig zij voor hem een stoel
aan den disch zou schuiven.
Had de predikant Arents, lang voor
dat zijn gezondsheidstoestand hem zoo
bijzonder daartoe noopte, zich aan de
matigheid in spijze en drank gewend
als eene den geestelijk gezinden Christen
betamende zelfbeheersching, ook de oude
Waterland was, reeds eer bitterheid des
harten hem onwillekeurig vasten dee,
een beoefenaar der onthouding, hem
echter had daarbij het valsch-christelijk
beginsel eener verdienstelijke zelfkastij
ding bestuurd, en zelfs nu nog was deze
zuurdeesem niet volkomen bij hem uit-
gedelgd.
Hij had dan ook nu alras zijne paar
beten genuttigd. Des gedurende mengde
hij zich niet'in 't gekout zijner dischge-
nooten, dat over dagelijksche onderwer
pen liep zoodra hij evenwel de stalen
vork neerlei, wendde hij zich tot zijn
huiswaard met de belangstellende vraag,
of èr van de landszaken eenig nieuws
in omloop ware.
»Men zegt* deelde Palingman mee
>dat Sonoij en zijne Raden, die on
lang» aan den Prins van Oranje, een
plaats aan. Alleen kreeg het hulsel
een paar onbeteekenende schrammen
van een berkentak. Als nu nog aan
de laatste voorwaarde vulling van
den ballon in het vrije veid uit mee
genomen gashouders, gevolgd door een
korten tocht voldaan is, zal het
legerbestuur den luchtbal van Parseval
overnemen.
ENGELAND.
De politierechter in Bow-street, te
Londen, heeft Vrijdag vonnis geveld
in de zaak tegen het socialistische
Parlementslid Thorne, die in een toe
spraak op het Trafalgarplein tot de
werkloozen had gezegd Als jullie wat
bestormen willen, doet het de bakke
rijen Wanneer men de menschén
zulke dingen maar straffeloos mocht
voorhouden, zei de rechter, zou het
gauw voor ordelievende en vreedzame
burgers in Londen onveilig zyn. Hij
veroordeelde Thorne zelf 200- pond st.
te stellen en nog twee borgen te vinden,
die ieder 100 pond st. moesten storten,
dus er voor instaande dat Thorne zich
een jaar goed zou gedragen. Bij ge
breke zou hij zes maanden gevange
nisstraf krijgen.
De socialist Quelch loopt gevaar
binnenkort ook voor den rechter te
moeten verschijnen. Te Stoke-on-Trent
zei hij Donderdagavond tot werkelbozen,
dat nu de maatschappij haar plicht
tegenover hen niet was nagekomen, zij
ook tegenover haar geen verantwoor
delijkheid meer haddeu. Menschen die
honger lijden, vond hij, hebben volko
men het recht heen te gaan en te
hopeloozen brief moeten geschreven heb
ben, houdende dat zij na 't verlies van
Haarlem en bij gebreke van' geld,
victualie en knechten, ten einde raad
waren, dezer dagen van zijne Genade
een recht christelij ken krijgsmansbrief
in antwoord bekomen hebben. Onder
meer, moet hun, op hun bezwaar, dat
zij bij geen mogelijkheid een goed einde
aan de zaak kosten zien, ten ware Zijne
Genade eenig vasc verbond met eeuige
groote Potentaten gemaakt hadde, tot
bescheid zijn gegeven, dat er werkelijk
zulk eeu vast verbond bestond met den
Oppersten Potentaat der Potentaten,
wiens Machtige hand al die op Hem
betrouwden, voorzeker ontzetten zou.»
Zulke taal is den vromen Nassauwer
waardig. En hij heeft ook niet te
vreezen, dat zijn geloot zal beschaamd
worden want wat wij onze zake heeteri,
is de zake des Heerèn. Hij zal niet
toestaan dat het licht zijns heiligèn woords
door Hemzelf op den kandelaar gezet,
andermaal van ons worde weggenómen.
»Zulk een hope is redelijk en christelijk,
vader Waterland, en ik deel ze met u.
Anders, daar zijn veel wakkere luiden,
die, na 't bukken der vermaarde stede
Haarlem, de verdediging van een zoo
slecht en onvolkrijk plaatsje als't onze
voor ondoenlijk achten.
»Ei wat U bromde dé grijsaard 't zijn
altemaal bloodaards, die zoo spreken.
Haarlem gibg veel te schielijk over.