24-e Jaarg.
i\o. 31.
Woensdag 22 Juli 1908.
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
F. IMELEMAX,
Buitenland.
FEUILLETON.
De tweede Baii-expeditie
Binnenland.
Landbouw.
COURANT.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 Maanden 50 Centfranco per post 60 Cent.
Voor Bilgié 70 Cent. Afzonderlijke Nos. 5 Cent.
DRUKKER—UITGEVER
AXEL.
ADVERTENTIEN van 1 tot 4 regels 25 Cent; voor
eiken regel meer 5 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot
Dinsdag- en Vrydagnamiddag TWEE uren.
ENGELAND.
Volgens een bericht uit Birmingham
hebben stakende mijnwerkers Vrijdag
te Adamville een trein aangevallen, die
werkwilligen aanbracht. Daarbij werd
een politieagent gedood, die in den
trein was, en vijftien van die werkwil
ligen gewond. Dadelijk is er een trein
met politie heengestuurd en troepen
worden gereedgehouden.
RUSLAND.
Te Odessa zijn door de ontploffing
van een bom, die een arbeider in een
zak bij zich droeg, 6 personen, van
wie twee kinderen, zwaar gewond. De
arbeider, die de bom bij zich had, werd
het hoofd van het lichaam gescheurd.
TURKIJE.
Een ooggetuige verhaalt als volgt
den moordaanslag op generaal Sadik
pasja aan boord van de Sidon
Zondagochtend 1.1. te 8 uur bevond
Sadik zich op het dek en stond kalm
met een ander te praten, toen een
persoon vijf schoten op hem loste uit
een revolver. De generaal viel en de
aanvaller, die in elke hand een revol
ver had, dreigde iedereen neer te
schieten die hem naderde. Niemand
waagde het den gewonden generaal te
naderen, die er met heel veel moeite
in slaagde naar een der kajuiten te
kruipen. Er ontstond een paniek on
der de passagiers, onder wie zich een
aantal Turksche officieren en andere
IN ONZE OOST.
24 April17 Mei 1908.
Groot was de opwinding den 9en April
te Batavia, en vooral in de militaire
kampementen aldaar, toen van de oorlogs
schepen, die voor Bali lagen, door middel
van draadlooze telegraphie geseind was,
dat een gedeelte van dat eiland in
opstand gekomen was en de twee com
pagnieën van het 11e Bataljon, die na
de eerste expeditie in 1906 daar gebleven
waren, dringend versterking behoefden.
En slechts enkele uren daarna wist ieder,
dat de Commandant van het Ned.-Indische
leger ons Bataljon, n.l. het twintigste,
aangewezen had, om de rust aldaar te
herstellen. Na eenige drukke dagen van
voorbereiding was het Bataljon oorlogs
vaardig en gereed tot vertrek, hetgeen
24 April moest plaats hebben.
Het geheel, onder bevel van Majoor
Snebbvanger, bestond uit twee Euro-
peesche en twee Inlandsche compagnieën,
deze elk gecommandeerd door een kapi
tein met twee peletonscommandanten, en,
onderofficieren en korporaals inbegrepen,
te zamen uit ruim zeshonderd geweer-
dragenden. Hieraan werden nog toe-
Turken bevonden. Geen hunner deed
ook maar een poging om den moorde
naar te knevelen. Ten laatste bewaak
ten twee ordonnans-officieren van den
generaal, die met revolvers voorzien
waren, den aanvaller, tot het schip
Maandagochtend in de Dardamellen
aankwam. Op een sein van den kapi
tein verschenen de Fransche consul en
Turksche militaire overheden met een
gewapende macht aan boord, die zich
van den moordenaar meester maakten
en hem aan wal brachten. Het is een
Albanees. Vóór men hem arresteerde,
had hij getracht zich te ontkleeden,
blijkbaar met het doel over boord te
springen. De kapitein weigerde de
andere passagiers naar Konstantinopel
te brengen en zette hen in de Darda-
nellen aan wal. De Sidon bracht den
gewonden generaal naar Konstantinopel
en ook den mufti, die in Saloniki ge
vaarlijk gewond was. Eer het schip
Saloniki verliet, brak er brand uit,
maar die werd spoedig gebluscht. Men
vermoedt, dat het hier een geval van
brandstichting was, welke aan politieke
beweegredenen wordt toegeschreven.
PERZIE.
Het ambtelijke Petersburgsche Tele-
graafagentschap publiceert het volgen
de telegram uit Tabris
„Opnieuw is de telegrafische gemeen
schap met Rusland verbroken. De
afloop van het bombardement waaraan
de stadswijk, waarin de revolutionairen
zich ophouden, heeft blootgestaan,
schijnt niet beslissend te zyn geweest.
Satar Kan, de aanvoerder der revolu-
gevoegd een kleine afdeeling van de
Genie, Cavalerie. Artillerie en ongeveer
honderd dwangarbeiders; deze laatsten,
allen gevangen Atjehers, tot het dragen
van munitie, vivres en andere noodza
kelijke behoeften. Bijna zou ik vergeten,
zeker omdat we hare hulp gelukkig
bijna niet noodig hebben gehad, dat ook
een afdeeling van den Geneeskundigen
Dienst, het bataljon vergezelde. Een
R. K. pastoor vertegenwoordigde de
geheele geestelijkheid bij den troep.
's Morgens 24 April dan spoorden we
naar Tandjong-Priokshaven en werden
ingescheept op de >Van den Bosch*, een
der grootste booten van de Pakketvaart
maatschappij. Om 10 uur werd het
anker gelicht, eu door duizenden toe
schouwers nagewuifd, verlieten we de
haven en stoomden de kalme Java Zee in.
Waar een toerist zoo'n zeereisje langs
de Noordkust van Java, Madoera, en Bali
heerlijk zou vinden, daar waren wij,
die reeds meermalen een tochtje van
eenige dagen door den warmen Archipel
maakten, echter verheugd, toen we op
Zondagavond 26 April ankerdeu aan de
Zuid-Oostkust van het beruchte eiland.
Hoewel het mijn plan niet is, een
beschrijving van Bali en de toestanden
aldaar te geven, dien ik tot goed begrip
toch het een en ander daaromtrent mede
te deelen.
Bali, hoewel een der kleinste eilanden,
ongeveer x/4 van Nederland, is een der
tionairen, en zijn volgelingen houden
hun stellinge'n nog steeds bezet.
De ruiters van Rakim Kan (die het
bevel voert over de regeeringstroepen)
hebben Donderdag tal van huizen in
de buitenwijken geplunderd. Vrijdag
was alles rustig. De lieden van de op
roerige wyk hebben een telegram ge
zonden aan den Sjah waarin zij om
vergiffenis vragen. De bazaars zijn
nog altijd geslotenen dientengevolge
lijdt de handel zeer."
Een weer later te Petersburg ont
vangen telegram behelst, dat in den
loop van het bombardement 17 Russische
onderdanen werden gedood. De Rus
sische minister van buitenlandsche za
ken wacht op een rapport met volle
dige bijzonderheden, dat zal worden
ingezonden door den Russischen gezant-
te Teheran, vóór in dezen van Rus
sischen kant stappen kunnen worden
EERSTE KAMER.
In zij a antwoord op het voorloopig
verslag verklaart de Minister van Ma
rine bezwaar te moeten maken tegen
het permanent stationneeren van een
oorlogsschip op of bij de Schelde, met
het oog op een geregelde oefening van
het personeel. Doorloopend is te Vlis-
singen een kanonneerboot gestation-
neerd. En zoodra ook maar eenigszins
noodig, kunnen zonder verwijl één of
meer oofiogsschepen naar de Schelde
gezonden worden.
mooiste en vruchtbaarste van geheel
Indië. Noch op Sumatra, noch op Java
zagen we zulke mooie rijstvelden en
klapperbosscheu.
Runderen worden als slachtvee uitge
voerd naar alle andere eilanden varkens
kweekt men in een verbazend groot
aantal. Langs de kusten doet men aan
vischvangst en zoutbereiding. Paardjes
vindt men er weinig,de Balinees ge
bruikt ze als lastdier, alleen de hoofden
hebben rijpaarden. De wegen, hoewel
uitmuntend aangelegd, (Java kan daaraan
nog een voorbeeld nemen) zijn ongeschikt
voor voertuigen; ze liggen tamelijk vlak,
maar daar het terrein bergachtig is, wordt
de overgang naar een hooger vlakge-
deelte gevormd door een steile steenen
helling, die onregelmatig trapsgewijze
oploopt. De bevolking kon zeer wel
varend ziju, want de Balineezen zijn niet
alleen flink eu krachtig gebouwd, maar
ook zeer arbeidzaam. Ze staan voor
een gedeelte nog onder het bestuur van
radja's (vorsten), die zich tegenover hen
geheel onafhankelijk gevoelen en ook
zeer moeilijk de inmenging in hun zaken
van het Ned. Gouvernement, of zooals
zij noemen van »de Compenie*, kunnen
dulden. Hunne onderdanen zuigen ze
op allerlei wijzen uitongehinderd neemt
een hoofd hun vrouwen of jonge dochters,
zoowel als de beste runderen afzilver
geld mogen zij niet bezitten, maar bij
hem inleveren al het werk voor hem
In de gisteren gehouden zittiDg dier
Kamer zijn aangenomen onderscheide
ne wetsontwerpen, onder meer de
schutterij-vergoedingen, invoering van
den Amsterdamschen tijd als wettely-
ken tijd en wijziging der posterijwet,
beoogende tariefsverlaging.
TWEEDE KAMER.
Tot uitvoering ran het voornemen,
door den Minister van Oorlog bij de
toelichting van het wetsonderwerp tot
nadere vaststelling van het XlIIe
Hoofdstuk der Staatsbegrooting voor
1908 medegedeeld betrekkelijk de sol
dij-herziening, is thans een wetsonder
werp ingediend tot weeral verhooging
der Oorlog#begrooting voor dit jaar.
Het wetsonderwerp heeft o. m. ten
doel, de positie van het kader te ver
beteren, ten einde daardoor zooveel te
gemoet te komen aan grootendeels bil
ly ke klachten, als te geraken tot eene
behoorlijke aanvulling der onderofficiers
rangen.
Overzicht stand fruit enz.
In de St. Ort. no. 166 is opgenomen
een overzicht van den stand van het
fruit, der warmoezerij-ge wassen en van
de vruchtboomen in de boomkweeke-
rijen op 12 Juli 1908, met medewer
king der Rijkstuinbouwleeraren samen
gesteld naar gegevens, verstrekt door
de correspondenten van de directie
van den landbouw.
Sinds het vorige oogstoverzicht van
1 Juni verscheen, zijn de vooruitzich-
geschiedt onbetaald en bij oorlog, ook
tusschen de radja's onderling, waagt elke
Balinees voor zijn vorst het leven. De
»adat* schrijft dat voor, en die is hem
heilig. De poeri (versterking) waarin
de vorst woont, is omgeven door 3 k 4
M. hooge en bijna 1 M. dikke muren.
Vier mooi bewerkte poorten, aan elke
vleugel één, versierd met allerlei Boed-
histische beelden geven toegang tot het
inwendige. Daar vindt men zijn woningen
en die zijner vele vrouwen, schatkamers,
een tempel, raadzaal, stallen, enz. waar-
tu8schen men bijna verdwaald loopt,
daar de meeste gebouwtjes afzonderlijk
nog door een flinke muur omringd zijn.
Een versterking dus, die, goed verdedigd,
een vijand handen vol werk kan geven.
Was het in 1906 de radja van Den
Passer, die met al de zijnen liever den
dood zocht, dan zich te onderwerpen aan
de eischen van de Regeering, nu was het
de machtige radja van Kloenkoeng, bij
gestaan door die van Gelgel, Saria en de
hoofden van enkele kleinere kampongs,
die ons gezag in sommige diugen wei
gerde te erkennen.
Een afdeeling van 35 manschappen
van het 11e Bataljon, dat op Den Passer
in garnizoen ligt, was op meerdaagsche
oefening en had een bivac betrokken in
de nabijheid van Kloenkoeng. Den 17en
April op marsch van daar naar Lebie
werden ze plotseling overvallen en werden
er tien gewond tengevolge van een schot
