1
Binnenland.
Landbouw.
Gemengd Nieuws.
Een .Japansch diplomaat heeft naar
aanleiding van deze rede gezegd
„Ik heb nog niets over deze zaak
gehoord en vind er in de te Londen
verschijnende bladen ook niets van.
Wanneer men bedenkt, dat de graat
zeer vóór de Engelsch-Japansche alli
antie was en dat hij voor een kamer
van koophandel sprak, kan men veilig
aannemen, dat zijn opmerkingen alleen
den handel betroffen en elke politieke
beteekenis misten."
Woensdag 25 dezer ontving de Nieuwe
Roti. Crt. het volgende bericht:
Met zekerheid kan gemeld worden
dat het ministerie bij brief van 24 dezer
collectief ontslag aan H. M. de Konin
gin heeft aangevraagd.
Oude klei.
Hieronder verstaan wij de grondsoort,
die men aantreft in polders, welke reeds
zeer langen tijd bebouwd worden.
Oude klei verschilt met den grond
der jonge zeepolders in meer dan één
opzicht. Vooral de werking, welke een
sterk zuur, b. v. zoutzuur (geest van
zout) of salpeterzuur op beide uitoefent
is karakteristiek verschillend.
Wordt n. 1. een der genoemde zuren
uitgegoten op klei, uit jonge zeepolders
afkomstig, dan neemt men een sterke
we zouden haast zeggen stormachtige
opbruising waar. "Doet men hetzelfde
bij oude klei, dan valt dikwijls niet de
minste werking waar te nemen in som
mige gevallen heeft eenige schuimvorming
plaats.
De verschillende verschijnselen wijzen
ons op een hoog kalkgehalte bij de eerste,
op totale afwezigheid of wel het in zeer
kleine hoeveelheid aanwezig zijn dier stof
bij de andere grondsoort.
En met het groot verschil in kalk
gehalte tusschen beide hangt hun ver
schil in natuurkundige gesteldheid ten
zeerste samen.
Is jonge klei poreus en open, laat hij
het water betrekkelijk goed door en
kan de lucht er voldoende in doordrin
gen, oude klei mist deze gunstige eigen
schappen geheel, is daarentegen stijf
en gesloten, en laat het water moeilijk
door, terwijl de lucht er niet voldoende
in kan doordringen.
Een gevolg van het gering kalkgehalte
van oude kleigronden, alsmede van de
daaruit voortvloeieg.de minder gunstige
natuurkundige eigenschappen (die we
zoo even opnoemden) is, dat de salpeter
zure gisting er slechts zwak in plaats heeft,
en dat derhalve de ammoniakale stikstof
tijdens de groeiperiode niet voldoende tot
salpeterzure stikstof wordt omgezet, om te
kunnen voldoen aan de behoefte, die
de gewassen aan opneembare stikstof
hebben om een rijken oogst te geven
Hieruit laat zich gereedelijk dit besluit
trekken Op oude klei zal die stikstof
bemesting het best rendeeren, waarin
men de stikstof in zoodanigen vorm
geeft, dat ze geen enkele verandering
dop gekropeD, jij, met je fijne bakkes.*
»Ik heb 'tzoo niet gemeend, Dobber,*
suste Krisje. »Je bent ook dadelijk zoo
op je paardje. Men kan geen woord
van gekheid zeggen of je siaat op je
achterpooteD. Kom, wees nu maar zoo
kwaad niet. Kan ik ook iets voor je
meebrengen? Wacht! daar schiet me
iets te binnenje spraakt laatst van
rooken, hè? Je wondt dat leelijke pruimen
waaraan ik zoo'n hekel heb, nalaten als
je een pijp present kreegt. Wat zeg-je nu
als ik je er een geef, en wel een mooie
met een porseleinen kop en lang roer
»Dat doe.-je immers toch niet?* zei
Dobber; bovendien ik pruim liever,
en dat zal ik blijven doenhet raakt
n emand wat ik doe, al wou ik vuur-
s eenen vreten.*
(Wordt vervolgd.)
meer behoeft te endergaan, vóór ze
door de planten kan worden opgenomen.
Dat wil met audere woorden zeggen
Op oude klei is Chiisalpeter de zekerst
werkendedus de meest rendeerende meststof
De waarheid van bovenstaande con
clusie laat zich natuurlijk het best
toetsen daar, waar men de stikstof-
houdende meststoffen in de grootste
hoeveelheden aanwendt, dus bij de teelt
van suikerbieten. Welnu, we richten
het woord tot de mannen der practijk,
ervaart ge niet, dat de „bastige"
(d. z. de oude, kalkarme) kleigronden
veel Chilisalpeter eischen, willen ze een
voldoend gewas suikerbieten kunnen
voortbrengen Een gevolg van het
zeer geringe kalkgehalte van oude klei
gronden is verder, dat de kali, die zij
bevatten, er in voorkomt in verbin
dingen, die zoo moeilijk oplosbaar zijn,
dat de plantenwortels ze niet in vol
doende hoeveelheden kunnen opnemen,
om een rijken oogst te leveren. Som
tijds ziet men op zulke gronden van
de kalihoudende meststoffen kaïniet en
patent-kali, wanneer deze slechts in de
gewoonlijk gebruikte hoeveelheden wor
den aangewend, óf wel volstrekt geen,
óf wel slechts magere resultaten.
De zeer gemakkelijk opneembare kali
verbinding, in genoemde meststoffen
aanwezig, gaan dan, in den grond ge
bracht, eveneens in zeer moéilijk op
neembare verbindingen over.
Op zoodanige gronden dient men
dan óf wel de genoemde kalihoudende
meststoffen in groote hoeveelheden, aan te
wenden, óf wel wat goedkooper uitkomt
de gewone hoeveelheid uit te strooien ii
vermenging met evengroote hoeveelheden ge
bluschte kalic of gemalen mergel.
AXEL, 27 December 1907.
Gisteravond gaf de Rederijkerskamer
„De Herleving" alhier ten huize van
den heer Blansaart en de tooneelclub
„Excelsior" bij den heer Koole eene
uitvoering. Zal de omstandigheid dat
er twee uitvoeringen tegelijk op één
avond waren, menigeen die met
Kerstdagen eens een avondje wilde
uitgaan, voor de moeilijkheid der keuze
gesteld hebben, een blik in de beide
zalen deed al spoedig zien, dat deze
moeilijkheid geen overwegend bezwaar
was, want de beide vereenigingen moch
ten zich in een druk bezoek verheugen.
Wij zouden gaarne, wanneer wij van
deze uitvoeringen melding maken, meer
in bijzonderheden willen afdalen, doch
wanneer wij alle nummers der beide
programma's moesten bespreken, dan
zou zulks zooveel ruimte vergen, dat
we spoedig plaatsgebrek zouden hebben
trouwens zulks behoort dan ook meer
in een vakblad thuis. We willen alleen
constateeren, dat het allen dilettanten
waren, die hunne krachten ten beste
gaven om hunnen medeburgers een
aangenamen avond te verschaffen. En
dat zij daarin volkomen geslaagd zijn
kan het best worden afgeleid uit het
luid en daverend applaus, dat aan alle
nummers ten deel viel, afgeleid ooh
uit den opgewekten geest onder het
publiek, afgeleid ten slotte uit het feit
dat de meesten tot in de kleine uurtjes
bijeenbleven.
Maar, overal komt een einde aan en
men moge zich nog zoo goed amusee
ren, het klokje van gehoorzaamheid
zegt toch eindelijk, dat het zóó welletjes
is en het hoog tijd wordt, om onder
de wol het genotene nog eens te over
denken en uit te rusten van de pret
In de gymnastiekzaaldieeenvoudig,
doch smaakvol versierd was, had Don
derdag de réunie der oud leerlingen
van de Rijks Normaallessen plaats. Ruim
veertig onderwijzers en onderwijzeressen
waren op de' feestelijke bijeenkomst
aanwezig, waaronder ook eenige der
leerlingen. De heer B. van Ruijven
eere-voorzitter der feestcommissie, hield
de openingsrede, waaraan we het vol
gende geschiedkundig overzicht ont-
leenen. Op 28 October 1882 werden
de leasen geopend met 33 mannelijke
en 8 vrouwelijke kweekelingen. Tien
leeraren en 1 onderwijzeres waren er
toen aan verbonden, van wie er nog
3 n.l. de heeren Kok, Imandt en Ver-
bruggen les geven. Onder luid applaus
der aanwezigen herdacht de heer Van
Ruijven het jubileum dezer heeren.
Tengevolge van wetswijziging werden
in 1891 Gymnastiek en Teekenen in
gevoerd, in 1896 werd de voorberei
dende klasse geopend, in 1897 werd
de Gymnastiek- en teekenzaal gebouwd,
in 1899 namen de lessen in alcohol en
hygiene een begin en op 1 April 1901
werden de R. N. L. verheven van 2de
rang tot le.
In het geheel werd de Normaal
school bezocht door 245 mannelijke en
77 vrouwelijke kweekelingen, waarvan
er 142 de akte behaalden. Ongeveer
40 gingen naar een kweekschool of
andere normaalinrichting. Op 25 Dec.
1907 bedroeg het aantal kweekelingen
27 mannelijke en 11 vrouwelijke.
Uitvoerig stond spreker stil bij het
geen de verschillende leeraren en het
schooltoezicht, in het bijzonder de hee
ren Van Wijngaarden en Middelvelt
Viersen voor de inrichting gedaan had
den. Met een welkomstgroet aan de
aanwezige oud-leerlingen, met een her
innering aan het verblijf in de inrich
ting en met een aansporing om met
lust en ijver te blijven voortarbeiden
aan hun mooi werk, sloot spreker zijn
luid toegejuichte rede.
Daarna nam de heer Schiflfer, voorz.
der feestcommissie het woord. Het was
een kernachtige rede, die hij uitsprak.
Nu eens in een humoristischen, dan
weer in een ernstigen toon haalde spr.
menige herinnering uitzijn schooljeugd
aan. Met gevoel en waarheidgetrouw
schilderde de heer Schiffer nauwkeurig
de figuur van den heer Van Wijngaar
den en eenige andere der gestorvene
leeraren. Met een herinnering aan de
veranderingen, die zich in den loop
van 25 jaren op schoolgebied voltrok
ken hadden met een herinnering aan
den strijd, die in de school en om de
school bestaat en met een aansporing
om in dien strijd steeds edel en fier
op te treden, zonder het wapen der
verdachtmaking te hanteeren, eindigde
spreker zijn rede, die een langdurig
applaus verwierf.
Ingekomen waren telegrafische geluk-
wenschen van den districts-schoolop-
ziener, dhr. Jansen, van den arrondisse-
ments-schoolopziener Collot d'Escury,
van den oud-leeraar dhr. De Vries, van
de oud leerlingen Ch. v. d. Bilt uit Den
Helder en een briefkaart van dhr. C.
Amelunxen uit Curagao (W.-Indië).
Daarna had onder vroolijken kout een
gemeenschappelijke wandeling door
Axel plaats.
Om 5 uur verzamelden allen zich aan
het diner. De avond werd verder door
gebracht met toasten, voordragen, enz.
Lang na het middernachtelijk uur
voldaan over het welslagen van het
feest, dat door geen enkelen wanklank
verstoord werd scheidde men.
<i— Evenals het vorig jaar was den
leerlingen der consistorie van de Ned.
Herv. Kerk alhier weer een kerstfeestje
bereid, dat hedenavond werd gevierd.
Een aardig versierde kerstboom, ver
licht door talrijke vetkaarsjes was in
het kerkgebouw geplaatst, waaromheen
de talrijke schare van genoodigden en
nieuwsgierigen zich kostelijk amuseerde.
Door het zingen van eenige liedjes
en een tractatie werd de feestpret der
kleinen verhoogd, terwijl de grooten
niet minder genoten bij het zien van
dat vroolijke kleine volkje.
Dinsdagnamiddag viel aan de oost
zijde der haven te Breskens een meisje
te water. Niemand was daar aanwezig,
doch aan de westzijde had schipper
Bonnewei het ongeval bemerkt. Snel
sprong hij in een roeiboot en wist de
drenkelinge op den wal te brengen.
Den inmiddels ter plaatse toegeschoten
gemeenteveldwachter mocht het geluk
ken, de levensgeesten op te wekken.
PREDIKBEURTEN TE AXEL.
r
die me
Zondag 29gDecember|1907.
Ned. Herv. Kerk.
Voorm. 91/» nre Ds. J. B. T. Hugenholtz.
Nam. 2 nre Ds. J. B. T. Hugenholtz.
Gereformeerde Kerken.
Kerk A.
Voorn. 9 ure Ds. E. H. Broeketra.
Nam. 2 ure Ds. E. H. Broekstra.
Kerk B.
Voorm. 9 ure Ds. R. v. d. Kamp.
Nam. 2 ure Ds. R. v. d. Kamp.
Geretormeerde Kerk. (Lauge Weststraat).
Voorm. 9 ure Leeskerk.
Nam. 2 ure Leeskerk.
Dinsdag 31 December 1907.
tOUDEJ AARSAVOND).
Ned. Herv. Kerk.
'jAr. 5VS ure Ds. J. B. T. Hugenholtz,
Gereformeerde Kerken.
Kerk A.
'sAv. 5'/a ure Ds. E. H. Broekstra.
Kerk B.
'sAv. 51/, ure Ds. R. v. d. Kamp.
Gereformeerde Kerk (Lange Weststraat).
'sAv. 51/, ure Leeskerk.
Woensdag 1 Januari 1908.
(NIEUWJAARSDAG.)
Ned. Herv. Kerk.
Voorm. 97s Qre Ds- J- B- T' Hugenholtï.
Gereformeerde Kerken.
Kerk A.
Voorm. 9 ure Ds. E. H. Broekstra.
Kerk B.
Voorm 9 ure Ds. R. v. d. Kamp.
Gereformeerde Kerk (Lange Weststraat).
Voorm. 9 ure Leeskerk.
Het paleis „Het Loo" en omgeving
zullen, nadat de nieuwe stallen gereed
zullen zijn gekomen, een aanmerkelijke
verandering en tevens verbetering
ondergaan.
De vleugel van 't paleis die nu als
paardenstal dienst doet zal geheel wor
den afgebroken en weder opgebouwd,
wat uiterlijk betreft in denzelfden stijl
als 't vorige deel van 't gebouw, en
ingericht worden voor salons en logeer
kamers, waaraan groote behoefte is,
aangezien bij een eventueel vorstelijk
bezoek voor een dikwijls groot gevolg
nu in 't paleis geen ruimte is.
Het complex steenen- en houten ge
bouwtjes, waarin nu gevestigd zijn de
koetshuizen, rijstallen, manege, timmer
manswerkplaats, magazijn, hoefsmederij
en woning van den mr. timmerman,
zullen worden geamoveerd en deels een
andere plaats vinden het vry komende
terrein wordt dan bij het park getrokken.
(Avp.)
In den loop van de vorige week
werd te Maastricht zekere S., een
Duitscher werkzaam als machinist op
de fabriek „De Phoenix" in het Bos-
scherveld door de marechaussee aan
gehouden en in verzekerde bewaring
gesteld, daar men vermoedde dat hij
zich ten nadeele dier fabriek schuldig
gemaakt had aan diefstal van koperen
kranen, lood enz. Iu den nacht van
Vrijdag op Zaterdag, circa 12L2 uur,
gelukte het hem evenwel uit de cel in
de marechausseekazerne te ontvluchten.
Hij wist zich tegen het traliewerk op
te werken en zijn lenig lichaam er door
heen te wringen. Daarna liet hij zich
door middel van een langen reep, aan
eengeknoopt van stukken der wollen
dekens, naar beneden zakken, tot op
den grond. Deze afstand bedraagt
ruim 14 M. Direct nadat de vlucht
ontdekt was, werd de heele brigade
mobile verklaard, en binnen het uur
had men den vluchteling weer te pak
ken, vlak bij zijn woniug, waar hij in
de armen der wachtende marechaussees
viel. Stevig geboeid werd hij nu voor
den tweeden keer opgesloten. H(j
heelt een volledige bekentenis afgelegd.
(L. K.)
brande
ondanl
dig na
