1
AXEL, 29 October 1907.
Zaterdagavond om half zes had in
de Gereformeerde kerk A alhier de
geannonceerde openbare samenkomst
plaats, waar een zang- en muziek
uitvoering werd gegeven door eenige
weezen uit de alom in ons land bekende
weesinrichting Neerbosch en de hoog
geachte zeereerwaarde directeur van
die inrichting, de heer J. Schrijver,
eenige desbetreffende mededeelingen
deed.
Na het zingen van Psalm 68 3
door de gemeente werd de samenkomst
geopend met gebed door ds. E. H.
Broekstra, predikant bij de Geref. kerk
A alhier, die allen welkom heette en
ook namens de gemeente het gezelschap
uit Neerbosch het welkom toeriep, waar
voor zoovelen waren opgekomen om
over de weezen en hunne opvoeding
te hooren spreken niet alleen, maar
ook henzelven te hooren.
Ds. Schrijver het woord nemende
begon met er aan te herinneren, dat
gedurende de 44 jaren, dat Neerbosch
bestaat, nog altijd steun is verleend
van uit Axel. Vandaar dat die plaats
dan ook niet vergeten mocht worden
bij een eventueel bezoek aan Zeeuwsch-
Vlaanderen. En zoo genieten we thans
het gewaardeerde voorrecht kennis te
mogen maken met de Axelsche vrienden.
Dat zulks van de zijde der Axelaren
op prijs gesteld wordt, blijkt wel hieruit,
dat het kerkgebouw stampvol is.
Over de inrichting Neerbosch spre
kende, kan spreker daarvan weinig
nieuws vertellen, leder heeft hierover
reeds voldoende gelezen en gehoord.
Ten overvloede wordt een vluchtige
schets gegeven van de wording en den
bloei van Neerbosch en zoo komt spr.
tot een beschrijving van den toestand
der weezen, vóór de oprichting van
het gesticht.
Welk een toestand moet het zijn, als
het moederhart is weggerukt en er geen
vaderhand meer is, waaraan men zich
kan vastklemmenVerlaten te zijn
door die twee die naast God hun alles
is, om overgeleverd te worden aan hen,
wier liefde toch nooit in de plaats kan
treden vün de ouderliefde En al is
het nu nog, dat de weezen-zelve dit
niet zoo zeer beseffen, welk een smart
moet toch in de-ziel der ouders niet
heerschen, die hun kinderen geheel
alleen moeten achterlaten zonder eenige
zekerheid voor hun toekomst. Geheel
verlangen mag koesteren, dan altijd
Vader-lief op de hakken te volgen. Ik
maak geen onderscheid tusschen cavalerie
en infanterie wat de personen betreft,
maar er zijn jongens, die ik gaarne met
een sleepsabel en met sporen aan de hielen
zie, en dat zijn jongens zooals Frite en
Reinoud dat is nu mijn zwak."
»Ik weet, dat Uwe Excellentie het goed
met ons meent,* zei Hork steeds met zijn
hoofd voorover gebogen als las hij het
antwoord uit zijn chako voor: »maar
Uwe Excellentie kan zich niet in mijne
positie verplaatsen. Uwe kinderen zijn
steeds bij en om uUwe Excellentie
is gelukkig*
»Ik begrijp je volkomen, Hork,*
antwoordde de Generaal op een toon,
die Hork deed opzien. >Je wilt zeggen,
dat ik voor Reinoud niet gedaan heb
wat ik voor Frits deed Als mijn zoon
den uwen geleek, en de uwe had een
karakter als de mijne, dan had ik Frits
uit mijn oogen laten gaan en we hadden
Reinoud hier gehouden.*
Er lag een antwoord op Hork's lippen,
en hij wilde den naam van Mary noemen,
maar hij zweeg, en daarin handelde
hij verstandig, want wat hij gezegd zou
hebben al mocht er een grond van
waarheid in liggen zou ongepast,
zoo niet onkiesch zijn geweest.
»Je ziet me ongeloovig aan," hervatte
de Generaal; >en weder zie ik wat er
in je omgaatmaar we zullen daarover
alleen ja, helaas zoo vaak ook zonder
de liefde van Christus te kennen
Maar daarom ook is het een onuit
sprekelijk voorrecht te weten, dat er
een God is, die der weezen Vader is.
Hij laat ze niet hulpeloos. En Hem
alleen is dan ook de eer der oprichting
van Neerbosch. Neerbosch is een ge
schenk van God en als zoodanig kan
het niet anders of zij moet een inrichting
zijn, die grootsch is en een bezoek te
over waard. Spr. noodigt dan ook
iedereen uit, om die inrichting te komen
bezichtigen. Men zal dan zien, dat de
weesinrichting niet is een groot huis,
maar een samenstel van gebouwen en
landerijen, dat men gerust een dorp
kan noemen. Een dorp, waar ongeveer
450 kinderen hun opleiding ontvangen.
Die opleiding is tweeërleigeestelijk
en maatschappelijk.
De weezen moeten in de eerste plaats
gevormd worden tot kinderen Gods.
Dit is een moeilijk werk onder al die
verschillende karakters. Dat kan hij
eenigszins begrijpen, die vader van een
groot gezin is. Niet zelden toch komt
het daar voor, dat er een weerspannige
is, die het ouderhart ten hoogste bezorgd
maaktwaarvoor men soms zelfs rade
loos staat. En zoo zijn er ook onder
die 450 wel eens, die hun opvoeders
teleurstellen en waarmede voorzeker
wel eens moeilijkheden voorkomen.
De maatschappelijke opleiding begint
bij de bewaarschool, wordt voortgezet
op de lagere school en vindt hare vol
tooiing in de opleiding tot een vak,
zooveel mogelijk naar keuze. Alles
natuurlijk langs christelijken weg. En
zijn dan zoowel jongens als meisjes
geschikt om voor zichzelf te zorgen,
hetzij als vakman of als dienstbode en
huisvrouw, dan wordt hun een plaats
aangewezen vanwaar ze zelfstandig hun
levensweg banen.
En zoo zijn er in die 44 jaren reeds
een 4000 de wereld in gezonden, die
voorzoover ze nog leven, met liefdadig
heid en dankbaarheid op het weezen-
dorp terugzien.
In de opleiding dus bestaan de voor
naamste zorgen van de hoofdleiders.
Maar benevens die hebben ze ook nog
andere. Zij moeten de naam Neerbosch
hoog houden. Neerbosch heeft toch
na een tijdperk van bloei ook een tijd
van achteruitgang beleefd. Neerbosch
heeft ook vijanden en die te bestrijden
is evenmin een gemakkelijke taak. Die
vijanden bestaan in kwade tongen en
schulden. Behalve den laster te weer-
zwijgen. Ik kan voor mij-zelf verant
woorden wat ik heb gedaan! En je
zeidet zooeven dat ik zoo gelukkig was in
vergelijking van u. Wel, mijn vriend,
ik dacht dat je meer ondervinding
hadt van het leven om zoo naar den
schijn te oordeelen. Ik ben zeer gelukkig
dat ik mijn vrouw en kinderen bij mij
heb, maar het zijn toch niet altijd
de gelukkigste vaders, die hunne zonen
bij zich moeten houden om met eigen
oogen te zien, hoe die jongeheeren den
verkeerden weg ophollen. Wat we hier
praten, Hork, blijft onder ons je moogt
er zelfs met mijne vrouw niet over
spreken, maar ik wil je wel bekennen,
dat Frits mij veel, te veel reden tot
bezorgdheid geeft.*
Op zijne beurt boog de Generaal het
hoofd en slaakte een pijnlijken diepen
zucht. Hork opende zijne oogen zoo wijd
mogelijk, 't Was voor 't eerst dat hij die
hooge gebiedende gestalte, dat trotsche
hoofd zich buigen zag als onder een
onzichtbaren verpletterenden last. Voor
't eerst vestigde hij zijne aandacht op die
sneeuwwitte haren, dat scherpe profiel,
die vermagerde handen, zoo bedachtzaam
op de knie saamgevouwen, en dat
alles had iets treffends voor Hork, die nu
eensklaps Reinoud voor zijn geest, riep en
bedacht hoe diep-ongelukkig hij zich
zou gevoelen als deze, zooals Frits, »den
verkeerden weg opholde.* Zijn goed
hart kwam plotseling boven, en nu vergat
leggen en met alles op onberispelijke
wijze te werk te gaan, heeft de directie
ook schulden te delgen en dank zij de
offervaardigheid der Nëderlanders zullen
eerlang die schulden opgeheven zijn,
wat blijkt uit een financieel overzicht
van inkomsten en uitgaven.
Op bevattelijke wijze liet de Directeur
hierbij uitkomen, dat voor zoo'n 450
pleegkinderen heel wat noodig is aan
voeding, kleeding, geneesmiddelen, vuur,
licht, enz., maar ook drukte spr. zijn
tevredenheid uit over de wijze, waarop
de middelen inkwamen, die zulke uit
gaven, die toch immers noodzakelijk
zijn, mogelijk maken.
En hierin heeft ook Axel zijn deel.
De te dezer stede bestaande Neerbosch-
krans, het busje voor de Neerboschcent
en de particuliere giften uit Axel. maken
te zamen een aardig sommetje. Daar
voor betuigt spr. zijn dank namens alle
belanghebbenden. Dankend de gevers,
dankend het kerkbestuur, dankend alle
aanwezigen en eindelijk ieder, die op
eenigerlei wijze medegewerkt heeft tot
de verheerlijking van de weesinrichting
Neerbosch, koestert hij de verwachting,
dat ieder zal blijven meewerken èn
door het gebed èn door daden om den
bloei van Neerbosch te doen toenemen.
Hierop neemt ds. Schrijver afscheid
van de gemeente.
Dat die verwachting niet teleurgesteld
zal worden, kunnen wij ons wel voor
stellen, als we weten, dat de Directeur
aan collecte en programma's in Axel
ontvangen heeft een ronde som van
250 gulden.
Nadat door ds. J. B. T. Hugenholtz,
predikant der Nederl. Herv. Kerk alhier,
een woord van dank was gericht tot
ds. Schrijver, dhr. Sneep, de weezen
en verder tot allen, die tot het wel
slagen van dezen aaügenamen Neer-
boschavond hebben medegewerkt, en
deze het dankgebed had uitgesproken,
werd de samenkomst geëindigd door
het zingen van Psalm 118 1.
Volgens programma werd nu en dan
een muziek- en zanguitvoering gegeven,
waarover we tot hiertoe zwegen. We
willen hieraan een woordje afzonderlijk
wijden. Van critiek zullen we ons
onthouden. We gelooven wel, dat, wat
we hoorden, ieders verwachting bevre
digde. Het waren immers toch kin
deren En we durven gerust zeggen,
dat verscheidene vereenigingen, sterker
in aantal en beschikkend over krachtiger
stemmen, niet in de schaduw kunnen
staan van dat groepje van plus minus
30. De leider der zang, dhr. A. Sneep,
heeft alle eer van zijn werk. Vooral
de bromstemmep klonken verrassend.
Het was alsof men instrumentale muziek
hoorde. Ongedwongen en zonder zelf
verheffing of aanmatiging werden de
liederkens uitgevoerd. Ook de solo
stemmen klonken volkomen zuiver.
Wat ons echter het meest bekoorde,
was dat we nog nooit zoo duidelijk
verstaanbaar hebben hooren zingen,
wat de tekst betreft. Ook op accentu
eering werd goed gelet. Het scheen
alsof de dirigeerstok een tooverstaf was,
want de minste beweging daarvan vond
zijn uitdrukking in de zang. Het stokje
werd dan ook geen oogenblik uit het
oog der zangers verloren. Kortom het
geheel maakte een goeden indruk, te
meer op ons Axelaren, die heusch niet
verwend zijn aan goede zang of muziek.
Op de gisteren alhier gehouden
veemarkt waren aangebracht39 paar
den, 80 stuks hoornvee en 84 varkens.
Premiën werden uitgereikt als volgt
Voor het schoonste paard van 3 tot
7 jaar oud, le prijs 5, aan Ph. J. van
Dixhoorn, landbouwer2e prijs 3,
aan W. Dieleman Pz. landbouwer.
hij ook zijne grieven cd herinnerde zich
niets als het goede wat hij en Reinoud
hadden genoten.
Wordt vervolgd.)
V oor het schoonste hengst- of merrie
veulen, beneden het jaar oud, een
prijs van 2, aan Ph. J. van Dixhoorn
voornoemd.
Voor het schoonste veulen van 1 tot
3 jaren oud, le prijs ƒ4, aan Ph. J.
van Dixhoorn voornoemd 2e prijs
2,50 aan W. Dieleman Pz. voornoemd.
Voor den schoonsten dekhengst, van
2 tot 7 jaren oud, een prijs van ƒ5,
aan Ph. J. van Dixhoorn voornoemd.
Voor de schoonste baatgevende of
kalfdragende koe, le prijs 5, aan
Adr. van Hoeve, landbouwer; 2e prijs
3, aan Adr. van Hoeve voornoemd.
Voor de schoonste kalfdragende vaars,
le prijs 4, aan Adr. van Hoeve voor
noemd 2e prijs f 2,50 aan C. de Feijter,
landbouwer te Koewacht.
Voor het schoonste 2jarig rund een
prijs van 3, aan Aug. Schelleman
koopman.
Voor den schoonsten hokkeling, een
prijs van 2, aan M. W. Koster land
bouwer.
Voor den schoonsten springstier, een
prijs van 5, aan K. Broekhoven, koop
man Ter Neuzen.
Voor het grootste getal paarden, van
éénen eigenaar ter markt gebracht, een
prijs van ƒ4, aan Ph. J. van Dixhoorn.
Als voren voor het grootste getal
hoornvee, een prijs van 4, aan Aug.
Schelleman voornoemd.
Als voren voor het grootste getal
schapen, boven de 10 stuks 2, niet
uitgereikt.
Als voren voor het grootste getal
varkens, boven de 6 stuks, 2, aan
Jac. de Meij, koopman te Zuiddorpe.
Voor het vetste stuk hoornvee, een
prijs van 5, aan Adr. van Hoeve
landbouwer.
De heeren achter wier namen geen
woonplaats is vermeld, wonen te Axel.
De handel was levendig in rundvee,
overigens niet drukvarkens werden
bijna niet verkocht.
Met ingang van 31 Oct. e. k. is
de ZeerEerwaarde heer J. Joossen alhier
benoemd tot pastoor te Sas van Gent
en in diens plaats alhier benoemd de
ZeerEerwaarde heer J. Buijsrogge, thans
kapelaan te Wouw (N.-B.).
Aan de Chr. school (Molenstraat)
alhier is benoemd tot onderwijzer de
heer L. A. Koster, vroeger te Axel,
thans milicien te Vlissingen.
Ter gelegenheid van de jaarlijksche
veemarkt, hield de Handboogschutterij
„Ons Vermaak" alhier eene schieting.
19 schutters -namen hieraan deel.
De hoogvogel en een der zij vogels
werden geschoten door den heer Pr.
v. Loo van Moerbeke, terwijl de heer
J. de Paepe van Hulst den anderen
zij vogel deed vallen.
Men verzoekt ons mede te deelen,
dat de N. V. „De Tijdgeest", Maat
schappij tot Exploitatie van Onroerende
Zaken te Rotterdam, thans ook alhier
een agentschap heeft gevestigd en wel
meer speciaal voor den verkoop van
hare 3 pCt. Tijdgeestloten.
Deze loten, waarvan de aanwijzing
der premiën geschiedt volgens de trek
kingen der Ned. Staatsloterij, zijn geheel
in overeenstemming met de nieuwe
loterij wet en kosten slechts 3,en
1,50, zoodat deelneming daaraan van
vrij onschuldigen aard is en verre is
aan te bevelen boven het koopen van
speculatieve beurswaarden.
Agent te dezer stede is J. C. Vink,
Kerkdreef.
Door Ds. R. Hamming te Schoone-
beek is ,het beroep naar kerk A te
Zaamslag aangenomen.
Aan de navolgende gemeenten in
Zeeland is, tot een behoorlijke inrichting
van haar lager onderwijs, boven en
behalve de bijdrage, bedoeld bij art.
48 der wet op het lager onderwijs, een
subsidie verleend, gelijk aan de achter
de namen vermelde som Clinge 3500;
Hengstdijk 400 Koewacht 1900
Ossenisse ƒ1150; Overslag ƒ450 en
Zuiddorpe 1460.