m goehl
IVo. 81.
Zaterdag 19 Januari 1907.
22e Jaarg.
Nieuws- en Advertentieblad
voor Z e e u w s c h - V1 a a n d e r e n.
F. I)II:LIv\1V\,
AXÏIL.
Buitenland.
FEU ILL ETON.
AXELSUHE
COURANT.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag eti Vr(jdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 Maanden 50 Cent; franco per post 60 Cent.
Voor België 70 Cent. Afzonderlijke Nos. 5 Cent,
DRUKKER—UITGEVER
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels Cent; voor
eiken regel meer 5 Cent. Groote letters worden naar
plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiön worden franco ingewacht, uiterlijk tot
Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
DUITSCHLAND.
Nu de verkiezing nadert, ishetdienstig
nog eens te herinneren, hoe de partijen
in den ouden Rijksdag tegenover elkaar
stonden. De partijen die op 13 December
met de regeering meestemden, beschik
ten over het volgende aantal zetels: con
servatieven 52, vrije conservatieven 22,
anti-semieten 6) oeconomische vereeni-
ging 14, nationaal-liberalen 51, vrijzin
nige vereeniging 10, vrijzinnige volks
partij 20, Zuid-Duitsche volkspartij 6,
wilden, 5, tezamen 186 zetelsde andere
partijen waren sterk: het centrum 103,
de Polen 16, de Welfen 2, de Elzas-
Lotharingers 9, de sociaal-democraten
78 of te zamen 208 mandaten. Drie
mandaten die onbezet waren blijven
buiten beschouwing.
Daar het geheele aantal zetelsin den
Rijksdag 397 is, moeten de nationale
partijen bij hun 186 zetels 13 nieuwe
voegen, om een stem meerderheid te
verkrijgen.
FRANKRIJK.
In de Cevennen'heeft het zwaar ge
sneeuwd en geijzeld. De Cevennen is
het gebergte, dat van dicht bij de Mid-
dellandsche zeekust evenwijdig met de
Rhone naar het Noorden loopt en de
waterscheiding vormt tusschen Rhone
en Garonne. Dat woeste winterweer
is men daar niet gewoon, en als er
berichten komen uit de buurt van
boomen, die wel ijsklompen lijken, dan
rijn we in 't Noorden geneigd te denken,
dat het wel zoo'n vaart niet loopen zal.
»Naar het kristallen-paleis van indus
trie,* roept gij mij toe, »dat moge nog
niet gereed zijn, het zal eenmaal tot
sieraad onzer stad verstrekken en het
kapitaal daartoe is in weinige dagen aan
de Amsterdamsche beurs gevonden*
Welaan dan, al zal nog moeten blijken
dat uwe verwachting wordt verwezenlijkt,
maar ik dien te verzwijgen den tijd
waarop die gelden reeds verkregen zijn.
Ons paleis van industrie zal wellicht eerst
dan gebruikt kunnen worden, alsderge
lijke stichtingen elders reeds door geheel
nieuwe zaken verdrongen zijn.
»Naar den zoölogischen tuin, die althans
kan wedijveren met elke instelling in
het buitenland.* Voorzeker ik heb die
met zooveel zorg en smaak bijeenge
brachte verzameling liel, ik beschouw
haar als het eenige wezenlijke Amster
damsche monument van onzen tijd met
iets wat naar trotsch zweemt breng ik
er eiken vreemdeling heen, en het doet
m\j goed, dat het merkwaardige en be
vallige er in genoegzame mate is ver
tegenwoordigd, om te kunnen zwijgen
over zooveel wat doelmatiger of' beter
had kunnen worden ingericht. Natura
Een beijzelde boom is in Nederland
geen wonderding.
Maar de ijzel ligt soms 50 centimeter
dik, zoo luiden de berichten, en de
sneeuw is door den wind hier en daar
wel 15 meter hoog opgewaaid, zoodat
de huizen ondeh de1 sneeuw bedolven
zijn en de menschen tunnels moeten
graven, om met de buitenwereld in
aanraking te komen.
Dat zulk winterweer in het Zuiden
veel schade brengt, laat zich begrijpen.
ENGELAND.
Een aardbeving.
Volgens een uitvoerig bericht uit
Nieuw-York begon de aardbeving op
Jamaica Maandagmiddag om halfvier
met groote heftigheid en hielden Dins
dagmiddag de schokken nog aan. Het
verkeer over de telegraaflijnen te land
en den kabel onderzee is gestoord'of
gestoord geweest. Er lag eén Ameri-
kaansch eskader te Guantanamo op
Guba en dat heeft bevel gekregen zich
naar Kingston te begeven (ongeveer
twaalf uur stoomens) om de Amerikaan-
sche regeering volledig in te lichten.
Het departement van koloniën höéft
een telegram ontvangen van Hamar
Greenwood, lid van het Lagerhuis, uit
Hollandsbaai op Jamaica. Hij meldt, dat
een aardbeving Maandagmiddag om half
vier Kingston ver woest heett. Alle huizen
en gebouwen zijn vernield hetzij door
de aardbeving hetzij door den brand
die er op volgde. Het militair hospitaal
is verbrand. Volgens een bericht zijn
veertig soldaten en vele ingezetenen,
o. a. verscheiden mannen van aanzien,
Artis Magistra (de zaak, niet de pedante
naam) verdient de sympathie van eiken
Amsterdammer, omdat ze die ondervindt
van iederen vreemden bezoeker.
Maar te schooner die inrichting is, te
meer ze de oogen van stadgenoot en
vreemdeling tot zich trekt, te sterker
onze verwondering zich uitspreekt dat
de plantage, waarvan ze tot sieraad
verstrekt, niet sinds lang eene geheele
verandering heeft ondergaan. Ziet, de
geheele aanleg dier wandeldreven getuigt
van een tijd van stijfheid en opsluiting
nagenoeg alle paden zijn rechtde massa
tuintjes zijn zorgvuldig voor het oog des
voorbijgangers verborgen, door schuttin
gen en muren, en wat is er van die
tuintjes zeiven geworden Waren ze
vroeger sociëteiten, Natura Artis Magistra,
en, of er nog wat aan ontbrak, later de
onderneming van Stumpff, heeft de
meesten dier vriendenkringetjes ver
broken, ze verloren daardoor grootendeels
hunne waarde en men bezigde de ruimte
tot het oprichten van kleine en wat
grootere fabrieken, werkplaatsen, bewaar
scholen en kroegen, of wel ze bleven in
een kwijnenden toestand In welk land
ter' wereld zou men niet van de vrij
uitgestrekte ruimte, door het wegwerpen
van zooveel wat alleen nog maar gebruikt
wordt, omdat het er staat, een fraai, ruim
park hebben gemaakt, waar de equipages
en voetgangers konden rondwandelen en
de Engelsche aanleg ter wederzijde van
omgekomenen is Sir James Fergusson,
oud-minister in Engeland, op slag ge
dood. Men hoort van geen andere
Engelsche, Amerikaansehe of Canadee-
sche bezoekers die vermist zijn. Het
is kalm in de stad. De gouverneur
bestuurt de zaken.
Volgens een lage schatting zijn er in
Kingston dertig dooden en driehonderd
gekwetsten. Bij den eersten schok vielen
in de armenwijken vele huizen in.
Aan de dokken ontstond dadelijk
brand, en de vlammen verspreidden zich
snel. De brandweer kon eerst tusschen
de puinhoopen der goederenloodsen, in
de straten, met allerlei versperd, en
te midden van de algemeene verwarring
weinig uitrichten, zoodat het vuur aan
den waterkant sterk toenam voor men
den brand flink kon aanpakken.
Na den eersten z,waren schok vlogen
de menschen de straat op. Ontwrichte
muren vielen om en vele vluchtelingen
werden gekwetst. Men bracht ze naar
het algemeene g&sthqis, dat niet ver
nield was.
Gouverneur Swettenham nam dadelijk
maatregelen om de bevolking te be
daren.
Latere berichten melden, dat 'men
den brand Maandagavond laat meester
was, maar aan de dokken vlamde het
hier en daar nog op.
Omtrent dezen tijd is er een druk
bezoek van Amerikanen en Canadeezen
op het eiland. Daarom is men in de
Vereenigde Staten en Canada zeer ont
steld over de ramp. Volgens de be
richten is de aardbeving ook gevolgd
door ©en vloedgolf.
de middellaan aardige kijkjes kon op
leveren
De lezer geloove mij, dat, zelfs wanneer
Hugo niet in zoo onaangename omstandig
heden Amsterdam betreden had, de in
druk die de stad op hem maakte, niet
zeer groot kon zijn. Welke nauwe straten,
welke pleintjes, welke huisjes in verge
lijking met wat hij in den vreemde had
gezien
Maar terwijl hij opmerkte hoe weinig
hier gedaan wordt, en hoezeer daardoor
de geheele stad het kenmerk draagt van
een rijken aristokraat die van zijn renten
leeft -en het podagra heeft, verviel hij in
de fout, 'welke misschien de groote aan
leiding is geweest tot dezen stilstond Of-
althans slechts tragen vooruitgang.
Ziet, het valt niet te ontkennen dat in
onze hoofdstad veel wordt gewerkt, hoe
is het dan mogelijk dat er zoo weinig
wordt gedaan Zeg ik te veel als ik
het toeschrijf aan de verbrokkeling van
krachten, door het omhalen van allerlei
zaken, zonder na te denken of men tijd.
en geld niet beter zou kunnen besteden,
door zich liever met hart en ziel te wijden
aan het allernuttigste, dan wel zijne
geringe krachten niet geheel te willen
onthouden aan zoo vele zaken die immers
wel niet geheel onnuttig zullen zijn?
Wenscht men een voorbeeld uit duizend
De scheepvaart wordt beschouwd als een
tak van nijverheid, in onze stad te huis
behoorènde en geliefd. Men heeft er
RUSLAND.
Het ministerie van marine heeft een
slagschip eersté klasse met eèh water
verplaatsing van 21.000 ton besteld, dat
turbine-machines zal krijgen.
De Zwarte Zee-vloot zijn ontnomen
de linieschepen Tsjesme en Katharina
II van 1886het slagschip Twaalf
Apostelen (1890) en de eerste klas-krui
ser Pamjat Merkoeria. Z\j zijn alle
ongeschikt voor den dienst veridaard.
Zij worden in verschillende Zwarte Zee
havens opgelegd.
De .Vrijwilliger-Vloot" krijgt er drie
groote booten bij, die f 11,520,000 zullen
kosten.
SERVIË.
Ook Servië heeft nu zijn kapitein van
Köpenick. Vóór het (orthodoxe) Kerst
feest heeft een ontslagen ambtenaar de
gemeenten in den omtrek van Belgrado
rondgeloopen en de rekeningen nage
keken als commissaris van de Reken.-,
kamerhij eischte de kasgelden op, die
hem op vlotte wijze werden uitbetaald-
In Obrenowatz liep hij er echter tegen
aan. Daar vroeg men- zijn legitimatie,
en werd hij weldra ingerekend. Hij is
Dinsdag naar Belgrado overgebracht.
AMERIKA.
De groote klopjacht op de trusts en
haar leiders wordt dapper voortgezet.
Nu pas weer zijn in den staat Ohio
door de „grand jury" vAn HA'ü'Cöck
County 939 handelslichamen en parti
culieren in staat vau beschuldiging ge
steld. Onder deze beschuldigden zijn,
natuurlijkweer J. D. Rockefeller,
veel voor over gehad, een Zeil- en roei-
vereeniging, een Matrozen-instituut, een
Zeemanshuis, ja nog meer instellingen
werden in weinige jaren in het leven
geroepen, maar terwijl men in het ge
bouw van het genootscnap Zeemanshoop
vergaderde en over al deze nieuwe zaken
redeneerde, vergat men dat een lichaam,
veel noodzakelijker dan alles wat rneu
ging omhalen, kwijnende was en driugeud
om hulp bad. En de Zeil- en Roei
Vereeniging viert hare jaarlijksche wed*
strijd-feesten, en eeu drijvend Matrozen-
Instituut ontsiert het IJ en- een fiksch
Matrozen huis versiert de stad, en het
valt niet te betwijfelen of dat alles zal
althans wel eenig nut hebben, maar het
anker voor den man die dagelijks de
elerner ten trotseeren moet, het fonds van
Zeemanshoop, dat anker dat vele offers
van hem vergt, het roest en scheurt steeds
voort 1 Help, helproept men van alle
kanten helaas, te vergeefs, de scheep
vaart en wat daarbij behoort heeft,
vooral nu ze zoo weiöig heeft afge
worpen, reeds te dikwijls onze offers
geëischt het water, dat bruischte,
werd gebezigd om te wasechen en nu de
dorst brandend is geworden vloeit einde-
lijk de bron niet of althans zeef traag.
Wij gaven het sleehts als een voor
beeld. Aan een.onnoemelijk aa'ntal zaken
wordt hier wat en toch wordt er
^weinig gedaan. Het is Diet alleen een
Ifout in Amsterdam, ganscli Nederland