Landbouw.
Dokter J. v d. CALSEIJDE,
Rechtszaken.
Gemengd Nieuws.
de wintermaanden de werkeloozen in
kolonies onder te brengen. Daarbij zou
scheiding gemaakt worden tusschen de
werklieden, die eenvoudig buiten ver
dienste zijn, en de menschen die men
beroepsarmen zou kunnen noemen.
Onder deze laatsten zou ook nog verschil
gemaakt kunnen worden. Men moest
dan echter bevoegdheid hebben om
deze menséhen iri de kolonies te houden,
zeg drie maanden lang. De Minister
zon zien of de regeering daaraan geen
mouw kon passen. Hij Zou nu een
vergadering bijeenroepen van vertegen
woordigers uit de Londensche gemeente
besturen.
Een Ongevallenwet voor landarbeiders.
Een landbouwer schrijft aan hefr-Soc.
Wkbl.
Men is gewoon zich den landbouw
voor te stellen als een dood onschuldig
bedrijf. Niets is minder juist.
Onze omgeving met paarden en vee,
met ploegen, hooivorken of zeisen* ja
heel dikwijls met machines, als haksel-,
dorschmachine of centrifuge, soms zelfs
met stoommachines, brengt wel degelijk
gevaar mede. Het is dan ook een feit,
dat in ons landbouwbedrijf dagelijks
ongelukken voorkomen. Ik zal mijnen
lezers geen cijfers voorleggen. No. 71
van Soc. Weekbl. bevat daarvoor een
leerrijk staatje. Ik ben evenwel over
tuigd dat als wij eens een ongevallen
wet voor landarbeiders hebben, en wy
krijgen daarmede een overzicht over
alle ongevallen, die in ons bedrijf over
'tgeheele land, bv. gedurende één jaar
zijn voorgevallen, velen de handen
inéén zullen slaan en zullen uitroepen
„Neen, erg hadden wij 't niet ver
wacht!" Dan nog meer dan nu zal
men onze vraag billijken, dan zal men
misschien zeggen, dat wij gelijk hadden,
toen wij beweerden Een ongevallenwet
voor landarbeiders is als brood zoo noodig.
Nu kennen wy alleen de ongelukken,
die zich voordoen in onze naaste om
geving. En zijn deze luttel in aantal
De gemengde berichten in onze plaat
selijke bladen geven er het antwoord
op. Het is Diet tegen te spreken, dat
met het invoeren van steeds meer'
machines het gevaar van ons bedrijf
steeds grooter wordt. Wie onzer lezers
herinnert zich thans niet iemand, ver
ongelukt in het landbouwbedrijf'? En
hoe ging het dan dikwijls met de over
blijvers, met vrouw en kinderen Over
vuur laat heer Sweder slechts één wenk
geven, en wij zullen onzen braven Huch
volgen, om den paap uit zijn nest weg
te slepen, al had hij ook al zijne kaal
koppen om zich heen, en daarenboven
een vendel duivels tot lijfwacht
Arnold, die deze en meer andere ge
sprekken hoorde, sloeg daarop echter
geene de minste acht, maar zijnen blik
rondwendende, beschouwde hij van alle
zijden de zonderlinge sterkte van den
Stins, tot eindelijk zijn oog op de boven
verdieping van liet achtergedeelte, dat
de woonvertrekken van den baron en
zijn gezin bevatte, viel, en toen het ook
daar eenigen tijd zoekend had rondge
weid, bleef het eensklaps op een punt
rusten, hetwelk voor een der hooge kruis
ramen zichtbaar was, en eene vrouwe
lijke gedaante bleek te zijn toen nam
hij de toppermuts van zijne krullende
haarlokken, en eene bevallige buiging
makende, sloeg hij den blik ter neder,
terwijl te gelijk een lichte blos over den
bleeken wang vloog; maar toen hij zijn
oog weder naar het vorige punt bracht,
was de gestalte reeds verdwenen.
Thans trad de hoofdman Hugh weder
uit het binnenste van den Stins te voor
schijn, en den jongen Stichtenaar nade
rende, zeide hij //Heer Sweder wacht u,
jonge knaapmaar indien gij wenscht
nog langer dan dezen dag, uw hoofd
tusschen de schouders te dragen, zoo zorg
dat gij bij den baron andere toonen
geleverd aan de publieke liefdadigheid
of aan 'teen of andere armbestuur.
Zoo ook wanneer een werkman door
een ongeluk tijdelijk ongeschikt is tot
werken. Een ziekenfonds moge bij
sommigen in de eerste behoeften voor
zien, by lange na is dat niet voldoende om
én 'tgemis van .verdiensten èn de
meerdere levensbenoodigdheden voor
den zieke te dekken. Dan wordt zoo'n
arbeidersgezin, dat 't geheele jaar door
in zijn eigen onderhoud voorziet, ja dat
misschien jaren heeft gedaan, gedwon
gen schulden te maken of armlastig te
worden. Armlastig.
Als een centenaargewicht moet dat
dunkt mij, drukken op het hoofd van
zoo'n werkman. Gedwongen, door nood
gedwongen, een aalmoes aan te nemen,
genadebrood te etenEn om nu te
zorgen, dat zoo'n arbeider dat brevet
van' armlastig te zijn gewéést niet al
te gauw van zich afgooit, om te zorgen,
dat hij nog lang na zal gevoelen, wat
het zeggen wil, armlastig te zijn ge
wéést, daarom ontneemt de wet hem
voor 't volgend jaar zijn eerste burger
recht. Hij wordt van de kiezerslijst ge
voerd, want hij bezit nu niet meer de
bij de Grondwet vereischte kenteekenen
van maatschappelijken welstand. Alsof
het de schuld van den werkman was,
dat hij een ongeluk kreeg en niet in
staat was, zichzelf te beschermen.
Eén voorbeeld uit vele wil ik nemen
omdat ik dat van nabij heb gadege
slagen, ja, omdat ik dat als 't ware heb
n^edegeleefd.
Hij was jong, twintig jaar, boeren
arbeider en jongste zoon van een op
leeftijd gekomen ouderpaar, 't Is Febru
ari, winterin de schuur is men aan
't dorschen. Hij valt van een hoogte
op de deel en wordt half dood thuis
gebracht. Wat al zorgen voor zoo'n
gezinWat linnengoed, om maar iets
te noèmén, was niet noodig om dé
wonde in den rug schoon te houden.
Versterkende middelen, minder ver
diensten Aan ellende geen gebrek.
Gedurende tien weken keerde ons zie
kenfonds hem f 4 per week uit. Toen
was 't afgeloopen. Reglement en vooral
kas verboden meer te geven. De werk
gever verlengde dezen termijn met een
paar weken; toen naar 'tarmbestuur,
dat dan ook een- kleinigheid zou doen.
En gerust, het was klein, wat het arm
bestuur deed. Twee jaren gesukkeld,
•gebroken naar lichaam, niet meer ge
schikt voor 't boerenbedrijf. En toch
is hij nog jong. Drie-en-twintig nu,
en wat zal zijn toekomst zijn?
Wij antwoorden „Dat weten wij niet.
Maar wat wij wel weten isdat hij
verongelukt is in 't landbouwbedrijf en
dat hij thans rondloopt als een aanklacht
tegen de maatschappij, die in deze
leemte niet voorzag als een aanklacht
tegen ieder, die niet wil medewerken
aan het spoedig tot stand komen van
een ongevallenwet voor landarbeiders."
Dat was éen voorbeeld uit vele. Met
hoevele andere zou dit niet kunnen
worden aangevuld.
Moge dit bij vele andere een nieuwe
prikkel zijn, om het besef steeds meer
levendig te doen worden, dat een onge
vallenwet voor landarbeiders is als
brood zoo noodig
AXEL. 21 October 1904.
In een vergadering der Christe
lijke werkliedenvereeniging Bid en Werk
alhier is besloten een ondersteunings
fonds op te richten. Midd. Crt.
blaast, dan gij voor eenige oogenblikken
uit uwe schuiftrompet hebt gestooten;
want bij St. Feiten! de baron is kittel-
ooriger dan een wild paardenveulen!"
Arnold beantwoordde deze toespraak
niet, maar stilzwijgend achter den hoofd
man voortgaande, beklom hij met hem
de breede steenen trap, die, gelijk wij
boven beschreven hébben, toegang gaf,
tot de eigenlijke verblijven van den baron
Sweder van Voërst. Wordt vervolgd
Men schrijft uit Hulst aan de N.
R. Crt.In de laatste dagen hoort men
niets meer omtrent de plannen van
het leggen van een stoomtram van hier
naar St. Nieolaas. Naar wij vernemen,
moet een der voornaamste geldschieters
zich teruggetrokken hebben en nu zal
er waarschijnlijk van deze tram niets
komen. Gelukkig voor deze streken
is de totstandkoming van de stoomtram
Hontenisse-Selzaete met een zijtak van
Zuiddorpe naar Sas van Gent thans
verzekerd.
Voor den grooten internationalen
tooneel- en voordrachtenwedstrijd, uit
geschreven door de letterlievende ver-
eeniging „Ernst en Luim" te Hulst, te
houden op Zondagen 27 November, 8
Januari, 22 Januari en 29 Januari, zijn
in 't geheel ingeschreven: 12 comische
en 16 ernstige voordrachten, 4 duo's
en 8 tooneelstukken.
De jury bestaat uit de heeren: Ch.
Burm, muziekdirecteur te Hulst, L. H.
Scheffers, regisseur te Hulst, W. C.
Imandt, hoofd der school te St. Jansteen
en A. Geerards, hoofd eener school en
tooneelregisseur te Koewacht.
In de vergaderingen van de pol
derbesturen van Moerspui, Zuiddorpe-
Noorddeel en Zuiddorpe Zuiddeel is met
algemeene stemmen besloten het toe
gestane subsidie voor de tram Selzaete
—Walsoorden met 1IS te verhoogen en
toe te treden tot het waterschap.
Ingelanden van den Oudenpolder be
sloten een subsidie van f2000 te ver-
leenen aan denzelfden stooomtramweg
mits de zijtak Sas van Gent gelegd
wordt via den Zwartenhoek, dus langs
dien polder.
De ter zake van den diefstal te
Zaamslag in arrest genomen vrouw is
Maandag weer in vrijheid gesteld.
Te Sas van Gent hadden Maan
dag twee ongelukken plaats.
Des middags werd de vrouw van den
tolgaarder Piet Gilson, terwijl zij bezig
was tolgeld in ontvangst te nemen van
een voorbij komenden wagen, door een
automobiel gegrepen en een eind weegs
medegesleept. Aan hoofd, armen en
beenen gekwetst, werd zij met mede
hulp van den eigenaar van de automo
biel, den heer P. Malotaux, in hare wo
ning gedragen.
Een door dezen uit Assenede ontbo
den geneesheer vond haar toestand
bevredigend.
Des avonds werd op het stations
emplacement den spoorwegarbeider Jan
Braet bij het rangeeren een been af
gereden. Hij was van de trede der
locomotief gevallen en kreeg toen de
wielen van tender en verscheidene
wagens over het been. Hij werd door
twee Belgische geneesheeren behandeld.
Midd. Crt.
Uitsluitelijk raadplegingen
voor Keel-, Neus-, en Oorziek
ten den Maandag en Donderdag van 8
tot 11 uren, voormiddags te Sint Nieolaas
(Waas) no 48 Statiestraat do. 43.
Op andere werkdagen en Zondagen
raadplegingen te Lokeren (Waas) no. 34
Roomstraal no. 34 van 8 tot 10 uren
voormiddag en van 1 tot 3 uren namiddag
Specialist voor Keel-, Neus- en Oorziekten.
PREDIKBEURTEN TE AXEL
Zondag 33 October L904.
Ned. Herv. Kerk.
Voorm. 9 ure Ds. J. B T. Hugenholtz.
Nam. 2 ure Ds. J. B. T. Hugenholtz.
Gereformeerde Kerken.
Kerk A.
Voorm. 9 ure Ds. N. P. Littoojj.
Nam. 2 ure Ds. N. P. Littooij.
Bev. Ouderling.
Kerk B.
Voorm. 9 ure Ds. R. v. d. Kamp.
Nam. 2 ure Ds. R. v d. Kamp.
Gereformeerde Kerk. (Lange Weststraat.)
Voorm. 9 ure Leeskerk.
Nam. 2 ure Leeskerk.
Arrond. Rechtbank te Middelburg.
Zitting van 21 October 1904.
C. d'H., 27 jaar, veekoopman en land
bouwer te St. Jansteen is wegens mis
handeling veroordeeld tot f 5 boete of
5 dagen hechtenis.
J. F. d. V., 31 jaar, arbeider te Osse-
nisse is wegens diefstal veroordeeld tot
14 dagen gevangenisstraf.
A'. d. B-, 19 jaar, arbeider te Schoon-
dijke is wegens het veroorzaken van
gevaar voor het verkeer door stoom-
vermogen (het leggen van een bank
op dé rails van den stoomtram dat nog
by tijds werd ontdekt) veroordeeld tot
6 maanden gevangenisstraf. De offie-
cier van Justitite had 3 maanden ge
vangenisstraf gevorderd.
H. v. G., 29 jaar, arbeider te'sHee-
renhoek, gedetineerd te Middelburg is
wegens wederspannigheid (waarbij een
onbezoldigd rijksveldwachter een rib
werd gebroken) veroordeeld tot twee
jaren gevangenisstraf met bevel tot
zijne gevangenhouding. Van wegehet
Openbaar Ministerie was slechts één
jaar gevangenisstraf gevorderd.
Uit Limburg. Alweer de drank!
zet de L. K. boven het volgende, dat
uit Schoot Budel aan het blad wordt
geschreven
In den avond kwamen de gebroeders
P. H. van K., oud 19 jaren en M. van
K., 16 jaren, voerlieden, wonende te
Weert, alhier aan met paard en kar,
beladen met mangelwortelen.
Laatstgenoemde volgde de kar per
fiets, beiden hadden goed gedronken
ter gelegenheid dat eerstgenoemde dien
dag voor de nationale militie had ge
loot.
Na aldaar nog in een bierhuis te zijn
geweest, vertrokken zij. Eerstgenoemde
zat op de kar en laatstgenoemde volgde
per fiets.
Door de duisternis verdwaalden zy
van den weg en reden een voetpad
op in de richting der zinkfabriek.
Nauwelijks een 100 passen op dat
pad zijnde, kantelde de kar om, met
het gevolg, dat kar en paard en voer
man in een diepen put terecht kwamen.
P. H. van K. geraakte onder de kar,
zoo, dat de as van den wagen hem de
borst indrukte en hij onmiddellijk een
lijk was, terwijl zijn broer eveneens
de hoogte afreed en met zijn flets tegen
de kar aan kwam en zich verwondde.
s Morgens werden beiden door werk
lieden die naar de zinkfabriek gingen,
gevonden.
P. H. van K. werd alstoen van onder
de kar gehaald, doch deze bleek over
leden te zijn, terwijl daarna het paard
dat nog leefde, uit zijn hachelijke positie
werd verlost.
De Z"tph. Ct. heeft een onderzoek
ingesteld naar de toedracht der zaak
der beide veldwachters, die door mare-
chaussee's op stroopen zouden betrapt
zijn en is nu tot de wetenschap geko
men dat de geheele zaak op een reus
achtig misverstand berust.
De twee veldwachters betrapten
eenige lieden, die met lichtbakken stroop
ten, en arresteerden er een van. Op
de vlucht had de strooper zijn geweer
weggeworpen en de beide jachtopzie
ners met den strooper bij zich gingen
dat opzoeken. Zij deden dit bij het
licht van den nog brandenden lichtbak.
Plotseling viel een schot en spoedig
daarop nog een, dat een der veldwach
ters in den arm trof. Er ontstond nu
een worsteling tusschen de marechaus-
see's en de veldwachters, terwijl de
strooper intusschen het hazenpad koos.
Gegeven de stand van zaken, de
veldwachters op het donkere jachtveld
overvallen, terwijl ze een brandenden
lichtbak bij zich hadden, de ontsnap
pende stroopers, enz., is het te begrij
pen, dat de marechaussee's meenden
met stroopers te doen te hebben.
