ClIlliW
DE TUUIDIIE.
No. 17.
Zaterdag 30 Mei 1905.
19e Jaar&r.
Mieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch -Vlaanderen,
F. ÜIELEMAX,
Kermis te Axel
Buitenland.
F E IL li ET0N.
AXIÏLSCHE
Dit Blad verschgnt eiken Dinsdag- en Vrydagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 centfranco per post 60 cent
▼oor België 70 cent. Afzonderl. numm. 5 ct.
DRUKKER - UITGEVER
AXEL.
Advertentiën van 1 tot 4 regels 25 oent
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrydagnamiddag TWEE uren.
A.s. Dinsdag verschijnt
„De Axelsche Courant"
niet.
van Maandag i tot en
Donderdag 4 Juni.
met
De Boerengeneraal Ben Viljoen is
Maandag uit Amerika i° Plymouth aan
gekomen. Volgens een Engelsch bericht
was hfj nog steeds gegriefd over de be
handeling die hij in zake Somaliland van
het departement van oorlog had ondervon
den. „Men vroeg mij", zoo zeide hg, „of
ik een Boerenmacht op de been woubren
gen eR er mede in Somaliland vechten,
en ik voelde mij verplicht de hand der
vriendschap die mij aangeboden leek, aan
te nomenmaar bet departement van
oorlog wou er later niet meer van weten
en mUn diensten, die ik aangeboden b id
nadat men mij uitgenoodigd bad dat te
doen, werden afgewezen".
Dit is een nieuwe verklaring, die dub
belzinuigbeden van vroeger eenigszios op
heft. Men herinnert zich, dat de tekst van
Viljoen's brief aan Lord Roberts, waarin
de Boerengeneraal zijn diensten voor So
maliland aanbood, indertijd in de Daily
Mail heeft gestaan. Die tekst was blijk
baar echt, want de generaal, die toen nog
in Engeland was, weersprak hem niet en
by bleef met de Daily Mail meest van
alle Engelscbe kranten, in verbinding.
De eerste les welke zy ontvangen had
was haar dienstig geweest.*
»Is mijnbeer de bapellaan Ihuis?" vro6g
zij.
»Ja mejuffrouw."
»Kan htj mg ontvangen
„Ik zal 't gaan vragen." -*»
Zij liet Helena in het even naakte vooi-
portaal als dat van den pastoor overvol
van nuttige dingen voor het welzijn des
levens was stroohoeden, lange overjassen,
wandelstokken, parapluis bij den kapel-
laao vond men in een boek slechts een
van een haag gesneden bazelaarstok. Wel
dra kwam de dienstmaagd terug en voerde
Helena in een eetzaal, die bijna even kaal
was als de ingang zelf. In bet midden
stonden een greinbouten wit geschuurde
tafel, vier mattenstoaien van kersenboom-
hout, en op den schoorsteenmantel, tot
eüDige versiering, een verguld pleister
madonnabeeld. De kapellaan zat aan deze
tatei zonder tafellaken en was bezig zyn
middagmaal van geklutste eieren io een
bruin aardewerksboid 'e nuttigen. Zijn
voik was van tin, het drinkglas, waaruit
bij bleeken appelwijn dronk, was gegoten.
Groot was het onderscheid tussehen dit
streug uiterlijke en het zoo gerietelijke en
Eenigen tijd daarna sprak een broer van
hem in de Boerenpers tegen, dat Ben Vil
joen ooit zgn diensten voor Somaliland bad
aangeboden en ongeveer tezelfder tijd wer
den in een ingezonden stuk in Land en
Volk eenige zinsneden uit een brief van
gen. Ben Vilioen aangehaald, in welke
aanhaling deze zelf dat aanbod van bem
loochende.
Indien nu in de Engelsche pers goed
weergeven is wat Viljoen na zijn aan
komst te Plymouth gezegd heeft dan biykt
daaruit het volgende. Vooreerst had Ban
Viljoen niet bet recht bet aanbod te loo
chenen, want hij erkent het gedaan te
hebben. Wel is waar bad - als zgn voor
stelling jnist is bet Engelscbe leger
bestuur hem tot dat aanbou aangespoord
maar gedaan heelt hg bet. Vervolgens
blijkt er eeu nieuwe streek van de En
gelscbe* Regeering uit. Men weet, met
hoeveel zorg aan de wereld bekend is
gemaakt, dat de Boeien, kort geleden nog
vijanden, nu met de Engelscben samen
tegen een gemeenscbappal,, ken vijand de
Somali's, wilden vechten. Het aanbod van
gen. Ben Viljoen deed in die vertooniug
goeden dienst. En nu is ook dat aan
bod nog van het legerbestuur uitgegaaD.
Dat er ten slotte van de zaak niets ge
komen is kan aan twee dingen liggen.
Vooreerst dat bet aanwerven van een
Boerenmacht erg tegen viel. Er zijn in dat
zoogenaamde Boerencontingent verdacht,
veel Engelsche nainen - onlangs meld
den de Zuid-Afrikaanscbe bladen dat t>r
een Boer in Somaliland gewond w s; hij
heette Hill en voor het overige zijn
het minstgenomen handsoppers, zoo niet
alleen Nationale Verkenners. Het conlin-
blijmoedige gelaat van den pastoor. Geen
zilveren drinkschaal, geen bibliotheek,
geen nieuwsblad, geen kussen onder de
voeten
Zijn bord ter zyde schuivend, stond de
kapeliaan ten halve van zijn stoel op
vervolgens zette hg zicb weder, een weinig
vun de tafel verwijderd en de oogen neer
geslagen.
Inmiddels zeide Helena, die een stoel
genomen had, dat zij zicb meermalen ver
toond had.
En zonder haar aan te zien en op zgn
nagels bijtend luisterde de kapellaan
tussehen zgn puntigs scherpe tanden
hoorde men zijn nagels kraken.
Plotseling biet hij de oogen op, en Helena
met een zweem 7an uitdaging ic het ge
zicht ziende, vroeg hij
„Ge waart er dus op gesteld mij te
bezoeken
„Ik wilde mijn plicht vervullen,* ant
woordde zij eenvoudig.
Er ontstond een cogenblik stilte, gedu
rende welke de kapellaan uog heviger op
zijn nagels beet.
»Ge vreest dus den strijd niet zeide hU.
„Integendeel, ik vrees dien ten zeerste.*
Waarom komt ge fan te Yvrancbes
„Omdat ik juist hoop dat er geen strijd
zal wezen
„Zijt gy vooruemens de plaats te
ruimen
„Volstrekt niet.*
Zg herhaalde aan den kapeliaan Péricbard
gent uit den Vrijstaat telde, meeDen wij
sen 25 maD, en dat waren voor het mee-
rendeel nog knapen. Ben Viljoen aan 't
hoofd van dien scbamelen troep te stel
len ging slecht ai had hg nog gewild. De
tweede reden is, dat Lord Roberts na de
lezing van Viljoens boek zich zeer wel
geërgerd kan hebben aan de crltiek, die
er op zijn krijgsbeleid en op andere En
gelscbe zaken in geoefend wordt.
Het bericht omtrent de duizende mili
taire dekens waarvan we reeds eerder
melding maakten en die vol met typhus-
bacciilen en andere ziektekiemen door het
gansche land zijn verkocht, ten gevolge
van de schier oogelooflgke slordigheid van
het legerbestuur wekt nog steeds veel
agitatie ic Engeland.
Om het publiek een beetje gerust te
stellen wordt nu door een krant verteld,
dat er reeds 60.000 dekens zgn terugge
bracht. Er moeten er bij de 200.000
LondeD zijn binnengesmokkeld. Het ver
standigste zou zijn, dat de Engelscben,
die na den Traijsvaalscben oorlog dekens
gekoebt hebben, deze lieten desinfecteeren
of verbranden.
De bewoging in Macedonië neemt blijk
baar af. Het nieuwe 3ulgaarsche Minis
terie is met de Turkscbe Regöering in
overleg getreden, aanvankelijk met guns
tig gevolg om zoo spoedig mogelijk de
rust te doen waderkeeren en met Je ber-
voimiugen het leven der Bulgaren zoo
aangenaam mogelijk te maken. De cor
respondent van de Borsen-Zeit heeft een
onderhoud gehad met generaal Petroff, den
nieuwen Bulgaarschen Minister-president
en met den nieuwen Minister van Bin-
nenlandsehe Zaken Petkofl. Generaal Pe-
wat zij den pastoor reeds had verklaard,
en wat deze haar aanbevolen had den
kapellaan weder te zeggen.
Terwgl zij sprak begluurde Je kapellaan
haar zijdelings, nu, als tegen zjjn wil, de
oogen op haar richtend, dan ze halsstarig
weer neêrgeslagen houdend door een zicht
bare inspanning van zijn wil.
Helena die, de oogen op hem gericht,
vrijmoedig sprak, was verwonderd over
de verand riogen, welke zij op zjjn, nu
plotseling rood, dan plotseling bleek wor
dend gezicht zag verscbynen en die een
geweldige aandoening verrieden waai van
zij de oorzaak niet begreep.
Driftig viel hij baar plotseling in de
rede uitroepend
„Zoo, verbeeldt ge u, dat menuin een,
tot nu toe rustige en gelukkige Ia dstreek
zich in een door de rechtvaardigheid en
de traditie gewijde betrekkiog kan komen
vestigen; vrome zusters uit heur huis
verdrgven in dit oord verwarring en
ongerechtigheid brengen, zich tot mede
plichtige van boozen en gekken maken en
zeggen: »Ik wil geen strijd?*
„Maar ik heb dien toestand niet veroor
zaakt,* zei Helena, een oogenblik van
haar stuk gebracht door dezen driltigen
uitval.
„Wat doet dat er toe als dia bestaat
„Het doet er veel toe uit het oogpunt
der verantwoordelykbeid beschouwd.*
„Zijt ge niet het werktuig van die b >ozan
of gekkeu, en is 't uiet door u dat zy
troff verklaarde, dat wanneer de tegen
stand overwonnen is bet nieuwe Minis
terie zal trachten, met behulp der Turk
scbe autoriteiten, een verbetering van het
lot der Macedoniërs te verkrijgen. Wij
hopen, zeide bij, Turkije te overtuigen,
dat het de Macedoniërs minder hard moet
behandelen, en wij zgn van meenmg dat
de hervormingen in Macedonië onder toe
zicht van vreemde consuls moeten worden
ingevoerd. Er zal zonder twijfel een eind
aan de Macedonische onrast komen en
even zeker is het, en dat zien ook de
hoofden der Bulgaarsche benden in, dat
een verdere tegenstand zonder steun der
mogendheden tot niets anders kan leiden
dan tot meer opoffering van menschenle-
vens, grootere verwoesting van het land
en dientengevolge verergering van den
toestand. Wij zullen eveneens trachten
nauwe relaties met Turkije te onderhou
den, om op Jie wyze een beteren toestand
voor Macedonië te verzekeren. Ook Rus
land is voor zulk een verbetering en wij
zijn overtuigd, dat het deze politiek zal
goedkeuren, welke ons bestuur doet ver
schillen van dat onzer voorgangers.
De Minister van Binnenlandscbe Zaken
Petkoff, verklaarde niet te weten, dat er
in Bulgarije een anti-Russische beweging
bestaat, sinds Rusland de souvereioiteit
van den vorst heeft erkend. De Minister
geloofde dat men een politiek zou kuDnen
volgen op den grondslag der hervormin
gen door Rusland voorgesteld, vooral,
wanneer de Mogendheden bet aantal hun
ner consuls in Macedonië uitbreiden, en
een Christen werd benoemd als chef-in
specteur ter controleeriog vau de uitvoe-
1 ing der hervormingen.
op de verwezenlijking hunner slechte
plannen rekenen
»Het werktuig is niet de hand
Deze tegenspraak scheen den kapeliaan
te vertoornenzijn voorboofdsaderen
zwollen en namen op zijn rood gelaat
een donkeren tint aan.
„Als het werktuig gebroken is heeft
de bas! niet meei dezelfde macht om
kwaad te doen,* zeide bij norsch.
„Zij vervangt het door een ander.*
„Men breekt hel tweede, zooals *het
eerste gebroken werd, het derde zooals
het tweede, het vierde zooais het derde,*
Zonder baar aan te zien bad by deze
woorden geuit en vermeed daarbij bet
hoofd tot baar te wenden.
„En als dit werktuig ge6n wezenloos
ding van hout of yzer is," sprak zij zacht,
„als het een ziel heeft die kan lijden en
vartwijfelen
De kapeliaan antwoordde niet en hield
halsstarig ziju oogen op den vloer zijner
6etzaal gerichtmaar by bet zien der
golvingeo van bet bloed, die beurtelings
de aderen van zijn voorhoofd deden zwellen
en inzakken, was het voor een toeschouwer
gemakkelijk de bewegiagen zijner ont
roering te volgen.
»Ik ben dit werktuig, mijnheer de
kapellaan," voor Helena voou, »dat ge
voelig werktuig, en ik kau niet. gelooven
dat men zal zoeken mij vrjjwillig te doen
Igdon, terwijl ik mijnerzijds niets anders
zoek Jan met iedereen in vrede te leven,
