AXELSCKE COURANT.
Woensdag 8 October 1902. No 53.
Marktberichten.
B IJ VOEGSEL
VAN DB
IIFT SCHOOLFEEST
De dag, waarnaar menig kinderhart had
gehunkerd, al was het slechts enkel om
het feestje, dat aan de kleinen bereid
werd bij de opening der nieuw gebouw
de openbare school, was da'n eindelijk
aangebroken.
Onbewust, dat de groote offers, die van
het algemeen geëischt zouden worden,
hoofdzakelijk hun belang golden, nam de
jeugd, stralen'de van blijde verwachting
en onbezorgd genot, plaats in de nieuwe
school, op de deels nieuwe, deels ver
nieuwde banken
Eindelijk zeiden we, want de
gemeentelijke overheid, overtuigd van het
belangrijke der fmanciëele zijde, die in
de totstandkoming dezer inrichting een
hoofdrol zoude spelen, was heusch niet
overijld te werk gegaan.
Liever spaarde men den ingezetenen
de uitgaaf, die dezen bouw met zich
bracht, maarhet moest, en
nood breekt, alle wetten.
En thans verheft zich het trotsche
gebouw boven anderen uit.
Want de ruimte was beperkt, en waar
men over geen andere kon beschikken,
moest men die in de hoogte benutten.
Als we het schoolgebouw trotsch noem
den, dan is dat niet om het te bestem
pelen als weelderig, doch om te doen
uitkomen, dat het eenvoudig maar prac
tised is, dat daaraan deugdelijkheid, maar
geen praal ten grondslag ligt, dat het dus
is overeenkomstig zijne bestemming.
Denegen lokalen ingericht tot't geven
van gewoon onderwijs het tiende is
een gymnastiekzaal zijn ruim. luchtig
en doen aangenaam aan, alle eigenschap
pen, die tegenover de beknoptheid van
het vorige gebouw, thans te scherper uit
komen, niet het minst tegenover de hulp-
school, die zoo goed en zoo kwaad als
het ging, in den nood voorzag.
Doch thans is't, alsof het moeilijke
dèér ondervonden, reeds geruimen tijd
in het verledene ligt De waarheid van
het spreekwoord „ruimte verkwikt" heeft
zich hier in haren vollen omvang doen
kennen
Toen vóór ongeveer 25 jaar de thans
te klein gebleken school werd geopend,
heeft men bezwaarlijk kunnen vermoe
den, dat de kolussus gelijk ze ons toen
leek, nè een kwarteeuw in ruste zou
gaan, enkel omdat ze niet meer kon vol
doen aan de behoefte.
Indien het ons echter vergund is een
eenigszins fantastische term te bezigen,
laat ons dan zeggen „vandedooden niets
dan goed" en laten we het oude gebouw
rusten, om het nieuwe te aanvaarden en
te betreden, gelijk ons dat door ons ge
meentebestuur, na rijpe overwegingen en
na wijzen raad, wordt gepresenteerd.
Yan het vriendelijk aanbod het gebouw
in oogenschouw te nemen maakten we
een dankbaar gebruik en in korte trek
ken willen we onzen indruk weergeven.
Beginnen we dan bij het begin door er
op te wijzen, dat in de zijgevel, die nood
wendig de voorgevel is, een gedenksteen
is aangebracht, ter vereeuwiging der na
men van hen, die rechtstreeks tot de
totstandkoming der school hunne mede
werking hebben verleend.
Naast alle namen der leden van het
gemeentebestuur, vinden we er die op
van de aannemers der school, de heeren
H. van Luijk en A. van 't Hoff, en van
die der onderwijzers-woning, de heer C.
van den Broeke Jz.. benevens die der
heeren J. Wisse en J. P. Wisse Jzbei
den te Zaamslag als architect en dage-
lijksch opzichter.
De hoofddeur van de nieuwe school
bevindt zich ter zelfder plaatse als die
van de oude. De gang leidt door het
gansche gebouw en geeft toegang tot de
verschillende benedenlokalen.
bfcrto zijQ bestemd voor de leerlingen
der eerste leerjaren.
Een tweetal trappen voert naar de
bovenlokalen, waar de grooteren hunne
plaatsen hebben.
In het algemeen kunnen we van het
gebouw zeggen dat het van alle gemak
ken is voorzien, dat van de ruimte een
praktisch gebruik is gemaakt en dat het
geheel, ieder die daaraan op eenigerlei
wijze hunne krachten hebben, gewijd,
aller eer aandoet.
Even na den middag begon de drukte
en de beweging der kieiuen, die in het
Zondagsch pak gestoken, zich op de voor
hen bestemde plaatsen verzamelden.;
Toen te ruim 2 uur het gansche ge
meentebestuur was gearriveerd en zich
in liet gymnastieklokaal bevonl. kwamen
de kinderen der hoogste klasse bijeen, tot
wien nè, zich in de positie te heoben ge
steld, door dhr. Oggel. burgemeester een
toespraak werd gehouden.
Z. E. Aohub. sprak ongeveer als volgt
Geachte Feestgenooten
Waar op mij de taak rust een enkel
woord te spreken wil ik daaraan gaarne
voldoen bij de in gebruikneming dezer
school.
Doordien de oude school niet alleen te
klein was maar bovendien niet aan de
eisch9n der wet voldeed, moesten mid le
ien beraamd worden, om tot een beteren
toestand te geraken.
De Gemeenteraad van Axel daarvan
t9n volle overtuigd aarzelde niet om in
de behoefte te voorzien en besloot tot
het bouwen eener nieuwe school te wil
len ja te moeten overgaan.
In overleg met den architect den heer
Wisse werd dan na vele besprekingen
en wijzigingen tot het resultaat gekomen
om in den geest der gem lakte teekening
dit gebouw te doen verrijzen.
Ik wil gaarne namens den gemeente
raad den wensch uitspreken dat dit kolos
sale gebouw onder Gods hoode moge wor
den gespaard voor rampen of onheilen,
en dat Axel's jeugd, welke daarvau ge
bruik zal maken, vele nuttige en weten
schappelijke kundigheden mogen verza
melen om als nuttige leden in de Maat
schappij te kunnen optreden.
Aan het hoofd der school, dhr van
Ruijven wensch ik de noodige krachten
wijsheid om kon het zijn nog lange jaren
aan deze school te mogen werkzaam zijn
en ook de heeren onderwijzers om onder
zijne leiding zamen het welzijn van Axel's
jengl te mogen bevorderen.
Mijne Heeren. waar Gij in de hulp-
school dezen zomer de hitte des daags
heb moeten verduren, zal het eene ver
aanganaming voor U allen zijn thans te
mogen plaats nemen in deze ruime en
frissche lokalen gaat met nieuwen moed
en versche kracht de toekomst in.
Nu rest mij nog een woord van dank
in de eerste plaats aan den heer Distr.
schoolopziener, onder wiens welwillende
medewerking en steun dit gebouw is ver
rezen. Alhoewel noch hij. noch de Arr.
schoolopziener aanwezig konden zijn, acht
ik mi] toch verplicut voor diens vrijge
vigheid, zoover het kon te doen profi
teered namens den Raad der gemeente
daarvoo- onzen hartelijken dank te zeg
gen.
Ook een woord van dank aan den heer
Wisse wiens bekwame architectuur in
dit gebouw ten volle uitkomt. Het is
een prachtige reclame voor U. waar Gij
dit schoone gebouw in deze streken hebt
mogen ontwerpengij hebt eer van uw
werk en de verzekering der tevreden
heid van den gemeenteraad.
En voor U, heeren aannemers, zoo wel
van de school als van de onderwijzers
woning hebben we niets dan lof. Gij hebt
alles net en zindelijk afgewerkt, trouw
aan het bestek voldaan. Het was ons een
eere dat onze Axelsche aannemers den
moed hadden om dit grootsche werk aan
te gaan en voor ons een groote voldoe
ning dat het aan onze gemeentenaren
kon worden gegund.
Ten slotte een woord van dank aan
allen, die, op welke wijze ook, hieraan
hebben medegewerkt.
En hiermede verklaar ik deze school
aan hare bestemming gewijd.
Thans nam de heer B. van Ruijven
het woord, die het zich, als hoofd der
school ten taak had gesteld een en
kel woord te spreken.
Waar als het ware elke plek in de
wereld een geschiedenis heeft, zoo heeft
ook de plaats, waar we nu staan hare
geschiedenis.
De ouderen onder de ouden zullen het
zich nog kunnen herinneren, dat zij ter
schole opgingen bij meester Cats, toen
een deel mijner woning onder éen ge
heel dienst deed.
Meer uwer zal het eveuwel nog heugen
dat ge in een grooter lokaal bijeen waart.
Maar ook deze is te klein gebleken,
totdat in 1878 nog 69u even groot lokaal
er werd bijgevoegd niet alleen, maar dat
er vier klassen kwamen. Toen was er
veel gewonnen en had elk onderwijzer
zijn eigen klasse.
Edoch in 1901 was die groote school
weer te klein en moest door meerderen
iu eene klasse onderwijs gegeven worden
wat volstrekt aan dat onderwijs niet ten
goede kon komen.
Die groote toenamo van kinderen pleit
te wel in de eerste plaats voor de be
hoefte aan openbaar onderwjs, maar ook
voor do vooruitging van Axel's zielen
tal. van Axel's stoffelijke welvairt.
Maar zooals gez9gd was de school te
klein; de school uitbouwen inhetschool-
straatje kon onmigelijk, evenmin als in
de Dreef.
Nad it Burg. en Weth. en de raad naar
middelen hadden uitgezien om in den
nood te voorzien, werd de architect Wisse
geraadpleegd. m9t het gevolg dat het
gebouw is verrezen waarin we ons thans
bevinden. Het is in één woord een prach
tig gebouw.
In de goeie verwachting wat we zouden
krijgen hebben we alles getrotseerd, mede
in de overtuiging, dat nè regen zonne
schijn komt.
Als we den toestand zagen toen het
oude gebouw was afgebroken, was het
als om wanhopig te worden.
Maar telkens als men op het terrein
kwam, zag men, dat op nieuwe lagen steen
weer nieuwe gelegd waren en gedachtig
aan het „ende desespereert niet" zij we
nu hier samen om met de kinderen de
school in te wijden.
De onderwijzers en ik gevoelen ons
gedrongen nu ous genoegen uit te drukken
•voor het beëindigen van het jaren lange
tobben.
We krijgen nu alle een afzonderlijk
lokaal. De kinderen kunnen dus het
onderwijs van hunnen- eigen meester vol
gen en eigen maken.
In naam van hen in de eerste plaats
dus een woord van dank aan den burge
meester, de wethouders de leden van
den gemeenteraad en den secretaris voor
al hetgene ge deedt voor ons.
Maar ook in naam der ouders voor wie
ge veel gedaan hebt zeg ik u dank.
En bij die dank wensch ik de ouders
tevens te wijzen op den plicht die op
hen rust om hunne kinderen van bet
onderwijs te laten proflteeren.
Als er kinderen ter school komen van
November tot Maart om van Maart tot
November afwezig te zgn, dan ge9ft het
onderwijs voor dezen niets, en het staat
gelijk met een boek waai uit tal van bla
den zijn uitgescheurd. Toont dus uwe
dankbaarheid voor de stichting dezer groo-
tere school, door ons uwe kinderen te
sturen.
Ook een woord van dank aan u, archi
tect, opzichter en aannemers, die u op zulk
eene heerlijke wijze gekweten hebt van
uwe taakwaar ik meermalen op het
werk aanwezig was en verschillende op
merkingen mocht maken, ondervond ik
altijd eene heerlijke medewerking.
Naast mijn dank, spreek ik ook de hoop
uit, dat ge langen tijd roem moogt dragen
op uw werk, een werk waarin men alles
deugdzaams leert, wat braaf, waar en
goed is. Maar ik heb ook nog een enkel
woord wat meer mezelf betreft.
Mijne oude woning, die heel wat od-
geriefelijkbeden had, is door een nieuw
heerlijk gebouw vervangen, waardoor men
mij speciaal heeft verplicht.
Ik hoop 't is misschien wel wat
egoïstisch dat het mij moge gegeven
zijn, daarin jaren en jaren in genoegen
niet mijn vrouw te mogen voortleven.
Waar ik in September mijn 12l/2 ja
rige aanwezigheid in Axel mocht vieren,
mocht ik tevens gedenken, dat ik van
alle kanton zooveel medewerkingen toe
genegenheid heb ondervonden. Ik zou
daaraan nog veel kunnen toevoegen, maar
daar zoovele ongeduldigen op de hen toe
bedachte ververschingen wachten kan ik
gevoegelijk eindigen. Op de beide toe
spraken volgden langdurige toejuichingen.
Door de kinderen, die zich in hot gym
nastieklokaal bevonden, werd het gemeen
tebestuur onder leiding van dhr Verbrug-
gen een danklied toegezongm.
Hierop werden alle kinderen op.de
traditioneele krentenkoeken en de meer
moderne limonade onthaald, terwijl zoo-
wel de raad als vele belangstellenden een
kijkje in de verschillende lokalen brach
ten. Overal heerschte leven en beweging,
vroolijkheid en gezang.
Zoo eindigde een kinderfeest, dat on
getwijfeld bij de kleinen in lange en aan
gename herinnering zal blijven.
Nadat te ongeveer 4 uur de plechtig
heid voor de kinderen was afgeloopen.
vereenigden zich de gemeenteraad, aan
nemers, directie, onderwijzers en de jon
ge dames, die zoo welwillend waren ge
weest de behulpzame hand te bieden, bij
het bedienen der kleinen, aan een ge
meenschappelijke maaltijd, waar menig
woord werd gewijd aan het feit van den dag
en de sluizen der welsprekendheid wijd
werden opengezet.
Dat de verschillen de wenschen bij de
oïeieele inwijding u itgesproken. in ver
vulling mogon komen, hoopt mede elk
ingezetene.
Als we onze taak geëindigd beschou
wen leggen we de pen niet neder, dan
na onzen dank gebracht te hebben voor
de welwillende tegemoetkoming, die we
mochten ondervinden en onze ardeid ver
gemakkelijkte.
Axel, 6 OCT. Ter Graan mrkt van
helen (Zaterdag) waren de prijken als volgt
Tarwe 8,— a 8,50. R)gge f 6,
a 6,50, Wintergerst 7,— a 7,75,
Zornergerst Oa Hav°r 6,
a, 6 25, Erwten, 9, - ƒ10,— Paar-
denboonen 0, a O L'jnzaad 0,
a 0, Aardappels, 2,59.
Koolzaad ner zak van 106 liters 0,
Alles n«r 100 kilo.
Hulst, 6 OCT. Ter Graanmarkt van
heden (Maandag) waren de prijken als volgt
Tarwe 8,— Rogge 6,25 Wintergerst
7.50 Zomergerst ƒ0,— Haver ƒ6,—
Erwten 10.50 Paardenboonen 0. Dni-
venboonen ƒ0.— Witteboon-n
Bruineboo ïen ƒ0,— Boekweit O. Lijn
zaad ƒ13,5 Aard aupels /"2,50Kootzaad per
zak van 106 liters 0, Boter per kilo
1,20 Eieren p>-r 26 stuks ƒ1,10.
Er waren ter weekmarkt te koop gesteld
112 stuks hoornvee, 51 varkens, 0 schaap
verkocht 51 29 0
Rotterdam, 6 OCT Ter graanmarkt
waren heden de aanvoeren klein, daardoor
waren alle artikelen tot vo;iore prijzen te
plaatsen. Men besteedde voor oude tarwe
7 a ƒ7.50 per mud; de beste nieuwe
ƒ7 a 7,50 per mud en ƒ9 a ƒ9,50 per
100 kilo, overige soorten ƒ7 a ƒ7,50 per
kilo, ogge ƒ4,75, wintergerst ƒ6,90 a
ƒ7,75, chevalier ƒ7 a ƒ7,75. haver ƒ6.20
a ƒ7,10, bruine boonen ƒ7,50 a ƒ9,75,
erwten, puike ƒ9,50 a 9,75.
Gent, 3 OCT Graanmarkt. De prij/jeu
zijn opgegeven in franken en per 1Ó0 kilo
Tarwe 16,00, rogge 14,00 gerst 16,50
haver 16,— tot 16,50 koolzaad -,— ljjnzaad
tot lijnzaadkoeken toi
koolzaadkoeken fr per 100 kilos.
Boter per kilo 2,43 tot 2,88 Eieren
de 26, 2,36 tot 2,80.
Snelpersdruk F Dieleman, Axel.
