Dokter J. d. CALSEIJDE, Landbouw. Uitsluitelijk raadplegingen voor Keel-, Neus- en Oorziekten Specialist voor Keel-, Neus- en Oorziekte». Remington zoDd zijn dokter naar me die mij kwam vertellen, dat hij awfully sorry was (dat het hem leed deed) maar dat bij alle gewonden weg moest nemen. Ik protesteerde, sprak lang en breed met hem toonde hem den aard der meeste verwon dingen en bij werd geheel met mg eens, dat niet éen vervoerbaar was. Hij riep nu zgn orderly en zond dezen met een brief naar den bevelvoerder, dezen mede delende, dat hij het met den Dutscb (Holl.) dokter eens was, dat vei voer onmogelijk was, dat hij zich zelf biervan overtuigd had, en dat h(j nieuwe instructies wacht te. In geen geval zoo schreef hg, kon „on own responsibility" (op eigen verant woording) en wenscbte bij, waDneer bet toch moest, »a written order." (een scbrit- telijk bevel.) De hospitaalsoldaat kwam teiugengaf het dooi den dokter geschreven briefje, waarop de kolonel geschreven had aan de achterzijderemove them all." (ver wijder ze allen.) Eenige oude bokwagens kwamen nu aan, een paar mijner wagens werden ge nomen en nu werden de zwaar vermink ten, zonder behoorlijke en gepaste vervoer middelen, ten getale van 17 weggevoeid op open wagens zonder veeren, zonder iels. Het waren Kluge, Banardi, twee gebroeders Rensburg, De Jager, Odendaal, Gilomé, Lindsque, Wessels, Bolton, Köhler, Cronjé, Swart, Botha, Greelmg, Hattingh en Koos Lourens, 18 jaar, van het dis trict Vrede. Deze laatste stierf op den wagen nog geen 2000 meter van het hos pitaal verwijderd. Hoe het met de ove rigen gegaan is kwam ons niet ter ooren. In het laatst van Februari kreeg ik bezoek var, een deel van kojpnel Garral's colonne onder bevel van luitenant-kolonel White. Er stonden ditmaal bg het hos pitaal een groote ambulance-wagen, drie karren ec een spider, alle voorzien van een Roode Kruisvlag. Wnite gaf de vol gende orderBring them all out man take what you want and burn further t ie hole lot.* (Vervoer ze allen, neem wat je noodig hebt en verbrand verder alles.) In een oogwenk waren de rijtui gen op een hoop getrokken, een paar ma trassen werden uit het hospitaal geoomen en daarmede werd alles in den branl ge stoken T6iwijl de vlammen in den vroe gen morgen alles in een lichten gloed die ons dadelijk, zoodra er tweespalt en onwil in de plaats van vriendschap en vertrouwen komt, het leven tot een bel moet maken. IJfleln zal, zoo ge hem af wijst. ons huis verlaten en misschien tot deD rentmeester Faustelmann overgaan De rentmeestei, die geen twee beeren kan dienen, zal zich aan de zijde van den eenen voegen, en ik verwacht wel van Faustelroan, dat hij zich niet aan onze zijde, maar aan die van Von Uffeln voegt, wiji deze in alles nog meer naar hem zal luisteren misschien somwijlen te veel dan uw vader reeds doet. Denk toch welk een, voor altoos, verbitterd leven gij uw ouders zoudt bereiden, zoo g6 Ufleln afweest - zonder er van te spreken, dat van onze ruis dan geen spiaak kan zijn. Ufleln is zoo edelmoedig geweest het geld, dat voor hem bewaard is en gereed voor hem ligt. daarvoor ter be schikking te stellen. Kunnen wij 't an ders aannemen, dun wanneer ge zijn bruid zijt Zoo niet, wat zal dan van uw ge zondheid worden, wat van uw, hier in dit huis werkeloos rondwarenden Vader, mei zyn slechte neigiDg. welke deze wer keloosheid in hem opgewekt heeft en daaraan steeds meer voedsel geeft Mjj dunkt, dat ailes moest ge toch zelf iozieD en mil niet meer met tegenwerpingen aankomen, die kinderachtig ec dwaas zijn, en met een genegenheid voor Gunther, die een door en door slecht mensch zou zijn, zoo hij niet lang alle hoop op u had laten varen hij kent immeis onze om standigheden en zoo hij hier ware, zou hij 'l u zelf zeggen: Uwe moeder heeft i echt,. Er is slechts één weg. dien ge om uzelve en ter wille uwer ouders volgen kunt.* Wordt vervolgd.) zetten, doden de soldaten en officieren hun best te stelen wat ze konden. Toen eindelijk deze lievelingen aftrokken ver miste ik uil mijn apotheek mijn goud horloge, een verpleegster uit haar kamer een dameshorloge, een mijner adsistenten al zijn kleeren en schoenen, en waren mijn trek- en rijdieren weer verdwenen. Drie gewonden werden ditmaal wedei aan mijne zorgen onttrokken. Knmmandant H. M. Bothi, wij ken den hem het best als Manie Botha, mis schien wel de Wet's beste efficier, was kort voor den vrede zwaar gewoud ge worden. Hij had een schot door zijn lichaam en do rechterbovenarm was at schuwelijk stukgeschoten. Gelukkig ging alles goed en kou ik op de eeiote verga dering die gehouden werd om afgevaai- digden te kiezen voor de bijeenkomst te Vei eeniging verklaren, dat de komman- dant Botha goed vooruitging en dat liet mogelijk zou zijn hem af te vaardigen naar Vereeniging Met geestdrift werd lig du voor het district Vrede gekozen en kieeg hij eenige dagen iaarna den pas van de Engelsche autoriteiten, om even tueel door hun lijnen te gaan. Den lln zouden we vertrekken, in den nuctit van 8 op 9 Mei kreeg generaal Barker spe ciale orders van lord Kitchener om dezen important Boerleader* (belangi ijken Boe renleider) te vangeD. Een nachtuil val weid gemaakt met een paar honderd Kaffeis en een gelijk aantal Tommi s, die Botlu wegvoerden. Men nam daarvoor mijn spi der en op mijn protest beloofde majooi Davis mij, dat hij den spider onmiddel lijk terug zou zenden. Mijn gezicht loon de blijkbaar twijfel en hg vroeg mij „you don't believe it (je gelooft mij niet) Mijn antwoord was „naturally nol", (natuurlijk niet) Hij verzekerde uig nu bg kris er. kras, dat ik ei op aan kon en ik bleef stil. Majoor Davis mo_t het rijtuig nog terugzenden In de Engelsche couranten zag ik na den vrede»Generaal Barker surprised 'u important Boerleader. comdt. Botha and captured him.* (Generaal Barker verraste een belangryke Boerenleider commandant Botha en nam hem gevan gen.) Er 3tond niet bg dat hg op een laffe wijze uit het hospitaal gehaald was. Vergelgk hiermede generaal De la Rey's handeling toen lord Methu. n in zijn handen vielBut Kitchener and Barker are very civilised British Generaals you see, and De la Rey is a uneducated Boer." (maar Kitchener ea Barker zijn beleefde Britscho Generaals zie je, en De la Rey is een onedel Boer.« De beetwortelkultuur is in onze landbou wende streken een der hoofdbronnen van bestaau, in ieder geval een der voornaam ste middelen waardoor zoowel de land bouwer als de arbeider tot een zekere hoogte van welvaart is gekomen. Door de thans heerschende suikercrisis wordt deze cultuur zoo niet geheel ver nietigd. dan toch een gevoeligen knak toegebracht, wanneer van hoogerhand geen hulp wordt geboden. Hieronder volgt de inhoud van een ver zoekschrift dat naar wij hopeG, alom in den lande steun zal vinden. Alle bladen zonder onderscheid worden uitgenoodigd dit verzoekschrift in hunne kolommen op te nemen en er een woord van aanbeve ling bg te voegen. In iedere plaats toch is zeker wel een invloedrijk persoon te vinden, die zich de kosten getroost, een zegel van 75 cent te koopen, daarop het rekwest te schrijven en dan zooveei mo gelijk handteekeningen te verzamelen, opdat de deelneming zoo algemeen mo gelijk zij. Misschien zijn de verschillende burge meesters van betrokken gemeenten daar voor de aangewezen personen, of willen de gemeenteraden zich er voor spannen, zooveel te beter. In elk geval zal eene algemeene adresbeweging aan de betrok keu ministers de overtuiging geven, dat het hier geldt een algemeen belang, dat het gaat om een klasse van menschen, die door den bietenbouw in staat zijn jaarlijks met hun inkomsten rond te ko men. voor armoede en al de daaraan ver bonden ellenden te behoeden. Men talme dus niet, doch sla spoedig de handen aan het werk, opdat men na derhand altgd kan zeggen, dat men ge daan heeft wat mogelijk was. Aan Hunne Excellentiën de Ministers van Buitenlandse/ie zakenvan Finan ciën van Waterstaat Handel en Nijver heid en van Koloniën, Geven met verschuldigden eerbied te kennen de ondergeteekenden, allen arbei ders en neringdoenden welke laatsten ook voornamelijk hun welvaart hebben te danken aan het feit dat door de werklui geld wordt verdiend voorts schippers, die ook voor een groot deel hun brood in de bie tenproductie verdienen dat zij adheasie verleenen aan het adres aan Uwe E> cellentiën gezonden door de Coöperatieve beetwoitelsuikerfa- briek »Sas van Gent* te Sas van Gent, daar de ondergang van de suikerbieten- onltuur voor ons land een groote ramp zoude zgn. omdat door deze cultuur reeds betrekkelijk vroeg in het voorjaar tot aan den graanoogst en na dien oogst tot in het late najaar overvloed van werk wordt verschaft dat nu reeds als gevolg van de suiker crisis in ons land meer dan 1li minder bieten zijn uitgezaaid en dat tengevolge van het vervallen der suikerpremies na dit jaar de uitzaai zeker nog veel zal verminderen, ja, het is te voorzien, dat bij ons te lande de bietencultuur geheel haren ondergang zal tegemoet gaan. in dien onze suikerproducenten niet met gelijke krachten en in even gunstige om standigheden als de buitenlanders tegen dezen concurreeren kunnen, hetgeen het geval zal zijn. indien art. 3 der conven tie. hetwelk een surtaxe tot een zeker bedrag toelaat, ook door onze regeering niet wordt aangenomen; dat zij, werklieden, zoo gaarne als zij in den wijngaard werken, het zij met eerbied gezegd, ook van zijne vruch ten willen genieten, daarvan toch ver stoken moeten blijven, daar de hooge accijns op de suiker dit artikel duur maakt, waar het anders goedkoop zou wezen en binnen hun bereik vallen. Nu echter kunnen zij zich dit aangename en, vol gens verklaring van deskundigen, zeer voedzame artikel niet verschaffen, hoe wel het hun bij den meestal zwaren ar beid uitstekend te pas zoude komen. De aanzienlijke vermindering van den accijns en het vaststellen van een sur- taxe zoude den bietenverbouw echter loonend doen blijven, den prijs van de suiker verlagen, de vele werkzaamheden geregeld doen blijven wederkeeren, zoodat ook zij in de gelegenheid zouden komen met hunne gezinnen dat voedingsmiddel te gebruiken, wat voorzeker een zeer aanzienlijke toename van het verbruik zou ten gevolge hebben en dit vermeer derde verbruik toch ook ten voordeele van de schatkist zoude strekken; dat, indien de suikerindustrie in ons land, mocht te niet gaan, de werklieden zwaarder zouden getroffen zijn, dan wan neer er nooit suikerbieten waren geweest De werklieden met hunne gezinnen zijn immers aan de jaarlijks wederkeerende werkzaamheden met de daarmede gepaard gaande verdiensten gewoon geiaakt. hun levenswijze is er geheel op ingericht, een groot deel van het jaar, ads wanneer er zonder bieten niets op den akker zoude te verrichten zgn, brengt de bietenver bouw hun werk en brood, wat moet er dan van die duizenden menschen worden, wanneer plotseling die verdiensten op houden. Gebrek, armoede en ellende zijn dan hun deel! De gewone graanbouw geeft niet langer dan vier maanden werk, daar de graangewassen niet die zorgen en werkzaamheden behoeven welke de bieten vereischen. Bovendien Wordt de arbeid in dienst der bieteucultuur ver richt. ook in den regel beter betaald, zoodat alles te zamen genomen, de onder gang van de bietencultuur of zelfs een aanzienlijke vermindering daarvan, voor ons land, vooral voor de arbeiders, een ontzettende, ja, in hare gevolgen een onafzienbare ramp zoude zijn De mee krapcultuur gaf aan den werkman nog niet het tiendedcel van de verdiensten welke de bietencultuur verschaft En wat zal de werkman beginnen die in den regel zijn verdiende loon dadelijk moetomzetten in dagelijksche levensbehoeften, wanneer een groot deei van het jaar zijn bron van inkomsten ophoudt te vloeien Het ligt voor de hand, dat schulden maken sche ring en inslag zal wezen, zeer ten nadeele van de neringdoenden, daar deze gemaakte schulden nooit of te nimmer zullen kun nen worden afbetaald dat er geen enkel gewas is, waaraan zooveel zorg moet besteed worden als de bieten, die toch geregeld moeten worden scboongebouden wat tengevolge heeft, dat er voor duizenden menschen werk is, dat er anders niet zijn zoude, daar aan de graangewassen veel minder is te doen. Ook zij worden wel van onkruid gezuiverd, doch zijn spoedig zoo groot gegroeid.dat er weinig meer aan kan gedaan worden, zoodat op een gemet bieten 5, wordt verwerkt tegen 1, - op een gemet graan dat die meerdere werkzaamheden de vraag naar werkkrachten zeer hebben doen toenemen, wat eeu verhooging van loon tengevolge heeft gehad, zoodat voor het zelfde werk waarvoor vroeger ƒ4 werd betaald, thans 6— gegeven wordt. Hier bij komt nog dat er door de bietencul tuur 3 maal zooveel werk is als vroeger, zoodat in de landbouwende streken/18 aan loon wordt betaald, tegen 4 in vroegeren tijd. Dit geeft voor eene ge meente van 10.000 gemeten bouwland eeu verschil van een ton gouds, dat door de werklieden meer wordt verdiend dan vroeger, welk aanzienlijk bedrag enkel en alleen aan neringdoenden en kleine burgerij ten goede komt Deze stijging der werkloonen heeft ook haar invloed doen gevoelen in streken waar geen bieten verbouwd worden, daar zulks een ver plaatsing van werkkrachten tengevolge] heeft gehad aan de eene zijde en een verbetering der dagloonen aan den ande ren kant Mochten dus de bieten uit de rij der landbouwproducten verdwijnen, dan zou er niet alleen minder werk zgn, doch er zou onvermijdelijkuitvolgen.dat de arbeider zijn werkkracht weder goed kooper zou moeten leveren dat de achteruitgang van de bietencul-j tuur de oorzaak zal zijn, dat langzamer hand veel bouwland in weiland zal wor den herschapen, omdat de veestapel voor den landbouwer meer en meer winsten afwerpt, zoodat de werkzaamheden voor de arbeiders nog sterker zullen vermin- deren en de werkeloosheid in het ver schiet ontzaglijke afmetingen zal aanne men, met welke toestanden armoede, gebrek en ellende hand aan hand gaan; dat zij met deze donkere toekomst in het verschiet niet mogen stilzitten en al het mogelijke willen aanwenden om het naderende onheil van hunne hoofden af te wenden. Redenen waarom zij zich tot Uwe Ex cellentiën wenden met het eerbiedig doch dringend verzoek al het mogelijke aan te wenden om de suikercultuur voor ons land te redden, om al die maatrege len te nemen welke tot dat doei kunnen leiden en daarom te bewerken een be langrijke vermindering van den suikerac cijns en de toepassing van een flinke surtaxe 't Welk doende, enz. den Maandag en Donderdag van 8 tot II uren voormiddag. N°. 43. Statiestraat, N°. 43. Sint Xikolaas (Waas) Belgiëu.

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1902 | | pagina 2