Landbouw en Veeteelt.
llecütszakeii.
(jemcngd Nieuws.
BOERENLEENBANKEN.
(Slot.)
Niet onwaarschijnlijk heeft deze of gene bij de
lezing van ons vorig artikel gedachtJa -vel,
zoo'n leenbank lijkt een mooi ding, maar hoe zal
men aan alle aanvragen om voorschot voldoen,
wanneer er geen geld genoeg in kas is zullen de
kosten van oprichting en beheer niet te bezwarend
zijn op welke wijze worden de spaargelden veilig
en rentegevend belegd V Deze en meer vragen
willen we thans beantwoorden. En we vangen
daarmee aan met te zeggen, dat een Boerenleenbank
niet op zich zelf staat. Was dit wel het geval, ja,
dan zon van de geheele zaak niet veel terecht
komen. Van regeeringswege wordt echter de op
richting bevorderd door een subsidie |van ten
hoogste f 175J te verleenen aan elke leenbank,
onder voorwaarde van aansluiting bij een Centrale
Bank. Er zijn n.l. 2 CeDti^ Banken, welke de
leenbanken met elkaar verbinden en voor de geld
zaken zorg dragen. Heeft de kassier van een aan
gesloten Bank geen geld genoeg in kas, dan zendt
het bestuur even een formulier-aanvraag naar de
Centrale Bank te Utrecht en zoo alles bij de Bank-
aanvraagster in orde is, wordt het geld onmiddel
lijk toegezonden. Zij betaalt dan hiervoor 4%%
rente, ongetwijfeld buitengewoon laag, waar hij de
tegenwoordige geldduurte elders zeker 6,748 4/0
moet worden betaald.
Heeft daarentegen de kassier een zeker kapitaal
in kas, waarmee hij geen weg weet, dan zendt hij
dit naar de Centrale Bank daar wordt het door
den administrateur rentegevend belegd [thans 4
«•///J en gebruikt om Boerenleenbanken in andere
fedeelten van het land te helpen. Zoo ondersteunen
e Banken elkaar onderling wat aan den landbouw
in het geheele land ten goede komt.
De winst door de Centrale Bank behaald, wordt
onder de aangesloten Banken verdeeld, met dien
verstande, dat niet meer dan 7 dividend mag
worden uitgekeerd op de aandeelen, waarvan elke
aangesloten bank er een moet nemen.
De winst, door de locale banken, behaald, wordt
niet verdeelddaarvan wordt, na aftrek der alge-
meene verliezen, een fonds gevormd, totdat dit de
hoogte bereikt heeft van het bedrijfskapitaal,
hetwelk noodig is om alle voorschotten in den kring
te doen. De winst eener bank wordt natuurlijk
verkregen door het renteverschil tusschen de ge
deponeerde of spaargelden en de voorschotten, en
door de inkomsten der belegging aan de Centrale
bank. Bij de meeste banken bedraagt de rente
voor spaargelden 3 en voor uitgeleende gelden
4 4 47.%.
Zeer gemakkelijk en goedkoop werken de Raif-
feisenbanken, daar ze om zoo te zeggen geen
exploitatiekosten hebben in dit opzicht kan geen
enkele flnancieele instelling met haar vergeleken
worden. Andere credietinstellingen moeten winst
maken, om haar directeur en commissarissen salaris
of tantiemes te gevende klerken en 't kantoor
lokaal kosten veel geld, de risico moet toch gedekt
worden, enz. Bij de Raiffeisenbanken echter is de
kassier, de eigenlijke zaakvoerder, de eenige, die
salaris geniet en dit is een zeer klein bedrag, in
den eersten tijd niet meer dan 25 4 f50 per jaar.
Alle overige posten die van Bestuursleden en
Toezieners, zijn eereposten. Yoor lokaalhuur, be
lasting, licht en vuur behoeft evenmin iets in
rekening te worden gebracht, daar de kassier
kantoor bij zich aan huis houdt
De eenige kosten van belang zjjn de oprichtings
kosten, als die der notariëele akte, voor een brand
kast, 't aanschaffen van boeken, enz., waarin
echter voorzien wordt door de subsidie der
Regeering en de inlagen der leden, die bij bun
toetreding 50 cent betalen.
De leden zijn hoofdelük aansprakelijk voor
alleverbiudtenissen der ,/eeubankdeze hoofdelijke
aansprakelijkheid levert echter niet de minste be
zwaren op, daar de grondslagen, waarop een leen
bank is gevestigd, zoo solide mogelijk zijn. Geen
geld toch wordt geleend dan aan leden, dus aan
personen, die in alle opzichten te goeder naam en
faam bekend staan ae leening kan slecbts ge
schieden voor bepaalde en behoorlijk gecontroleerde
doeleinden uitsluitend in 't belang van den land
bouw, en onder het stellen van persoonlijke of
zikelijke zekerheid. Voorts is er een reservefonds
om op mogelijke verliezen voorbereid te zijn, en
staat de geheele administratie onder toezicht niet
alleen van een speciale commissie, maar verder nog
van den inspecteur der Centrale bank te Utrecht
welke bapik weer gecontroleerd wordt vanwege
de Regeering en de aangesloten banken zelve.
Hoe nuttig en gemakkelijk een boerenleenbank
werkt en hoe noodzakelijk het is, dat er in elk
dorp eene wordt opgericht, heeft de ondervinding
geleerd. Dit laatste is ook de bedoeling der Neder-
landsehe Regeering, die er prijs op stelt, dat dit
middel ter verbetering van het landbouwcrediet
door haar ambtenaren zooveel mogelijk wordt be
vorderd. Wanneer het plan, dat is voorgesteld,
om de gelden der Rijkspostspaarbank beschikbaar
te stellen voor het landbouwcrediet, eenmaal
verwezenlijkt wordt, dan zal er voor den landbouw
een betere tijd aanbreken.
Op dorpen, waar de boeren geen geld noodig
hebben, is daarom een leenbank volstrekt geen
overbodige zaak. Ergens in Zuid-Holland werd er
kort geleden een opgericht. Velen vonden het „in
zoo'n rijke streek malligheid." Maar anderen
oordeelden, dat de bank dan kon werken als spaar
bank. En zij hadden gelijkna verloop van 4
maanden was er bij de Centrale bank te Utrecht
een kapitaal van f40.000 gedeponeerd, hoofd
zakelijk afkomstig van menschen, die vroeger
nooit aan sparen gedacht hadden of het geld rente
loos bewaarden. Wij willen ten slotte hen, wier
belangstelling voor de Raiffeisenbanken is gewekt
verwijzen naar een werkje daarover, dat onlangs
verschenen is bij den Uitgever Smeets te Weert
en geschreven is door de bevoegde hand van den
heer C. J. F. Brands, inspecteur der Coöperatieve
VereenigiDgen van Raiffeisenbanken en Landbouw-
vereenigingen te Utrecht. C. B.
AXEL, (leu 10 December 1901.
Heden had alhier de aanbesteding plaats
van het afbreden der oude, en het bouwen
eener nieuwe school met bij levering derbenoo-
digde materialen. Ingeschreven werd door
de navolgende heeren voor de daarachter
gevoegde sommen
A. Blejjsnberg van St. Jansteen voor
28150, - W. Reinoud van Ter Neuzen
voor 27110,- J. J. de Smidt van Ter
Neuzen voor 27090, J. de Booy van
Ter Neuzen voor 26800,— H. Kejjzer
van Ter Neuzen voor 26780,A.
Jacobs van Goes voor 26000,— Pt
Boogaard van Ter Neuzen voor 25850,
P. v. d. Ree en J. A. Meertens van Ter
Neuzen voor 24879-; J. A. v Gpsel
van Hulst voor 24733,— W. Schopman
en Van der Walle vauj Hulst voor
ƒ24662,— Hanewinkel van Vlissingen
voor ƒ24378,J. v. d. Velde van Zaam-
slag voor 23600, - C. E vereert van Ter
Neuzen voor 23465.— C. Bljjenb rg
van St. Jansteen voor 23449,— Reuling
van Hulst 22500. C. v. d. Broeke van
Axel 22423, G. Balkenstein, en J. v.
d. Velde van Ter Nenzen voor 21576,—
F. Kejjzer van Zaamslag voor 21475,
Duijvenstein en P. Wisse van Zaamslag voor
ƒ21388,— A. Cornelisse en J. K. Vink
van Axel voor 20979,— A. de Jonge en
F. Deij van Axel voor 2090'),— J. van
Hoeve van Axel voor ƒ20375,— A. van
't Hoff en H. van Luijk van Axel voor
20295,-.
Koewacht. Het was Maandagmiddag
een heele drukte op ons dorp door de aan
komst der nieuwe muziekinstrumenten voor
de pas opgerichte fanfaren-maatschappij.
Ge instrumenten werden geleverd door de
heeren De Karts van Lier en Van Durm
van Kemseke en werden door het bestuur
en de werkende leden in ontvangst geno
men. Toen er een wandeling door bet
dorp werd gemaakt, was er natuurlijk veel
volk op de been.
Beroepen tot predikant naar de Geref.
gemeente te St. Puilipsland de heer L.
Boone, pred. te Ter Neuzen.
Het gezin van een metselaars-gezel
te Ter Neuzen werd Zaterdag vermeerderd
door de geboorte van drie üinke jongens.
De toestand van de moeder was niet zeer
gunstig.
-- Op verzoek eervol ontslagen dbr.M. Ejjke,
eerste luitenant commandant vanhetkoips
tot vrijwillige oefening in den wapenhandel
Voor Vaderland en Koning" teTerNeuzen>
Te Stoppeldijk is tot kapelaan be
noemd de heer Jos. Dierick, priester van
het Seminarie.
Arrondissement^-Rechtbank te Middelburg,
Zitting van 10 December 1901.
A. D., 20 j., landbouwer te Axel, is
wegens mishandeling veroord. tot 7 dagen
gevang.
J. d. B., 24 j., veldarbeider te Hulst, is
wegens mishandeling veroord tot 7 dagen
gevang.
A. B 70 j., werkman te Kloosterzande
(Hontenisse,) is wegens mishandeling ver-
ooid. tot 3 maanden gevang.
J. A. d. S., 31 j., rjjksveldwachter-jacht-
opziener te Retrancheuient, is wegens mis
handeling vrijgesproken. Door het Openbaar
Ministerie was 3 maanden gevang, gevor
derd.
week heb gegeven, en er was heel veel,
ik heb zoo lang gewerktHoeveel is
er nog van ovei
»Ik weet het niet, ik heb het niet ge
teld zeide Neri onverschillig.
Waar is het
»Ik heb het aan iemand geven te be
waren.
Zij zag hem strak aan.
•Neri, Giuditla heeft mij eens gezegd,
dat het dwaas van mij was, u dat geld
gegeven te hebben, want dat gij het
gaandeweg hebt uitgegeven. Zij bedroog
zich, niet waar?
»Giuditta heeft mij altijd belasterd, zeide
hij ontwijkend. Voorzeker heb ik er wat
van uitgegeven om mij te eten te koopen
toen ik uit het hospitaal kwam.
Rosina zuchtte. Ach, als er Dog maar
genoeg overgebleven was om bij de herders
naar de hergen te kunnen gaan, dan zouden
wij zoo gelukkig kunnen zijn. De herders
zijn goed en liefderijk, zjj zouden ons niet
verstooten.
»Grazie 1 (dank u zeide Neri ironisch
ik heb volstrekt geen smaak voor het
harde zwerversleven der vagebonden en
wilden. Ik wil een beschaafd man worden,
en bij mijns gelijken wonen Indien gij
eene goede, tefedeie, trouwe vrouw waart,
dan zoudt gij niet altijd naar middelen
zoeken om het te ontwijken om voor mij
te werken ep dan zoudt gij eenvoudig naar
de fabriek terug gaan.
Rosina verbleekte. Naar de fabriek
teruggaan en haar zware keteu weer op
te nemen, zich op nieuw te onderwerpen
aan de dagelijksche folteringZij volgde
hem met gebogen In d'en de oogen vol
tranen.
Toen zjj voor de kerk van Vicopelago
kwamen, waar zij op zoo treurige wijze
bij het aanbreken van den dag, zonder
andere getuige dan den pastoor, die hen
met verwijtende blikken aanzag, bleef
Rosina stilstaan.
»Laat ons naar binnen gaan, zeide zij
vastberaden en laat ons God bidden ons
te vergeven, dat wij Hem beleedigd heb
ben door te trouwen zonder den zegen
van haar, die een moedor voor mij is ge
weest daarna zullen wij naar de Strega
gaan en voor haar nederknielen. Thans
weet ik, dat zij gelijk had en dat ik
slecht gehandeld heb. Ik had haar moe
ten gelooven ik had naar haar moeten
luisteren. Ik wil niet, dat mijne onge
hoorzaamheid ons ongeluk aanbrenge.
Hij protesteerde. Gij kunt gaan,
waar gij wilt, maar gij zult toch wel met
denken, dat gij mij aan de voeten van
Giuditta kunt biengen om haar vergiflo
nis af te smeeken Ik ken die vrouw.
Nooit zou ik iets hoegenaamd van haar
verkrijgen, zij haat en veracht mij. Wat
u betreft, als gij het maar goed weet
aan te leggen, kunt gij alles, wat gjj will
van haar gedaan krijgen. Overigens, in
dien zij u niet vriendelijk ontvangt, zi9
dan Angelino te spreken.
Het proces tusschen de Vereeniging
Welbegrepen Eigenbelang te Aardenburg
en den heer Iman J van der Have te
Zierikzee is vao de rol. De heer Van der
Have, die een eisch tegen den voorzitter
der vereeniging had ingesteld om terug
uitbetaling van het geheele bedrag, ver
meerderd met den intrest tegen een half
percent 's maands, is van dien eisch terug
gekomen en heeft zich bereid verklaard
eene boete te betalen van honderd gulden.
Het bestuur der vereeniging heeft ge
meend dit aanbod, waardoor een onzeker
proces vermeden kon worden en waardoor
tevens het recht van boeteheffing erkend
wordt, te moeten aannemen.
Wbl. v. Z. VI. W. D.
Maandagmorgen vond men in de
woning van mei. D. te Oud-Bejjerland deze
en haar verloofde beiden doodgeschoten. De
man had nog een revolver in de hand.
Zij zag hem aan met ijskouden blik.
>Gfj zijt het, die mij dit aanraadt
„Waarom niet? zeide hij ironisch.
Ik stel vertrouwen in u. Ik ga u
wachten bij Eisilia, daar komt gjj mjj
dan afhalen.
Bij Ersiliafluisterde zij.
Wordt vervolgd.)
De oudste ingezetene van Drente,
de weduwe Bakker, te Nieuw-Amsterdam
vierde Donderdag jl., haar 102n verjaardag.
Vrijdagnacht omstieeks één nur heeft
op het Kadjjkplein te Amsterdam een erns
tige vechtpartij plaats gehad tusschen twee
mariniers en een burger. Toen een bewoDer
der Conradstraat zich er mede bemoeide,
trok een der mariniers zijn zakmes en bracht
hem daarmede een gapende wonde in de
zijde toe. De verwonde werd per raderbaar
naar het Binnengasthuis gebracht en van
daar, na verbonden te zjjn, naar zijn woning
vervoerd.
Onmiddellijk werd in de kazerne een on
derzoek ingesteld. Van twee mariniers, die
kort na elkander, omstieeks dien tjjd waren
binnengekomen, werden de zakmessen in
beslag genomen. Men had gezien dat een
van hen bij de kazerne afscheid van een
burger had genomen De politie zet volgens
»De Tel." het onderzoek in deze zaak voort.
Op het strand te Zandvoort heeft
Zaterdag een net gekleed vreemdeling ge
tracht zich van het leven te berooven door
zich in den pols te snijden. Gevonden door
een paar helmplanters van Rijnland is de
man naar het dorp gebracht en door een
geneeskundige verbonden geworden.
Een oude bekendel Als wp ons niet
vergissen, dan is de persoon, in onderstaand
bericht bedoeld, meermalen in ons blad
genoemd als iemand die reeds dikwijls ver
dacht is, maar op wien moeielijk vat is te
krijgen.
Men meldt n.l. uit 's-Gravenhage het
volgende
»Naar men verneemt wordteen onderzoek
ingesteld naar aauleiding van het overigden
van eene vrouw, wier dood zou te wijten
zijn aan het verrichten van operation door
een persoon, die reeds vroeger met de
justitie in aanraking kwam als verdacht van
strafbare feiten. Tengevolge van soortge
lijke handelingen van bedoelden persoon,
zou thans nog eene andere vrouw iu hoogst
bedenkelpken toestand verkeeren.
Bedoelde persoon is naar de gevangenis
overgebracht. Het meisje, wier dood het
gevolg zou zjjn van operatiën door deD
aangehoudene toegepast, was slechts 18
jaien oud, en het andere meisje, dat thans
nog in het Gemeente-Ziekenhuis wordt ver
pleegd, en wier toestand niet buiten gevaar
wordt geacht, is een 19-jarige dienstbode."
(Mbl. t. d. Kwakzalverij.)
Zaterdagavond is een 73-jarige man
J. v. d. P. genaamd en te 's Heer Hendriks
kinderen woonachtig, op noodlottige wjjze
om het leven gekomen.
Hg was naar Goes geweest om inkoopen
te doen en ging, toen de avond repds ge
vallen was, huiswaarts Hjj had een met
petroleum gevuld lantaarntje op de borst,
dat hij 's avonds gewoonlijk droeg om aan
rijding door fietsers te voorkomen. Dat
lampje brandde.
Men vermoedt dat de man gevallen is, de
inhoud van het lantaarntje over zjjn kleeren
is gevloeid en in vlam geraakt, want 's avonds
werd het verkoold" lijk vau den man op
den weg naar 's Heer Hendrikskinderen
gevonden. Het werd per brancard naar Goes
vervoerd.
Twee dienstmeisjes, die te half zeven op
den weg waren, hadden gekerm gehoord
doch konden door bet donker niets onder
scheiden. Toen daarop de omnibus naar
Wolfaartsdjjk kwam aangeredeD, waar
schuwden de meisjes den koetsier en werd
het lijk ontdekt, dat onherkenbaar was.
M. Ct.
In de Hogerhuiszaak is er al heel wat
overdreven. Nog dezer dagen wist men te
vertellen dat Maarten Hogerhuis in de ge
vangenis te Leeuwarden krankzinnig zou
geworden zijn.
Blijkens door verschillende bladen uit
Leeuwarden ontvangen bericht, is die mede-
deeling Diet juist. De bedoelde persoon is
welvarende.
Dezer dagen meldde een Arnhemsch
blad, en andere bladen hielpen dit klakke
loos verspreiden, dat er een proces aan
hangig zijn zou tusschen priDS Hendrik en
de aanDemers van den bouw eener opzich
terswoning.
W{j lieten dit bericht eenige dagen rusten,
