i\o. 415.
Woensdag September 1901.
17e Jaarg.
Nieuws- e ii Adfertent. iebla <1
voor Zeeuwse li - Vlaanderen.
F. MELKMAN,
AXEL.
Landbouw en Veeteelt.
FEUILLETON.
P 0 Y E RIN A-
uhscïii:
COLH ANT.
Dit, Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABÖNNEMENTSPR IJ S
per 3 Maanden
50 cent; franco per post 60 cent
voor België 70 cent. Afzondérl. numm. 5 ct.
DRUKKER - UITGEVER
Advertentiën van 1 tot 4 regels 25 cent
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterljjk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
Peru-Guano.
„Kent gij die vreedzame streken,
Ginds ver in den Oceaan,
Waar zich de golven breken,
Als ze aan de rotsen slaan
Geen wimpel in den haven,
Geen menschelijke voetstap in 'tzand,
Waar duizenden vogels zich laven
Aan visschen gevangen aant strand
„Die vreedzame streken,* waarheen de
dichter ons in gedachten verplaatst, zijn
de Chincha eilanden, drie eilanden nabij
de kust van de Zuid Amerikaansche re
publiek Peru Die eilanden waren gedu
rende vele eeuwen de woonplaats van
zeevogels (guanaes), die er ongehinderd
nestelden en er natuurlijk hun uitwerp
selen neerlegden.
„Zij broeden en eten en wachten
Geen enk'le verwaarloost zijn plicht
Ze werken en sparen geen krachten,
Hun stoelgang wordt altijd verricht.*
Lang vóór de meeste der tegenwoor
dige kunstmeststoffen in gebruik kwamen
kende men in den handel en in de prac-
tijk van den landbouw de mestsoort
guano. De grondstof der guano is visch,
dewijl de vogels zich uitsluitend daarmee
voedden, en 't bruinachtige, sterkriekende
guano poeder is dus oorspronkelijkin
de maag der vogels bereide visch Later
werd de guano mede door de knoeie
rijen, welke in den handel voorkwamen
min of meer door den kunstmest ver
drongen, wat te betreuren is, want een
i.
De frissche koelte van een' herfstavond
daalde neder op het groene dal, in welks
diepte de kleine stad Lucca verscholen
ligt. Naar den kant van Pisa drijven
lichte wolkjes aan deD blauw-groeneD
hemel, en worden rooskleurig of violet
getint door de laatste stralen der onder
gaande zon. Naar den kant van Pistoja
ziet men de maan langzaam te voorschijn
komen uit de lichte nevelen, die haai
omhullen, en haar buitengewoon groot doen
schijnen. Het gedruisch en rumoer van
den dag en van de menschelijke bedrijvig-
heid hebben opgehouden, slechts de vogelen
tjilpen in de cipressen en groene eiken eer
zij inslapen, en de boeren keuvelen aan
den drempel hunner vervallen woningen.
Van tijd tot t(jd verheft zich eene jeugdige,
frissche stem uit volle borst om een lande-
l(jk lied te zingen, dat heinde en vei
weerklinkt, terwijl de een of andere accor
deon Santa Lucia of de hymne van Gari
baldi doet hooren.
feit mag het genoemd worden, dat sedert
de resultaten niet overal meer zoo gun
stig waren. Wij willen hier geen mel
ding maken van allerlei mengsels, welke
onder verschillende benamingen als guano
worden aangeboden. Alleen ditmen zij
op zijn hoede! De echte Peru-guano van
Ohlendorff is ongetwijfeld een uitstekende
meststof, gevende een gewaarborgd gehalte
vaL stikstof, phosphorzuur en kali. De
in den handel voorkomende gemalen Peru-
guano is ruwe guadö, de meststof in na
tuurlijken toestand, doch gemalen. Opge
loste guano is dezulke, welke met zwavel
zuur is behandeld, nadat ze is gemalen
en gezift. Die behandeling met zwavel
zuur heeft tweeërlei doel.
Ten eerste wordt de ammoniak in de
guano vastgelegd, 't vervluchtigen er van
wordt tegengegaan, en er ontstaat zwavel
zure ammoniak
Ten tweede het phosphorzuur of liever
de phosphorzure kalk in de guano, afkomstig
van de graten, schubben en vinnen, wordt
meer opneembaar gemaaktze wordt van
dnekalksche eenkalkschphosphorzuur,
dus gelijk aan 't superphosphaat, bereid
uit de phosphaatgesteenten. Hieruit blijkt,
welk een heerlijke meststof guano is
In bovengenoemde guano wordt gewaar
borgd 7% stikstof, 10°/0 phosphorzuur
en 2°/0 kali Die 7% stikstof let wel
is wel voornamelijk ammoniak, doch niet
geheeleen gedeelte er van is organische
stikstofeen ander deel salpeterzuur. Het
laatste kunnen de gewassen direct beko
men de ammoniak en de organische
stikstof werken langzamer, doch zijn ook
vrij spoedig in den grond vervormd Het
phosphorzuur, in water oplosbaar, komt
In deze vreedzame, primitieve vallei
leeft iedereen van de aarde, en men be
mint haar dan ook als een moeder Er
zijn geene fabrieken er is geene groote
of kleine industrieels onderneming, die
door het lokaas van ruimere verdiensten
den boer verleidt, om den iandbouw
vaarwel te zeggen. De handel is er van
hoegenaamd geene beteekenis. Eene siga
renfabriek en eenige zijdespinnerijen
verschaffen werk aan vrouwen en jonge
meisjes; maar de mannen, dienaar meer
geld haken dan de grond hun opleven
kan, zijn verplicht om buiten 's lands te
gaan. Velen vertrekken ook werkelijk,
gaan naar Corsica, om daar tegen goed
loon op het land te arbeiden. Anderen
gaan naar Amerika, meestal naar Monte
video, waar zij dan weinig geld, maar
vele papagaaien en'andere vreemde vogels
van daan brengen. Doch altijd komen
zij terug in hun dal. Er is bijna geen
enkel geval bekend van een' Luccaan
schen boer, die zich voor goed in den
vreemde heeft gevestigd. Er is misschien
geen land ter wereld, waar de grond met
zooveel zorg wordt bebouwd. De Luc
caansche boer, die als het ware het mid
den houdt tusschen het Piemonteescb
ras en de bewoners van het Zuiden, is
een vreemd mengelmoes van bedujvig
heid en onverschilligheid. Hij is tegelijk
zacht, en zeer levendigbij de hand, en
kinderlijk eenvoudig; dan eens ijverig en
werkzaam als een bergbewoner, dan weer
eveneèns onmiddellijk de plant ten nutte.
De goede werking van de echte opgeloste
guano is nu te begrijpen. De vraag is nu
bij welke gewassen kan guano worden
aangewend Het antwoord luidtbij alle,
uitgezonderd de vlinderbloemigen (erwten,
boonen, lupinen, klaver, enz welke de
stikstof uit de lucht betrekken en dus geen
stikstof-bemesting behoeven, of het moest
zijn een kleine gift, om de periode van
„stikstofhooger" spoedig door te komen
Op kleigronden, rijk aan kali. is guano de
meststof bij uitnemendheid, daar zij dien
gronden alles geeft, wat zij behoeven. Op
zandgronden voldoet ruwe guano beter,
eveneens op kalkarme Bij gewassen met
een' langen groeitijd. als late aardappels,
geeft men gedeeltelijk ruwe en deels op
geloste Peru-guano de laatste helpt het
eerst, zorgt dus voor stengel- en blad
vorming, de eerste werkt later en geeft
de plant voedsel voor de knolvorming Men
geeft dan 200 KG opgeloste guano, be
hoorlijk ingeëgd, en 300 KG. ruwe guano,
ondergeploegd op gewone diepte Bij vroege
aardappels kan men met opgeloste guano
alleen volstaan. (500 KG. per HA wat
daarvan in den grond achterblijft, kan
dienen b.v. voor volgende groenten. Guano-
mest, aangewend direct in 't poötgat, geeft
goede resultaten echter geven wij er de
voorkeur aan den mest in den herfst aan
te brengen, opdat den zwavelzuren am
moniak tijd tot „omzetting" wordt ge
geven. Door den grond verspreid, zoodat
de wortels overal voedsel zullen vinden,
zal de guano ongetwijfeld nog meer nut
doen Suikerbieten geeft men, wanneer
het land voor de zaaiïng gereed wordt
gemaakt, 500 700 KG. opgeloste guano
leeglooper als eenNapolitaaD. Veldarbeid
heeft zijne eerste zorgen. Deze zorgvuldig
heid en verscheidenheid in het bebouwen
van den gron 1, gevoegd bij den natuur
lijkeu rijkdom van den bodem, maken
dit land tot een der schoonste en liefe
lijkste streken vaD Toscane.
Van den top der met kastanjeboomen
beplante heuvelen - en de vrucht dezer
kastanjeboomen is een der voornaamste
rijkdommen van den boer, en zijne gelief
koosde spijze stort zich een bieede
majestueuss bergstroom, die, in tallooze
kleine kanalen verdeeld, de gebeele vallei
besproeit en vruchtbaar maakt. De olijf-
boomen met hunne grijsgroene bladeren,
behoeven slechts eene handvol aarde en
tieren op de rotsachtige glooiingen dei-
heuvelen en op de schrale gronden, waar
geen andere plantengroei mogelijk zou zijn.
Majestueuss pijnboomen teekenen hunne
sierlijke tukken en kruinen tegen de
heuveltoppen, en de horizon wordt be
grensd door een grootsohe, met eeuwige
sneeuw bedekte bergketen, wier indruk
wekkend profiel lijnen teekent, die kalmer
en minder afgebroken zijn dan die der
Alpen. In de vlakte ziet men eene
vallige afwisseling van maïs, hennep en
koten, en overal is het veld versierd met
guiilandes van wijnranken die zich van
boom tot boom slingeren en een weelderig
loofdak vormen boven het hoofd van den
wandelaar. Is de maand October daar
dan worden de zware maïsaren in bou
wil men daarna b v tarwe verbouwen,
dan is een kleine hoeveelheid guano of
150 KG. Chili-salpeter per HA voldoende.
Voederwortels ontvangen 400 KG. opge
loste en 200 KG. ruwe guano. Koolzaad I
bemest men met 200 300 KG. ruwe
(ondergeploegd) en een gelijke hoeveelheid
opgeloste guano de ruwe kan men achter
wege laten, wanneer een stalbemesting is
voorafgegaan. Vlas, volgende op een gewas,
rijkelijk met stalmest bemest, geeft men,
licht ondergeploegd of goed ingeëgd, 200
300 KG. opgeloste. Op weilanden werkt
guano uitstekendop natte weiden de
ruwe (400-600 KG.), op droge de opge
loste (400 KG per HAIn boomgaarden
wendt men aan 40 50 gram per vierkante
meter, behoorlijk ondergewerkt Ook bij
granen doet guano goede diensten Bij
gerst b.v. is uit proefnemingen van Prof.
Maercker gebleken, dat guano is een uit
nemend middel ter verhooging der hoeveel
heid en ter verbetering der hoedanigheid.
Bij uitsluitende bemesting met guano geve
men bij gerst 300-800 Kilo; bij tarwe
400-5Ö0 KG.; bij rogge 200-400; bij
haver 300-600 Kilo.
Voor de groentencultuur is guano-be-
mesting van niet geringe beteekenis men
werkt ze dan licht onder of gebruikt ze
met water verdund als gier4 5 KG.
per Are. Opgeloste guano wendt men
gewoonlijk aan in 't voorjaar vóór het
zaaien, ruwe zoowel in 't voor- als in 't
najaar. Een meststof, in samenstelling
vrij wel overeenkomende met de opgeloste
guano, is ammoniak-superphosphaat. In de
eene streek, b.v. Groningen, gebruikt men
veel van de iaatste meststof, in de andere,
als Friesland, meer guano. Het schijnt,
quetten saamgebonden en opgehangen aan
de gevels der huizen, die geheel verdwijnen
onder deze gouden draperie. Daar moet
de maïs dan geheel rijp worden. Als de
stralen der zon dat scnitterend rood tapijt
beroereu, krijgt het al den glans van
gesmolten metaal. In dat tijdperk van het
jaar zijn de Luccaanscbe velden als een
groen fluweelen juweelkistje, waai in de
woningen der landbouwers schitteren als
gouden kleinoodiën.
Binnenshuis heersebt eene eenvoudig
heid, die aan armoede grenst. Gemak
on weelde zijn nog niet doorgedrongen
tot dit gelukkkig hoekje der aarde. De
Toscaansche boer stelt zich tevreden met
heel weinigde zachtheid van het kli
maat en de soberheid zijner levenswijze
maken hem ongevoelig voor onberingen
waaronder een bewoner van het Noorden
giootelijks zou lijden. Eene snee polenta
een weinig kastanjemeel en wat olie zijn
geheel voldoende voor zijn middagmaal.
Zijn geluk is ten top ais hij des Zoudags
een fiasco landwjjn vino nostrale
kan ledigen met zijn huisgezin, op hel
kerkplein eene cents sigaar kan rooken,
terwijl hij naar het luiden der keikklok
luistert. Hij is een hartstochtelijk lief
hebber diei klokketonen, en niets is zoo
aangenaam en opwekkend voor hem als
het geluid zijn-r kerkklok te vergelijken
met de kerkkloktoom u van een naburig
dorp, ten einde al zijoe minachting voor