No. 55.
Woensdag 7 Augustus 1901.
17e «laarg.
/1IJ MJ kl
Nieuws- en Advertentieblad
voor Z e e u w sc h - V I a a ii d ere ii.
F. DIELEMAN,
AXEL.
Landbouw en Veeteelt.
FEUILLETON.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per B Maanden
50 cent; franco per post 60 cent
voor België 70 cent. Afzonderl. numm. 5 ct.
DRUKKER - UITGEVER
Advertentiën van ltot 4 regels 25 oent
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worde»
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
De Oranjebontl van Orde en Heide-
ontginning.
Wij achten het niet overbodig onzen
lezers een en ander mede te deelen aan
gaande bovengenoemde V ereeniging, welke
ofschoon reeds acht jaren bestaande, in
haar doel en streven, in haar arbeid ten
algemeenen nutte nog bij zeer velen een
onbekende is, en dientengevolge nog niet
de belangstelling en stean ondervindt,
welke zij zoozeer behoeft en niet minder
verdient.
Hot doel van den Bond is, volgens art.
2 der Statuten, te trachten naar verbete
ring van maatschappelijke toestanden
door: a.) De regeering te steunen in haar
streven naar ontwikkeling en bevestiging
van al hetgeen de beschaving, het geluk
en de welvaart der natie verhoogen kan
b.) Pogingen in het werk te stellen, om
de moreele en stoffelijke belangen van
de minder gegoeden te behartigen en te
bevorderen. Dit doel tracht de Bond te
bereiken o. m. door den bouw van arbei
derswoningen door heide-ontginning en
stichting van heide-hoevendoor 't ver
strekken, onder door den Bondtestellen
voorwaarden, van geldelijke hulp aan
landbouwers, die heide-ontginning willen
ter haüd nemen en zich een hoeve, of
aan arbeiders, die zich een hoeve wenschen
te stichten. Te dien einde is de Oranje-
bond werkzaam in drie verschillende
richtingen. Ten eerste door de Stichtingen
van Bescheiden Heidegeluk, b V. te Apel
doorn en te Assen. Met deze stichtingen
heeft de Bond meer bepaaldelijk het oog
op 't verschaffen van goede woningen
„Wel ja," zei bfl, »altijd die gekke
jaloezy als een jongen ereis een mooi
meisje gezien heeft, en dan moet je wat
van de wereld bekeken hebben, dan lach
je met al die poespas.» Dat nam niet
weg, of bevorderde wellicht, dat de baro
meter van Theodora drie dagen lang op
veranderlijk stond maar in den laatsteu
tijd kon niets vergeleken worden bij bot
vurig hartstochtelijke, innige van het
meisje. Ook mama was ingepakt, en Bondt
was dus zeer getroost toen hij hen zag
vertrekken.
Terwijl hij nu zoo halve dagen alleen
op zijne kamer zat, wist hij mets beters
te doen, dan te lezen en te schrijven.
Daar was een tijd geweest, dat hij veel
meer schreef dan las, tegenwoordig was
het omgekeerd, omdat hij begreep dat,
wanneer hij ooit iets wezenlijks schrijven
zoude, hij zich eerst nog zeer lang zou
moeten vormen en beschaven. Intusschen
had zijn geest, door den omgang met De
Vrieze en Van Hoen, allengs eene weten
schappelijke richting aangenomen. Dit
moest te meer het geval zijn, omdat in
»de krans.» waar hij wekelijks kwam, de
toch ganscb niet onbekwame proponent,
dia angstig vasthield aan elke letter der
met een stuk grond tot verbouwing van
groenten en groen aan arbeiders met
eenige vaste verdiensten. Indien de huur
der gedurende twee jaar aan al zijn ver
plichtingen voldaan heeft en hij zulks
wenscht, wordt hem de gelegenheid ge
geven, het door hem bewoonde perceel
in erfpacht te krijgen voor een zeker aantal
jaren. Een tweede poging van den O v O
om toi verbetering der toestanden ten
plattelande te geraken is de Erica Stichting.
Op een stuk heidegrond, bij Apeldoorn,
25 H. A. groot, zijn 5 flinke boerenwonin
gen gebouwd, welke na eenige proefjaren
den bewoner voor 25 of 30 jaar in erf
pacht worden gegeven. Dit is een proef
om te zien of een boer op een stuk heide
grond van 4 H. A. een voldoend bestaan
kan vinden. De derde richting is het
doen aanleggen van bosschen met het
oog op werkverschaffing, zooals heeft
plaats gehad aan den Hoog-Ruurlooschen
weg, op bijna een uur gaans van Apeldoorn
waar een stuk hei. groot 28 H. A. is aan
gekocht en onder leiding der Ned Heide-
Maatschappij beboscht, terwijl in de buurt
er van nog ruim 17 H. A. bij genoemde
Maatschappij in bewerking is Zijn er
drie stichtingen bij Apeldoorn gevestigd
een vierde bevindt zich op hetPeelerveld
nabij Assen Dat ook daar van den grond
iets te maken is, bewijst de bekroning
van J. Harms, een der bewoners, die het
vorige jaar op de tentoonstelling te Smilde
bij den „wedstrijd van groenten op heide
grond geteeld" met zijn inzending den
len prijs behaalde. In 't algemeen hebben
de door den Bond verkregen resultaten
doen zien, dat de naam Bescheiden Heide
geluk geen ijdele klank is en „dat de hei
openbaring, meestal niet tegen de twee
anderen opgewassen was De Lezer, zoo
hij niet verward is geraakt, in de massa
figuren die wij het gewaagd hebben, hem
voor oogen te stellen, zal opgemerkt heb
ben, dat, hoewel er tamelijk veel ovei een
komst tusschen Van Hoen en De Vrieze
was, toch ook de grenslijn tusschen de
beide karakters zeer wel is te trekken.
Van Hoen toch was iemand, die reeds
vroeg begrepen had aan zich zelf ver
schuldigd te zijn, zich niets door een ander
te moeten laten opdringen eene autori
teit erkende hij niet, alles moest grondig
onderzocht worden, wat de toets van het
onderzoek niet door kon staan, was leu
gen. Het spreekt van zelf, dat hij dus
over godsdienst geheel andere begrippen
gekregen had, dan de menigte met wie
hij verkeerde. Overigens was hij niet in
staat eene laagheid te begaan, waarheid
was de grondslag tot zijn geheele karak
ter, daarom was hij rechtvaardig en con
sequent en even als hq bet beneden zich
vond, zich door een ander te laten op
dringen, evenzeer vond hij het laag om
waarheid te noemen, wat hij voor logen
hield,
De Vrieze hoewel evenzeer een zelf
standig mensch, begreep toch, dal er
waarheden konden zijn, die niet onder
bepaalde formules te brengen zijn, hij
was van meening, dat de waarheid die
men Dij een kind vindt onmogelijk kou
omstaan, uit loutere denkkracht, die was
wil als de menschen willen en de heide
goed is, naarmate de menschen er op
deugen." Waar met ijver en toewijding
wordt gewerkt, levert de heide het bewijs
dat ze zeer goed voor bebouwing geschikt
is Mooie rogge-, aardappel- en boekweit
velden treft men daar aan, groenten,
vruchten en bloemen worden er gekweekt,
ja zelfs de bijenteelt wordt er in moderne
bijwoningen uitgeoefend.
Zoo langzamerhand wordt de Bond
groot-grond'oezitter. Nog onlangs kocht hij
in de DreDtsche gemeente Havelte onge
veer 80 H. A. stuifzand aan komende
op 14 per H. A. Betrekkelijk weinig
geld, doch er zal genoeg geld bij moeten
eer het zand een bosch zal wezen. De
Nederlandsche Heide-Maatschappij is reeds
met het in kaart brengen vaD het terrein
en met het maken van een ontginnings
plan bezig Financieële steun heeft de
Bond ook dringend noodig Een kruis met
rozen zoo lezen wij in 't April-nummer
van „Onze kleine Bode" het orgaan van
den Bond - „een kruis met rozen
't lot van den Bond Menigmaal overkomt
het aan het Bondsbestuur dat het hart
grondig verzochtMocht toch ereis een
goede fee komen en den geheelen Bond
met al zijn ap- en dependentiën, ergens
heenbrengen, ver, ver weg. zoover dat
het er nooit weer iets van terug zag.
Maar dan komen weer de spaarzame, de
lieflijke roosjes en is 't alsof zij de Genes-
tet's raad in herinnering brengen
„En kweek nog dankbaar den kleenston
knop.
En neem met liefde TTw last weer op."
Och ja - en dan doet het dit ook weer.''
immers bq het kind niet zoo zeer ont
wikkeld als bij den mensch, terwijl het
geheele doen en laten van den eersten
meestal het kenmerk droeg van oneindig
meer eenvoudigheid, en al zoo ook van
meer waarheid. Die tweede invloed dus
die den mensch tot de waarheid brengen
moest washet gevoel en het was nog
altijd een raadsel, welke dier twee krach
ten den grootsteD invloed, bij den mensch
moesten uitoefenen. In zoo verre naderde
bij Van Hoen, dat wanneer het gevoel
in opstand kwam tegen het verstand, dat
gevoel als valsch moest veroordeeld wor
den. De eene toetste alles, ook de god
delijke openbaiing alleen aan zqn ver
stand, de andere nam ook niets aan op
gezag, maar gebruikte twee toetssteenen,
het verstand en het gevcel.
Boudewijn nu, die voor dat hij nog de
vrienden kende, geheel in 't schuitje van
Jonker had gezeten, was van lieverlede
komen overzwemmen in dat van De Vrieze.
't Is te wenschen, dat hij nooit in bet
vaartuig van Van Hoen mag komen want
hij, minder fiksch stuurman, zou veel
gevaar loopen van te verdrinken.
Ook bezocht de joBgeling nu zeer dikwijls
de famiLe Van Willigen, hetgeen den
makelaar bijzonder genoegen deed, daar
hij zeei bevreesd voor Boud was, nu bq
zoo weinig te doen had. Dikwijls vroeg
Van Willigen »Boudewijn wil je me groot
genoegen doen, schrijf me eens dit of dat
over, maak eens deze ol gene calculatie,
Ligt er in deze verzuchting, lezer, niet
een roepstem tot ons, een dringende bede,
aaraan wij niet weigeren mogen gehoor
te verleenen, om ook onzerzijds een
roosje aan te brengen en het Bondsbe
stuur den last van zijn schoonen doch
dikwijls zoo drukkenden arbeid lichter te
maken Op welke wijze kan ik dat doen.
vraagt ge. Ons antwoord isgij kunt lid
worden van den Bond, waartoe ge u
kunt aanmelden bij Jhr. J. Horama Sic-
cama van de Harkstede te Driebergen
contributie bedraagt minstens een
gulden 'sjaars, waarvoor U gratis het
orgaan van den Bond wordt toegezonden.
Ge kunt ook Uw steun verleenen aan de
Kwartgulden Vereeniging voor Heide-ont
ginning, welke zich ruim zes jaar geleden
heeft gevormd met het doel den Bond
de helpende hand te reiken en 't noodige
bedrijfskapitaal te verschaffen. Daartoe
tracht zij zooveel mogelijk zoowel man
nelijke als vrouwelijke leden te werven,
die een contributie storten van een kwartje
of meer per jaar. Door het vormen van
plaatselijke comite's in zooveel steden en
dorpen van ons vaderland als mogelijk
zal het goede doel zonder twijfel
krachtig bevorderd worden. Deze kring-
comite's bestaan uit drie of meer vrouwe
lijke leden, die de werkzaamheden onder
ling verdeelen en zich elk naar verkiezing
door een onbeperkt aantal medewerksters
kunnen doen bijstaan Als er slechts één
bestuurslid is, draagt de afdeeling den
naam van Correspondentschap.
Tot krachtigen ruggesteun is de Kwart-
gulden-Vereeniging den Bond geweest bij
diens ontginningswerk en zal dit zeker
nog in meerdere mate, worden, nu het
enz. Hij deed dit, niet omdat hij te weinig
handen tot zijn dispositie had, maar alleen
om Bondt iets te doen te geven. Louize
ging voort, met even zusterlijk met hem
om te gaan, als vroeger. Ze had ook, om
hem plezier te doen, eene viiendscbap
met Theodora aangeknoopt, en du reeds
verscheidene malen aan hare vriendin
geschreven, waarin zij dan allerlei aardige
bijzond' rheden van den galant wist te
voegen. Mevrouw Van Willigen, die, na
de ziekte van bare dochter eerst onwille
keurig wat stroef tegen Bondt geweest
was, werd door Louize, geheel en al weêr
tot hare gewone vriendelijkheid terugge
bracht. „Mama lief," zei het meisje eens,
„ik vind het zoo raar, dat ik altijd over
Boudewijn schrijf, en zjj mij niet andeis
dan een enkel woordjedat ze mij veel
minder schrijft, dan ik haar, dat zal komen
van het reizen. Ik ben niet gerust voor
Boud."
„Het zou een beetje aan hem zelf te
wijten zijn," merkte mevrouw aan.
„Hoe kunt u dat nu zeggen? Theodora
is toch wel waard dat men haai lief heeft.»
Zoo was ongeveer anderhalve maand
verloopec, toen er verscheidene zaken
voorvielen, die veel invloed hadden op
den toestand van Boudewijn.
Vooreerst liet Van Willigen den jon
gen geheel aan zich zelf over. Hiervan
was de oorzaak, dat Gustaal zoodra hij
van de school was gekomen, in de zaken
van Van Willigen werkzaam was geweest
