Binnenland
Landbouw.
Fort Beaufort en King Williams Town
doorgesneden. Twee Boerencommando's
honderd man elk zijn gezien, een ten
\uord-Oosten, het tweede ten Zuiden van
Adelaide in de Kaapkolonie. Men gelooft
dat het deelen zijn van Kruitzingers
korps. Ten Zuid-Oosten van Adelaide werd
Donderdag vuren gehoord. Dat laatste is
al oud nieuws, maar bij gebrek aau beter
rakeit men het nog eens op. Maar zelfs
i Engeland begint men van die niets
zeggende berichtjes genoeg te krijgen.
De familie Chamberlain kan Woensdag
nog een benauwden dag krijgen. Dan zal
denkeliik het proces dienen tegen de
»Star" en de Morning Leader" ingesteld
door de heeren Arthur en Neville Cham
berlain wegens de aantijgingen dier bla
den De vuile wasch der familie loopt bij
die gelegenheid de kans in het openbaar
te worden tentoongesteld. Dat zal niet
bepaald naar odeur ruiken.
Een stap in de goede richting, die quali-
Scatif door vele sprekers aan de woning
wei gpg°vee, werd door den Minister aan
vaard. In 't midden bleef daarbij, in welke
richting dan de tweede slap moet worden
gezet. De heer Schaper, die bet, ekkelijk
aardeering over had voor dit ontwerp,
ziet de groote fout daarin, dat het zelf
iwen door de gemeentebesturen onvol-
(1 H'nde wordt aangemoedigd. Tot zekere
hoogte he«ft de heer Schaper geljjk. Als
t i n culier initiatief sluimert, als de
■_r mee leaturen het aan de noodige acti-
iteit om dat initiatief te steunen en te
■evorder n doen ontbreken, als die besturen
van de h^-n gegeven bevoegdheden slechts
slapjes gebruik maken, dan zullen de ver
langde woningen voor de arbeiders slechts
in zeer bescheiden mate verrjjzen, en dan
z.al het met de onbewoonbaarverklaring van
woningen, waarvoor geen andere in de plaats
verrijzen, zoo'n vaart niet loopen. Toch is
het niet recht in te zien, hoe men anders
dan door overreding en door zachten dwang
kan werken. Een bepaald voorschrift aan
de gemeentebesturen, dat zjj moeten bouwen,
wil zelts da heer Schaper niet. Wat het dan
eigenlijk practisch beteekent den bouw van
gemeentewege meer op den voorgrond te
stellen, is niet duidelijk.
Het groote beletsel intusscheu, dat den
bouw van voldoende woningen in den weg
staar, is het gebrek aan grond. De spreker
scheen dit wel in te zien, maar bgzouder
veel nadruk legde hij er niet op. De heer
De Boer wees 't nader aan, toen hij klaagde,
dat voor het platteland de wet niet veel
reven zal. Voor de steden echter drukt dit
juist bjj domino worden moest
Die roden is niet moeilijk te zoeken
Karei is de oudste zoon en als die
g"on lomine werd, ik geloof dat de goede
Bondt het besterven zou
»M oir dominé," zei juffrouw Van Sol-
men, en ze schonk een kopje water en
molk met een theekieurtj6, »wat moet
Boudje dan, als hg toch geen godsdienst
leeraar worden mag
Bondt zweeg, hij wist het zelf niet.
Als ik eens bij Bolcken aanging om
een not 's van hem te maken. Die rnnn
moet li i ongeluk beleven, dat zijn eenige
zoon geen pleizier in het vak heeft, en
nu' 'I hij een vreemde er in moeten op-
l,»i tl. 'i is wezenlijk hard vooral zjjn
zwoegen. Als hij nu mijn zoon bij zich
neemt, die is hem toch niet heelemaal
vreemd, en dan kan hij bij ons blijven."
Een groote strijd ging er in het gemoed
om van juffrouw Van Solmen. Haar hart-
lap bij haar te kunnen houden, kijk dat
was veel, heel ve9l waard maar
Bokken is Roomscb De vroomheid hield
ie. overeind en ze zei: »Maar domine,
e kt;u dat na denken? Dat had ik
c.li i i van u verwacht Notaris Bolcken
i.-: cm
Ma .r mijn goede juf we blijven immeis
,bn< ij hem."
J i do nine, maar we zijn al oud en
js we onze oogen sluiten dan makeD
Z0 er een proseliet van."
Maar dat zal Solckou immers niet doeD.
bezwaar in zeker niet minder mate Als dan
ook de hee; Schaper wilde bewereD, dat
het bouwen voor de gemeentebesturen een
goede geldbelegging ia. dan scheen hij dit
bezwaar wel weer eeuigszins te vergeten.
Men kan inderdaad door bouw op groote
schaal het woningvraagstuk slechts oplossen,
als men als van zelf sprekend aanneemt,
dat de gemeenten, die bouwen, de woningen
beschikbaar stellen beneden den kostenden
prijs en dus het algemeen den last laten
dragen van datgene, waarvan een deel der
bevolking profiteert. Eenigermate in die
richting werkt het ontwerp door een stelsel
van voorschotten en van subsidieering van
de zijde van gemeente en Rijk en zoover
wij konden nagaan, waren de meeste spre
kers, zells de heer Lohman, genegen daarin
mede te gaan om het hooge volksbelang,
dat er door kan worden bevorderd. Een
tuooie geldbelegging voor de gemeenten
kan men dit echter kwalpk noemen, en
aidoende zou eerst hulp worden geboden
door gedwongen onteigening van den grond
om de steden tegen matige prijzen, die met
de door bouwexploitatie opgedreven prjjzeu
niets te maken hebben. Als in die richting
eventueel de tweede stap wordt gezet, komt
men verder.
Principieele bestrijding ondervond 't ont
werp slechts van den heer Lohman, ofschoon
de strekking althans van diens eerste rede
ten slotte niet vgandig was. Maar de heer
Lobman ontwikkelde het thema van de aan
randing der gemeentelgke autonomie, uit
staatsrechtelijk oogpunt de Achillespees van
het ontwerp, 't Is jammer, dat inderdaad
de stelling van den Minister tegenover dit
vraagstuk wat onzeker is geweest, wat den
aanval vergemakkelijkte. Eerst toch werd
de volkshuisvesting tot een voorwerp van
gemeentezorg verklaard, daarna werd het
een zaak van Rjjkszorg.
Inderdaad heeft men te doen met een
middending, en al is de regeling, geljjk die
in 't ontwerp is neergelegd, een nieuwigheid
in ons administratief recht aannemelijk toch
bljjft die nieuwigheid ons voorkomen. De
hoofdzaak ligt niet daar, dat Gedeputeerde
Staten gesteld worden in de plaats der
Gemeenteraden, als die de zaken onvoldoende
regelen, en dat weder de Minister, voorge
licht door den gezondheidsraad, de beschik
kingen der Gedeputeerde Staten kan wijzi
gen. Dit lijkt wel een zeer sterke aanranding
der autonomie, maar als de wetgever nog
een stap verder ging, eenvoudig de volks
huisvesting tot zaak v n Rijkszorg ver
klaarde, en alles zelf voor alle gemeenten
regelde, dan zou hjj daartoe volkomen be
voegd zijn, en niemand zou over aanranding
der autonomie kunnen klagen. Wat de
wetgever echter nu doet, is aan de gemeenten
overlaten dit Rjjksbelang naar haar inzicht
te regelen, met bevoegdheid voor hooger
gezag om in te grijpen, als die regeling
onvoldoende is. Nu is 't mogeljjk, dat hier
wal veel naar den kant van Ged. Staten
hooge heeren volgers de heer Lohman,
maar toch ook indir- et, door het volk ge
kozen, en van den g zondheidsraad wordt
toegehaald, 't is mogwlpk, dat meer waar
borgen aan de gemeenten tegen willekeurig
optreden kuunen worden gegeven, maar
principieel zien wij niet in, dat de regeling
bedenkelijk is.
De heer Lohman vreest, dat aan alle ge
meenten, arme en rijke, een eenvormige
regeling zal worden opgedrongen, wat nood
lottig is voor de geleidelijke ontwikkeling
van alle onderdeden des Rjjks naar eigen
>Ocb neen, domine, ze zijn niet te ver
trouwen. Als jo blieft niet."
»Goed dan, goed dan, ik beloof het je,
hoormaar daar wordt geschbld."
Men deed open. Daar trad een man
ongeveer veertig jaren binnen, met een
knap en prettig uitzichthet was Eduard
Van Willigen, zoon van den weldoener
van Groenewal, die in de hoofdstad make
laar was, des zomers zijne familie in het
dorp liet wonen en zelf alle weken een
paar dagen overkwam. Toen men over
koetjes en kalfjes een weinig gesproken
had, zei Bondt
»Wel, wat zegt u daar nu van, wat
moet ik met Boudewijn doen
Wordt vervolgd.)
behoeften. Ons komt het voor juist het
voorrecht dezer regeling te zijn, dat zij dn
eenvormigheid vermjjdt. Wederom, piin-
cipieel had niemand bezwaar kunnen maken,
als de wet mini mum-woningeischen voor
het heele land vaststelde, en nu 't ontwerp
daarentegen de gemeenten vrijlaat, en niet
anders zegt dan welke punten zij moeten
regelen, nu klaagt men over Uijksinmenging.
De bezwaren van de heeren De Waal
Malefijt en Van de Veld« sloten zich onge
veer itan bij die van den heer Lohman,
doch zwakker. Op het onhoudbare stand
punt, dat de zonden op woninggebied niet
aan 't »laisser faire'- te wijten «aren, stel
den zjj zich niet. en van krachtig ingrijpen
waren zjj geenszins afkeerig. Hun detail-
bezwaren zullen bjj de artikelen terugkeeren.
Van Katholieke zLjde werd niet aan 't debat
deelgenomen, en van liberale zijde maakte
slechts de heeren De Boer en De Klerk
eenige opmerkingen. Te wachten is, dat
het d°bat bij de artikelen wel belangrijker
zal worden. Vad.
Het Eestuur van de Maatschappij tot bevorde
ring van Landbouw en Veeteelt in Zeeland in de
maand Februari een omzendbrief van bet bestnnr
der vereeniging Omitkiophilia, waarin werd mede
gedeeld, dat deze vereeniging, waarvan de heer
mr J. E. W. T w i s s voorzitter en de heer Gr.
J. Gr. Repelius (beide heeren wonen te
Utrecht) secretaris is, besloten heeft in de maand
Maart 1901 te Utrecht een algemeene vergadering
bijeen te roepen, ten einde eene poging in Eet werk
te stellen, om de in den lande verspreide krachten
te concentreeren en op die wijze een krachtigen
grondslag te leggen voor de bevordering der pluim
veeteelt in haren geheelen omvang.
De Redactie van het „Maandblad" teekent in
het Maartnummer hierbij het volgende aan
Ofschoon het wel waarschijnlijk is dat die ver
gadering reeds gehouden zal zijn, als dit nommer
van het „Maandblad" aan de leden der Maat
schappij wordt toegezonden, achten wij het toch
van veel belang om de aandacht te vestigen op de
pogingen door Ornithophilia in het werk gesteld
om de pluimveeteelt in Nederland te bevorderen,
omdat wij het zoo geheel eens zijn met de over
wegingen, die tot het honden dezer vergadering
hebben geleid, nl.
dat de kennis van de algeheele verzorging van
het pluimvee in Nederland zeer gering is, tenge
volge waarvan de pluimveeteelt nog op lagen trap
van ontwikkeling staat
dat de inkomsten van den landbouwenden stand
door verbetering van dezen tak van bestaan, aan
zienlijk vermeerderd kunnen worden
dat op sommige plaatsen in Nederland particu
liere pluimveefokkerijen, mesterijen en eierenver-
koop-vereenigingen, ieder op 'zich zelf staande,
trachten de belangen der pluimveefokkerij te be
vorderen en
dat door samenwerking van alle particuliere
belanghebbenden en met medewerking van de
Regeering, een krachtig lichaam tot stand gebracht
kan worden dat de belangen der pluimveefokkerij
in haar geheel zal voorstaan.
Zoodanige vereenigingen om de pluimveeteelt
te bevorderen en voor gezamelijke rekening eie
ren te verkoopen, bestaan voor zoover ons bekend
is in Zeeland nog niet.
Om zich daarvan eenig denkbeeld te kunnen
vormen, deelen wij het volgende mede aangaande
de Neder landsche Coöperatieve eieren-verkoop -vereeni
ging te Zutphen, waarvan de heer Molijn te
Nunspeet, secretaris is.
De vereeniging heeft tot doel hare leden in
staat te stellen, het ras der kippen te verbeteren
zoodat deze meer eieren leggen, van eene betere
qualiteit en grooter van stuk dan van de gewone
kip die bij ons inheemsch is en dan de eieren van
hare leden te koopen tegen den koogsten prijs.
Om dit doel te bereiken, vormt zij in gemeen
ten of buurten waar zich minstens 10 leden ver
eenigen, afdeelingen.
Deze afdeelingen kiezen uit haar midden een
bestnnr en Denoemen een ontvanger.
Van de vereeniging ontvangt ieder lid een
stempeltje met een nummer, waarmede hij al d»
eieren, die bij den ontvanger brengt, moet stem
pelen de ontvanger weegt de eieren en geeft
hem een briefje, waarop staat, dat hij op dien en
dien dag hem een zeker gewicht aan eieren ge
bracht heeft.
De ontvanger heeft ook een stempel, maar met
een letter. Vóór hij nu de eieren inpakt en naar
het hoofdkantoor verzendt, plaatst hij met den
stempel de afdeelingsletter boven het nummer
Daarna worden de eieren door den ontvanger op
de wijze, als door den directeur voorgeschreven
is, ingepakt en verzonden. Op het hoofdkantoor
worden ze ontpakt, geschouwd, gesorteerd en na
nog met een datumstempel en handelsmerk voor
zien te zijn, netjes ingepakt en naar heinde en
ver verzonden.
Hoe meer eieren er nu aan het hoofdkantoor
aankomen, hoe geringer de onkosten per ei zijn
dns hoe meer leden hoe meer afdeelingen,
hoe grooter de afdeeling, hoe grooter o< k de af
rekeningen, die aan den ontvanger gezonden
worden t-n waarvan ten slotte ieder lid het hem
toekomende deel krijgt.
Ieder lid ontvangt elke week het geld voor de
gezonden eierenaan net einde van het jaar
worden de winsten, die de vereeniging gemaakt
heeft, onder de leden verdeeld.
De eieren moeten iederen dag versck aan den
ontvanger worden ingeleverdzij moeten volko
men schoon zijn, nl. van buiten, en mogen onder
geene omstandigheden gewasschen worden.
Bruine en gele eieren hebben grootere handels
waarde dan witte.
öroote versche eieren brengen gemiddeld 50
cent per dozijn kleinere eieren houdt men te
huis, zij zonden den prijs der grootere eieren
bederven.
Wij achten het bovenstaande voldoende om
onzen lezers en lezeressen eenig denkbeeld te ge
ven van coöperatieve vereenigingen op het gebied
van pluimveeteelt.
Tot het verkrijgen van nadere inlichtingen kan
men zich wenden tot de heeren wier namen hier
boven genoemd zijn.
AXEL, (feu 19 Maart 1901.
Zuiddorpe. Dat een koe in den kelder
verzeild geraakt, schijnt wel eenigszins
onmogelijk en toch bevond men Vrijdag
morgen bij den landbouwer R. v. O., alhier,
dat er werkelijk een koe in den kelder
zat. En wat bleek nu? Dat Vos, zoo
wordt de koe genoemd, zich had losgerukt,
daarna op haar onbekend terrein een
nachtelijke wandeling gemaakt had en zoo
op het keldergewelf terecht gekomen was.
Daar dit evenwel niet stevig genoeg was,
om den last te dragen, zakte Vos met het
gewelf in den kelder, voor den val alles
vernielende, wat zich onder haar bevond.
Om het dier te bevrijden moest men een
gedeelte van den muur aan de kelderdeur
losbreken. De schade door Vos aangericht
is nog al belangrijk, want behalve eenig
melkgereedscnap zijn ook een paarinmaak-
potten en pannen gebroken en de inhoud
daarvan over den grond verspreid en door
de koe vertrapt.
De ZeerEerwaarde heer A. M. Juten,
pastoor te Koewacht sedert Juli 1892 is
na een langdurige ongesteldheid aldaar
Vrijdag in den ouderdom van 54 jaren
ovei leden. De ongunstige wending in zijne
ziekte, deed de laatste dagen bet. ergste
vreezen. De algemeen beminde en geachte
herder is thans heengegaan, tot groote
di oefheid zijner parochianen, wier vader
lijke vriend en raadgever hij in den vol-
sten zin des woords mocht genoemd
worden.
De heer Juten, in 1847 te Wouw ge
boren, was achtereenvolgens werkzaam te
IJzenaijko, De Hoeven en Bergen op Zoom,
in welke laatste gemeente hij beheerder
was der R. K. Militaire vereeniging. Mor
gen zal de plechtige teraardebestelling
plaats hebben.
In een Donderdag te Ter Neuzen
gehouden vergadering van den gemeente
raad werd een verzoek overlegd van ver
schillende voerlieden, metselaars en tim
merlieden, om een plaata beschikbaar te
stellen voor het storten van^puin. In ver
band hierme Ie deelde de voorzitter mede
dat het terrein aan de aschbelt buiten de
Sasscbepoort is opgezegd en hoewel voor-
loopig een andere plaats is beschikbaar
gesteld, zal in deze eene afdoende maat
regel moeten worden genomen. De vraag
hoe kon de raad nog niet beantwoorden,
doch men zal tochten een geschikt ter
rein, ook voor het storten van puin te
vinden.
Ingekomen was een bericht van Ged.
stalen houdende goedkeuring der gemeen
tel ekening ever 1899, in volband waar
mede de raad besloot wijion den vorigen
gemeente-onl vanger den heer J. Sturm
voor zjjn beheer volledig te dechargeeren
onder voorwaarde dat de tegenwo rdige
ontvanger zich verantwoordelijk stelt voor
den tijd dat zijn voorganger de betrek
king hoeft waargenomen.
Aan het damescomité, dat eene verlo
ting van dameshand werken heeft georga
niseerd tot steun van het comité dat zich
aldaar beeit gevormd voor de stichting
van een ziekenhuis werd vergunning ver
leend in de raadzaal eene tentoonstelling
te houden der te verloten voorwerpen.
Tor voorziening in de behoefte aan
kasgeld werd besloten 3000 te leenen
bij de Ned. Bank.
Een verzoek van de wed. N. Harte,
om vermindering van den erpachlcanon
voor eeD gedeelte van den grond, dien
zjj van de gemeente bezit, op grond van
