Laatste Berichten.
tacmcugd Nieuws.
tijd voor van Groningen tot Sluis.
Onder de kbinere en exotische vogels
moet een groot deel der sterfgevallen
worden toegeschreven aan bronchiaal- en
longljjden, veroorzaakt door ons onbesten
dig klimaat.
Onder do insecteneters werden veel
verliezen geleden door ongepast voedsel.
Het universeel voer blijkt nog niet gevon
den te zijn.
Na deze mededeelingen, die wij slechts
verkort hebben wedergegeven, gaat de
geleerde onderzoeker voort
De ziekte echter, die reeds bij dit eerste
resumé na het onderzoek van 250 vogel
lijken direct op den voorgrond treedt, de
ziekte, die in ir pCt. der gevallen on
twijfelbaar zeker kon worden vastgesteld,
is de tuberculose. Zij maakte haar slacht
offers in .ie meest verschillende plaatsen
van ons land en kwam voornamelijk voor
in de hoenderparken, 't Is nu de viaag
01 dit feit bekend is bij deskundiger dan
wij zijn
De heei V. d. S 1 u i s, hoofdkeurmeester
van het Amsterdamscbe abattoir, die de
goedheid had een paar gevallen te contro-
leeren schrijft mij»Het schijnt dat de
vogel-tuberculose in uwe streek veel voor
komt." Helaas, 't is niet alleen in onze
omgeving, zooals de lezers nu weten er.
het eenvoudige feit door ons onderzoek
vastgesteld, dat onder de onderzochte
hoenders zoo groot een percentage leed
aan deze algemeen gevreesde en ook voor
den mensch gevaailijke ziekte, is reeds
op zichzelf een groote voldoening.
Hierop kan niet genoeg de aandacht
worden gevestigd en met nadruk mag
iederen hoenderfokker en eierconsumenl
worden toegeroepen
Denkt er aan dat pl.m 13 pCt. van
onze kippen sterven aan tubeiculose in
de meest verschillende organen, en dat in
2 gevallen Je ziekte werd gevonden in
bet ovarium.
't Schijnt mij dus uiet onbelangrijk een
en ander aau te stippen over deze kwaal,
die te recht meer en meer de aandacht
trekt van het groote publiek.
De algemeen bekende tuberculose of
longtering bij mensch en zoogdieren is oen
infectieziekte, die veroorzaakt wordt door
een micro-organisme, dat door de scherp
zinnige onderzoekingen van K o c h, V i 1
lemin en vele andere genoegzaam be
kend is.
Bij de vogels echter wijken de vorm
van bacillen en do ziekteverschijnselen,
die zij te voorschijn roepen, eenigszins af
van die der zoogdieron-tuberculose. Zelfs
is de overbrenging van vogeltuberculose
op zoogdieren en omgekeerd tamelijk
moeilijk. Kippen, gevoerd met tubeiculeus
rundvieesch of ingeënt met reinculturen
van den zoogdier tubercelbacil werden niet
altijd ziek oi wèi zij vermagerden alleen
en stierven dan zonder duidelijke ver
schijnselen. Ook omgekeerd geven de
inentingen van vogeltuberculose op cavia's
(marmotten) slechte resultaten. Bij konij
nen echter verkrijgt men daardoor bijna
altijd abcessen, en uitgebreide tuberculose.
De kunstmatige cultuien der vogeltuber
culose groeien veel sneller dan die der
zoogdier-tuberculose en wel bij eene tem
peratuur van 25° tot 50° C., terwijl de
zoogdier-tuberculose culturen alleen groei
en tusscben 30°40° C. De reine cul
turen der vogeltuberculose veroorzaken,
verscb of gedroogd, bij ingeente kippen
steeds tuberculose, ja zelfs nog (als zij
vochtig worden bewaard) na 2 jaren. De
bacillen van beide vormen der tubercu-
loseD zgn nauwelijks te onderscheiden.
Alleen zijn die der vogeltuberculose iets
langer. Alleen bij kunstmatige culturen
worden grootere versebillen merkbaar. Dr.
R i 11 (in zijn handboek over Bacteriën-
kunde) zegt echterTrots dit onderscheid
en den twjjfelachtigen uitslag der dierin-
entingen kan niet worden verondersteld,
dat de vogeltuberculose een wezenlijk
andere is als die der zoogdieren. Primo
zijn tal van voorbeelden in de literatuur
aanwezig, die toonen dat kippan door het
oppikken van verschillende stoffen afkom
stig van tubeiculeuse menseden, zich met
tuberculose besmetten en dat papegaaien
dikwijls tuberculeus werden nadat ze in
aanraking kwamen met de teringlijders,
en secnndo zijn meerdeie gevallen van
tuberculose bij mensch, rund en paard
(J o b n e, Trotingham, Nocard)
bekend geworden, waarvan bet ziektebeeld
zóó afwijkend was vac de gewone lubei-
culose, dat zij zeker identiek waren met
de vogeltuberculose, wat bovendien werd
bevestigd door de kweeking van reincul
turen.
Eindelijk hebben de studies van O i s-
c h e 1, H u e p p e, Kruse e. a. geleerd
dat door verschillende kweekwijzen de
bacteriën der beide tuberculose soorten
meer en meer met elkaar gingen overeen
komen, dat zij niet meer te onderscheiden
waren en dat men met bacteriën van de
vogeltuberculose zoogdieren en omgekeerd
kan besmetten.
Zooals van zelf spreekt zal bet vogel
lichaam met zijn booge temperatuur (41
tot 42° C.) gemakkelijk weêr andere vogels
aansteken en wordt daarom gewoonlijk
de hoender-tuberculose door den darmin-
boud dezer dieren in de kippenhokken
verbreid.
Indien hel onzen liefhebbers, gewaar
schuwd door bovenstaande gegevens, moent
gelukken, deze gevreesde en zooals blijkt
algemeen en veelvuldig voorkomende
ziekte eenigszins te beperken in bet aan
staande jaar, dan zullen de secties niet
geheel vruchteloos zijD geschied.
IJzendijke, 26 Nov. '99.
Men ziet dat de nasporingen van dezen
algemeen geachten geneesheer, van het
hoogste gewicht zijn voor den meDSch.
Rauwe eieren van hoendeis, die aan
tuberculose lijden kunnen bij den mensch
de longtering veroorzaken. Daarom het
gehiuik vei meden van rauwe eieren, even
zeer als van ongekookte melk.
(Weekbl. v Z. VI W. D.)
AXEL, den 3 April 1900.
Zaterdag had alhier bet ondeizoek
plaats der ieeiliugen, die aan den l«nd-
bouwcursus hebben deelgenomen. Aan
allen werd het diploma uitgerei-t. De
heer Mr, P. C. J. Hennequin, voorzitter
van de Maatschappij tot bevordering van
landbouw en veeteelt in Zeeland, de rijüs-
landbouwleeraar, de heer I G. J. Kake-
beeke, do commissie van toezicht, alsmede
de onderwijzers aan den cnrsus waren
hierbij tegenwoordig. De heer Hennequin
reikte aan ieder leerling een tweetal ge
schikte boekwerken uit, oen geschenk van
de Maatschappij er, van haar voorzitter
zelve daarbij de hoop uitdrukkende, dat
van deze werken een nuttig gebiuik zal
zal worden gemaakt. Dat verder nog op
het nut werd gewezen van het deelnemen
aan een landbouwcursus, dat een wooiö
van aanmoediging en opwekking werd ge
sproken, dit alles spreekt van zelf. Ook
d9 heer Kakebeeke, de burgemeester als
voorzitter van de commissie van toezicht
en de heer Van Bijlevelt als onderwijzer
spraken nog een woord naar aanleiding
van deze gebeurtenis. De leerling J. de
Feijter Lz. bracht een woord van dank
uit namens zijne medeleerlingen.
De titels der beide boekgeschenken
kuunen wij niet vei melden. Wij hebben
er wel naar gevraagd, maai we zijn er
niet achter kunr.en komen.
Aan de oproeping in sommige bladen
tot de Nederlandscbe Dames, voor het
breien van bouffantes en polsmoffen voor
de strijdende stamverwanten in Zuid-
Afnka met het oog op den voor hen aan
staanden winter, hebben ter dezer plaatse
ook eenige Dames gehoor gegeven, en
alhier een comité gevormd tot dat doel.
Wellicht zal van de Axelsche Burgerq
eene geldelijke bijdrage gevraagd worden
die naai we hopen voor genoemde Dames
niet teleurstellend zal zijn.
Als een bijzonderheid dient vermeld
te worden, dat gisteravond bij den land
bouwer A. de Kraker te Zaaraslag een
kalf is geboren, dat het kolossale gewicht
had van 64 kilogram.
De landbouwer Li de Jonge te Hoek
verkocht dezer dagen een paard voor de
aanzienlijke som van 1950 francs.
Schietoefeningen.
De luilenani-kolonel commandant van
het 4e bataljon 3e regiment infanterie te
Vlissmgen, daartoe gemachtigd door Zijn
Excellentie den Minister van Oorlog, be
licht, d d gedurende de maanden Mei, Juni,
Juli er Augustus schietoefeningen zullen
gehouden worden op het schietterrein te
Ter Neuzen, waaraan de navolgende per
sonen, woonachtig in de gemeenten ge
legen in Zeeuwsch-Vlaaoderen beoosten
ien Braakman, kunnen deelnemen
le. kaderreservisten en miliciens met
vei lof'
2e. alle mannelijke ingezetenen van 16
tot 24jaiigen leeftijd, die niet in het leger
onder wapenen zijn, onder beding evenwel,
dat zij, die niet als militair hebben gediend,
om lot de oefeningen te kunnen worden
toegelaten, moeten deelnemen, of met
gunstigen uitslag deelgenomen hebben aan
het voorbereidend militair onderricht.
De oefeningen zullen plaats hebben,
eiken Zaterdag iu de maanden Mei en
Augustus van 12 uur 's middags tot 7
uur n.m., en in de maanden Juni en Juli
van 12 uur 's middags tol 8 uur n.m.
(d. w z. dat de banen gedurende dien tijd
opengesteld zijn, opdat vooral de werkman,
wanneer hij zich in dien tijd op de baan
aanmeldt, zonder lang vei wjjl gelegenheid
vindt lot schieten.)
Zij, die aan bovenbedoelde schietoefe
ningen wenschen deel le nemen, worden
vei zocht zich uiterlijk 15 April a.s. daartoe
schriftelijk of in persoon aan te melden
bij den commandant van het 4e bataljon
3e regiment infanterie te Vlisshgen (bureel
Oranjestraat) alwaar levens nadere inlicb-
tiugen ter zake zijn te bekomen.
Bij de schriftelijke kennisgeving moet
worden opgegeven
le. Naam, voornamen en datum van
geboorte.
2e. Loteling van de lichting
teof
3e. Neemt deel aan het voorbereidend
militair onderricht te
4e. He ft deelgenomen aan het voorber.
militair onderricht le
5e. Kaderreservist te
Vlissingen, Maart 1900.
De luitenant-kolonel voornoemd,
BONEMEIJEEt.
LONDEN, 2 April. Roberta seinde gis
terenavond uit Bloemfontein Zooeven is
bericht ontvangen, dat de vijand naar
Ladybrat.d teruggetrokken is, met achter
lating van 12 gewonde Britsche officieren
en omstre-ks 70 minderen bij de water
werken van Bloemfontein. Wij zenden
onze ambulance daarheen.
Te Leeuwarden zijn Vrijdag in het geheel
ongeveei 130 kievitseieren aangevoerd,
welke voor 45 tot 55 cent per stuk zijn
van de band gedaan.
De oudste inwoner van Fiiesland de
heer H J. Westra te Kollum. die 26 Jan.
zijn eeuwfeest herdacht is overleden.
De arbeiders van Cecil Rhodes. Het
is wel eens eigenaardig een blik te wer
pen op de omstandigheden der arbeiders
in de stad van Cecil Rhodes, in Kimber-
ley. Wat dan in de eerste plaats opvalt
is dat er geen concurrentie heet acht bij
de vraag naar Europeesche of andere
werkkrachten. Wie in Kiraberley werk
zoekt, moet dat zoeken bjj de Beers
Maatschappij. Krijgt hjj het daar niet, dan
kan hij wel weggaan of doodhongeren.
Het gevolg daarvan is, zegt een Engelsch
blad, de Morning Leader dat de werkman
in Kimberley heel spoedig leert, dat hij
geen eigen wil meer mag hebben, dat de
belangen en wenschen der maatschappij
alles zijn en-tjjn eigen individueel belang
niets. Hij bemerkt, nat een organisatie
dooi de geheele onderneming loopt, die
boven bij de persoonlijkheid van Rhodes
begint en beneden bg den daglooner ein
digt, die, daar hg geen ander werk vindt,
het ondankbare baantje vaD opzichter over
misdadigers bekleedt.
De legeering verhuurt de zwarte mis-
dadigei8 nl. san de De Beers-Maatschappjj.
De opzichter heeft alleen op een leeg pe
troleumvat twaalf uur iederen dag, van
zes uur 's morgens tot zes uur 's avonds
te zitten, zonder dat hij daarbjj een cou
rant of boek in de hand mag nemen en
moet zoowel bjj brandende zonnehitte als
bij storm een tioep zwarten bewaken,
terwijl deze bezig zijn de diamant houdende
aarde om te keeren, die vervolgens in de
zon gedioogd wordt en uit elkaar valt.
Daar volgens alle waarschijnlijkheid de
opzichter zijne woning heeft op een paar
mijlen atstand van het werk worjlt de
arbeidsduur in plaats van twaalf, veertien
uur.
Is de arbeider werkzaam in een der
mijnen, dan moet hij ook twaalt uren in
de schacht werken. Deze arbeidstjjd wordt
verlengd met den tijd, dien hij noodig
heeft om in de mjjn te komen en er uit
terug te keeren, en het werk wordt ver
zwaard door de zeker niet geringe gevaren
van het onderaardsche bedrijf en de plot
selinge verandering van temperatuur bg
het komen uit de heete mijnen in de snij
dend koude temperatuur van den winter
avond bg een hoogte van 4000 voet bovan
den zeespiegel. Is hij in de werkplaatsen
ot in de electrische afdeeling werkzaam,
dan heeft hg ook denzelfden arbeidstjjd.
En daarbjj valt op te merken, dat in iedere
atdeeling dezelfde harde behandeling, het
zelfde wantrouwen en dezelfde spionnage
heerscht. Men kan elkander nooit vertrou
wen, wordt onvoorzichtig een zelfstandig
woord of een klacht geuit, dan ontvangt
de betreffende bjj den eerstvolgenden loon-
dag zeer waarscbjjnüjk bet beteekenisvolla
couvert, dat het teeken van zjjn ontslag
is. Een beroep daartegen is er niet. Gron
den worden ook niet genoemd en nog
minder bestaat er kans op een aanbeve
ling bjj een anderen werkgever. Hjj heeft
tegen de maatschappij gezondigd en dat
is genoeg.
De beambte bij de Beers is niet alleen
een industrieel arbeider, maar hjj is ook
kiezer. Hij kan stemrecht erlangen en hij
vraagt er ook om, of liever men vraagt
er voor hem om. Kimberley zendt vier
afgevaardigden naar het Parlement van de
Kaapkolonie en het is een der grondstel
lingen van de maatschappij, dat deze vier
afgevaardigden vertegenwoordigers van de
De Beers Maatschappij moeten zijn en niets
vrrder. Bekend is, dat Rhodes eens tot een
halt onafhankelijk candidaat gezegd heeft:
»Ik wil niet, dat u mjj alleen onder steunt,
wanner u denkt dat ik geljjk heb; ik
verlang ook uw steun al weet gjj, dat ik
ongelijk hebt, Toen de gioote vereeniging
van de maatschappjjen tot ééne tot stand
kwam, werd bepaald, dat Barnato een der
afgevaaidigden van Kimberley in het par-
lement zou zijn.
Zoolang hij leefde, bleef Barnato parle
mentslid en niemand verstond beter dan
hjj de kunst om de belangen der De Beers-
Maatschappij te behartigen en toch ziüh
voor te doen als zeer liberaal. Afgezien
van den overleden Barnota waren en zjjn
de afgevaardigden voor Kimberley alleen
vertegenwoordigers van de De Beers, die
door de overweldigende meerderheid van
de stemmen van de bij de De Beers wer
kende arbeiders op bevel gekozen werden.
Eens werd bjj een herstemming de tegen
woordige staats procureur van de Kaapko
lonie, de heer Richard Salomon, die tevens
adviseur van de De Beers-Mjj. is, gekozen
maar hjj was Rhodes niet beslist genoeg
in zjjn optreden
Bij de volgende algemeene verkiezingen
moesten de arbeiders Dr. Rutherford Har-
ris als vierden candidaat kiezen. Zjj kenden
dezen man in 't geheel niet, maar 't was
nu eenmaal bevolen. En als zjj hieraan
niet gehoorzaamd hadden? Nu, de gevol
gen van zulk een ongehoorzaamheid zou
den op eene algemeene vergadering met
den eersten directeur van de maatschappjj
als voorzitter, zeer duideljjk uiteengezet
worden. Zij, die door het niet kiezen van
den opgegevene bljjk gaven het belang van
de maatschappij niet te wilieu dienen,
zouden ook niet op kunnen rekenen in
