Landbouw.
Van groot belang.
dab men heelemaal uit het oog verloren
was, toen Clements Jagersfontein bezette,
schijnt zich door het Engelsche cordon
een weg gebaand te hebben. Dit com
mando bevindt zich thans in veiligheid
ten Noorden van Brandfontein. De troe
pen vereenigen zich dus bij Kroonstad
voortdurend zoodat volgens de laatste
belichten het Boerenleger daar geschat
wordt op 40,000 man.
Hoewel er weinig nieuws uit Natal
komt, schijnen de republieken daar toch
nog zeer sterk te staan. Het ontzet van
Ladysmith heeft Buller nog geen voor
deel gegeven, dan alleen dat, dat hij het
Biggengebergte mag aankijken waar de
Boeren zich in groote troepen sterk
verschanse n.
Onder het opschrift de Boeren en hunne
gevangenen, bevat een Fransch blad een
correspondentie uit Pretoria waarin o. a
het volgende voorkomt
Uit het oogpunt van menschelijkheid
kan men niet anders dan de Boeren
prijzen, ondanks dat de Londensche pers
hen belastert.
Een voorbeeld
Ik zag een lijkstoet langs mijn deur
gaan. De Engelsche luitenant Charles
Tarbutt was gestorven tengevolge van
typhus. Het lijkkleed was bedekt met
kransenaan tien officieren was het toe
gestaan om de slippen van het lijkkleed
te dragen en hun kameraad naar zijn
laatste rustplaats te brengen.
Er was geen politieagent bij. Ofschoon
de Engelsche officieren een poging had
den kunnen doen om te ontsnappen,
heeft de Transvaalsche regeering de
kieschheid gehad om hen zelfs niet in
staat te achten tot het misbruik maken
van het in hen gestelde vertrouwen bij
deze plechtigheid. Een tweede bewijs
Een ander Engelsch krijgsgevangene,
majoor Nugent, heeft aan zijn vrouw te
"Winburne in Dorsetshire geschreven
„Niets in de wereld kan ,de welwillend -
heid der Boeren overtreffen. Zij hebben
gedaan voor ons wat zij konden doen.
Wij hebben slechts een verlangen ken
baar te makenen er wordt aan voldaan."
Uit de telegrammen, die het een en
ander omtrent den dood van Joubert be
vatten stippen wij het volgende aan
Zaterdags had deze zich nog naar zijn
bureau begeven. Zondagmorgen voelde
hij zich ongesteld en Maandag leed hij
den geheelen dag veel pijn. Dinsdag
tegen den avond bleven de pijnen weg,
maar het werd toen duidelijk, dat de
generaal stervende was Om elf uur blies
hij den laatsten adem uit, nadat hij
eenigen tijd buiten kennis was gebleven.
De generaal overleed aan een inflamma-
tie van de ingewanden.
Donderdag zou het overschot van den
veldheer worden geplaatst in de gerefor
meerde kerk, waar een godsdienst-oefe
ning zou worden gehouden. Daarna zou
het stoffelijk overschot per extra trein
worden overgebracht naar de hoeve van
den overledene op Rustfontein, nabij
Wakkerstroom, waar het zal worden
bijgezet.
Volgens den wensch van den overle
dene zou de plechtigheid in allen een
voud plaats nebben en een strikt parti
culier karakter dragen. Er zou daarom
geen militair eerbetoon plaats hebben.
Volgens Laffan' s correspondentiebureau
was de uitvaart van generaal Joubert
zeer indrukwekkend.
Een tienduizend menschen waren langs
den weg naar het station geschaard
Honderden kransen van alle streken des
lands waren gekomen als een stil hul
deblijk.
Twee groote prachtige kransen, die van
president Kruger en van president Steyn,
vielen het meest in het oog.
De oude president hield in het gebouw
van het spoorwegstation een indrukwek
kende lijkrede, waarin hij ook nadruk
legde op het besluit, door de burgers ge
nomen, om te blijven strijden, in ver
trouwen op den Heer. De president zeide
overtuigd te zijn, dat de burgers zouden
overwinnen.
Het Engelsche blad de Manchester Gu
ardian zegt, dat Koningin Victoria aan
Roberts heeft opgedragen, aan de weduwe
van Joubert haar deelneming te betuigen
die door het Britsche volk werd geacht
als een moedig soldaat en een eerlijk
vijand
Onder de laatst ontvangen telegram
men wordt nog uit Bushmankop geseind
dat op 31 Mrt een troepenmacht bestaan
de uit cavalerie, twee batterijen artillerie
en bereden infanterie gedwongen werd
terug te trekken voor de nadering eener
Boerenmacht. De Engelschen trokken
terug en verschansten zich ten Zuiden
van de Modderrivier Den volgenden dag
werd hun kamp beschoten. Het convooi
en de batterijen werden teruggezonden
terwijl de troepenmacht bleef als achter
hoede Het convooi kwam terecht in een
diepe spruit, waar de Boeren verborgen
waren. Het geheele detachement werd
gevangen genomen, terwijl zes kanonnen
eveneens in handen der Boeren vielen.
Aan het verslag van de proeivelden in
onze provincie uitgebracht door den heer
I. G. J. Kakebeeke, is het volgende ont
leend
Proetveld No. 18, op zwaren kleigrond.
Proefnemer de heer J. van Hoeve te Axel.
Doel E >n cultuurproef met acht suiker
bietenvariëteiten.
Het geheele proefveld, groot 40 Are,
werd in acht gelijke perceelen verdeeld, en
ieder perceel met eene variëteit bezaaid.
Vóór het zaaien der bieten werd het ge
heele proefveld bemest met 600 K. G. su-
perphosphaat per H. A. terwijl 800 K. G
chilisalpeter per H. A, in twee keer, in be
gin en einde Mei, gegeven werd.
De bieten werden op 3 Mei met het hou
weel ingekapt. op een afstand van35c..M
in en tusschen de rjjen. Ongeveer einde
Mei kwamen de jonge plantjes vrij regel
matig boven, doch hadden in het begin van
het koude weer en later van de laugduri
ge droogte veel te lijden.
Op 23 October werden de bieten bij droog
weer gerooid.
De beide nieuwe variëteiten van Knoche
blijken een goede opbrengst gegeven te heb
ben, terwijl ook weer de oude bekende va
riëteiten Dippe W l en Schreiber S. N
hun goeden naam gehandhaafd hebben.
De variëteit Superlatif gaf een goede op
brengst, doch het suikergehalte bleef te
laag. De variëteit Kühn E. S. gaf als ge
woonlijk het hoogste suikergehalte, doch
bleef achter in opbrengst.
Proefveld No, 16, op lichten kleigrond.
Proefnemer de reer P. Hiel te Klooster-
zande. Doeleen cultuurproef met tarwe-
variëteiten.
Het proefveld, giopt 0.93 H. A., werd
in diie perceelen verdeeld, die bezaaid wer
den met Bordeaux-tarwe, Duivendaal-tarwe
Challengertarwe. Het geheele proefveld
werd bemest met 700 .G. superphosphaat
per H. A. en ontving u 't voorjaar een
overbemesting van 160 K.G. chilisalpeter
per H. A.
De variëteiten werden op 18 October ge
zaaid. Vrjj spoedig, bleek, dat de Borde
aux-tarwe in veel te geringe mate opkwam
en moest dit perceel uitgeploegd en over-
gezaaid worden, wat plaats vond op 11
November met z. g. Engelsche tarwe. Het
zaaien had uit de hand plaats.
De stand der gewassen was langen tijd
bevredigend. In April hadden de variëtei
ten te lijden van het natte weer en in Juni
van de hevige stormen, waardoor de tarwe
totaal tegen den grond werd geslagen.
Up 10 Augustus had de oogst bij zeer
gunstig weer plaats.
De kwaliteit van de Engelsche en de Dui
vendaal-tarwe was goed, van de Challenger
tarwe slecht. Deze laatste variëteit was,
niettegenstaande ze een jaar geleden direct
uit Engeland geïmporteerd was, zeer onzui
ver. Een vijftal verschillende variëteiten kon
den er gemakkelijk uitgezocht worden. Der
gelijke ondervindingen moedigen niet aan
om zaaizaden ten behoeve .Ier proefvelden
uit Engeland te betrekken. En de Engel
sche en de Duivendaal tarwe gaven, het on
gunstige weer en den lichten grond in aan
merking genomen, beviedigende uitkomsten
en kunnen dan ook gerustaanbevolen worden
Het valt te betreuren, Je Bordeaux-tarwe,
die reeds menigmaal op de proefvelden de
hoogste opbrengst gaf, geheel mislukte.
Waaraan die mislukking toegeschreven moet
worden, begrijp ik niet, daar die tarweva-
rieteit op de andere proefvelden uitstekend
ontkiemde, en bjj denzelfden kweeker aan
gekocht was.
Proefveld No 17 op lichten kleigrond.
Proefnemer de heer K. J. A G. Baron
Collot d'Escury te Hontenisse, Doel een
cnltunrproef niet farwevarieteiten.
Het proefveld.groot 1,01 H.A. had tot voor
vrucht suikerbieten, die bemest waren met
stalmfc.it in het najaar van 1897 en in 1898
met. snparphosphaat en chilisalpeter.
Verbouwd werden, drie tar .vevaiieteiten
Duivendaal-tarwe, Bordeaux-tarwe en Chal-
lenger-tarwe.
Deze vaiieteilen werden op 25 October
met de machine gezaaid, terwijl den dag
voor het zaaien 700 K. G. superphosphaat
over het veld gebracht was.
De tarwe kwam gezond boven, had geen
last van den winter en ontving op 8 Maat t
een overbemesting van 150 K G. chilisal
peter.
Volgens den proefnemer leed de tarwe
veel van het natte koude voorjaar en v n
de groote hitte in den tijd van rijp word r
waardoor de opbrengst» gering bleef.
De Challenger-tarwe had veel van roest
te ljjden, de beide andere variëteiten minder.
Begin Augustus werd het graan gesneden
en korten tijd daarna, bij uitstekend weer,
binnen gehaald.
De kwaliteit van de Bordeaux- en Dui
vendaal-tarwe was goed, van de Challenger
tarwe minder.
De Bordeaux- en Duivendaal-tarwe bleven
vrij wel gelijk, de Challenger was bepaald
minder. De twee eerstgenoemde variëteiten
kunnen dan ook wel aanbevolen worden,
terwijl een nadere proef zou moeten aan-
toonen, welke van deze twee, in destreek
van het proefveld de voorkeur verdient.
Dat beide variëteiten ook bij de boeren in
den omtrek in den smaak vielen, blijkt wel
uit het feit, dat de proefnemer de geheele
opbrengst van zaaitarwe verkocht, terwijl
daaruit ook volgt, dat deze proefneming de
aandacht der landbouwers trok.
Proefveld No. 19, op middelmatig zwaren
kleigrond. Proefnemer de heer Cam. van
Waes te Westdorpe DoelEen cultuurproef
met drie gerstvarieteiten.
Het proefveld was 0.5245 H.A. groot
en in 1898 bepoot geweest met aardappelen.
Na het rooien der aardappelen is het veld
tweemaal geploegd en bemest met stalmest
en 200 K.G. superphosphaat. De drie gerst
varieteiten met name Groninger-, Zeeuwsche
en Flakkeesehe wintergerst, werden ge
zaaid op 13 October. Vóór het zaaien werd
de helft van het zaaizaad behandeld tegen
»brand" volgens de warmwatermethode van
Jensen, met het doel om uit te makeu of
door die behandeling de opbrengst verhoogd
zou kunnen worden.
De gerstvarieteiten kwamen geregeld
boven en ontvingen in Maart een overbe
mesting met 100 K.G. chilisalpeter. Door
de overvloedige regens en veel wind is de
gerst begin Juli gaan legereu. Op 't oog
was niet veel te zien van een. nuttige uit
werking van do behandeling der korrels,
boewei toch de helft van 't proefveld die
behandeld was iets minder brand vertoonde.
De Groninger gerst rijpte het eerst en
werd op 13 Juli gesneden de Zceuwscbe
op 15 en de Flakkeesehe op 20 en 21 Juli.
Het binnenhalen geschiedde bjj uitstekend
droog weer.
De Zeeuwsche wintergerst staat boven
aan met 4,82 H.L. per 0.0874 H.A. of
55 H L. per H.A.daarop volgt de
Flakkeesehe met ruim 52 H.L. per H.A.,
en daarop de Groninger inet ongeveer 48
H.L. per HA. Vooralsnog bestaat er dus
geen reden om de inlandse.he gerat door een
der heide andere variëteiten te ver-vangen.
Opgemerkt, moet nog worden, dat de Gro
ninger gerst vroeger rpp was, wat van
belang geacht mag worden, wanneer men
nu de geist een gewas voor groene be
mesting wil uilz; aien.
Het H.L.-gewicht van de drie variëteiten
voor de 1ste aoort 63 K.G. en voor de 2e
soort .59 K.G.
Door de landbouwers werd in deze proef
veel belangstel r
Proefveld No p latig .waren
Kleigrond F tj hr 'th. van
Acker te We r cultuur-
en besproeün r o .r pelen.
Alle variet hm Jen g<. ot op 29
Maait met r nde np »gnum bo-
nums, dir iter w. gen en op
12 April gepoot werden 'iet weer was
toen droop
De afst Ier rijer 7 C.M., in de
rijen s'. r i, van elkaar.
Einde i.ippels regel
matig ïpums 14 d-igen
later.1 gezegd worden,
dat <1- n.'in de verschil
lend. nvoei zeer gunstig
waf igen zomer van de
aar o, jeuren was. Van
am >'ii den had het gewas
n 1 te jproeiing met Bor-
o ausc maal plaats gehad,
op 2u Juni i Den eersten keer
waor: oiDf den niet zeer gunstig,
want len d< volgenden nacht viel
zoodat de pap slechts
»ri, i tJant kon inwerken. Den
n 1 het beter. Niettegen
staande de.i drogen zomer, was er toch een
usschen de beide helften
■i. Bij mijn bezoek op 6
Auc;.e besproeide helft er nog
geheel g terwijl de aardappelplanten
op de onu .eeide helft reeds voor een
groot deel dood waren.
De Tuinparels en Fortuna's rijpten om
streeks 20 Augustus, de Watten en Zeeuw
sche roode begin September en de Eigen
heimers en Magnum bonnms ongeveer half
September.
De Eigenheimers hebben de hoogste op
brengst gegeven, gevolgd door de Watten.
De vier andere variëteiten loopen in op
brengst niet veel uiteen.
De bespioeiing heeft zeer goede resul
taten gegeven. Het verschil tusschen be
sproeid en onbesproeid loopt voor de varië
teiten nog al wat uiteen, doch alle hebben
van de besproeiing geprofiteerd. Het geheele
proefveld heeft gemiddeld door de besproei
ing 2288 K.G. of ruim 32 H.L. van 70
K.G. per H.A. meer gegeven, dan het on-
besproeide gedeelte. Rekent men de onkosten
van het besproeien, met aankoop van grond
stoffen, afschrijving op de aankoop van den
besproeier etc. op 15 per H.A.dan blijft
nog een goede winst over en mag daarom
naar aanleiding dezer proef het besproeien
zeker wel aanbevolen v orden.
De smaak van alle variëteiten, met uit
zondering van de Magnum bonnms, was
uitstekend. De Tuinparel vooral was uit
muntend van smaak.
De Magnum bonums waren niet eetbaar
en kunnen daarom niet aanbevolen worden.
Mag naar aanleiding van deze proef,
gedurende één jaar genomen, nog geen
eindconclusie getrokken worden, zeker mag
toch wel de aandacht op de nieuwe varië
teiten, in 't bijzonder op de Eigenheimer
gevestigd worden, terwijl nogmaals herin
nerd wordt aan 't feit, dat in dit droge
jaar, waarin de ziekte zoo goed als niet
optrad, het besproeien gunstige resulta
ten gaf.
De proefnemer schrijft nog, dat de be
langstelling in deze proef zeer groot was,
wat bleek uit het aantal vreemdelingen die
het veld bezoeken, eo de tali jjke inlichtingen
die hem werden gevraagd.
Het volgend jaar zal deze proef ii> rhuald
worden.
Dr. Schouten te IJzendjjke geeft in
de Pluimgraaf qqn overzicht van de secties,
die hij in 9 maanden op doode dieren
venicht heeft.
Ruim 250 doode vogels^ hem uit allo
oorden van Nederland toegezonden, zijn
door hem onderzocht. Het waren vogels
van diverse pluimage en grootte: van
blauwe fazantjes af tot zwanen tce. Het
rneerendeel bestond intusscben uit hoen
ders van verschillende rassen.
Daai bij is hem gebleken, dat tuberculose,
gregarinose en diphteritis slachtoffers onder
de hoenders maken van Maastricht tot
den Helder en parasitaire long-, lever-,
en da-mr. ekten kwamen op denzelfden
