Laatste Berichten.
Ingezonden Stukken.
Volgens meledeeliog in een lokaal
Friesch blad, heeft iemand uit Stavoren,
verlokt door het hooge handgeld en soldij,
dienst genomen bij het Engelsche leger
in Transvaal.
Krachtige hulp voor de Boeren.
De Onafhankelijke Arbeiderspartij in En
geland, eene groote, krachtig0 georgani
seerde werkliedenpartij, die ons wellicht wat
soeiaüstisch getint zou schijnen, maar toch
niet bepaald sociaal democratisch is, heeft
bij honderdduizenden van exemplaren in
geheel Engeland een strooibiljet verspreid,
waarvan de vertaling aan het >Handels-
bladc is ontleend:
Oorlog.
Gedood1000
Gewond4500
Gevangen. 3000
Engelschen, Walen, Schotten en IereD.
Let op de volgende leiten
De Transvaal Republiek haat men, om
dat ze een republiek is.
Belastingen. In de Tranvaalsche Repu
bliek worden de rijksten het zwaarste be
last. De werkende stand, de uitlanders,
die van een pond sterling tot twee pond
per dag verdienen, betalen slechts 18 shil
ling in het jaar aan belasting geen
cent meer
Loon. In Johannesburg zijn de loonen
tweemaal zoo groot als in de diamantmijnen
van Kimberley, die aan Cecil Rhodes
Co. toebehooren.
De eigenaars der mynen in Johannesburg
verklaren in bun gedrukte verslagen dat
zy in staat zullen zijn de tegenwoordige
loonen 40 pCtdat is bijna de helft, te
verlagen, zoodra de oorlog over is, en
Transvaal door Engeland geannexeerd is.
Zondagsrust. In Kimbeiiey werken de
mijnen voortdurend door: 7 dagen in de
week zyn ze aan den gang.
President Kruger beboet eigenaais, die
hun mensch'-n Zondags laten werken.
Werkuren. Kaffers werken 12 uur per
dag in Kimberley.
In de Transvaal is de 8 uur werkdag
wettelijk ingesteld.
Slavernij. In Kimberley bestaat er een
soort van slavernjj voor de kleurlingen, die
bekend staat onder den naam van het
»compound system».
In de Transvaalsche Republiek heeft
president Kruger niet willen toestaan, dat
dit stelsel werd uitgevoerd
Leder, van Werkvereemgingen I Levens
middelen en brandstoffen stijgen voortdu
rend in prijs dooi dezen oorlog en ze zullen
nog steeds duurder worden. Uw loon blijft
echter hetzelfde. Dit verklaart waarom
rijken voor den oorlog zjjn, maar keurt
gij dien ook goed Zoo ja waarom
Graaf Grey heeft in een vergadering
der aandeelhouders van de Zuid-Afrikaan-
sche Chartered Company*, op den 14den
December (zie het vesslag in de »Tiraes«)
verklaard, dat, nadat de Britten de Trans
vaalsche Republiek overwonnen hebben,
geen blanken meer in de mynen zullen
gebruikt worden, omdat de kleurlingen
dan zoo goedkoop te krygen zouden zyn!
Engeland's regeering zou daarin helpen,
zeide hij.
Deze zyn de ware grieven van de Uit
landersVergeet niet dat duizenden van de
Uitlanders, voor wie wij heeten te strijden,
aan de zijde van de Boeren vechten tegen*
onze troepen
Bewjjst dit niet dat hunne »grieven*
opgeschroefde verzinsels zyn Deze oorlog
is door een hoop oplichters en speculanten
ten gunste van hun eigen zak begonnen.
Geen nationaal belang stond op het spel.
Die lui hebben hier en in 't buitenland
kranten gekocht, om leugens over de Boe
ren rond te strooien, opdat gy tegen hen
mocht opgehitst worden.
Hierin werden zy, helaas, bjjgestaan door
den heer Joseph Chamberlain, den radi
calen renegaat.
Verantwoordelijke staatslieden, zooals
sir Edward Clarke (conservatief), sir Wil
liam Harcourt (liberaal), de heer Leonard
CourtDey (lib. Unionist) en John Morley
(radicaal) keuren allen dezen oorlog af.
Werklieden, maakt een einde aan dezen
broeder mooi denden stryd. Zoo gij dit niet
doet, zullen er nog zeeën van bloed vloeien
CU duizenden levens vernield worden, en
waartoe Is het opdat de rjjken in En
geland nog ryker mog-n worden en de
armen nog meer verarmd
Verspreidt het licht,
Eindigt den strijd
BravoDat is eenvoudig en duidelijk
en bovenal waar! Zoo moet het Engelsche
volk de oogen opengaan. Het verschil in
de publieke opinie in Engeland tusschpn
nu en vier maanden geleden, is reeds enorm
groot, en wordt met den dag grooter. Als
de groote meeiderheid maar gaat inzien,
wat deze oorlog eigenlijk bedoelt en waar
toe hjj voert, dan zal de stem des volks
zich ook in Engeland wel zóó luid doen
hooren, dat de maclith' bbenden niet langer
zullen durven nalaten er acht op te slaan.
Biavo, intusschen voor die pittige werk
liedenparty
In de Belgische gemeente Stekene,
nabjj Koewacht, liep dezer dagen op een
morgen, toen de vrouw de deur openmaak
te, een kip in de woning het dier sprong
op een tafel en vloog daarbij tegen de daar-
opstaande lamp, waardoor deze viel en
brak de olie vatte spoedig vuur, de wijd
uitslaande vlammen deelden zich mede aan
een paar gordynen voor een raam en de
brand was in vollen gang. Het huis en een
daaraan grenzende stal werden in korten
tijd in de asch gelegd. Assurantie dekt de
schade.
In dezelfde gemeente wordt door de po
litie een onderzoek ingesteld naar d° in
den loop der vorige week plaats gehad heb
bende woeste tooneelen tijdens de loting voor
de nationale militie welke in de gelegen
gemeente St. Gilles werd gehoud°n.
Ofschoon er elk jaar onder de lotelingen
dier gemeenten, waartusscheu een onver
zoeniyke veete schijnt te bestaan, ergelyke
voorvallen plaats hebben, zoo erg als dit
jaar is het nog niet geweest. Te Stekene
is er een o. a. wiens neus is weggeslagen
een tweede kreeg met een bierglas znlk een
slag dat zijn gelaat onkenbaar is, terwijl
van een ander een vinger of drie moet ver
brijzeld zyn.
Te Antwerpen is een staking uitge
broken onder de metaalwerkers. Zaterdag
in den loop van den dag klom het aantal
stakers van 1100 tot 1600 men vreest dat
ook de huisschilders het werk zullen neer
leggen.
Een allerdroevigst ongeluk, dat aan
Hildebrand's »Teun de Jager* doet den
ken, heeft te Saint-Ambroix in Frankrijk
plaats gehad. Zekere Catebras, een man
van 29 jaar, ontmoette, van de jacht ko
mende, zyn meisje, de achtienjarige Maria
Vergnes. Zjjn geweer over den anderen
schouder willende hangen, deed hij 't op
onverklaarde wijze afgaan, en het arme
kind werd zoo deerlijk getroffen, dat zij
eenige uren later den geest gaf. De on
willekeurige moordenaar, in de diepste wan
hoop verzonken, is in hechtenis.
In de Donaustreken van Sistowa en
Nikopolis zyn tal van dorpen overstroomd.
Het water staat 8 M. boven den normalen
stand.
Het stadje Espepona, niet ver van
Malaga in Spanje, is tengevolge van een
storm onder water geloopen. Twee kazernen
en een hospitaal zijn vernield. Er is veel
vee verdronken.
Een trein, die van Rio Tinto (in
Spanje) kwam, is tusschen de stations
Badea en Manantiales in het water gereden.
De machinist, de stoker en een remmei
werden gedood, een aantal passagiers kre
gen kwetsuren.
In een circus te Flège by Nantes in
Frankryk brak een kabel, waarin op zekere
hoogte een loopplank was opgehangen. Deze
viel mat kracht neer en wondde vier be
zoekers en een artist. De eersten kwamen
ei goed af, de laatste, een Hercules, werd
doodelyk gewond en stierf den volgenden
nacht.
Ingevolge klachten uit Londen en Ant
werpen, heeft de Parijsche politie zekere
juffrouw Keardy slangenbezweerster, aan
gehouden. Toen zij Hamard, bestuurder
der veiligheid, bemerkte, wien gelast was
haar aan te houden, floot de bezweerster,
die nog te bed lag, op eigenaardige manier
en aanstonds verscheeu een slangenkop van
onder het oorkussen. De dame verklaarde
aan den magistraat, dat zij hem door het
dier zou doen bijten, maar toen Hamard
haar deed opmerken, dat zij hierdoor haar
toestand slechts zou verergeren, liet mej.
Keardy zich arresteeren.
Een dienstbode te Parijs, Gauteir ze
ventien jaar oud, ontving in de keuken haar
verloofde, ofschoon haar meesteres haar dit
had verboden. Toen de laatste den jongen
man zag, zeide zij het meisje den dienst
op. Deze bad en smeekte haar op dat be
sluit terug te komen, want haar onders,
eerzame landlieden, zouden haar niet in huis
wilden ontvangen. De meesteres bleef even
wel onvermurwbaar. Wanhopig sloot het
meisje zich op in haar kamertje, schreef
een brief aan haar moeder en sprong uit
een laam van de vierde verdieping. Zy was
oogenblikkelyk dood.
De apothekersbediende te Kiel, die
verdacht werd schuldig te zyn aan het dood
schieten van een jong meisje op een bal,
is wegens gebleken onschuld op vrye voe
ten gesteld.
In een hospitaal te Olympie, in de
Vereenigde Staten, in dezer dagen een vrouw
Van Horn gestorven, die op haar doodbed
een misdaad bekende, die lange jaren ge
leden een onschuldige met den dood heeft
moeten boeten, in September 1880 ver
moordde vrouw Van Hom in de nabjjheid
van Stoux Falls in Zuid-Dakota baar schoon
moeder, en zy liet later toe, dal de echt
genoot van deze, Thomas Egan, werd aan
geklaagd van deze moord en hij ondanks
zyn krachtige ontkenning, ter dood werd
veroordeeld.
Aan de terechtstelling van den onschul
dig- was een pijnlijke omstandigheid ver
bonden tot tweemaal toe brak de strop,
en eerst toen de man den derden keer stierf
hij. Thans heeft vrouw Van Horn bekend,
dat zij alleen de schuldige was en de naam
van den overledeue zal nu in eere worden
hersteld.
Voor ongeveer twee maanden liet een
man te Parys zich door een kameraad in
een koffer pakken en bijwyze van een be
zending oudheden naar de woning brengen
van een liefhebber in oudheden, die afwe
zig was. Eenmaal binnen, zou hy haar op
zijn gemak kunnen rooven, van al de kost
baarheden, wat hij maar wilde.
De toeleg werd echter bijtijds ontdekt
en do man is met twee medeplichtigen tot
drie jaar gevangenisstraf veroordeeld. Een
vierde van 't gezelschap werd minder schul
dig bevonden en kreeg een jaar.
GEVANGEN LEGERS.
In den tegenwoordigen oorlog vangen
de Transvalers veel Engelschen. Maar in
1870 ging het nog meer grootscheeps toe.
Den Bleu Augustus 1870 werden by
Sedan door de Duitsche troepen 25,000
man gevangen genomen en den volgenden
dag gaven zich 83,000 man Fransche sol
daten over, m-t 70 mitrailleuses. 400 veld
stukken en 150 ves: ingkanonnen. Ongeveer
14,000 gewonde Franschen lagen op het
slagveld en 3000 ontsnapten naar België
en legden de wapens neer. Onder de ge
sneuvelden was ook een correspondent van
het groote Engelsche blad »The Times*,
die te dicht by de plaats van het gevecht
gekomen was.
Den 27en October van hetzelfde jaar
gaf maarschalk Bazalne, nadat hij in den
omtrek van Metz verscheidene keeren ver
slagen was, zich met zijn geheele leger
over, Met hem gaven zich over de maar
schalken Canrobert en Boeuf, benevens 66
generaals, ongeveer 6000 officieren en
173,000 manschappen, waaronder de kei
zerlijke garde.
Ook vielen den Duitschers hierby 400
kanonnen, 100 mitrailleuses en 53 adelaars
of standaards in handen.
In Zuid-Afrika kan dat laatste niet ge
beuren, omdat de vaandels zyn opgeborgen
tot den zegevierenden intocht in
Pretoiia.
PARIJS, 12 Febr. Volgens een tele
gram uit Londen aan de Temps, beweert
de Liverpool Post, dat zich in Transvaal
een algemeens mobilisatie van de vrouwen
voorbereidt, Kruger en Joubert hebben
alle mogelijke moeite om de vrouwen
tegen te houden en moeten beloven, dat
men haar de wapenen zou doen nemen,
zoo de Engelschen de republieken binnen
vielen.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
Mijnheer de Redacteur!
Er blijkt een zeer gevoelige snaar in trilling te
zijn gebracht, want zelfs een oud-Axelaar loopt
het vuur uit zijn sloffen om ook een duit in 't
zakje te gooien. Maar evenals een duit weinig
waarde heeft, legt zijn geleuter ook niet veel
gewicht in de schaal. Hoogst leerzaam evenwel
is de theorie welke verkondigd wordt. Zij getuigt
van groote vreeze, dat de werkende klasse de oogen
zullen geopend worden, dat de zoogenaamde min
dere man het zal gaan inzien, dat hij geëxploiteerd
wordt tot allerlei doeleinden.
Ik heb een begrooting gevraagd, niet uit onbe
kendheid, volstrekt niet. Ik vroeg die alleen
omdat ze mij niet kan verschaft worden, omdat
niemand mij die durft leveren. Hoeveel
werklui zyn er niet, die met een koord om den
nek rondloopen, onzichtbaar maar niet minder
knellend. Evenals er hoeren zyn die zich door
voorschotten hoven water houden, evenzoo zijn er
genoeg arbeiders die door voorschotten aan het
eten worden gehouden. Door die voorschotten,
later in drukke tijden in te halen, verliest de
stakkerd al zyn zelfstandigheid en is op genade
en ongenade overgeleverd aan de liefhebberijtjes
van zyn patroon.
Ik kan me het gebruik van 't woord paljassen
heel goed verklaren. Er zyn menschen die iedereen
zouden willen verlagen tot den rang van paljas,
daarom begrijpen zij niet, dat een ander het „wees
uzelf' in toepassing brengt. Ik heb niets anders
bedoeld dan een aansporing tot zelfstandigheid.
Dat mijn woorden verkeerd worden uitgelegd, ligt
niet aan my. De zuivere waarheid wordt zoo
zelden gezegd, dat velen denken orakeltaal te
hooien en vele dingen zyn doodeenvoudig, als men
ze begrijpen wilmaar dan moet men niet door
een beslagen bril kijken.
Mynheer de Redacteur, ik zal in 't vervolg wel
eens meer Uwe gastvrijheid inroepen. Met deze
zaak is het beoogde doel bereikt. Maar als ik weer
aanleiding vind om het ..ontwaakt, gij die
slaaptuit te bulderen, dan zal ik weer op
mijn post zyn en dat hoop ik zoolang vol te hou
den, tot magere Hein mij voor eeuwig het zwijgen
oplegt.
Achtend,
Uw dienaar,
C. P. MIN JON.
M, d. R.
Beleefd verzoek ik U nog eenige ruimte ter
beantwoording van het door „een oud Axelaar"
ingezonden stuk.
Die inzender vangt zonder eenig bewijs zijne
repliek aan met den zijdelingschen aanval, als zou
ondergeteekende voornamelijk voor zich
zelf zijn opgekomen voor de belangen der minder
gegoeden en is van oordeel, dat in dezen het goede
ook zijne grenzen heeft. Het schijnt, dat volgens
hem die grenzen reeds spoedig worden overschreden.
Men interesseert zich hier waarlijk niet te veel
voor de finantiëele belangen der arbeidende klasse
en voorzeker zal deze zich niet te beklagen hebben
over te veel belangstelling van de zijde van perso
nen, die meenen, dat een jaarlijksch inkomen van
f300 voldoende is om van te leven en lasten te
betalen. Verder zegt de inzender, dat niet mag
worden aangenomen, dat dit bedrag willekeurig
is vastgesteld en nog minder dat sommigen
ondoordacht hebben gestemd en maakt er mij een
verwijt van, dat ik door deze onderstelling
opvoeders en onderwijzers, kiezers en zelfs de
raadsleden blameer en te veel respect krijg voor
my zeiven.
Waar blijft de waarde van deze redeneeriug,
wanneer ik dien „oud Axelaar" nu eens de ver
zekering geef, dat ik tlians uit vertrouwbare
bron weet, dat rnijjne onderstelling juist
was, of is hy misschien zelf zoo eigengereeli-
tigd. dat hij zich verbeeldt nimmer ondoordacht
te hebben gehandeld en zulks daarom ook niet vu 11
anderen kan begrijpen. Ook zal de nevenbedoeling
voor hem niet zoo in het duister liggen, aangezien
deze vermoedelijk wel als de oorzaak van het debat
moet worden beschouwd, em raadsleden verlagen
zich niet tot paljassen, wanneer ze oprecht genoeg
zijn om eene dwaling te erkennen maar wel doen
zij dit, wanneer zij door partijzucht gedreven hunne
stem uitbrengen tegen beter weten in. En
wat verder de verdediging van het Raadsbesluit
betreft, hier schynt het dien „oud Axelaar" aan
degelijke argumenten te ontbreken, daar hij
zijne toevlucht neemt tot eene in geenerlei verband
met deze zaak staande advertentie, die toevallig
dezelfde onderteekening draagt als een der inge
zonden stukken. Aangenomen nog dat er menschen
zyn, die geheel vrijwillig zich.de bedoelde opof
fering getroosten, dan is het daarom nog niet
gerechtvaardigd, anderen tot hetzelfde bij veror
dening te willen dwingen. Ik blijf daarom bij
mijne meening, dat het in hooge mate onbillijk is
door dwang de mindere klasse te stellen'voor
de keuze: betalen of geen onderwijs
voor uwe kinderen en geef deze meei ing
gerust ter beoordeeling van den onpartijdigen
lezer.
Achtend
V.