HERIJK.
I5e «faarg.
No. 1337.
Woensdag 5 Juli 1899.
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwse h - Vlaanderen
F. DIELEMAN,
AXEL.
Lokaal van het k ïzernegebouw,
Buitenland.
FEUILLETON.
uiisr.iiK
COURANT.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 cent; franco per post 60 cent
voor België 80 cent. Afzonderl. numm. 5 ct.
DRUKKER - UITGEVER
Advertentiën van 1 tot 4 regels 25 cent
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worde»
naar olaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterljjk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van Axel, maken bekend dat de herijk der
maten en gewichten voor deze gemeente
zal plaats hebben, in een
op den iO en 11 Juli aanstaande, van
9 tot 12 uren voorin.en van 1 tot 4
uren nam., en den 1 i Juli voorm. van
9 tot 11 uren.
Met het oog op de groote belangstel
ling welke de gebeurtenissen bij onze
zuidelijke buren steeds in onze omgeving
wekken, blijkt het niet overbodig nog
even te herinneren aan de oorzaak van
de ontevredenheid, welke zich op heftige
wijze uit.
De naaste aanleiding ligt in het voor
twee maanden door de regeering inge
diende voorstel tot invoering van het
evenredig kiesrecht in de groote distric
ten. Volgens dat voorstel zal de tegen
woordige verdeeling der zetels ongewij
zigd blijven voor het platteland en de
kleine steden. Maar in de groote distric
ten is het anders. Met behoud van de
tegenwoordige samenkoppeling van stad
en platteland zal daar, en daar alleen,
een evenredige verdeeling plaatshebben,
en dat volgens een stelsel, dat aan de
meest aaneengesloten partij (d. w. z. de
clericale) een niet onbelangrijk overwicht
geeft, op de andere zijde die verdeeld is
in liberalen en socialisten.
Dat had Philip reeds lang vermoed,
en hij riep: »de spitsboef! Hij heeft mij
uwe kussen ontstolennu begrijp ik het,
alleen daarom gat hij mij zijn masker,
alleen daarom wilde hij voor een half uur
voor mijn persoon spelen." En nu v
hem dat masker in, dat hem van
operazangeres Rolline, en vervolgens van
Roosje gesproken had, en hij vernieuwde
zijn verhoor strenger dan te vorenof,
en boe zij de prins van te voren gezien
had? of haar niet een man in het oog
gevallen was, een voornaam heer, die haal
bij het kerkgaan nagoloopen was, of die
in het melkstraatje wat te doen gemaakt
had? of er nooit een heer of iemand an
ders bij hare moeder gekomen was, om
haar met geld en weldaden in haren ver
laten toestand te ondersteunen?
Roosjes antwoordden vielen gezamelijk
zoo geruststellend uit, en droegen zoo zeer
het kenmerk der zuiverste onschuld, dat
Philips hart weder licht werd. Hij waar
schuwde voor de sluipers en voor de barm
hartigheid der aanzienlijken, en Roosje
daarentegen waarschuwde voor de gevaren
der gemaskerde ballen en alle avonturen
ffl6t vrouwen van hoogen stand, waar
Al aanstonds blijkt daaruit, dat in dit
ontwerp een der voornaamste voordeelen
van het evenredig kiesrecht gemist wordt.
Immers, als men de aan dat stelsel
verbonden bezwaren wil terzijde zetten,
dan is het om zoodoende elke partij ge
legenheid te geven, zich zelfstandig te
uiten, zonder steun te zoeken bij, of te
geven aan andere partijen.
Maar de groote onrechtvaardigheid is,
dat men in de verschillende deelen van
hetzelfde land. twee verschillende kies
stelsels zal hebben: het meerderheidstel
sel ten platte lande, het evenredigheid
stelsel in de steden en de naaste omgeving
Dit broddelwerk der regeering vindt
niet alleen bij de liberalen en socialen
afkeuring. Ook Beernaert en Woeste had
den wat anders gewild. Maar de linker
zijde ijvert voor de algemeene doorvoe
ring van het evenredig kiesstelsel, gepaard
aan een herziening van de bepalingen
betreffende het kiesrecht, in dier voege,
dat alle kiezers éen stem krijgen. Dan
zal niet, gelijk tegenwoordig de werking
van het algemeen stemrecht worden ge
temperd, door aan hen, die voldoen aan
zekere eischen van ontwikkeling en wel
stand, een 2e en 3e stem toe te kennen.
Dit stelsel der boventallige* stemmen,
werd in 1893, tijdens de groote crisis,
ingevoerd, toen tegenover de dreigende
houding vaD de hoofdstad het algemeen
stemrecht niet langer was te vermijden
en veler verzet tegen dat stelsel verbro
ken moest worden.
Daarbij zij echter opgemerkt, dat de
regeeringsvoorstellen het vraagstuk over
kiesrecht, niet aanroeren, en alleen strek
ken om op de boven aangegeven wijze
door menig joDg mensch ïeeds ongelukkig
gewordeo was. Men vergaf elkander alle in
onwetendheid begane zonden en Philip
was van plan den kus to vorderen, die
voor hem bestemd geweest was, en dien
bij niet ontvangen had toen het paartje
in de beste oogenblikken door een vreemde
verschijning gestoord werd.
Er kwam in vollen draf een mensch
naar hen toe, die ademloos bij hen staan
bleef. Aan den mantel, stok, hoed en horen
herkende Philip dadelijk zijnen man deze
integendeel zocht den maskerdrager, Phi
lip reikte hem den hoed en zijden mantel
en zeide «genadigste heer, hier zijn uwe
zaken in deze wereld verwisselen wij de
rollen niet weder met elkandei, ik kwam
daarbij te kort."
De piins riep »schielijk maar, schielijk
maarwierp de nachtwachtehjke kleeding
in de sneeuw, deed het masker voor, den
mantel om en de hoed op. Roosje sprong
verschrikt achteruit, maar Philip dekte
zich met zijnen ouden filten hoed en man
tel, en nam stok en hoien.
»lk heb u een drinkgeld beloofd, kame
raad," zeide de prins, «maar zoowaar ik
leef, ik heb mijne geldbeurs niet bij mij."
«Die heb ik!" antwoordde Philip, en
hield hem de beurs voor«gij gaaft die
aan mijne bruid daar maar genadigste
heer, WLj verzoeken van geschenken van
dien aard verschoond te blijven.
«Kameraad, behoud, wat gij hebt, en
maak u schielijk uit de voetenhet is
een andere verdeeling der zetels onder
de partijen te bevorderen.
Maanden lang is langs wettigen weg
alles gedaan wat mogelijk was, om de
wet te keeren, zonder dat dit iets baatte.
Maar nauwelijks wordt de wettige weg
verlaten en in de hoofdstad een bloedbad
aangericht of de minister geeft toe.
Dat daardoor het gezag verzwakt wordt
en 't volk tot oproer opgeleid, is natuurlijk
De Kamerzitting waarin de zaken deze
voor het oogenblik geruststellende wen
ding namen, ving aan met een debat
over een nieuwe informaliteit. De afdee-
lingen waren des ochtens opgeroepen tot
het onderzoeken van een voorstel tot
wijziging van het reglement van orde,
met het doel meer macht te geven te
genover orde verstorende kamerleden
Maar het schijnt dat dit verkeerd is en
dat het voorstel nog niet eens bij de
Kamer was ingediend.
Het debat liep natuurlijk uit op een
bespreking van de voorvallen der jongste
dagen en van den algemeenen toestand,
In den loop daarvan zeide de socialist
Furnémont «zouden wij geen oogenblik
onze politieke oneenigheid, onze persoon
lijke aanvallen kunnen vergeten Gij
hebt het gezag, de macht. Moet gij het
bloei doen vloeien?
En gij blijft rustigHoe kan men zoo
het menschelijk gevoel verloren hebben!
De gebeurtenissen van gisteren zullen
zich vernieuwen en weldra zullen het
niet meer alleen de staatsteenen van
Brussel, maar die van heel het land zijn,
die met bloed geverfd worden.
Het is op uw geweten, dat wij van
daag een beroep doen.
voor u hier niet veilig!" riep de prins
haastig, en wilde heen gaan Philip hield
hem bij den mantel vast, en zeide «ge
nadige heer, wij hebben nugiets af te doen.'
«Vlucht nachtwacht, zeg ik uvlucht,
men zit u na."
»Ik heb geen reden om te vluchten,
genadigste heer, maar ik heb hier uwe
beurs
«Behoud die, loop wat gij kunt
»En u een wissel van den maarschalk
Blankenzwaard, van vijfduizend gulden ter
hand te stellen."
«Maar, hoe komt gij met den maar
schalk Blankenzwaard in aanraking, nacht
wacht
»Hij zeide, het was eene speelschuld die
hg u te betalen had, hg wil dezen nacht
nog met zijne gemalin naar zijne poolsche
Zijt gij dol hoe weet gij dat waar
gaf hij u deze boodschap voor mij
»Genadigste neei, en de minister van
finantiën. Bodemloos wil bij Abraham Levi
al uwe schulden betalen, wanneer gij bij
den koning zijne voorspraak wezen wilt,
dat hij in het ministerie blijft
«Nachtwacht, gij zijt van den baren
duivel bezeten
»Ik heb hem echter in uwen naam af
gewezen
«Gij, den minister?"
«Ja, genadigste heerdaarentegen, heb
ik de gravin Ronau weder volkomen ver
zoend met den kamerheer Pilson."
Ik stel de kwestie koelbloedig. De oor
zaak van al het kwaad is uw ontwerp,
waarvan de minister voorzitter geen aan
hanger is, waarvan geen tien overtuigde
aanhangers zijn aan de rechterzij.
Is het, om zulk ontwerp staande te
houden, dat men bloed moet vergieten?
Wat mij betreft, ik verklaar u: nooit
zou ik er aan denken glorie te trekken
uit uw intrekken dezer vermaledijde wet.
Wij vragen u het land te raadplegen.
Maak van uw wetsontwerp uw kiesplat-
form bi] aanstaande verkiezingen en in
dien gij als meerderheid terugkeert, zul
len wij het hoofd buigen voor die uitspraak.
Ik denk dat er van de lippen van den
minister-voorzitter beslissende woorden
van verzoening zullen vallen."
Aanvankelijk weigerde Vandenpeere-
boom.
„Als de tijd zal gekomen zijn, zal ik
doen uitschijnen, dat men aan het gou
vernement drijfveeren heeft toegeschre
ven, die het niet had.
Niemand betreurt meer dan ik, de ge
beurtenissen der laatste dagen."
Ook Hector Denis deed een beroep op
de goede gevoelens der regeering.
„De tegenwoordige toestand kan niet
bleven duren.
Dezen morgen heb ik de gasthuizen
bezocht.
Ik heb er gesproken met twee man
nen, doodelijk getroffen door de kogels
der gendarmen.
Ik bezweer de regeering tot betere ge
voelens te komen en ik verzoek de ge-
heele rechterzij uitspraak te doen over
mijne vraag."
Daarna nam Theodor, een der «onaf-
- Wie van ons beiden is een gek?"'
-Nog iotsde zangeres Rollina is uwer
onwaardig, genadigste heerik ken hare
Heidesgeschiedenissengij zijt de bedro
gene, en daarom hield ik het voor uwe
koninklijke hoogheid beter zich niet met
haar in te laten en heb voor dezen nacht
den avondmaaltijd bij haar afgezegd."
«Rollinahoe kwaamt gij bij haar
Nog iets: de hertog Herman is vree-
selijk tegen u opgezet over de kelderge
schiedenis hij wilde u bij den koning aan
klagen."
De hei tog? wie heeft u toch dat alles
verhaald
«Hij zelf, gij zijt nog niet zeker, doch
naar den koning gaat hij niet meer, want
ik dreigde hem met het briefje, dat hij
aan het bakkersmeisje gafdaarentegen
wilde hij met u op dood en leven vechten
neem u in acht voor hem."
«Zeg mij één ding weet gij, van waar
de nertog weet, dat ik
«Hij weet alles van de vrouw van den
maarschalk van Blankenzwaard, die heeft
het hem verteld en dat zij als heks bij het
goochelspel gezeten had."
De prins nam Philip bij den arm. en
zeide: «spotvogel, gij zijt geen nacht
wacht hij draaide hem het gezicht naar
eene uit de verte schemerde lantaarn en
schrikte, toen hij een hem volkomen vreemd
mensch zag.
«Zijt gij van den satan bezeten, of
wio zijt gij toch?" vroeg Juliaan,die van
