HET GAT HOT MOUW
m. 1318.
Woensdag 26 April 1899.
15® Jaarg.
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch -Vlaanderen
F. DIELEMAN,
AXEL.
Buitenland.
FEUILLETON.
COURANT.
Dit Blad verschuilt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 cent; franco per post 60 cent
voor België 80 cent. Afzonder!, numm. 5 ct.
DRUKKER UITGEVER
Advertentie n van 1 tot 4 regels 25 cent
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters wordei
naar nlaatsniimte berekend. Plaatsing 3/2 maal
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterljjk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
Het nieuw voorgedragen kiesstelsel
houdt de geheele Belgische pers natuurlijk
bezig, en de critiek wordt niet gespaard.
Wonder is dat nietwant, er zal van een
evenredigheid tusschen kiezers en geko
zenen slechts weinig te bespeuren zijn.
En het groote voordeel van de regeling
is, dat een katholieke minderheid veel
meer zetels zal verwerven, dan de ver
schillende linkergroepen, die samen de
meerderheid hebben.
Alleen in die districten, waar tot nu
toe door een onrechtvaardige districten-
indeeling het platteland de stedelijke be
volking overstemde, zullen de liberalen
en clericalen een paar zetels kunnen
winnen.
Maar de grondtoon van het ontwerp is,
handhaving van het bestaande onrecht,
zij het ook in anderen vorm.
Men verwacht nu dat de aanhangers
van een ander proportioneel stelsel een
tegen-ontwerp zullen indienen. Maar het
is de vraag of dat deel der katholieke
partij, welks steun onmisbaar is, bereid
zal zijn zich tegen de regeering te ver
zetten. Voor een paar maanden, scheen
het alsof Beernaert daartoe bereid was.
Maar van een oppositie in eigen kring
bemerkt men bij de katholieken meestal
weinig als het op stemmen aankomt. En
vooral in België zijn de katholieken, als
het erop aankomt, zóo onderworpen, dat
de hoogere geestelijkheid in Spanje ze
zelfs aan de Spaansche katholieken ten
voorbeeld stelt.
De berichten over de werkstaking in
België blijven van een toeneming gewagen.
DE SCHOUT.
Na verloop van eenige weken kwam de
heer Schmidt met een vroolijk gezicht in
de kamer van Koenraad, met een nieuws
blad in de hand. »Vriendje," riep hij, »gii
moet mij naar den heer Wallenroth vol
gendeze verlangt eenen schout op zijne
goederen; een geheel dorp behooit hem,
en by heeft eenen man noodig, zooals gij
zijthij is mijn bijzondere vriend. Daar
laat hij in her, weekblad de aanvraag
plaatsen zeven honderd gulden inkomen
vrije woning, licht, hout, en vermoedelijk
rijke gerechtskosten daarenboven, wat wilt
gij meer? Hebt gij er zin in?"
Koenraad trok de schouders op.
»Niet? volg mij, heer doctorvoer de
heer Schmidt voort»vergun mij 'oy u
de plaatsbekleeder van papa Marbel te
wordendat is eene plaats voor u 1"
Koenraad ging met hem in de koets,
en zij legden een bezoek af bij den heer
van Wallenroth.
Deze, een ondaobtig, vriendelijk en
goedhartig beer, zeide tegen Koenraad
ik heb wel de eer niet u te kennen, maar
genoeg, mijn vriend Schmidt beveelt u
aan gij, en geen ander ontvangt da plaats
Vooral in de buurt van Luik breidde de
beweging zich Vrijdag vrij sterk uit.
Alles is evenwel kalm gebleven.
Niet alzoo te Brussel, waar de werk
staking der steenbakkers tot een aanval
op de vrijheid van den arbeid leidde Zelfs
is een loods, waarin de niet-werkstakers
gevlucht waren, gedeeltelijk vernield.
Zij is ons, en zeker velen met ons, een
dagelijks stijgende ergernis geweest: de
houding van president Loew en de andere
raadsheeren. Door de wet bekleed met
de macht om alles te doen wat noodig
is om de waarheid aan het licht te bren
gen, buigen zij deelmoedig het hoofd voor
elke verklaring van een getuige, dat hij
niet spreken wil. En met die ergernis
daarover, steeg die over het feit, dat piesi-
dent Mazeau en diens beide handlangers
toch medegingen met Quesnay de Beau-
repaire, die president Loew beschuldigde
van alles wat leelijk was.
Dagelijks vragen wij ons af, waaruit
dan toch wel die partijdigheid van de
strafkamer bleek, en steeds duidelijker
wordt, dat, als er sprake was van par
tijdigheid, de generale staf de bevoordeelde
partij was.
Maar nu weten wij eindelijk hoe het
met deze beschuldiging staatAanvanke
lijk was aan de strafkamer verweten, dat
zij niet was ingegaan op een verzoek van
Roget, die verlangd had met Picquartte
worden geconfronteerd.
Maar later bleek weer dat dit een ver
keerde voorstelling was. Picquart had
een confrontatie gevraagd, hetgeen was
geweigerd, en daarop had Roget den moed
gevonden ook een confrontatie te vragen,
wetende dat deze geweigerd was.
docb ik moet u vcoraf nog een en ander
zeggen. Ik ga ingevolge eene opdracht
van mijn hof naar Parijs, en blijf waar
schijnlijk verscheidene jaren weg ik geef
u mijne goederen overde erf- en gerichts-
heerschappy te Altek gij moet niei alleen
de plaats van rechter daar b9kleeden,
maar ook van mijnen persoon, en onder
u slaat de rentmeester. Gij moet mijne
verwaarloosde goederen weder in oide
biengen, en, wat mij vooral aan het hart
gaat, mijne boeren meer menschelijk manen
want, de Altekkers zijn inderdaad vee,
ellendig, ruw, arm, onwetend. Ik bezit
de heerlijkheid eerst sedert een jaar, maar
ik heb er weinig aan kunnen doen alles
is daar iu vervat. Ik laat het aan u over
aan te stellen en weg te jagen, die gij
wiltkortom, gij zult alle mijne rechten
uitoefenen. De gelden en rekeningen zendt
gij jaarlijks aan mijnen vriend, den heer
Schmidt, om my te overhandigen.
Koenraad wilde zich verontschuldigen,
dat by te weinig van de landhuishoud
kunde verstond, doch die bescheidenheid
hielp hem nielsde beide oude beeren
drongen met goedheid by hem aan, en de
heer van Wallenroth verhoogde, in den
waaD, dat Koenraad de bezoldiging voor
zulk eene uitgebreide bedieniug te gering
vond, het inkomen, bood gedurig meer, en
verdubbelde eindelijk bijna de som van
zevenhonderd gulden Koenraad was
verlegen en vroolijk te gelijk. .Maar,''
zeide hij, »hoe kom ik aan dat boven
Maar nauwelijks is er ernstig sprake
van, dat het geheele hof zal doen wat de i
strafkamer heeft nagelaten, of Roget be
denkt zich. Hij acht in eens een con
frontatie overbodig. Vanzelf vervalt daar
mede de beschuldiging tegen de strafkamer,
want waartoe zou deze een confrontatie
toestaan, al deze overbodig is Maar nu
wordt een nieuwe zwenking gemaakt om
toch eens met op de strafkamer te werpen.
Generaal Roget noemt de confrontatie
overbodig omdat Picquart zijn vroe
gere verklaringen gewijzigd heeft, waar
door deze nu in overeenstemming zijn
met die van Roget. Maar en hier
komt de nieuwe insinuatie Picquart
heeft zijn verklaringen kunnen wijzigen,
omdat hij in kennis is gesteld met die
van Roget.
En dat wordt ronduit verweten door
een van de generaals, die tijdens de en
quête dagelijks inzage kregen van wat
de andere getuigen verklaard hadden. Als
waar is wat Roget thans de strafkamer
verwijt, dan is hoogstens aangetoond dat
de heeren zoowel den staf als Picquart
met gelijke maat hebben gemeten.
Dupuy heeft zich in een schrijven aan
Gerville-Reache bereid verklaard, zich niet
te verzetten tegen het in overweging
nemen van het door deze ingediend ont
werp tot herziening der Fransche grond
wet
Deroulède en Habert zijn naar de kamer
van inbeschuldigingstelling verwezen. De
instructie heeft juist 8 weken geduurd.
Het aantal interpellaties, dat nu reeds
ter kennis van de Fransche regeering wordt
gebracht, stijgt voortdurend. Zoo is er
nu weer een bijgekomen over de reeks
matig vertrouwen De heer van Wallen
roth wees op den heer Schmidt»het hart
van dezen man," zeide hij, >en het myne
is één."
De zaak werd ir. orde gebracht, schrif
telijk zooals het behóórt. Van achteren
kwam echter de heer van Wallenroth nog
met eene clausule voor den dag, waaraan
hij veel gewicht hechtte. Allen" zeide
hij, »zyn aan uw bevelen onderworpen,
met uitzondering van eene persoon, die
mij dierbaar is, aan welker overleden man
ik groote verplichting heb, hoewel zij mij
nauwelijks ker.thet is eene predikants
weduwe, genaamd Walter. Zij is zonder
vermogen /.ij leeft van een klein pensi
oen te Altek, en ik heb haar levenslang
woning, kost en bediening in myn eigen
huis te Altek gegeven gij zult dus met
haar onder één dak wonenzij is
braafste vrouw van de wereld ik hoop
en wensch, dat gij met haar in go<
harmonie zult blijven."
Koenraad had tegen deze clausule in
het geheel niets in te biengeD, en was
zeer tevreden dadelijk eene vrouw te vin
den, die hem de kleine zorgen der huis
houding afnam.
Nog in dezelfde week reisde de heer
van Wallenroth met Koenraad naar Ai-
tek, leidde hem vormelijk in zijn ambt
in, doch hield zich echter niet langer
dan eenen dag op, en liet hem bij de
vrouw Walter.
groote branden, welke Guadeloupe teistert.
De afgevaardigde van het eiland schijnt
den minister en de plaatselijke overheid
voor deze branden aansprakelijk te stellen.
Volgens een bericht aan den Ameri-
kaanschen consul had de groote brand te
Pointe-APitre aan 31 menschen het leven
gekost.
De vrienden van Wolff verzekeren, dat
zich tot nu 9000 lieden van Rome hebben
losgescheurd. Schoenerer heeft zijn be
keering toegezegd tegen den dag, dat het
aantal bekeerlingen de 10.000 bereikt.
Ook generaal Tejeiro, die onlangs aan
een zeer heftigen aanval bloot stond, en
van de schandelijkste dingen werd be
schuldigd, is nu door een raad van eer
onwaardig verklaard langer te dienen.
Nog steeds verkeert men in het on
zekere over het lot van de Amerikaansche
afdeeling, die door de Philippino's werd
gevangen genomen. Blijkens een door
dezen naar Europa gezonde mededeelingen
telde bedoelde troep 140 officieren en
manschappen. Onmiddollijk na dit echec
heeft generaal Lawson den terugtocht
aanvaard.
Veel opzien baart in Amerika het be
sluit van Reed, den voorzitter van de
kamer der afgevaardigden, om de politiek
te laten varen en deelgenoot te worden
in een groote rechtsgeleerde firma. Reed
was vroeger een mededinger Mac Kinley
naar de candidatuur voor het president
schap der Unie. Niet onmogelijk dat hij
toch nog candidaat wordt als Mac Kinley
bedankt.
Van de Philippijnen wordt gemeld dat
een Amerikaansch oorlogsschip beschoten
is door de Spanjaarden, en wel te
HET GEZELSCHAP.
Het heerenhuis, zooals men het noemde,
lag zeer aangenaam, midden in den tuin
op eenen heuvel over het dorpstalling
schuren eu een groote ïuimte in een vier
kant daar naast. Overal heerschte orde,
in het heerenhuis zindelijkheid en een
vroolijk aanzien. De schoonste kamers
waren eenvoudig en met smaak voor den
heer schout ingerichtniets ontbrak er,
zelts een kleine bibliotheek, en eene forte
piano was vooihande; nergens zag men
een stofje, de vloer was als nieuw vrouw
Walter had huis, tuin en kelder in de
beste orde gebracht.
Vrouw Walter, eene levendige en toch
ernstige vrouw van omtrent veertig jaren,
liet vorming en beschaving blijken. De
bleekheid van haar gelaat, haar stille ern
stige blik, die eerst gedurende het gesprek
helderder werd, gaven te kennen, dat zij
veel lijden in haarleven ondervonden had
voor haar verscheen niemand als vreem
deling. Koenraad was den eersten dag
met haar, als of hij haar reeds jaren ge
kend had zij maakte hem met de woning
en den omtrek, met de waarde der knechts
en meiden bekend in een woordzij
wijdde hem in alles in wat in haren
werkkring lag.
»Met die vrouw kan men wel leveD,"
dacht Koenraad na verloop van eenige
dagen, daar hij toch, toen de heer van
Waitenrolh met zooveel belang van de
clausule gesproken had, eenige vrees ge-