Ij-*- No. 1917. Woensdag 97 1898. I ie Jaarg. Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwse li-Vlaander en F. DIELEMAN, AXEL. OORLOG- FEUILLETON. DE WURGERS VAN PARIJS. AXELSEIIE mm. Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond. ABONNEMENTSPRIJS: per 3 Maanden 50 cent; franco per post 60 cent voor België 80 cent. Afzonderl. numm. 5 ct. DRUKKER UITGEVER Advertentie n van 1 tot 4 regels 25 oent voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters wordei naar olaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal Advertentiën worden franco ingewacht, uiterljjk tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren. Te gelijk met het lied der Paaschklok, verkondigend de diepzinnige waarheid van de opstandig des levens uit den dood, kwam verleden jaar tot ons de tijding, dat er oorlog was uitgebroken, dat is dat er dood zou komen over menig jong leven. Zoo is het geschied. Dank zij den vooruitgang heeft de krijg maar kort geduurd. De tijden van zeven- en van dertig en van tachtigjarige oorlogen zijn voorbij. Alleen in Indië kan een worste ling nog vele jaren duren. De vrede is hersteld. De orde is wederkeerende. De landman werkt weer op den akker. Weer beuren de hoofden zich op, weer vat men het leven aan. Spoedig zal het zijn of er geen oorlog is geweest maar de slagvelden geven de dooden niet weder de moeder ziet haren zoon, het kind ziet zijn vader de bruid ziet haren bruidegom niet terug. Weer is het vooijaar gekomen, en weder staan twee natiën gereed om el kanders krachten te meten, dat is, om met kruit en lood, met dynamiet en electriciteit. te vuur en te zwaard een zoo groot mogelijk aantal van elkanders burgers onschadelijk te maken. Menschen- waarde, dat is het woord, door het Chris tendom verbieid door de beschaving bovenaan geplaatst op de lijst harer ge loofsartikelen, door onze eeuw meer dan door eenige andere verheven tot beginsel van zedelijkheid en staathuishoudkunde Eerbied voor de waarde van den mensch heeft in sommige landen de doodstraf doen verdwijnen, en waar die straf nog HOOFDSTUK XVHI. Leermeester en scholier. „Laat mjj nu verder verteilen. Ons rij tuig zette ons voer een huis af dat ik destjjds in de avenue Trudaine bewoon de. Wy hadden daar een langdurig ge sprek. »Sedert twee jaren had Mathilde geen naricht meer van mij ontvangen zij aebt te zich alleen op deze wereld. Zij Had eene plaats in de ons bekende familie aangenomen, om op die wijze te Parijs te komenwant die wereldstad lachte haar aan. Het was haar, alsof zjj zich bestemd gevoelde, daar eene rol te spelen Zy verliet echter weldra hare onderge schikte betrekking. Zjj ontving aanvra gen van verschillende zijden, maar zij wees die alle van de hand, deels uit af keer, deels uit trotschheid, wellicht alles uit een beginsel van deugdwant ook zij heeft hare deugden, die zjj mij te danken heeft. Ja, gewis van mijwant als ik handelde in haar belang, dan was ik een man van beginselen. Men deed haar op een goeden dag het voor stel, als actrice op te treden. Zij gaf er bestaat zie met wat een angstvalligheid de rechter het voor en het tegen wikt en weegt, tot in het geringste verzach tende omstandigheden in aanmerking nemende, haai fijn het beloop der misdaad uitrafelend voor en aleer hij hetter dood schuldig" uitspreekt. Eerbied voor de waarde van den mensch bestuurt den wetgever, beheerscht m de samenleving woord en daad, beperkt zich niet tot des menschen leven maar strekt zich uit tot des menschen eer, des menschen naam, des menschen goed, des menschen ellende. De hulpbehoevende te hulp te komen wordt het niet door dienzelfden eerbied voor den mensch als een plicht geëischt Dit alles nu, hoe schoon het ook zij be schreven door onze voorgangers en dich ters, door onze oeconomen en philant hropen, houdt op als het oorlog is. Want oorlog beteekent juist het tegenoverge stelde. Wien oorlog voert, is het niet te doen om te behouden maar om te verdelgen niet om te sparen maar om te vernietigen, niet om des anderen leven maar om des anderen dood. Oorlog dat wil zeggen, dat de bloem der natie wordt vertreden onder de hoeven der paarden wordt verminkt door sabelhouwen dat de borst der jongelingen tot schijf dient aan scherpschutters. Oorlog dat wil zeggen, dat menschen, die elkan der nooit hebben ontmoet, en die hadden zij eikander ontmoet misschien voor elkander de grootste achting en de innig ste vriendschap zouden koesteren, zich op elkander werpen als wilde dieren. Op vele gedenkteekenen staan de namen ver meld van de inwoners der plaats, die in een of anderen oorlog sneuvelden. Maar gehoor aan en op den avond dat ik haar wedervond, trad zij pas voor de derde maal op. >Ik zeide haar oogenblikkelijk, dat het ook de laatste maal geweest was. »Zij onderwierp zich aan mjjn wil, zoo als ,zg altijd al mijne wenscben vervuld had. Zij wist nu ook, dat zij het tooneel niec meer noodig had, om van te leven. Ik was immers weer bij haar, ik, die het haar nooit aan iets had laten ontbreken. „Waai om ik haar uit eene levensbaan terug trok, op welke zij eer en geluk had kunnen inoogsten Wel, omdat ik droom de en nog droom van eene grootscher toekomst voor haar. »De drie voorstellingen, in welke zij opgetreden was, hadden den voormaligen handelaar Claude Guérin op haar te doen verlieven. Hij schreef haar gloeiende liefdesverklaringen, die Mathilde mij als welopgevoed meisje, toonde. Hij deed haar schitterende voorstellen duizend ja, twee duizend francs per maand, equi page, brillanten, allerlei kostbare zaken en verlangde daarvoor slechts, dat zij het theater vaarwel zeide. „Nu, ik verlangde dat ook Op dit punt dachten wij dus volkomen gelijk zonder elkander te kennen. Dat bracht mij op een idee. Ik dacht bij mij zeiven als deze mensch Mathilde van het theater nemen wil, dan moet hij werkelijk ern stige voornemens met haar hebben. En als hij haar om haar bevallig uiterlijk wat zou achter eiken naam geschreven staan als er het hoe van dat sterven was bijgevoegd'? Hoe sterven zij, die sterven in den krijg? Ja hoe? Hier blijft de scherpste vei beelding beneden de werkelijkheid. Wat Victor Hugo, wat Bertha van Suttner er over schreven het blijft nog beneden dat sterven zelf. Sterven op het slagveld, in den nacht, wegkrimpend van de pijn, ten prooi aan feilen dorst, aas van de „hy enas", ver weg van geliefden en vrienden het is misschien maar goed dat niet achter eiken naam kan worden opge- teekend hoe de drager van dien naam den laatsten adem uitblies. Het is mis schien maar goed, dat dit niet kan. En wie zijn het, die zoo sterven Daags na eene oorlogsverklaring trad v. d Palm op voor de schare en sprak naar aanleiding van de woorden van Koning David „Zie ik heb gezondigd, en ik, ik heb onrecht gehandeld, maar wat hebben deze schapen gedaan Genialer greep deed een redenaar zelden, zelden trof een spreker juister het hart van zijn onderwerp. Deze schapenZij. die de bloem en de hope zijn van het vaderland worden als er een oorlog is uitgebroken in de armen des doods gevoerd als schapen naar de slachtbank als schapen, die geen deel hebben aan de oorzaken om welke de strijd wordt gevoerd. Zoo worden de zonden der vaderen bezocht aan de kinderen van een ver nageslacht. Oorlog dat is een slag in het aan gezicht der beschaving dat is hoon ge pleegd aan zedelijkheid en godsdiensc; oorlog dat is de hel Zou het waar zijn, dat het'alleen af- reeds zoo groote aanbiedingen doe*:, vrat zoude hij haar dan kunnen weigeren, wanneer hij haar in haar beminnelijken omgang leerde kennen. Dat zoude eene toekomst zijn Een gelukkig huwelijk Wie weet het 1 Mathilde is eerbaar, trots haar Feeëncostuum en zoo zal zij blijven als Claude Guérin haar huwen zou. Zij is daartoe kloek genoeg. Ik trok thans mijne voorstellen in. Claude Guérin was bezitter van huizen, rijk en ongehuwd, buigzaam, een weinig geesteloos, van een zwak karakter, gemakkelijk te leiden en bejaard. »Ik gaf Mathilde alzoo geld en zeide haar, dat zij eene bescheidens, doch com fortabele woning zoude huren, waarin het eenen burger bebagelijk moest voorkomen. Ik wilde niet te voorschjjn komen maar mij geheel terug trekken. Ik had mij gewend, mp klein, nederig, rustig en teruggetrokken te leven. WatSimonnet betalt, dien waaude men immers lang dood. De voormalige handelsreiziger, de Weener bedelaar, de latere avonturier en negerhandelaar was verloren geraakt in de eene of andere zandwoestijn, in de bedding van een stroom ot in aen muil van een zeer verscheurend dier. Ik gaf daarvan ieder de vrije keuze, wanneer men slechts meent, dat ik niet meer besta. »Mijn olan gelukte aanvankelijk. Claude Guérin voelde zich ongemeen gestreeld dat Mathilde om zijnentwil het theater hangt van den wil der regeeringen of er al dan niet oorlog zal zijn Dit voor zeker mag worden aangenomen, dat hoe langs zoo meer die krijg een onmogelijk heid zal worden, die niet wordt gevraagd door de volkendat er hoe langs zoo meer door de regeeringen geen oorlog zal worden verklaard, dan wanneer de volken den oorlog eischen. De wet van oorzaak en gevolg heerscht overal ook in de wereldgeschiedenis. Aan de oppervlakte ligt alleen de aanleiding de oorzaken liggen in de diepte. Eu die oorzaken liggen op zedelijk gebied. Wanbeheer, verdrukking, vertreding van het mensche- lijke losbandigheid, zedeloosheid zonde - ziedaar de oorzaken van den oorlog. Eeuwen lang kunnen deze toestanden duren maar zij kunnen niet blijvend be staan. Eens komt de ure, waarin de beker overloopteens komt het tijdstip waarop het niet langer zoo kan dan komt het onweder, dat den damp- ring zuivert dan komt de krijg. Hij komt dan naar aanleiding van eene bot sing, die in gezonde tijden niet eens zou zijn opgemerkt of zou zijn opgelost door enkele regels schrift Hulde aan hen, die altijd zouden willen laten uitmaken door een scheidsgerecht wat nu nog wordt uitgemaakt door het zwaard. Nie mand echter meene dat de fouten van vele jaren worden hersteld door het over leggen gedurende eenige dagen. Als de volken en de regeering die het verdient - recht en gerechtigheid zoeken dan zal de oorlog veidwijnen van den aardbodem. Waar het lijk is daar vergaderd de gieren zich. Maar van het levende daarvan blijven de gieren af. Wie meent den oorlog te kunnen afschaf fen door afschaffing van de legers is na ïef Weerbaar zij een volk. Dit slechts worde niet vergeten dat de weerbaarheid vaarwel zei. Haar bescheiden houding en lieftallige manieren volmaakten zgn hoogen dunk van haar. Hij dacht bij zich zei ven, wat voor 't overige waar wasdit arme, ouderlooze meisje heeft het tooneelspel aangegrepen, om haar le ven op te frisschen, maar is daarbij eer baar en braaf gebleven. Reeds ua drie maanden sprak hij van trouwen. Slechts ééne zaak hield hem daarvan nog terug. Hij vreesde echter eenen broeder en eene nicht te zullen vertoornen, die eens zijne bezittingen hoopten te erven. Eindelijk echter overwon hij ook deze laatste en er werd tot het huwelijk besloten." Siinonnet hield plotseling even op met vertellen, h p op Lorenz toe, die tegen den haard geleund stond en zeide, hem in de oogen ziende: »Daar verscheent gij 1" De jonge man bewoog zich niet, en Si raonnet vei volgde „Daar verscheent gij, om al mjjne vo rige plannetjes te vernietigen, om het le ven van Mathilde en het mijne te ver woesten en ook dat van vele an deren." Doze laatste woorden deden Lorenz beven als iemand in doodsangst. Maar hij zweeg. Wordt vêrvêlgd

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1898 | | pagina 1