Binnenland.
organisatie en vooral op hunne onderlinge
overeenkomst, om in het vervolg slechts
te contracteeren met de klanten van 1896.
Concurrentie tusschen de fabrikanten onder
ling, welke verbetering zoude kunnen
aanbrengen, wordt op deze wijze buiten
gesloten, terwfjl de landbouwer, en dat is
ons hoofdbezwaar, wil hg beetwortelen
zaaien, verplicht is met eene bepaalde
fabriek en in de meeste gevallen ook met
met een bepaalden agent te handelen, welke
grieven hij ook tegen die fabriek of tegen
dien agent mocht hebben.
Een dergelijke dwang is reeds op zich
zelf voor ons, landbouwers, hoogst onaan
genaam en vernederend en wordt nog te
onaangenamer en tevens nadeelig, omdat
ons daardoor bij de aflevering der beet
wortelen de gelegenheid wordt ontnomen,
om het eenige doeltreffende raiddel tegen
minder stipte fabrikanten en agenten, die
zjjn er helaas, tie te passen. Dat middel,
het niet meer contracteeren met de fabriek
of met deu agent, die ons niet behoorlijk
behandelt, vervalt voortaan, zoodat de land
bouwer, die in slechte handen gevallen is,
zich wil hg beetwortelverbouwer blijven,
alles maar moet laten welgevallen.
„Mede bietenverbouwerszullen wij
nog langer een dergelijken dwang gedogen
zullen wij blijven voortgaan om te buigen
voor den wil van H.H. fabrikanten en ons
tevreden stellen met den prgs, welke die
heeren ons wel gelieven te geven
Uw antwoord, wg weten het is volmondig
„neen het wordt echter, ook dat begrijpen
wg, gevolgd door de vraag wat te doen,
om aan de macht van fabrikanten te
ontkomen en toch beetwortelen te big ven
verbouwen.
Welnu het middel, dat u geheel onaf
hankelgk van den fabrikant maakt en u
toch bietenverbouwer doet blijven, is in
uwe hand. Het is, wij behoeven het u haast
niet te zeggen, onderlinge samenwerking
en stichting van eene „Coöperatieve beet
wortelsuikerfabriek aan het kanaal van
Ter Neuzen."
Overtuigd als wij, met vele andere
landbouweis, reeds sedert lang waren, dat
een dergelijke labriek bijna heteenigaidoend
middel is, om een gezonden toestand te
verkrijgen, hebben wij, ondergeteekenden,
allen leden van het voorloopig comité lot
oprichting dier fabriek een nauwkeurig
onderzoek ingesteld en doen instellen,
omtrent de mogelijkheid om eene derge-
ljjke fabriek te stichten.
Dat onderzoek, waarbij wg ons door
verschillende deskundigen hebben doen
voorlichten, heeft ons de stellige overtuiging
geschonken, dat een behoorlijk ingerichte
fabriek aan bet kanaal van Ter Neuzen
in alle opzichten levensvatbaarheid bezit.
Berekeningen en cijfers, welke ons zijn
verstrekt, hebben ons overtuigd, dat de
fabriek bij flinke aflossingen op het kapitaal
reeds van af den aanvang heel wat meer
voor de beetwortelen zal kunnen geven,
dan door de overige fabrikanten geschiedt.
Uit den aard der zaak is het niet mogelijk
in een circulaire als deze, in te veel details
te treden. Toch willen wg u wgzen op
een paar voordeden, die onze coöperatieve
fabriek op de hier contracteeiende Belgische
en Hollandsche fabrieken zoude voorhebben.
In de eerste plaats wgzen wij daarbij op
de gunstige ligging en de mogelijkheid,
die daardoor ontstaat, om zeer veel beet
wortelen tegen geringe vrachten aan de
fabriek te verkrijgen. In de tweede plaats
vestigen wij uwe aandacht op de voordeelen,
aan de coöperatie verbonden, als daar zijn
zekerheid om over de noodige beetwortelen
te beschikken, vermindering van agentuur
kosten, verdwijnen van papieren gemeten
voor de overschotten en ten derde op de
omstandigheid, dat bet coöperatie! werken,
het gemakkelijk maakt op suikergehalte
te contracteeren.
TeD einde u te overtuigen van de voor
eelen, verbonden aan eene fabriek in deze
streken, wgzen wij u op de zoo gunstige
resultaten van Sas van Gent, eene fabriek,
die met de op te ricbtene de voordeelige
ÜggiDg gemeen heeft, doch diedevoord-elen,
welke uit de coöperatie voortspruiten, mist.
En wat die voordeelen zgn, bewijst de, als
bet ware, coöperatief werkende fabriek van
den heer Vlekke. Hoewel een groot deel
van de voor die fabriek bestemde beet
wortelen over groote afstanden moeten
word m aangevoerd, zijn de resultaten, dit
is U allen bekend, prachtig.
Alles te namen genomen, durven wij met
gerustheid verklaren, dat de fabriek, die
wij ons voorstellen, nog winst zal kunnen
behalen, waar andere fabrieken, die minder
goed gelegen zijn, bijna niet meer zullen
kunnen werken.
Wjj verzekerden ons verder van geschikte
terreinen en verkreg- n, zij het dan r ok
niet dan na zeer veel moeite, vergunning,
om water in voldoende hoeveelheid aan
het kanaal van Ter Neuzen te onttrekken.
Ook deden wij plannen, ramingen enz.
opmaken en een exploitatie-rekening
ontwerpen, welke stukken voor ieder
voorloopig deelnemer ter inzage zullen
gelegd worden.
Wat de finantieele zijde van de zaak
betreft, zoo traden wg in overleg met
bekende financieeie specialiteiten, die
ons welwillead hebben ingelicht. De
slotsom van velerlei besprekingen is, dat
wij in overleg met een bek waam en bekend
financier een vorm gevouden hebben, die
naar onze meening voor den landbouwer
bepaald aannemelijk is en die het, naar
het oordeel van onzen raadsman, hoogst
waarschijnlijk mogelijk zal maken, om de
geldmiddelen voor het oprichten der fabriek
bijeen te brengen.
Als voorloopige mededeeling omtrent de
grondslagen van de op te richten fabriek
moge het navolgende dienen
Het maatschappelijk kapitaal, waarvan
bedr ag afhangt van de groote der fabriek,
en dus van de mate van deelneming, zal
bestaan uit aandeelen ieder groot f 300,
waarop evenwel slechts 75, of behoeft
gestort te worden.
De aandeelen zgn op naamzonder
toestemming van het bestuur mag geen
deelgenoot zijn aandeel aan anderen over
dragen die toestemming moet steeds
verleend worden, wanneer bij eigendom of
pachtsovergangen de overdracht gevraagd
wordt voor de nieuwe gebruikers.
Het bezit van een aandeel verplicht tot
den verbouw en de levering van 1 Geniet
(44 A. 56 c. .4.) beetwortelenaan die
verplichting kan de deelgenoot zich niet
onttrekken, dan door het volstorten van
jjn aandeel.
De fabriek wordt gesticht uit de gelden,
verkregen uit de stortingen op de aandeelen
en verkregen door hypothecaire ge'dleenin-
gen. Als waarborg voor die leeningen
dienen in de eerste plaats de gebouwen,
de machines enz. en verder de verplichting
der deelgenooten om ten alle tijde, indien
dit noodig mocht zgn, hunne aandeelen
vol te storten. Verder gaat de aansprake
lgkheid der deelgenooten nietieder deel
genoot is slechts voor zgn eigen aandeelen
vei bonden, en kau dus ook in het meest
ongunstige geval nooit meer dan f 300
p<-r gemet verliezen.
Omtrent het uittreden van l°den, die door
uitscheiden van bedrijf ophouden bieten
verbouwers te zgn, worden evenals om
trent de verplichtingen, welke de erfge
namen van deelgenooten, wat den bieten-
verbouw betreft, op zich moeten nemen,
bepaalde regels gesteld. Een reset vefonds
wordt bijeengebracht om bij verplicht uit
treden de rechten vau de obligatiehouders
te waarborgen, zonder in dat geval de be
trokkene deelgenooten tot volstorten te
noodzaken.
De prijs van de beetwortelen zal dezelfde
zijn, als die betaald wordt door den bond
van fabrikanten in deze streken. De pr£s
is voor alle leveranciers geljjk en kan
slechts verhoogd worden voor hen, die de
beetwortelen op het terrein der fabriek
leveren. De voorschotten worden op de
gewone wijze en tot het gewone bedrag
beschikbaar gesteld. Wegen en tarreeren
geschiedt, evenals thanB, op de laadplaatseu
het monster nemen voor suikergehalte aan
de fabriek, iets, wat, waar de belangnn van
fabrikant en leverancier geheel dezelfde
geworden zijn, geen bezwaar kan opleveren
Van tie bruto winst wordt na aftrek van
de noodige stortingen voor reserve- en ver
nienwiugütonds ten eerste 4% betaald van
het gestorte aandeel en kapitaal, terwijl
het restant wordt besteed tot verhooging
van den bietenprijs en tot aflossing op de
obligaties.
Naar onze beseheiden meening is het op
de hierboven uiteengezette wijze alleszins
mogelijk tot het stichten van eene coöpe
ratieve f ibriek te geraken, zonder dat de
stortingen f J5 per geniet te zwaar wor
den en zonder dat men een te groote risi
co op zich neemt.
Werken zonder eenige risico is natuur
lijk onmogelijk bij ons bestaat echter de
vaste overtuiging, dat het gevaar hier in
deze zoo klein mogelijk is. In het volle
vertrouwen, dat wg hebben in de goede
toekomst van de te stichten fabriek en in
de betere bieter prijzen, die zullen kunnen
bedongen worden, durven wij deelneming
dan ook aan ieder landbouwer ten zeerste
aanraden.
„Bietenverbouwers," toont dat ge wat
durtt te ondernemen stelt tegenover het
dwingen der fabrikanten uwe onderlinge
samenwerking en hejpt ons eene fabriek
aan het kanaal van Terneuzen bouwen.
Voor de meeste uwer kan een bedrag van
75 per gomet toch geen overwegend
bezwaar zijn.
In verba d met het bovenstaande bieden
wij u hierbij een lijst ter teekening aan.
Ieder bieten verbouwer, die van beginsel
bereid is met ons mede te werken, noodi-
gen wg uit daarop te teekenen, onder ver
melding van het aantal gemeten waartoe
hg zich verbinden wil.
Aan ben, die zich door onderteekening
in beginsel tot medewerking verklaren, zal
de zaak in opzettelijk daarvoor belegde
vergaderingen in details worden uiteengezet
terwijl ieder na het ontvangen van die
nadere inlichtingen, nog volkomen vrij is
om de definitieve overeenkomst al of niet
te teekenen
De onderteekening dezer lijst bindt dus
nog tot niets en heeft slechts een voor
loopig karakter.
Het voorloopig comité tot oprichting van
eene Coöperatieve Beetwortel suikerfabriek:
K. J. A. G. Collot d'Escury, voorzitter
P. van Hoeve, J. P. Heemskerk, Th. C.
V6reecken. A. Wolfert, E. Plasschaert,
penningmeesterJ. A. Pateer Ez., secre
taris dagelijksch bestuur
H. Bruggeman, Clinge Ed. Buijze,
Westdoipe; V. Cortvri^ndt, Hoek D. L.
vau Damme, BoschkapelleP. Dieleman,
AxelLev. de Feijter, Axel C. Janssen
van Roosendaal, AxelJ. F. de Ngs,
Boschkapelle; J. Vogelvanger, Hulst J.
P. Scheele, Ter Neuzen Pol van Waes,
WestdorpeCh. IJsebaart, St. Jansteen
commissarissen.
Het viel meê de Tweede Kamer
was Vrijdag toch voltallig genoeg, om
de conclusie van het verslag der commissie
van onderzoek der inlichtingen (van den
voiigen Min. van Finantiën) op het ver
zoek der Vereeniging van Ned. Meelfabri
kanten, om tijdelijk een inkomend recht
op tarwemeel te heffen, te behandelen.
Eigenlijk is „behandelenhet juiste
woord niet want de conclusie, om den
tegenwoordigen Minister te dezer zak6
nadere inlichtingen te vragen, met bet
oug op inmiddels veranderde omstandig
heden, werd zonder debat of stemming
goedgekeurd.
Het bleek overigens in deze bijeenkomst
waarom de Kaïner Vrijdag nog was bijeen
gehouden. De Reg. bad gewenscht, dat
het wetsontwerp, houdende de bepalingen
tot wering van voor land-, tuin- en bosch-
bouw schadeljjke dieren en plantenziekten,
nog vóór het reces zou worden afgedaan.
Daarom werd het Vrijdagmorgen in de
afdeelingen onderzochthel opgemaakte
eindverslag werd spoedig gedrukt en rond
gedeeld, en de Voorzitter stelde voor het
wetsontweip nog, met afwijki. g van het
regiement van orüe, Vrijdag iu debat te
brengen.
En zoo geschiedde het.
De Heer Ferf, die ztju interpellatie tot
wering van de SaD José of schildluis
door de indiening van dit ontwerp kon
intrekken, dankte Reg. en Kamer voor
de spoedige voorbereiding en behandeling
van dat voor land- en tuinbouw zoó ge-
wenschte voorstel. Hjj bracht speciaal
den Min. van Binnenlansche Zaken hulde
voor 't ontwerp dat zoo goed rekening
houdt met d algemeene eischen van
den vrjjen uitvoer voor onzen land- en
tuinbouw. Z. i. was dit de eerste rijpe
vrucht van de benoeming van den wak
keien Directeur-generaal van Lanbouw
wiens optreden zoo algemeen met vreug
de was begroet. Overigens betoogde hij,
dat ce in de afdeolingen geuite vrees,
dat dit ontwerp wel eens kon worden
misbruikt voor protectionistische doelein
den ijdel was, omdat elke Min. de na
deelen daarvan zou inzien en wijl de
Staten-Geoeraal toch de eindbeslissing
behouden. Alleen gaf hjj den Min. den
wenk om voorloopig den invoer van versch
ooft niet te verbieden hg vond dat van
twijfelachtig nut.
De Minister van Binnenlansche Zaken
de Heer Goeman Boigesius, voegde bij
den. ontvangen dank zijnerzijds dien dor
Reg. aan de Kamer, voor de spoedige
behandeling van dit voorstel, dat iDder
daad, met zoo groote spoed behandeld,
van overwegend belang kon worden. De
ontvangen wenken zou hij overwegen.
Ook de Min. vreesde geen misbruik
geen Min. zou langs omwegen protection
isme trachten te bereiken.
Voor 't overige bracht de Min. naar
aanleiding van eenige opmerkingen in de
atdeelingen, een paar redactie-wijzigen
in de artikelen, die de Heer Van Bijlaodt
(Apeldoorn), namens de comm. van rapp.,
als verbeteringen aanbeval. De artike
len werden zonder verder debat goedge
keurd en 't wetsontwerp zonder stemming
aaDgenomen.
De Kamer is tot nadere bijeenrooping
gescbiedeD.
- De leden van de Eerste Kamer
der Staten-Generaal zijn ter vergaderi ng
oijeengeroepen tegen Maandag 28 Maart
des avonds half negen.
AXEL, den 22 Maart 1898.
In de Maandag gehouden raadsverga
dering te Ter Neuzen kwam in behande
ling de wijziging der begrooting voor 1898.
Ged. Staten hadden in Januari de be
grooting teruggezonden met een nota van
bemerkingen, waarin o.m. de wensch te
kennen werd gegeven, dat de post „op
brengst van den hoofdelijken omslag
zou worden verhoogd van f 16,700 tot
18,000. Deze eisch werd gegrond op
de omstandigheid, dat de opbrengst van
de opcenten op het personeel 2000 lager
is geraamd en Ged. Staten niet koDden
toestaan, dat eene gemeente, die buiten
gewone vergoeding in de kosten van bet
onderwijs ontvangt, minder in de gemeen
tebelasting zou bijdragen, althans niet in
die mate als thans zou geschieden.
Werder de verder aangegeven wijzigin
gen in de begrooting gebracht, dan kon
worden volstaan met een buitengewoon
subsidie in de kosten van het lager
onderwijs ten bedrage van 2150, tot
toekenning waarvan zij zouden adviseeren.
(In de begrooting was daarvoor 6000
geraamd)
Aan burg. en weth. werd daarop opge
dragen Ged. Staten te wijzen op het
bezwarende van hunnen eisch en ook op
de onbillijkheid daarvan, daar de vermin
dering van het personeel voornamelijk
ten goede komt aan hen die niet in den
hoofdelijken omslag zijn aangeslagen, en
verhooging van laatstgemelde belasting
zou drukken op den toch al zoo gedrukten
middenstand, waarvan velen door de
nieuwe wet op het personeel reeds zwaar
der zijn getroffen.
Naai aanleiding hiervan is van Ged.
Staten een schrijven ontvangeD, waarin
zij vast houden aan hunnen eisch, te
kennen gevende dat zij leeds rekeniDg
hebben gehouden met de omstaudigbeid
dat vei h loging van den hoofdelijken,
omslag niet dezelfde personen zal ti effen,
uie dooi de nieuwe wet op het personeel
zuilen worden ontlast, Want ware dit het
geval geweest, dan zoudeD zij ook hebben
aangedrongen op verhooging van den
