No. 1189.
Woensdag 19 Januari 1898.
I3e Jaar*
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwseh-Vlaanderen
F. DIELEMAN,
AXEL.
Buitenland
FEUILLETON.
EEN VERHAAL UIT VIRGINIA.
COURANT.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 cent; franco per post 60 cent
voor Bilsiï 80 cent. Afzonderl. numm. 5 ct.
DRUKKER UITGEVER
Advertentiën van 1 tot 4 regels 25 cent
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters wordei
naar olaatsmimte berekend. Plaatsing 3/2 maal
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterljjk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
Wat zou het aantal »misdadigers« klei
ner zijn, als ieder, die op den verkeerden
weg is, het juiste oogenblik kon kiezen
om terug te keeren.
Zoo ooit, dan is dit van toepassing op
het reusachtige drama, dat zich thans
volgens Zola's vei haal te Parijs ontwikkelt,
Dat de eerste verdenking tegen Drey
fuss te goeder trouw was Zola wil
het gelooven En niemand heeft een ern
siig betoog van het tegendeel geleverd.
Gegeven het borderel, geschreven met
eene hand welke veel op die van Drey
iuss geleek en het briefje Cet animal
de D devient trop-exigeant was er zeker
reden om een onderzoek in te stellen.
En als men oog heeft voor de bezwa
ren om met dat briefje voor den dag te
komen, dat alleen beteekenis kon hebben
in verband met de plaats waar het go-
vonden was, dan is het begrijpelijk, dat
overste Da Patty du Clara, overtuigd van
de schuld van den verdachte, buitenge
wone middelen heeft aangewend, om door
een bekentenis de bewijskracht van hel
borderel te verhoogen, en het dus over
bodig te magen dat briefje aan den krygs
raad te overleggen.
Dat de overste daarbij fouten beging
is natuurlijk. Hij was opgeleid voor het
leger, niet voor de magistratuur.
Maar toen zijn pogen faalde, toen Drey-
fuss bleef ontkennen, stond men voor de
keuze om of een officier, van wienn schuld
men overtuigd was vrij te latön, cf bet
bewijsstuk, het briefje, langs onwettigen
weg invloed op de uitspraak te doen
oefenen.
In al hetgene hjj deed, werd hij zoo
jjverig door Philip bijgestaan, dat zijne
dagelyksche bezigheden nauwelijks arbeid
genoemd konden worden. Iedere zaak
kwam hem zoo hoopvol en aangenaam
voor, met zulk een medehelper 1 en Phi
lip, van zjjn kant, vond werkzaamheid eene
heerlijke ver .radering na zijn langdurige
gevangenschap, welke hem, door gebrek
aan arbeid, nog vervelender geweest, was.
Hij vond het niet te zwaar ieder oogen
blik van den dag te besteden, en als han
denwerk ophield, wijdde hij zich aan de
studie, trachtte in te halen wat hij ver
loren had, en de Bjjbel, waarvan hij zoo
lang verstoken was geweest, werd nu de
beste vriend zjjner eenzaamheid.
Een heimelijke wensch van zjjn hart,
dien hjj van zgne kindschheid af gakoes
terd had, was zijn gebooiteland te bezoe
ken; echter, hoewei hoop eu verbeelding
hem alles schoon, schitterend, bewonderens
waardig, in dat Land afschilderden, zag
hij duidelijk in, dat zijn tegenwoordige
plicht hem gebood in Virginia te big ven,
zoo lang zijn vader zgne hulp zou be
hoeven. Hij wist, welk geluk zijn bijzijn
aan zgne moeder verschafte, en hoe nood
zakelijk zjjn invloed voor Alice geworden
Dat dit geschied is staat voor ons bijna
onomstuotelijk vast, De onwettige pres
sie op den krijgsraad is voor bijna ander
halfjaar bekend geworden te gelijk met den
inhoud van dit briefje welks bestaan nu
officieel erkend is. Het blad, dat de ont
hulling deed, was dus goed ingelicht, en
de houding, door de regeering, in het bij
zonder door generaal Billot, in de Kamer
ingenomen, is meer dan een moreel be
wijs voor de m waarheid dier beschuldi
ging.
Indien men dus] met Zola haar als waar
mag aannemen, dan Jstaat men voor een
met de wet strijdige uitoefening van pres
sie welke Diet kon plaats hebben buiten
den minister van oorlog generaal Mercier,
en den chef van den generalen staf gene
raai Boisdeffre.
En tegelijk is vast te stellen, dat de
zeven leden van den krijgsraad hebben
gefaald. Zij hadden in den krijgsraad
rechter en geen militair mogen zijnzij
hadden daar geen chefs mogen erkennen
de wet en hun geweten moesten hun eenig
richtsnoer zijn.
Waren zij op dat oogenblik uit een ze
delijk oogpunt te veroordeelen
De hoofdschuldige is o. i. het stelsel,
dat van afhankelijke maonen een onaf
hankelijke rechtspraak eischt.
En dubbel groot moet daarom de ver
antwoordelijkheid hunner intérieuren spe
culeerden.
Maar hoe dit zij - de zeven leden van
den krijgsraad hebben tegen de wet ge
handeld, en zijn daardoor oorzaak gewor
den dat Dreyfuss werd veroordeeld op een
stuk, welks echtheid niet vaststond, welks
onbeteekenendheid niet kon worden in
was en hij kon niet besluiten, dit alRs
te laten varen om zgn eigen genoegen te
bevorderen. Daarom gaf hjj nooit dezen
zoo natuurlgken en redely kea wensch van
zgn hart te kennen om Engeland te be
zoeken, het Land, aan hetwelk zijne ou
ders zoo gehecht waren, en welks lof zj)
zoo menigmaal herhaalden.
Henry Randolph's hart vloeide dikwijls
van dankbare aandoening over, ais bij het
voorbeeldig gedrag zijns zoons opmerkte.
Iedere zorg zjjns levens scheen hare bit
terheid verloren te hebben. Zijne kwtj
nende geestvermogens herleefden onder
den hem eigenen en opwekkenden invloed
dier vereenigiug, welke hij alle ureü van
den dag genieten mocht, en hij had de
zoete voldoening te weten, dat Philip hem
als zgn besten vriend en aangenaamste
medehelper aanzag de vriendschap tus-
t-chen vader en zoon was zoo volmaakt,
als iet» onder menschen wezen kon, steu
nende op den eenigen grondslag, welke
haar duurzaam kon maken op de heilige
teederheid der vaderlijke gevoelens en den
iunigen eerbied d»s kinds. Philip eerbie
digde zijn vader als zijn besten eu ver
standigsten aardschen leidsman, en luister
de naar zgne gevoeiens met de meest on
vermoeide belangstelling en Henry be
minde zjjn zoon te innig, om hem ooit
raad of vertrouwen te onthouden.
Hun verkeer was aldus gekenmerkt door
oprechtheid en ongedwongenheid, zonder
de minste stroefheid of achterhoudendheid
het licht gesteld door den beschuldigde of
diens verdediger.
En als nu waar is, wat vrij stellig kac
worden aangenomen, dat bedoeld briefje
geenerlei waarde had, dan staat vast, dat
de zeven officieien (een generaal, 4 hoofd
officieren en 2 kapiteins) door een met
de wet strijdige handeling oorzaak zgn,
dat oen onschuldige is veroordeeld,
Indien nu het volle licht over deze zaak
opgaat, dan zgn dus negen officieren zekei
verloren, terwijl nader moet worden vast
gesteld in hoever de overste Du Paty du
Clam en de majoor d'Ormeschéville, die
het onderzoek hebben geleid, ook verkeer
de dingen hebben gedaan.
In hoever ook anderen, b.v. de miDis
r.ers uit dieu tijd, van de onwettige han
delingen!' hebben geweten, blijkt niet.
Maar waarschijnlijk he6ft men de niet-
inilitairen buiten het geknoei gehouden.
(De 3iecle bevestigt dit, en voegt er bij
dat Casimir Perier niet heeft geweten dat
het brietje op onwettige wijze in bet geding
is gebracht,)
De hier bedoelde officieren hebben, hoe
wel op laakbare wijze echter allen te goe
der trouw gehandeld.
Zjj verkrachtten de wet, meenende dat
binnen haar perken geen rechtvaardig
vonnis was te velleD.
Dat is het eerste bedrijf 7an het drama.
Het tweede bednjl ving aan toen over
ste Picquart (de Fransche bladen noemen
hom afwisselend overste en kolonel) in
het onder zijn berusting zijnde archief de
schuld van Esterhazy ontdekte.
Toen moest de beslissende stap worden
gedaan. Men moest vooruitden werke
lijken verrader treffen den onschuldige in
van den kant des vaders, en geheel vrjj
van alle eigendunkelijkheid of gamee nzaam
heid van de zijde des zoons. Hoogst ge
lukkig waren zij in hunne vereeniging,
en elkander tot zegen. Geene familie in
de kolonie zag zich meer geacht dan die
der Randolphen, en Sir George Yeardley
was Philip genegen en beechouwde hem
als een veelbelovend jongeling die waar
suhgnlgk eenmaal aan de kolonie en Vir
ginia tot nut eu eer zou verstrekken. Hij
had vele oplettendheden voor hem en ont
dekte weldra zijn geliefkoosden wensch om
het Moederland te bezoeken.
»Gij moest uw zoon naar uw Land zen
den, Mr. Randolph zeide hjj meermalen
„hjj verdient alles wat gij hem geven kunt
en reizen zou zeer goed voor hem zjjn."
»Het is waar," zeide zijn vader, »en hjj
zal gaan ais ik er toe besluiten kan hem
te vergezellen."
Dit was het eeuige waarover Henry en
zgn zoon nooit spraken. ^Philip wilde er
niet aan beginnen uit kieschheid rau ge
voel en een beginsel van zelfverloochening
en zgn vader was buiten staat, zich zei
ven zulk een slag toe te brengen. De
tijd ging voort. Men moet intusschen niet
denken dat Philip zgne Indiaansche vrien
den vergat. Dit was juist het tegendeel.
Hjj sprak dikwjjls over hen, en vergat
hen niet in zjjue gebeden,
Hij verlangde naar het beloofde bezoek
van Oneyda'Jdat vroeg^of Jaat'hiöraan twjj
fe'de hij niet plaats zou hebben.
zgn eer herstellen, maar daardoor zou aan
bet licht komen hoe anderhalf jaar le
voren was afgeweten van den wettigen
weg. Om Dreyfuss te redden, moest men
erkennen, dat het legerbestuur en de ze
ven leden van den krijgsraad, zij het ook
te goeder trouw van den wettelijken weg
waren afgeweken, dat in die wetsvei krach
ting de oorzaak van de dwaling lag. Dan
zou niet alleen de positie van al de ge
noemde personen verloren zjjn, maar de
generale staf ware hopeloos geconpromit
leerd, en het geheele stelsel van rechts
spraak door militairen. En dat alles, dat
groote schandaal kon vermeden worden,—
men had slechts Dreyfuss op te offeren.
Generaal Gonse, de sous-chef, generaal
Boisdeffre rib chef van den staf, generaal
Billot da minister van oorlog hadden, de
een minder, de ander meer, de verant
woordelijkheid te dragen voor de keuze
tus8chen twee zoo groote offers. Generaal
Billot had in het einde te beslissen en
do keuze viel verkeerd.
Zola noemt dat een misdaad, en het is
er een. Niemand, niemand dia het kan,
zal ot wil ontkennen.
En toch is hier weer reden om clemen
tie te pleiten. De misdaad strekte om
een vroegere ernstige fout te bedekken,
en dan vallen er velen, niet alleen uit
valsche schaamte.
En bovendien - de drie generaals ken
den allen den oorlog. Zij zijn in omstan
digheden geweest, waarin een menschen
leveu en het geluk van gezinnen voor
niets worden geteld, waarin soms meer
wordt opgeofferd voor minder dan nu ba-
houden moest worden.
Te verdedigen is dat nietde generaals
De inboorlingen waren al dien tijd rus
tig geweest en deze omstandigheid kwam
hunnen Engelschen naburen verdacht voor
die bjj eene vorige gelegenheid in een der
geljjken staat van zaken ondervonden had
den, dat er reden tot vrees bestond daar
het bekend was dat de Indianen deze staat
kande bezigden als zij eene uitbarsting
in den zin hadden.
Tot nu toe echter had er geen inbreuk
op het verdrag plaats gehad en dewjjl zjj
zeer versterkt waren namen de koloniën
een voorkomen van onverschilligheid aan
en voelden zich krachtig genoeg om een
opstand der Wilden te dempenGezanten
met vriendschappeljjke gevoelens kwamen
eindelijk van hunne vorige bondgenooten,
de Dahwyotts een stam den wesleljjken
oever van den Rappahannock bewonende
aan doch het bericht dat die gezanten
mededeelden bracht hoewel het aangenaam
was het Gouvernement te Jamestown in
eenige verlegenheid.
Zjj hadden zich meester gemaakt van
den beroemden en gevreesdeu Opecancanofi
eu boden aan hem aan de Engelschen over
te leveren indien deze hun de overdracht
zjjner Landen wilden waarborgen en zjjne
waardigheid en zgn titel op hun Opper
hoot'd overbrengen.
Wordt vervolgd.)