Buitenland. Binnenland. wel noodig hebben, De nieuwe kieswet heeft wel niet die finale uitbreiding aan het kiezerskorps gegeven, als menigeen gewenscht had, maar de oude kiezers toonden op het laatst vooral in de groote steden zoo wei nig belangstelling, dat er gegronde hoop op verbetering mag gekoesterd worden, immers kies recht is kiesplicht. Toch ver- klaarde spreker zich tegen stemplicht, zoo als die in België bestaat, waardoor men kans loopt een groote of kleine boete te beloopen, maar men kan immers toch aan den vorm voldoen, naar de stemzaal gaan en niet stemmen Bovendien, daar hier de stemdag niet op Zondag kau ge steld worden en iemand door missing van dagloon kan teruggehouden worden om te stemmen, daar mag men hem ook niet dwiDgen. De heer Hennequin heelt het amende ment gesteund om den leeftijd cier kiezers op minstens 23 jaar te bepalen, anderen die dachten, dat de wijsheid met de jaren komt stelden den leeftijd op 25 of 28, tot eindelijk de 25 jarige leeftijd werd aangenomen. Uitsluiting van wanbetaleis heeft spreker gesteund. In de steden zijn soms geheele wijken die belastingbetaling stelselmatig weigeren en excutorialen ver koop vaak onmogelijk maken. Dezulken mogen niet aan het kiezen van volks vertegenwoordigers medewerken. Wat zijn houding in zake de suiker- wet betreft verklaarde spreker, dat er buiten de bietenverbouwers nog meer Nederlanders ZLjn. De bijdrage aan de fabrikanten is groot genoeg, na de wet van 1894 bedroeg die anderhalf millioen gulden en wanneer deze wet was geldig gebleven, dan hadden de fabrikanten ann overpoDding over het laatste oogstjaar 4 millioen of gemidddld zeker 3 millioen opgestreken. De laatste oogst nu was een buiten gewone oogst en daarop valt dus niet te rekenen. De heeren van Kamobeek en Hennequin hadden uitgerekend, dat de fabrikanten in do laatste 10 jaren 26 a 27 millioen uit de schatkist hadden ge noten, de heer Hennequin stelde toer, voor jaarlijks 2.6 millioen te verleenen, de heer van Karnebeek stelde het cijfer op 2,5 millioen, wat ook de heer H. als een billijk cijfer aannam. In de toekomst is daarom wel eenige kentering te verwachten, daar de suiker prijzen op dit oogenblik nog hoog ge houden worden door den opstand op Cuba en de ziekte in de Indische suikerplan tages. Maar wanneer dit ophoudt, moet dan de schatkist maar helpen Bekrim ping van bescherming heelt ook inkrim ping van den verbouw ten gevolge. De bietenteelt breidde zich in de laatste jaren dan ook zoo sterk uit, dat er gronden v-or gebruikt werden, die er in 't geheel niet voor geschikt zijn, daarom is het beter, dat er bij tijds een geleidelijke inkrimping tot stand komt, dan dat de slag in eens over een geheele streek valt. De rede- neering der fabrikaDteD in hunne ver spreide circulaire gaat dan ook niet op, dat hij, die voor de suikerwei gestemd heeft, geen goed vertegenwoordiger zou zijn. Welnu, zeide de heer Hennequin, :nen werpe mij uit! Maar men moet be denken dat de fabiieken vroeger 25 tot 30 percent winst uitkeerden en dat een herhaaldelijk gedaan onderzoek heeft be wezen, dat 98D coöperatieve suikerfabriek niet kan werken of zij moet 1500 H.A. bieten hebben. Welnu, laat dan de kleine fabriekjes die door de toelage van den staat in leven zijn gebleven, verdwijnen dan zal er een gezonde toestand geboren wordeD. Spr. kan zich niet binden aan het pro gram der libetale unie, dit geeft aan leiding tot obstructionismo. Protectie geldt bij den een als politieke leus, bij den ander niet. Bij iedere partjj is men het er niet te best over eens. Schaalrecbten zou spreker nog de aan genaamste vorm van protectie vinden, bovendien wordt er meer beschermd maar door belasting van het graan klopt men den werkman f 25 uit den zak aan duurder brood, waar men hem door een belasting van f i0.— tot oproer zou drijven. Bovendien als er geen wijziging in de pachtcontracten komt, dan gaat het geid in de zakken van den grondeigenaar en niet van den pachter. Wat leerplicht aangaat, een weldaad mag niet opgedrongen worden, willen de ouders hun kinderen niet naar school zenden, dan straften zij zelf die kinderen, terwijl op het platteland de hulp van 10 en 11 jarige kinderen dikwijls niet te versmaden valt omdat dan de moeder veldarbeid kan verrichten. Verder sprak dan de h*er H. nog over verbetering van woningtoestanden, ver betering van den recbtstoostand der vrouw bevordering van landbouw, veeteelt en nijverheid, alsmede over persoonlijken dienstplicht om ten slotte zijne bezorgd heid te kenner, te geven over het samen gaan van twee aaneengesloten partijen teg9n een niet aaneengesloten liberale paitij. Was het nog iedere partij voor ziclizelv6, dan kon h°t er mee door; maar nu verbonden, gaf de zekerheid van Schaep mans leuzeeen anti-liberale meerder heid, niets meer en niets minder. Spreker erkende, dat de liberale partij zoolang zij aan het roer is geweest, wel fouten heeft begaan, maar moest toch ook vragen of een andere party in hetzelfde geval niet. nog meer fouten zou begaan hebben. Spreker heeft steeds de leuze gehuldigd van een liberalisme van voor uitgang; maar te zullen toegeven waar het kan. Was hij in 1894 niet door al len ge cozen, toch heelt hij gestreeld do vertegenwoordiger van allen ta zijn. Hij heeft hier kennis gemaakt, heeft hier vriendschap, hartelijkheid ondei vonder, en hij rekent het zich een eer en een ge noegen afgevaardigde van het district Oostburg te zijn geweest. Hierop vroeg do heer Heemskerk, be taalmeester te Sas van Gent, het woord om den hoer Hennequin op enkele pun ten te wijzen waarmede hij het niet met hem 9ens is, o.a. over de lofrede op het huidige ministerie en dat men niet vol staat met voor of tegen te stemmen. Verder wees de heer Heemskerk er op, dal het ook volgens verklaring van don heer Levy niet aan iemands waardigheid te kort doet, wanneer hem gevraagd wordt: Zijt go daarvoor of daartegen. Da 'som van f25 aan duurder brood voor dan werkman vond hij wel wit hoog, het hoogste cijfer bij een graanpremie van 1 1,25 was 110, maar dan zouden ook de loonen rijzen. Nu geldt oen onnatuur lijke prjjs, zoodat de werkmtn door in voer van vreemd graan te weir.ig voor zijn brood betaalt Bestond er een graan premie dan zou de boer zorgen voor scboone landerijen, goed gedolven slooten en meer, terwijl thans die slooten om de 15 jaar gedolven worden, waar het om de 2 jaar noodig is. De neringdoenden verdienen niet zooveel als vroeger, daar herstellingen aan schuren en andere ge bouwen worden uitgesteld en er minder wordt gewied. Waren de toestanden van den werkman vroeger slechter, na 1870 zijn die beter gewordeu er werd toen f 1100 aan arbeidsloon uitgegeven, na 1872 was dat bedrag 11500dat zat hem in de emigratie naar Amerika. De noodwet was een kwestie lussclien de regeering en de suikerfabrikanten. Zij was volmaakt billijk maar kwam te laat De latere wet vermindert den steun, dien de boer zoo hoog noodig heeft, den toe stand steeds ongunstiger maakt en de suikerindustrie nog moet verslechten. Er moeten gioote veranderingen ge schieden, maar niet door een liberale meerderheid uit verschillende scbakeerin gen samengesteld. Waar moet het geld van daan komen voor pensioneering van arbei ders boe komt het dat degelijke lui met den hoed in de hand een aalmoes moeten gaan vragen Om daarin verbetering te brengen, hoopt de heer Heemskerk dat een flinke meerderheid van anti revolu tionairen en katholieken naar de Tweede Kamer zal worden afgevaardigd De heer Kerstens, pastoor te Ter Neu zen, vroeg daarna het woord met de op morking, dat de heer Hennequin dan belden kon beantwoorden H\j wees er op, dat naar zijne meening de heer Hen nequin eene verpopping md ondergaan, daar hij vroeger conservatief was geweest en nu geheel en al liberaal was gewor den. Subsidie bij leerplicht achtte deze spreker goed, wanneer der natie vrijheid was gegeven te doen zooals zij wilde. De natie toch is te verdeden in twee deelen, namelijk hen die godsdienstig on derwijs wensclien voor hunne kinderen en hen die dat onderwijs godsdienstloos wenschen te doen zijn. Hij is een voor stander van protectie vooral nu de bieten teelt, de laatste kurk waarop de natie drijft, dreigt te zinken. De liberalen heb ben te veel gevolgd de politiek van »lais ser faire, laisser passer" dat is de poli tiek van laat maar waaien, maar heelt de mindere man er voordeel bij gehad, was er vroeger zooveel werkeloosheid, ge brek en te kort in de begrootingen der armbesturen. In Engeland is alles duur en men vaart er wel, want wat baat hat of alles goedkoop is, als men g6en geld heeft. Hij verweet den heer Henne quin dat deze de kleine industrie wilde zien verdwijnen. Deze ii6eft het echter baug genoeg, vooral tegen de groote in dustrie, die bloeit door de nncbt van het kapitaal. De samenwerking van katholieken en anti-revolutionairen is niet die vaG Rome en Dordt, neen, zij is daar om te doen zien of ons land al dan niet zal bestuurd worden met in achtneming der geestelijke belangec van de natie en of ieder de vrij neid zal he'obeu zijn Heere God te dienen zooals hij verkiest. De hoer Hennequin nam daarop het woord om den heer Heemskerk in de eerste plaats dank te brengen voor de wijze waarop deze zijn debat had in ge kleed, hij achtte het gewenscht. dat er steeds zoo by gedachtenwisselmgen gehandeld zou worden. De heei Hennequin verklaarde nog maals niet het nut in te zien van zich binden aan een program. Heett hij de som van 25 te hoog genomen, welnu hij wil daarvan wel wat afdoen, het blijft toch altijd hoog geuoeg, wordt er meer verdiend, dan wordt er meer verteerd. Schaalrechten zou spreker den meest aaunemelijken vorm van graanrechten vinden. Kon men kom in tol een betere verdeeling van de premie tusschen fabri leant en lanubouwer, dan zal hij de eerste zijn om daaraan mede te werken. De gelden voor een arbeidersfonds zou den licht kunnen gevonden worden uit bezuinigen op forten en vloot, of uit ver hoogingvan bedrijfs en inkomsten belas tingen. De heer Kerstens had zich wat scherp uitgedrukt en had de beleefdheid den heer Karstens niet teruggehouden, hy zou mis schien spreker voor een amphibie beuben uitgemaakt, in plaats dat hg nu eene ver popping had ondei gaan. Die kurk, waar vau de heer Kerstens sprak, als haast zinkende, zou de heer Hennequin niet met nog meer boeren willen bevrachten, neen, hij zou ze er willen aftrekken, op dat daardoor zoo mogelijk de kurk drij ven bleef. Spreker wilde de kleine fa brieker, niet doen verdwijnen, maar wel die suikerfabriekjes, die zich alleen door de premie uit de schatkist recht konden houden. Wat dj vrijheid van godsdienst aangaat, wees spreker op het jaar 1848 wat toen door het liberale ministerie Thorbecke is gedaan in hel belang van afgescheidenen en katholieken en omtrent den schoolstrijd merkte spreker op, dat hij hier en daar wel eene zucht tot her opening bemerkt, maar dat de pacificatie is tot stand gekomen door het verleenen der subsidies. Ten slotte daukte spreker voor de gelegenheid weike hem geboden was. alhier voor de kiezers op te treden. M. Op een oproeping voor Belgische onder officieren, die bereid waren met het oog op den toestand naar den Congo te gaan hebben zich Woensdag 28u sergeants aan gemeld. 't Loopt nu met de Italiaansche vrljwfl ligers at heel erg. Het bekende lid van de Italiaansche kamer De Felice heeft Woensdag Rallis in zijn ministerie be- leedigd. De minister deed den man arres- teeren en aan boord van een oorlogsschip brengen, met verzoek hem niet meer aan land te laten Door tusschenkomst van den Italiaanschen gezant werd De Felice des avonds weer vrijgelaten. Op Kortoe zijn 250 ontwapende Itali.I anen aangekomen, bestemd om zoo spoe dig mogelijk naar hun vaderland te worden teruggebracht. Generaal Albertone, na een jaar ge-: vangensctiap onlangs in Italië wederge keerd, heeft Woensdag een langdurig on-l derhoud met den minister van oorlog ge- had, na afloop waarvan hij zeer ontroerd scheen. Trouwens de minister moet hem medegedeeld hebben, dat hij, wegens zijn aandeel aan den slag Abba-Garima, voor eene commissie van onderzoek zou worden gedaagd, beschuldigd van door onbesuisde voortvarendheid oorzaak te zjjn geweest dat zijne colonne in de pan werd gehakt. Vijf leden der beruchte Etnieke Hetairia zijn gevangen genomen, wijl zij van de verwarring gebruik maakten, om te Lariss» een paar zilveren kandelaars te stelen. De mogendheden en de Porte zouden het eens zijn over de benoeming van Jo- zeph van Battenberg tot gouverneur van Kreta Voor een jong echtpaar zou ander» wel lieflijker en kalmer oord Zijn te vinden Immers uit Kanea komen verontrustend») berichten over de plannen der Muzelman nen, in geval da Turksche troepen ver trekken. De admiraals lieten den gouver neur weten, dat zij hem verantwoordelijk; stelden voor de onlusten die zich zouden; kunn-m voordoen. Israael pacha gaf hun de verzekering van zijn medewerking en beloofde al zijn invloed aan te wenden om wanordelijkheden te voorkomen, maar hjj wees de verantwoordelijkheid van de hani omdat, volgens hem, de politiemaatregelen behooren tot de bevoegdheid der Europee-» sohe bevelhebbers. Voor de derde maal wordt bericht, dat, de laatste Grieksche troepen Kreta hebben verlaten, maar telkens bleek er nog een allerlaatst ot onherroepelijk laatst vertrek) mogelijk. De berichten uit Koustantinopel luiden' verward, maar het laatste bericht van een der wel ingelichte correspondenten zegt, dat de sulta op vertrouwelijke wijze aan eenige ambassadeurs deed weten, dat hy i met betrekking tot Thessalie geen nieuwe bezwaren in het leven zou roepen. De militaire partjj blijft echter woelen om een toegeven op dat punt tegen te gaan. Simmigen verwachten dat toegeven het sein zou zijn voor ernstige ongeregeld,- heden, daar niet alleen de officieren, maar ook de softa's en de sheik-ul-Izlam oor-i logzuchtig zijn. Verder komt uit Konstantinopel het bri richt, dat de Porte bevel gat dat 70 bi taljons naar de Boelgaarsche en de Ser visehe grenzen zouden worden gezonden. In de Tweede Kamer is een wetsont werp ingediend tot wijziging en aanvul ling van 'iet Burgerlijk Wotboek betrek kelijk de vaderlijke macht en de regeling van de voogdy. Nevens de ontzetting is de regeling beproefd van ontheffing op eigen verzoek. Het gezag van vereenigingen enz., dis verzorging van hulpbehoevende minder jarigen baoogen wordt op vaster grond slagen geregeld. Scherper ondei scheiding wordt gemaakt tusschen ouderlijke macht en voogdij. Hierbij zijn de volgende re- gels gevolgd le. ouderlijk gezag en voogdy over den zelfden persoon is niet mogelijk 2e. ouderlijk gezag bestaat zoolang het huwelijk bestaat, tenzij beide ouders zijn ontheven ot ontzet. In dat geval en in alle gevallen waar geen huwelijk' is, staat het kind onder voogdij. Gelijkstelling dei beide eohtgenooten wordt ingevoerd bij de toestemming tot het aangaan van een huwelijk bij de rfl-

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1897 | | pagina 2